" รุ่งเรือง.. เมืองศิลป "

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

น่าสนใจค่ะทั้งรูป คุณภู ทั้งความคิดเชิงเทคนิคคุณพพ
ทำให้ดิฉันคิดถึงที่บ้านตอนเด็กๆ เรามีโอ่งน้ำยักษ์เป็นโอ่งมังกร
เวลาน้ำในโอ่งงวด หรือหมด ชะโงกหัวเข้าไปทำเสียงโห่ หรือร้องเพลง
เสียงมันจะก้อง กังวานเหมือนไมโครโฟน เพราะขึ้นมาก
ทฤษฎีโอ่งค่ะ
สำหรับเจดีย์วัดใหญ่ชัยมงคล ท่านจะประกอบพิธีอะไรก็ตามด้านบน ข้างนอก
หรือพิธีพิเศษข้างในก็ตาม
เพื่อสร้างการรับรู้ ศรัทธา หรืออาจจะเลยเถิดไปถึงปาฏิหาริย์หรือเปล่ามิทราบได้ ต่อผู้ดูผู้ฟังอันหมายถึงประชาชน..
เชื่อมโยงความคิดไปทำให้คิดถึงวัดศรีชุม พระพุทธอัจนะ ที่มีทางขึ้นไปเศียรพระ
อาศัยบรรยากาศอันศักดิ์สิทธิ์ สร้างพลานุภาพของเสียง ของสารที่จะสื่อ
พูดออกมาให้คนฟังเชื่อว่าพระพูดได้
ก็คิดไปเรื่อยๆค่ะ 
................................................................

[pipat]

จินตนาการนี่เป็นของมีค่า
แต่คนคิดว่าตัวเองรู้อย่างผม มักจะทำของดีหล่นหายเสมอ
ผมจึงไม่สามารถสร้างจินตนภาพต่ออนุสรณ์สถานได้แบบที่คนโบราณท่านมี

รอทฤษฎีต่อไปครับ

[elvisbhu]

ใช้เวลารวบรวมมาให้ดูครับ ..

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

ไม่มีรูปมหาเจดีย์สี่รัชกาลที่วัดโพธิ์เสียด้วยครับ

เหตุผลที่ผมเชื่อนะครับคุณ Pipat ว่าเจดีย์องค์นี้คือ "เจดีย์ศรีสุริโยทัย" จริงๆ

เพราะในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม หรือวัดโพธิ์ท่าเตียน

มีพระเจดีย์องค์หนึ่ง ที่สร้างโดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4

พระองค์ท่านโปรดให้จำลองพระเจดีย์สวนหลวงสบสวรรค์มาสร้างเป็นเจดีย์ประจำรัชกาล


สีฟ้า ดูเผินๆ ก็นึกว่าเหมือนเจดีย์ทรงเครื่องอีกสามองค์ข้างหน้า ซึ่งประจำรัชกาลที่ 1 2 และ 3

จริงๆมีความแตกต่างกัน ย่อมุมก็มิได้เท่า

ใครๆก็เรียกเจดีย์องค์นี้ว่า เจดีย์ศรีสุริโยทัย

..................

ขอบคุณคุณภูค่ะ ..ที่อุตส่าห์รวบรวมให้
กระทู้รุ่งเรือง เมืองศิลปของเรา ค้างอยู่ที่อยุธยา ไปไกลถึงลังกาและพม่าบ้าง โดยเริ่มจากภาพวัดใหญ่ชัยมงคล
คราวนี้ จะขอทำตัวเป็นมัคคุเทศก์ภาพ พาไปวัดโพธิ์ค่ะ ชอบศิลปะแล้วไม่ไปวัดนี้ น่าเสียดายมาก
ขอบอกว่าวัดโพธิ์นั้นน่าประทับใจ ไม่ใช่เพียงแค่ไปไหว้พระพุทธไสยาส..นะคะ เคยพาญาติฝรั่งฝ่าไอแดดไปครั้งหนึ่ง ทุกคนยังลืมร้อน
แล้วคนไทยอย่างเรา มีเวลาไปวัดโพธิ์ในชีวิตกันได้หลายครั้ง ไปบ้างหรือเปล่า..
แต่สำหรับท่านที่ไม่สามารถ ไม่ว่าง ไม่เป็นไรค่ะ ตามภาพและเรื่องจากเรือนไทยของเราไปก่อนแล้วกัน..
ขอเชิญผู้รักวัดโพธิ์เข้ามาร่วมเสวนาอย่างต่อเนื่องกันเลยนะคะ

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

ลายกระเบื้องเฟื่องฟูอยู่รอบวัด
พระเจดีย์สี่รัชกาลก่อน
ตรึงสายตาพาพิศจิตสะท้อน
ด้วยอาลัยอาวรณ์อยุธยา...

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

พระเจดีย์ศรีสรรเพชดาญาณ
เป็นหลักฐานความรุ่งเรืองเมืองสง่า
พระมณฑปแจ่มตระการตระหง่านฟ้า
มีคู่ยักษ์รักษาหน้าประตู

[elvisbhu]

"แปลกเหลือดีเกิดคดีเรื่องราวใหญ่โต
เจ้ายักษ์วัดแจ้งท้าตีท้าแทงกับยักษ์วัดโพธิ์
ทุย-ป๊ะตุ้มทุย ป๊ะตุ้มทุย-ทุย-ทุย-ทุย-ทุย

ยักษ์วัดแจ้งมาเกิดกำแหงโมโห
ร้องด่าเจ้ายักษ์ตาโตเจ้าอยู่วัดโพธิ์อย่ามาทำอวดดี
อย่าอวดว่าเป็นยักษ์เมืองหลวง มาทำหลอกลวงยักษ์ธนบุรี
ยืมเงินแล้วก็ไม่ใช้ เฮ้ย! ยืมเงินแล้วก็ไม่ใช้ ยักษ์อะไรเกะกะสิ้นดี
เก่งจริงก็ข้ามเจ้าพระยา
เก่งจริงก็เหาะข้ามมารบกันดีกว่าให้มันสิ้นคดี เอ้าทุย ฯลฯ

ยักษ์วัดโพธิ์เลยเกิดโมโหยักษ์วัดแจ้ง
ร้องด่าเจ้ายักษ์เหงือกแดงอย่าทำกำแหงมาท้าต่อตี
เพื่อนกันมาตั้งแต่เล็ก ไม่น่าเก๊กน้องเลยคุณพี่......

....เพลง "ท่าเตียน" ของคุณมีศักดิ์ นาครัตน์

[Oam]

คิดง่ายๆ แบบชาวบ้านยุค ๒๕๕๑

ในเจดีย์สร้างไว้เก็บของสำคัญ จะเป็นพระพุทธรูป พระธาตุ พระพุทธบาท ก็แล้วแต่

ถ้าปกติไม่เปิดให้เข้าชม ในหนึ่งปีก็มักจะมีงานวัด เปิดโอกาสให้คนได้ขึ้นไปชื่นชมบูชา

ในอดีต ถ้าพระมหากษัตริย์หรือเจ้าอาวาสหวงของ ก็อาจจะมีคนที่มีโอกาสขึ้นไปได้ไม่กีคน

เอ๊ะ คิดง่ายไปไหม

ประเด็นสำคัญกว่าคือการปักหมุดว่ามหาเจดีย์นี้สร้างในสมัยใด ใจผมยังไงๆ ก็เชื่อว่าก่อนอยุธยาคะรับ

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

ปักหมุดแน่นหนาแล้วสิคะ คุณโอม
...........
ความรุ่งเรืองจากอยุธยา ถูกถ่ายทอดมารัตนโกสินทร์ ในรัชกาลที่หนึ่งค่ะ ท่านคงจะทรงขมขื่นที่ไม่สามารถเนรมิตกรุงเทพได้งามอร่ามเท่าในอดีตที่ทรงสัมผัสแต่เสื่อมไปแล้ว จึงได้พยายามจำลองของดีๆมาให้มากที่สุด เริ่มจากการสร้างพระบรมมหาราชวัง วัดพระแก้ว วัดโพธิ์
รายละเอียดคุณพพ.คงมาต่อเชื่อมส่งไม้ได้ดีกว่าดิฉัน

คุณภูส่งเนื้อพลงมาลงประกอบวัดโพธิ์ที่เราคุ้นเพราะเราเกิดมาในยุคที่ได้อิทธิพลจากเพลงของมีศักดิ์ นาครัตน์ชื่อเพลงท่าเตียน คุณมีศักดิ์ เป็นศิลปินที่ร้องได้อารมณ์มาก ทำให้ถึงแม้จะไม่มีโอกาสไปวัดโพธิ์ ท่าเตียน ก็ได้รู้เรื่องว่า ตำนานชื่อท่าเตียนมาจากการต่อสู้กันระหว่างยักษ์วัดแจ้ง(อรุณราชวราราม)กับวัดโพธิ์(เชตุพนวิมลมังคลาราม) ทำให้เราฝังใจ เวลาไปถึงก็จะตามหายักษ์วัดโพธิ์ เจอแต่ตุ๊กตาอับเฉาสูงใหญ่ฝรั่ง กับจีน เฝ้าประตูอยู่
โอ้ เจ้ายักษ์วัดโพธิ์มันอยู่ไหนหว่า..
ถามคนแรกแถวหน้าประตู แหม..กลิ่นเหล้าโชยแต่วัน อ้อแอ้ๆแต่ก็รู้เอง โอ๊ย คุ้น มันถูกเก็บแล้ว..
ดิฉันก็ ฮ้า..
เขาเก็บไว้ในตู้กระจกด้านนู้นน่ะครับ
ทำท่าเหมือนยาก เอาหละสิ เสร็จจากถ่ายรูปเราก็ไปตามหากันในทางที่เขาบอก เดินหมุนไปหมุนมารอบวิหารพระไสยาส เช็คประตูทั้งนอกใน ไม่เจอเลยฮ่ะ
ในที่สุด ก็ไปถามคนที่ดูได้เรือ่งหน่อย เขาขายฟิลม์ ก็บอกชัดเจนว่าหน้าโรงเรียนน่ะครับ มีแน่
อื๋ยย์ ก็เราไปวนหน้ารร.มารอบหนึ่งแล้ว เด็กๆเตะบอล ตีแบดกันสนุกสนาน
ไปอีกครับ เดินไปทางอีกด้านหนึ่ง
..ค่ะ  ดิฉันกับเพื่อนก็เลยเดินไปอีกรอบ..จริงด้วย ตัวเล็ก ริมประตู ..กำแพงวัดโพธารามเดิม
โอ้..ตัวเล็กจริงๆแฮะ

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

คุณโอมคะ พระมหาเจดีย์ศรีสรรเพชดาญาณ ที่รัชกาลที่หนึ่งสร้างนั้น ก่อนมา ดิฉันทราบจากคุณพพ.ว่า ครอบพระพุทธรูปยืนองค์สำคัญของกรุงศรีอยุธยา คือพระศรีสรรเพชญ์ค่ะ ดิฉันพยายามเล็งหาทางว่าจะดูได้ไหม มิมีเลย ภายในยังบรรจุพระบรมธาตุอีก
คนรุ่นเรามีโอกาสแค่ชมภายนอกก็พอแล้ว ท่านต้องการแค่นั้น
ลายกระเบื้องที่ประดับ ดิฉันจำได้ว่ามาครั้งแรก มีหลวงเตี่ยเป็นไกด์ค่ะ ตอนเป็นนักเรียน ดูลายกระเบื้องแล้วทึ่งเรื่องสีสัน แต่แปลกใจว่า ทำไมไม่ใช้ทอง
คิดอีกที ก็เสียกรุง โดนเผาซะ ไม่เหลือ ท่านคงคิดหนัก..
แต่กระเบื้องก็มิใช่ว่าจะถูก วันหนึ่งข้างหน้า หาไม่ได้แล้ว และมูลค่าทางศิลปะนั้นมหาศาล
ไม่ต้องถ่อบินไปถึงสเปนดูกอร์ดี้ กอร์เด้อ..สิเด้อ
มาดูที่นี่ดีกว่า เก่งล้ำหน้าสีสันกินขาดไปล่วงหน้าเป็นร้อยปี..

[Bana]

ขอบคุณท่านเอลวิสสำหรับเจดีย์สมัยต่างๆ และขอบคุณคุณกุ้งสำหรับรูปเจดีย์เหลี่ยมทรงเครื่องสวยๆ  ผมอิจฉาคนกรุงเทพฯตรงที่มีอะไรดีดีให้ดูเยอะไปหมด  วัดพระศรีฯและวัดโพธิ์มีสถาปัตยกรรมที่ว่ากันว่าสร้างแบบกรุงเก่า  แต่ดูไงก็เป็นแบบเฉพาะเป็นกลิ่นไอของรัตนโกสินทร์อาจเรียกว่าประยุกต์บ้าง  แต่ด้วยภาวะบ้านเมืองยุค รัชกาลที่ 1  สร้างได้สมชื่อเมืองสวรรค์จริงๆ
ส่วนพระเจดีย์วัดใหญ่ฯ  ผมว่าถ้าวิเคราะห์ชื่อ วัดใหญ่ชัยมงคล  คำว่าวัดใหญ่  แปลได้ว่า วัดนี้ใหญ่ด้วยมีพระมาก  หรือขนาดใหญ่  หรือผู้สร้างเป็นผู้ยิ่งใหญ่
คำว่า ชัยมงคล  นั้นสร้างเพื่อเป็นอนุสรณ์แห่งชัยชนะที่มีต่อพม่าในสงครมครั้งนั้น  ถ้าสองอย่างนี้เป็นบรรทัดฐานข้อแรก  สมเด็จพระนเรศวรท่านทรงสร้างก็น่าจะใช่  แล้วลักษณะหรือรายละเอียดท่านก็อาจจะทรงโปรดแบบนี้ซึ่งอาจไม่ใช่สมัยนิยมในครั้งนั้นก็คงไม่แปลกนี่ครับ  ภาวะบ้านเมืองกับช่างที่จะทำตามพระราชประสงค์ก็เป็นไปได้  เพราะทหารก็รบไปงานช่างก็ทำไปไงครับเหมือนครั้งต้นกรุงรัตนโกสินทร์  อันนี้ผมลองคิดในแง่ไม่คิดมากดู.....

[pipat]

เสนอคุณกุ้งแห้งให้แบ่ง " รุ่งเรือง.. เมืองศิลป " แยกเป็นวัดไปเลยได้ใหมครับ
กระจกข้ามมิติเวลาของผมมันมัวเต็มที

ข้ามไปมาบ่อยๆ จะหลงทางเอาอ่ะครับ

[ติบอ]

มาแอบค้านคุณภูอีกแล้ว (ผมจะกลายเป็นฝ่ายค้านมั้ยนี่ )





จากรูปนี้เจดีย์ทรงลังกาของอยุธยาไม่ใช่อิทธิพลลังกาแน่ครับ
แต่เป็นอิทธิพลสุโขทัย เพราะชั้นของฐานชั้นหนึ่งที่เรียกว่า "บัวมาลัยเถา"
เนื่องจากอยุธยาเข้าใจลักษณะบางอย่างในลวดบัวแบบสุโขทัยผิดไป
(ไม่เข้าใจว่าเป็นยังไง ลองเทียบรูปเจดีย์ทรงลังกา กับ สุโขทัยดูได้ครับ)

อันนี้จะเป็นยังไง รอตามอ่านได้ในกระทู้ศัพทาภิธานศิลปะ นะครับ
(คาดว่าทั่นอาจารย์pipat จะเล่าถึงเร็วๆนี้..... หลังจากที่นายติบอเอารูปมาแปะไว้มั่งแล้ว แหะๆ)




ปล. เจดีย์วัดใหญ่ฯที่ถกกันตอนเปิดกระทู้นั่นไม่มีบัวมาลัยเถาครับ

[elvisbhu]

คุณติบอ นามสกุล ปชป หรือเปล่า
ผมขอไม่เป็น พปช นะ

[ติบอ]

มาเคาะขี้ฝุ่นกระทู้นี้ด้วยความระฦกถึงวัดใหญ่ชัยมงคลครับ อิอิ