ศัพทาภิธานศิลปะ

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

ฮา
What's next? Khun Pipat

[Bana]

แหะๆ  จามสองทีนึกว่าหวัดแดดเล่นงาน  ที่ไหนได้ท่านหัวหน้าบ่นถึงนี่เอง  เจอแต่ละศัพท์ของท่านพืพัฒน์แล้วคงต้องรออ่านแล้วล่ะหัวหน้า  ท่านอาจารย์ตอบให้แล้วด้วย  แล้วก็ต้องรอจากท่านพิพัฒน์และคอยเชียร์ท่านหัวหน้าคนขยัน ...........

สังโยค     เคยทราบแต่โยคะ  โยคี  โยคะหมายถึงความเพียง  การบำเพ็ญตนตามลัทธิของโยคี  การประกอบ  ร่วมกัน  ผูกพัน

แต่พอมาใช้กับ  สัง  เป็นสังโยค   ใช้กับประวิสรรชนีย์  เป็น  ประโยค  อันนี้ไม่ทราบครับ


ปล.   เห็นคำอธิบายของอาจารย์เปลื้อง  แล้วชอบใจครับขออนุญาตลอกมาให้ชม 
"เจดีย์ ต่างจากสิ่งก่อสร้างที่คล้ายกัน คือ พระเจดีย์ ทรงกลมฐานกว้าง ยอดแหลม, พระสถูป ทรงกลม ยอดด้วน, พระปรางค์ ทรงเหลี่ยม ยอดแหลม" ...

[pipat]

แถวๆ คีย์บอด มียางลบป่าว.....

อยากให้ลบคำของอาจารย์ท่านออก
อนุสรณ์สถานนะท่าน ไม่ใช่ขวดเบียร์ต่างยี่ห้อ

การจำสิ่งของเพียงรูปร่าง เป็นอันตรายแก่การคิดวินิจฉัยเป็นอย่างยิ่งครับ

[Oam]

มาช่วยป้ากุน
กลัวครูไม่รู้วิชา
ในเมื่อไม่รู้ ก็เปิด พจนานุกรม พบว่า สังโยคเป็นคำนาม แปลว่า การประกอบกัน การอยู่ร่วมกัน การผูกรัด
ถูปารหบุคคล กับ เจติยาคาร ไม่เคยเรียนครับ

ที่แปลกใจคือ สังโยค ออกเสียงว่า สัง-โยก แต่ประโยค ไหงอ่านว่า ประ-โหยก มิใช่ ประ-โยก
หรือ โยชน์ ออกเสียงว่า โยด แต่ ประโยชน์ กลับออกเสียงว่า ประ-โหยด
ถาม ให้คุณครูพิพัฒน์อธิบายบ้างดีกว่า

[pakun2k1d]

มีความสงสัยง่าย ๆ ต่อค่ะว่า  สัมมาสัมพุทธเจ้า  ต่างจาก ปัจเจกพุทธเจ้า ต่างกันอย่างไรค่ะ

ส่วนเรื่องอื่น ๆ ไม่ใช่ไม่สงสัยนะคะ  แต่ยังไม่รู้เรื่องค่ะ  เลยไม่รู้จะสงสัยอย่างไร  ต้องไปหามาให้พอรู้ก่อน  เดี๋ยวมาสงสัยต่อเจ้าค่ะ

[pakun2k1d]

มีความสงสัยง่าย ๆ ต่อค่ะว่า  สัมมาสัมพุทธเจ้า  ต่างจาก ปัจเจกพุทธเจ้า อย่างไรค่ะ

ส่วนเรื่องอื่น ๆ ไม่ใช่ไม่สงสัยนะคะ  แต่ยังไม่รู้เรื่องค่ะ  เลยไม่รู้จะสงสัยอย่างไร  ต้องไปหามาให้พอรู้ก่อน  เดี๋ยวมาสงสัยต่อเจ้าค่ะ

แค่อยากแก้ไขข้อความที่แล้วเล็ก ๆ น้อย ๆ เท่านั้นค่ะ  พอออกมาเป็นอย่างนี้  เลยได้รู้ว่าการอ้างอึงข้อความ ทำกันอย่างนี้เอง

[pipat]

ปัจเจกพุทธ คือพระพุทธเจ้าที่ไม่สอนครับ
ในวิวัฒนาการชั้นหลัง คัมภีร์เริ่มแตกรายละเอียดออกไป
เช่น การสร้างคติที่ว่า ใครๆ ก็ตั้งปณิธานอยากจะเป็นพระพุทธเจ้าองค์ต่อไปได้
ดังที่พบในท้ายจารึกหรือในคำอธิฐานประกอบการสร้างวัตถุมากมาย

ตรงนี้ มาจากการขยายคติให้คลุมไปถึงคนที่ยังลังเล
เทียบการตลาดสมัยใหม่ก็คงประมาณว่า
คุณก็เป็นคนหนึ่ง ที่มีสิทธิ.....

ปัจเจกพุทธ คือผู้ที่สมปราถนาในคำอธิฐานแล้ว แต่ไม่สอน
(เฮ้อ...พระพุทธเจ้าที่ไม่สอนก็ยังอุตส่าห์คิดออกมาได้)
ท่านจะไปรวมกันอยู่ที่ผนังหน้าพระประธาน พระอุโบสถวัดสุทัศน์ครับ.....555555

[Oam]

มีพระบอกว่า (ถ้าใช้วลี มีคนบอกว่า จะฟังดูไม่น่าเชื่อถือ)
พระปัจเจก ไม่ใช่ พระพุทธเจ้าที่ไม่สอนครับ
คือถ้ามีคนเข้าไปถาม ท่านก็บอก ก็สอนได้ เพราะทางดับทุกข์ท่านก็รู้อยู่แล้ว ไม่งั้นไม่ได้เป็นพระปัจเจกดอก
เพียงแต่ท่านไม่ได้ตั้งใจจะเที่ยวออกสั่งสอนผู้คนเป็นงานหลักครับ

แต่ถ้าถามต่อว่า ต่างจากพระอรหันต์อย่างไร ไม่รู้ครับ

ความจริงถ้าพ้นทุกข์แล้ว ก็ไม่น่าจะมีลำดับแล้ว คือต่างพ้นทุกข์เสมอกัน พวกท่านคงไม่คิดอะไรหรอกครับ มีแต่มนุษย์ธรรมดาอย่างเราๆ ไปจัดลำดับขั้นให้ท่าน ก็เท่านั้นเอง

[เทาชมพู]

ในพระไตรปิฏก อธิบายไว้ว่า  พระพุทธเจ้ามีหลายพระองค์ เสด็จมาโปรดสัตว์โลกในแต่ละพุทธกาล  ให้มนุษย์ได้รู้จักพุทธศาสนาเพื่อเป็นหนทางบรรลุสู่สัจธรรม
แต่ศาสนาก็จะเรียวลงทุกทีจนเสื่อมสูญสิ้นไปหมด  โลกว่างวายจากพุทธศาสนา   ก่อนที่พระพุทธเจ้าพระองค์ใหม่จะอุบัติมาเพื่อสั่งสอนให้ชาวโลกรู้จักหนทางสู่นิพพานอีก

ในช่วงที่ว่างวายนั้น พระปัจเจกพุทธเจ้าอุบัติขึ้น   คือผู้ที่สามารถค้นพบหนทางนิพพาน  และบรรลุถึงสัจธรรมด้วยพระองค์เอง   แต่เมื่อรู้แล้วก็รู้อย่างเงียบๆเฉพาะตัว    ไม่ได้สั่งสอนใคร แล้วนิพพานไปอย่างเงียบๆ
ถ้าสั่งสอน ไม่ใช่พระปัจเจกพุทธเจ้าค่ะ  ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่า "เดี่ยว"

จากนั้นพุทธกาลก็จะเริ่มขึ้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์ใหม่จะบังเกิดขึ้น  โปรดสัตว์โลกอีกครั้ง  ในแต่ละยุคมีพระพุทธเจ้าพระองค์เดียว  ที่เรารู้จักกันก็คือพระพุทธเจ้าองค์ที่เคยเป็นเจ้าชายสิทธัตถะ  
แต่พระปัจเจกพุทธเจ้ามีได้หลายองค์ ไม่จำกัด ค่ะ

คตินี้มาจากไหน เห็นจะต้องถามคุณพพ.  ดิฉันรู้แค่นี้เอง

[เทาชมพู]

พระพุทธเจ้า คือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ค้นพบการบรรลุสัจธรรมด้วยพระองค์เอง ไม่ได้รู้จากครูบาอาจารย์ที่ไหนสั่งสอน
ถ้ารู้จากผู้อื่นแล้วบรรลุสัจธรรม ถึงนิพพานได้ เรียกว่าพระอรหันต์
ในแต่ละพุทธกาล   พระพุทธเจ้าซึ่งแต่ละองค์เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นครูที่เผยแพร่ความรู้   เมื่อสิ้นท่านแล้ว พระธรรมคำสั่งสอนก็เป็นตัวแทนครูให้ความรู้ต่อไป    พระอรหันต์ที่ทันได้ฟังพระธรรมจนบรรลุก็มี   ที่มาบรรลุในภายหลังจะทรงปรินิพพานแล้วก็มี
และที่เกิดในยุคหลัง อาศัยพระธรรมเป็นเครื่องนำทาง ให้บรรลุได้ก็ยังมีอีก  ไม่มีข้อจำกัดว่าต้องฟังจากพระโอษฐ์ หรือทันเห็นท่านถึงจะเป็นพระอรหันต์

[Oam]

นำรูปฐานพระพุทธรูปมาฝาก จากอยุธยาครับ

[Oam]

ถ้าอย่างนั้น พระอรหันต์ก็ถูกจำกัดว่า ไม่ได้ค้นพบด้วยตนเอง ต้องได้รับการสั่งสอน
ถ้าเป็นพระปัจเจกฯ คือค้นพบด้วยตนเอง แล้วไม่ออกสั่งสอนผู้ใด
พระพุทธเจ้างานหนักที่สุด ต้องค้นพบด้วยตนเอง แล้วต้องออกสั่งสอน ซึ่งเทคนิคการสอนของพระองค์ มีการดัดแปลงให้เหมาะสมสำหรับนักเรียนแต่ละคนอีกต่างหาก

[เทาชมพู]

ก็เพราะยังงี้ การลำดับความสำคัญ ในพระไตรปิฎก จึงยกพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นอันดับหนึ่ง  พระปัจเจกพุทธเจ้าเป็นอันดับสอง  พระอรหันต์เป็นอันดับสาม  สุดท้ายคือผู้นำทางสังคมโลกที่เรียกว่าพระจักรพรรดิ
พูดถึงเนื้อนาบุญก็ดี  พูดถึงวัตถุทางศาสนาก็ดี ก็จะจัดลำดับสัดส่วนและความสำคัญ ตามนี้ละค่ะ

[pakun2k1d]

ขอบคุณอาจารย์เทาชมพูค่ะ  ขอถามความสงสัยของคุณBana เรื่อง การอ่าน สัง-โยค กับ ประ-โยค ต่อด้วยค่ะ  สงสัยเหมือนกันค่ะ

[pakun2k1d]

คุณOamเหมือนรู้ใจเลยค่ะ  เรามาทบทวน และรื้อฟืนเรื่องฐานกันต่อดีกว่า

ส่วนเรื่อง เจดีย์ กับ สถูป เคยตอบไว้แล้วใน คห 113 โดยอ้างอิงวิกีพีเดีย  แล้วก็เงียบหายไปค่ะ    ถือโอกาสนี้คัดเฉพาะข้อความหลักมาอรรถาธิบายให้ชัดเจนกันอีกทีก็ดีค่ะ  ความดังนี้

"เจดีย์ หมายถึงสิ่งก่อสร้างหรือสิ่งของที่สร้างขึ้น เพื่อเป็นที่เคารพบูชาระลึกถึง สถูป หมายถึงสิ่งก่อสร้างเหนือหลุมฝังศพ หรือสร้างขึ้นเพื่อบรรจุอัฐิธาตุของผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว เพื่อให้ลูกหลานและผู้เคารพนับถือได้สักการบูชา"