พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท
[/color]
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท พระนามเดิมว่า พระองค์เจ้านวม พระโอรสองค์ที่ 49 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และเจ้าจอมมารดาปราง (ใหญ่) (สายราชินิกุล บางช้าง) ประสูติเมื่อวันเสาร์ แรม 2 ค่ำ เดือน 8 ปีมะโรง จ.ศ. 1170 ตรงกับวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2351 สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2414 ทรงเป็นต้นราชสกุล “สนิทวงศ์”
การศึกษาเบื้องต้นเมื่อยังทรงพระเยาว์นั้น ไม่ปรากฏหลักฐานเป็นที่แน่ชัด แต่สันนิษฐานว่า ทรงเข้าถวายตัวเป็นศิษย์ในสำนักสมเด็จ พระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส (เมื่อครั้งดำรงพระอิสริยยศเป็นกรมหมื่นนุชิตชิโนรส ศรีสุคตขัตติยวงศ์ กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม) ทรงได้รับการถ่ายทอดกระบวนความรู้ทั้งคดีโลกคดีธรรม อาทิ การศึกษาอักขรวิธีทั้งภาษาไทย ขอม และมคธ อีกทั้งความรู้ทางด้านศิลปะศาสตร์วรรณคดี ตลอดจนวิชาโบราณคดี และราชประเพณีต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความรู้ด้านวรรณคดีนั้นทรงพระปรีชาสามารถแตกฉานในการแต่งคำประพันธ์เป็นอย่างดี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ได้ทรงเข้าศึกษาวิชาการแพทย์แผนโบราณ ซึ่งเป็นวิชาประจำตระกูลทางฝ่ายพระมารดา เจ้าจอมมารดาปราง (ใหญ่) ได้รับถ่ายทอดความรู้ด้านการแพทย์แผนโบราณจากท่านบิดาจนเป็นผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญ ขรัวตาบุญเกิด และขรัวยายทองอิน ท่านบิดา และมารดาเป็นหมอแผนโบราณผู้เชี่ยวชาญการปรุงยา