สาวน้อยใจถึง

[pipat]

มีลายเส้นโบราณอยู่ชิ้นหนึ่ง อยากชวนให้ช่วยกันชม
เป็นลายเส้นจากรูปถ่าย ในเทคนิคแม่พิมพ์โลหะร่องลึก
เนื่องจากในยุคนั้น ยังไม่สามารถพิมพ์รูปถ่ายชนิดมีน้ำหนักอ่อนแก่ได้

พิมพ์ในหนังสือของอองรีมูโอต์ นักสำรวจใจถึงชาวฝรั่งเศส ที่เข้ามาขอสำรวจประเทศเขมรในรัชกาลที่ 4
ดูรูปก่อนครับ

[เทาชมพู]

เคยผ่านตา     กำลังรอว่าคุณพพ.จะเสนอให้ชมสาวน้อยในแง่ไหน
สงสัยว่าเธอทั้งสองเป็นสาวไทยหรือว่าเขมรกันแน่

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

เห็นบ่อย ไม่ค่อยจะเชื่อว่าเป็นเขมร ตัวสูงใหญ่ สุขภาพดี และสวย

[Wandee]

สังเกตว่าหญิงที่นั่งใส่เอี๊ยม  อาจเป็นหญิงจีน 
หญิงทั้งสองสวยงาม  ไว้ผมทัด  แต่นุ่งผ้าลาย  แสดงว่าแม่เล้าให้แต่งตัวอย่างดี

[pipat]

แหะๆๆ...
แว๊บไปดูพรีเมียร์หลีกมา
ต่อครับ

หนังสือของมูโอต์ พิมพ์หลังจากเขาเสียชีวิตแล้ว 2 ปี
โดยน้องชายเป็นผู้ดำเนินการต่อจากต้นฉบับที่นักสำรวจจอมทรหด ทำสำเร็จก่อนตาย
แต่รูปประกอบนั้น เราทราบจากจดหมายโต้ตอบว่า บางส่วนมูโอต์เตรียมไว้ แต่ที่เหลือ ทำขึ้นภายหลัง
เข้าใจว่า รูปสาวงามนี้ ก็น่าจะมาทีหลัง แต่ก็เพียงปี-สองปี จากวันตายของมูโอต์
ผมจึงวางอายุรูปนี้ไว้ที่ปี 2405 จัดว่าเป็นรูปที่เก่ามากพอใช้

ลายเส้น แสดงสาวร่างใหญ๋นางนี้ ห่มผ้าปิดท่อนบน เหมือนที่ปฏิบัติกันในยุคนั้น
ลายเส้นทำออกมาได้สมจริงมาก จึงเชื่อว่า เธอห่มไว้จริง
แต่เมื่อมาเจอรูปถ่ายอีกชิ้นหนึ่ง ผมก็ออกอาการเป๋

เพราะเธอเปลือยท่อนบนครับ

[pipat]

เผลอกดส่ง 2 ครั้ง รูปจึงซ้อนเพิ่มมา.....

รูปถ่ายนี้ ทำให้ทราบว่า ลายเส้นในหนังสือ มาจากรูปสองชิ้น
โครงหน้าของสาวน้อย ออกจะเข้ม เป็นหน้าสี่เหลี่ยม คล้ายอัปษราแห่งอังกอร์วัดจริงๆ
แต่การแต่งกายนั้น ค่อนข้างหรู โดยเฉพาะการเก็บไรผม
แสดงว่าเธอมีคนรับใช้ ทำให้

หรือมิเช่นนั้น เธอก็อยู่ในกิจการที่ต้องแต่งองค์ทรงเครื่องเต็มที่
ลางสังหรณ์ชวนให้คิดว่า รึเธอประกอบอาชีพเก่าแก่ที่สุดในโลก

[pipat]

ลองเทียบไกล้ๆ นะครับ

[เทาชมพู]

มองได้ 2 ทาง
1  สาวน้อยห่มสไบ ตอนถ่ายภาพ  แล้วมาลบสไบทิ้ง  แต่งภาพให้เปลือยอก
หรือ
2  สาวน้อยเปลือยอก ตอนถ่ายภาพ แล้วมาวาดสไบทับทีหลัง

สังเกตว่าสไบผืนที่ห่มนั้นไม่ใช่สไบเกลี้ยงๆ ห่มเฉยๆ  แต่มีรายละเอียด เช่นลวดลายผ้า  มีรอยริ้วของผ้าให้เห็นอย่างประณีตทีเดียว   
ถ้าเป็นการวาดทับ  แสดงว่าคนวาดนอกจากรู้จักการห่มสไบสมัยนั้นดี คือห่มคลุมถึงข้อศอก  ทับไหล่ซ้ายไม่ใช่ไหล่ขวา  ยังรู้จักผ้าสมัยนั้นด้วยว่าเป็นผ้านิ่ม ห่มแล้วเนียนไปกับรูปทรง   ไม่ใช่สไบแข็งอย่างสไบนางละครรำ
ถ้าเป็นการวาดทับ  คนวาดทับน่าจะเคยเห็นสไบของจริง   ไม่ใช่ไปวาดทับที่เมืองนอกโดยช่างวาดที่ไม่รู้จักการแต่งกายของหญิงสยาม

จึงเกิดคำถามข้อ 3 ขึ้นมาว่า
เป็นไปได้ไหมที่สาวน้อยคนนี้ถ่ายภาพ 2 หนในอิริยาบถเดิม  ภาพหนึ่งห่มสไบ  ในเมื่อเป็นสไบของจริง จึงมีรายละเอียดให้เห็นเกินกว่าจะเป็นการวาดทับอย่างลวกๆ
และอีกภาพหนึ่งเธอเปลือยอก

[เทาชมพู]

น่าสังเกตอีกอย่างว่า ในรูปที่เปลือยอก  น้องหนูเธอมีสายอะไรอย่างหนึ่งสะพายแล่ง   จะเป็นเชือก หรือสร้อยแบนๆ แบบสร้อยตัว  ก็อาจเป็นได้
ท่าทีจะเป็นเครื่องประดับตัว
แต่พอห่มสไบ มองไม่เห็นว่าสายนี้ไปอยู่ไหน  กลืนไปกับผ้าสไบหรือถูกสไบห่มทับไปเลย

ลองซูมภาพดู   เธอสวมแหวนเม็ดโตด้วยนะคะที่นิ้วก้อยมือขวา

[pipat]

เทียบอย่างเต็มตัว
เห็นข้อแตกต่างคือ การยันมือซ้ายของเธอ ในรูปถ่ายศอกจะหักออกจากตัว
ในลายเส้น ศอกจะผายเข้านิดหน่อย

รอยยับของผ้านุ่ง ต่างกันนิดหน่อย โดยเฉพาะที่หน้าแข้งขวา
เดาว่า ถ่ายสองรูปครับ รูปเปลือยอกก่อน แล้วค่อยคลุมตัว แต่ก็คลุมไม่เรียบร้อย
หน้าอกยังแพลมออกมา ส่อว่าปกติสาวน้อยของเรา ไม่ชอบห่มผ้าอยู่แล้ว
จึงไม่สนใจการปกปิดมิดชิด

แหวน....ดูเหมือนจะสองวงด้วยตรับ (ดูจากลายเส้น)
สร้อยตัวนั้น น่าจะเป็นโลหะ เพราะทิ้งนำหนักแนบตัว เห็นเป็นเกล็ดลางๆ

[pipat]

เพิ่มรูปสาวนั่งยองให้พิจารณาอีก
แต่งตัวมีทองหยองครบครัน....แต่ไม่ใส่กำไลเท้า ทั้งคู่
แสดงว่าออกเรือนแล้วกระมัง

ฉากหลังก็น่าคิดนะครับ ในรูปถ่ายเป็นฉากเกลี้ยงๆ
แต่ลายเส้น กลายเป็นชานเรือน มีเครื่องประกอบหลายชิ้นด้วย
ไม่รู้จักว่าปลาปักเป้าใช้ทำอะไร
สมัยเด็กเจอบ่อย แต่ตัวไม่โตเท่านี้ครับ

[เทาชมพู]

สาวน้อย ๒ คนนี้ เป็นใคร
๑  ประดับกายหรูหรา เกินหน้าภาพถ่ายคุณนายที่คุณพพ.เคยเอามาให้ดูอีก มีสร้อยตัว แหวน กำไล  สร้อยข้อมือ เพียบ
๒  แต่งเผ้าผมทันสมัย  กันไรผม  ไว้ผมทัดยาว
๓  ไม่ใช่สาวแส้ยังไม่ทันออกเรือน  เห็นได้จากไม่มีกำไลเท้าแล้ว  ถ้าเป็นสาวรุ่นยังไม่มีสามีต้องสวมกำไลเท้า
๔ ไม่กระดากที่จะเปลือยอกถ่ายรูป
๕ ไม่ขัดข้องที่จะให้ฝรั่งเอาเครื่องมือแปลกๆมาใช้กับตัวเอง   การถ่ายรูปไม่เป็นที่นิยม
๖ คนยืนนั้นรูปร่างดี   หน้าตาจิ้มลิ้ม  ยืนมองกล้องอย่างองอาจไม่สะทกสะท้าน เหมือนถูกจับให้ยืนท่าไหนก็ท่านั้น
ส่วนเพื่อนสาวของเธอ นั่งยองๆแบบชาวบ้าน  แสดงถึงพื้นเพได้อย่างดีว่าไม่ใช่ลูกผู้ลากมากดี
๗ เท้าของสองคน ขนาดใหญ่เทอะทะ แสดงว่าชินกับเดินเท้าเปล่ามาแต่เกิด  น่าจะตรากตรำติดดินมากกว่าใช้ชีวิตอย่างคุณหนูบนเรือนฝากระดาน
๘  ผ้าห่มของเธอคนยืน  เป็นแพรนิ่ม น่าจะมาจากเมืองจีน เป็นของมีราคา   ส่วนเอี๊ยมของคนที่สองนั้นตกแต่งลวดลายสะดุดตาทีเดียว

สรุปแบบคุณ Wandee ค่ะ   ว่าเธอน่าจะไม่ใช่ลูกชาวบ้านธรรมดาเก็บผักหักฟืน  เครื่องแต่งกายบอกฐานะที่แตกต่างจากลูกสาวกำนัน  แต่องค์ประกอบหลายๆอย่างก็ห่างไกลลูกสาวคุณหลวง
คงจะเป็นดาราในสำนักประกอบอาชีพเก่าแก่ที่สุดในโลกละมัง    เห็นว่าภาพถ่ายหญิงไทย โพสท่าเป็นนางแบบเดี่ยวๆอีกหลายภาพ  ดูเหมือนสมัยรัชกาลที่ ๕  ก็สาวอาชีพเดียวกันทั้งนั้น   ลูกคนดีๆไม่มีใครมาเปิดมาเปลือยให้ฝรั่งดู

[pipat]

รูปนี้ สาวนุ่งเอี้ยมเปิบข้าวครับ
ทั้งกลุ่มดูเหมือนจะเป็นสาวผู้ดีนะครับ ถ้าไม่ใช่ตัวผู้ดีเอง ก็น่าจะไกล้ชิดผู้ลากมากดีที่เดียว

[pipat]

ขยายให้เห็นใบหน้า คนขวาจะใช่สาวเปลือยอกหรือไม่ ไม่แน่ใจครับ

[pipat]

ได้คำตอบแล้วครับ จากรูปนี้
ทั้งหมดเป็นลายเส้นในหนังสือเล่มเดียวกัน จึงประเมินว่าอยู่ในรุ่นราวคราวเดียวกัน
บังเอิญผมมีรูปถ่ายตัวละคอนชายท่านนี้ เดี๋ยวจะไปค้นมาให้ชม
แกนั่งอยู่บนตั่งตัวเดียวกับที่สาวๆ ของเรานั่งเปิบครับ

สรุปว่า เป็นการถ่ายรูปคณะละคอนครับ
สาวเจ้าจึงแต่งตัวดี แต่ท่าทางไม่ยี่หระกับสายตาชาวโลก