ดอกไม้สีชมพู

[pakun2k1d]

ดอกชมพูพันทิพย์ค่ะ  จำได้ว่า  เป็นต้นไม้ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงนำมาจากอินโดนีเซียค่ะ  ชื่อเดิมคือ ตะเบบูย่า  มาพร้อมกับผักตบชวากระมังค่ะ  ผิดพลาดอย่างไรเชิญผู้รู้แก้ไขเพิ่มเติมนะคะ  และมีชมพูพันทิพย์ที่พระราชวังพญาไทมาฝาก  ส่วนชมพูพันทิพย์ที่รอบสนามฟุตบอล มศว.ประสานมิตรเป็นของแถมค่ะ  ทราบจากเว็บบอร์ดของน้อง ๆ ว่าต้นไม้เหล่านี้ถูกย้ายไปอยู่ที่องครักษ์ระหว่างการก่อสร้างที่จอดรถใต้ดิน  ดิฉันก็เพิ่งจะทราบนี่แหละค่ะว่าเดี๋ยวนี้มหาวิทยาลัยที่รักของดิฉันมีสตางค์ขนาดนี้แล้ว  เพราะเมื่อก่อนเราอยู่กันประหยัดมาก

[pakun2k1d]

คลิกพลาดค่ะรูปจึงต้องค่อย ๆ ตามมานะคะ

[pakun2k1d]

ชมพูพันทิพย์ที่วังพญาไทค่ะ

[pakun2k1d]

ชมพูพันทิพย์ที่วังพญาไทต่อค่ะ

[pakun2k1d]

ขมพูพันทิพย์ที่ มศว.ประสานมิตร ค่ะ

[pakun2k1d]

มีมาฝากอีกค่ะ  แต่ยังสับสนว่า ชื่อ อะไรกันแน่  ความสับสนปรากฎดังนี้ค่ะ

http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/06/K4467537/K4467537.html
     ลองมาดู ความหมายตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถานดูบ้าง

        ๑. พจนานุกรมฉบับบัณฑิตสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ พิมพ์ครั้งที่ ๑ พุทธศักราช ๒๕๒๕

     ชัยพฤกษ์   ชื่อต้นไม้ขนาดย่อมชนิดหนึ่ง (Cassia fistula) ในวงศ์ Leguminosae    ดอกเหลืองอ่อน ช่อดอกยาวห้อย ขณะมีดอกไม่มีใบหรือมีน้อย มีตามป่าเบญจพรรณทั่วไป     คูนหรือราชพฤกษ์ก็เรียก

    ราชพฤกษ์  ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง (Cassia fistula) ในวงศ์ Leguminosae          ดอกเป็นช่อยาวสีเหลือง ฝักใช้ทำยาไทย คูนหรือชัยพฤกษ์ก็เรียก


     ๒. พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๓๐ พิมพ์ครั้งที่ ๓ พุทธศักราช  ๒๕๓๐
 
     ชัยพฤกษ์  (ให้ดูคำว่า คูน) คูนชื่อไม้ต้นชนิด (Cassia fistula Linn.) ในวงศ์   Leguminosae ขึ้นทั่วไปในป่าเบญจพรรณ ดอกสีเหลือง ช่อดอกยาวห้อย       ขณะออกดอกไม่มีใบ หรือมีน้อย ฝักเรียบไม่มีขน ใช้ทำยาได้ ในภาคอีสาน    แก่นใช้กินแทนหมากได้ ชัยพฤกษ์ หรือลมแล้งก็เรียก

     ราชพฤกษ์ ชื่อไม้ต้นชนิด Cassia agnes Brenan, Cassis javanica Linn., Cassia  nodosa Ham. ในวงศ์ Leguminosae ดอกสีชมพู ฝักมีขนเล็กน้อย ใช้ทำยาได้ เฉพาะ ๒  ชนิดหลังเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า กัลปพฤกษ์


     ๓. พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒  พิมพ์ครั้งที่ ๑ พุทธศักราช ๒๕๒๖  จัดพิมพ์โดย บริษัทนานมีบุ๊คส์พับลิกชั่นส์จำกัด

     ชัยพฤกษ์  ชื่อไม้ต้นชนิด Cassia  javanica Linn. ในวงศ์ Leguminosae ดอกสีชมพูเข้ม เมื่อออกดอกไม่ทิ้งใบ ฝักมีขนเล็กน้อย ใช้ทำยาได้

     ราชพฤกษ์  ชื่อไม้ต้นชนิด Cassia fistula Linn. ในวงศ์ Leguminosae ดอกสีเหลือง ฝักสีดำเกลี้ยง ใช้ทำยาได้, คูน หรือ ลมแล้ง ก็เรียก

     กัลปพฤกษ์  ชื่อไม้ชนิด Cassia bakeriana Craib เป็นไม้ต้นขนาดกลาง มีมากทางภาคอีสานและภาคเหนือ พุ่มใบแบนกว้าง ดอกสีชมพูอ่อน ออกเป็นช่อในระหว่างทิ้งใบหรือผลิใบใหม่ ฝักมีขนนุ่ม

      จะเห็นได้ว่า ตอนแรก ราชบัณฑิตยสถานให้ความหมายว่า ราชพฤกษ์กับชัยพฤกษ์ เป็นต้นไม้อย่างเดียวกัน มีดอกสีเหลือง  ต่อมาให้ความหมายว่า ราชพฤกษ์ ดอกสีชมพู ส่วนชัยพฤกษ์ ดอกสีเหลือง ในที่สุด (พ.ศ. ๒๕๔๒)บอกว่าราชพฤกษ์ ดอกสีเหลือง ส่วนชัยพฤกษ์ ดอกสีชมพู

      ในขณะที่ตำราเกี่ยวกับต้นไม้ของไทยหลาย ๆ เล่ม มีข้อมูลสับสนมาก บางตำราก็ว่าเป็นชนิดเดียวกัน บางตำราก็ว่าเป็นคนละชนิด    บางตำราก็ว่าต้นชัยพฤกษ์ดอกสีเหลือง บางตำราก็ว่าดอกสีชมพู ส่วนต้นราชพฤกษ์ ก็เช่นเดียวกัน

[ติบอ]

ราชบัณฑิตย์ท่านคงเหนื่อยน่ะครับ คุณ pakund
เรื่องอื่นๆให้ทำก็มากเหลือเกิน เรื่องต้นไม้ สัตว์ ปลา ก็เลยออกมาแปลกๆให้เห็นอยู่หลายครั้ง

อย่างเรื่องต้นชัยพฤกษ์นี่ผมใช้วิชามั่วฉิเอชั่น (ซึ่งเคยเป็นที่นิมกันในเรือนไทยเมื่อตอนต้นปี)
แล้วผลว่าท่านคงทำไปตามที่สังคมเขาเรียกกันตอนแรก
พอมีคนทักท้วงถึงได้จับแยกออกจากกัน และไปสืบค้นตำรามาอีกทีว่าต้นไหนเป็นต้นไหน



ที่จริงพรรณไม้ในสกุลคูณ (Cassia) มีอีกหลายชนิดครับ
อีกชนิดนึงที่มีสีชมพูและพบในประเทศไทยเท่าที่ผมนึกออก มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cassia grandis
คนไทยน่าจะเรียกว่ากาฬพฤกษ์ (?) นะครับ หน้าตาดอกก็คล้ายๆกัลปพฤษ์ แต่ทรงพุ่มและฝักต่างกันพอสมควร
จำได้ว่าพี่นักพฤกษศาสตร์คนนึงเคยบอกว่า "ไอ้ grandis นี่มันฝักใหญ่นะ ไม่ใช่ดอกโต"
ทุกวันนี้ผมเจอต้นไม้พวกนี้ดอกสีชมพูเมื่อไหร่เลยเป็นต้องดูฝักทุกทีครับ แหะๆ




ปล. เอาภาพกาฬพฤกษ์มาฝากคุณ pakund ครับผม

.

[Kurukula]

พูดถึงชัยพฤกษ์ก่อน ชัยพฤกษ์ดอกสีชมพู ไม่ใช่ไม้ไทยครับ มาจากแถบชวาอินโดนีเซีย

ไม้ไทยแท้มีแต่คูนหรือลมแล้ง หรือราชพฤกษ์ ดอกสีเหลืองเป็นพวง ขึ้นอยู่ทั่วไป ปัจจุบันถือว่าเป็นไม้ประจำชาติ

ถ้าไม่ดูสีดอก ชัยพฤกษ์และราชพฤกษ์มีลักษณะเหมือนกัน เพราะอยู่ในสกุล Cassia เหมือนกัน มีประเด็นก็คือ หมวกนายพลของไทย จะประดับด้วยช่อชัยพฤกษ์ (ทำจากโลหะ) อาจารย์ทางด้านพืชท่านหนึ่ง อย่าเอ่ยนามท่านเลย ท่านเห็นว่า หมวกนายพลไทยทำไมจึงต้องเอาดอกไม้ที่มีกำเนิดจากชาติอื่นมาประดับ ท่านจึงพยายามที่จะให้เข้าใจว่าชัยพฤกษ์เป็นอีกชื่อหนึ่งของต้นราชพฤกษ์ เพราะช่อชัยพฤกษ์บนหมวกนายพลไม่มีสี ฉะนั้นจะเป็นราชพฤกษ์หรือชัยพฤกษ์ก็เหมือนกัน

แต่ในความเป็นจริง หลายคนทราบว่า ต้นดอกสีชมพูคือต้นชัยพฤกษ์ และบัดนี้ราชบัณฑิตก็ต้องยอมรับว่าชัยพฤกษ์คือต้นที่มีดอกสีชมพู

[Kurukula]

เพิ่มเติ่มครับ ขยายความเพื่อความเข้าใจ ปรมาจารย์ท่านนั้นเห็นว่า
คำว่าต้นชัยพฤกษ์มีมานาน และใช้เป็นไม้มงคลมากมายหลายหลาก
ในพิธีมงคลต่างๆ โดยเฉพาะทางทหาร เพราะมีคำว่าชัย
แต่ต้นชัยพฤกษ์จริงๆ น่าจะเข้ามาเมืองไทยไม่นาน
ดังนั้นท่านจึงอนุมานว่า ชัยพฤกษ์แต่โบราณกาลนั้นคือ ราชพฤกษ์ นั่นเอง
พจนานุกรมแรกๆ จึงเขียนว่า ชัยพฤกษ์ และราชพฤกษ์คือต้นเดียวกัน
แต่ความเข้าใจรับรู้ของชาวบ้านเมื่อห้าสิบปีก่อน รู้ว่าชัยพฤกษ์มีดอกสีชมพูต่างจากหรือราชพฤกษ์
และนิยมเรียกราชพฤกษ์ว่าคูน หรือ ลมแล้งมากกว่า

[pakun2k1d]

ส่งภาพดอกชัยพฤกษ์แบบเป็นช่อมาให้ดูค่ะ(อ้างอิงตามคุณKurukulaค่ะ  สมัยเด็ก ๆ ดิฉันก็เรียกว่า ชัยพฤกษ์ ค่ะ)  ซึ่งใกล้เคียงกับที่ติดอยู่ตามตัวท่านนายพลทั้งหลาย  ราชพฤกษ์ หรือคูน หรือลมแล้ง ต่างจากชัยพฤกษ์อย่างเห็นได้ชัดนะคะ  ยามไม่มีดอกก็ดูจากลักษณะใบได้ค่ะ  พอดอกก็ยิ่งต่างกันมาก ๆ ราชพฤกษ์ดอกเป็นช่อห้อยลงพื้นค่ะ  ถ้าพบรูปจะนำมาฝากค่ะ 

[pakun2k1d]

ไหน ๆ ก็ไหนแล้วนะคะ  มีท่านผู้รู้ท่านใดช่วยชี้เฉพาะได้เพิ่มเติมอีกไหมค่ะ  มีอีกชื่อหนึ่งค่ะ กัลปพฤกษ์ ต้นนี้ต้นเดียวกับชัยพฤกษ์ หรือคนละต้นกันค่ะ ถ้าอ่านจากข้อความทีดิฉันอ้างอิงไว้จะเป็นคนละต้นกัน  แต่ก็เคยอ่านพบว่าเป็นต้นเดียวกับชัยพฤกษ์  แต่ถ้า ราชพฤกษ์ ชัยพฤกษ์ กัลปพฤกษ์ เป็นต้นเดียวกันทั้งหมด  จะตั้งชื่อให้ต่างกันทำไมหนอ  ดิฉันมีรูปมาให้ชวนกันตอบอีกค่ะว่า ต้นอะไร  ใช่กัลปพฤกษ์ไหม

[เทาชมพู]

มาสนับสนุนคุณกุรุกุลาค่ะ   
ราชพฤกษ์กับชัยพฤกษ์เป็นคนละต้น   อย่างแรกคือคูณ ดอกเหลือง อย่างหลังดอกสีชมพู
ส่วนกัลปพฤกษ์ ยังงงๆอยู่ค่ะว่าอย่างเดียวกับชัยพฤกษ์หรือเปล่า

[pakun2k1d]

ราชพฤกษ์ หรือคูน หรือลมแล้งค่ะ  ถ้าดูจากรูป เมื่อต้นใหญ่แล้ว ใบก็คล้ายกันมากจริง ๆ ค่ะ  ที่ตัวเองดูแล้วเห็นความแตกต่างชัดเจนคงเป็นเพราะเห็นทั้งราชพฤกษ์ และชัยพฤกษ์ มาตั้งแต่เด็ก ๆ ที่โรงเรียนมีทั้ง 2 ต้น  ปัจจุบันดิฉันแทบไม่เห็นต้นชัยพฤกษ์เลย  แต่ราชพฤกษ์เป็นที่นิยมปลูกกันทั่วไป  คงเพราะจัดให้เป็นต้นไม้ประจำชาติ

[ติบอ]

มาสนับสนุนคุณกุรุกุลาค่ะ   
ราชพฤกษ์กับชัยพฤกษ์เป็นคนละต้น   อย่างแรกคือคูณ ดอกเหลือง อย่างหลังดอกสีชมพู
ส่วนกัลปพฤกษ์ ยังงงๆอยู่ค่ะว่าอย่างเดียวกับชัยพฤกษ์หรือเปล่า

กัลปพฤกษ์ กับชัยพฤกษ์ เป็นคนละชนิดกันครับอาจารย์
สรุปเอาง่ายๆว่า พวกดอกสีชมพูที่เห็นบ่อยๆในประเทศไทยที่พบบ่อยๆ มีทั้งหมด 3 ชนิดครับ

ส่วนวิธีจำแยกดอกไม้พวกนี้ที่เป็นสีชมพู (เป็นวิธีโดยส่วนตัวของผมนะครับ)
คือ อย่างแรกที่แยกง่ายที่สุดเล่าไปแล้วครับ ว่าเป็น "กาฬพฤกษ์" หรือ Cassia grandis
ที่จำได้เพราะต้นไม้พวกนี้มักมีฝักค้างอยู่บนต้น
ถ้าเงยหน้าขึ้นไปมองแล้วเจอฝักเหมือนมะขามแดนสนธยา
(เพราะเป็นมะขามที่ฝักใหญ่มากกกกกกกกก)
ก็สรุปได้เลยครับ ว่ากาฬพฤกษ์

อย่างที่ 2 กับ 3 ต้องรอดูเวลาออกดอกครับ
อย่างนึงคือ "กัลปพฤกษ์" หรือ Cassia bakeriana
จะแยกออกจาก "ชัยพฤกษ์" หรือ Cassia javinica ได้ไม่ยากนัก
เพราะสีของดอกกัลปพฤกษ์จะวีดลงไวกว่าสีของดอกชัยพฤกษ์มาก
จากวันแรกที่บานเป็นสีชมพูพอๆกับดอกอ่อน เรามักจะเห็นเสมอๆ ว่าดอกที่บานไปหลายวันแล้วจะมีสีเกือบขาว
จนเห็นดอกอ่อนของกัลปพฤกษ์เป็นสีชมพูสดตัดกับดอกอ่อนครับ
(อันนี้ขออนุญาตยกตัวอย่างเป็นภาพในความคิดเห็นที่ 96 ของคุณ pakund นะครับ)

แต่สีของดอกชัยพฤกษ์จะสดเข้มอยู่มากจนกระทั่งดอกโรย (อันนี้ก็จากความเห็นที่ 97 ของคุณ pakund อีกนะครับ อิอิ)




ปล. จำได้ว่าในหนังสือชื่อ "ไม้เมืองเหนือ" ลงภาพ Cassia สีชมพูไว้อีกชนิดนึง ดอกสีชมพูสด
แต่ทำท่าเหมือนจะเป็น unknown species ไม่รู้ว่าหมู่นี้คุณ pharmacuetical scientist ยังกลับเข้าเรือนมาไหม
ถ้ากลับมาแล้วเปิดเจอกระทู้นี้ มาช่วยเล่าต่อก็จะดีมักๆเยยกั๊บ

ปล.2 ดอกไม้พวกคูณ เท่าที่ผมจำได้ภาษาอังกฤษนิยมเรียกว่า "Shower"
ถ้าเป็นสีเหลืองก็เรียกง่ายๆว่า "Golden shower"
แต่มีต้นนึงครับ น่าสนใจ เพราะมีดอกทั้งสีเหลือง ขาว และชมพูในช่อเดียวกัน
เนื่องจากเธอเกิดจากลูกผสมของคูณกับกัลปพฤกษ์
คุณเธอเลยมีชื่อเรียกใหม่ว่า "Rainbow shower" ครับ

[pakun2k1d]

ส่งรูปนี้มาแก้กระหาย ดับร้อนสำหรับทุกกระทู้ค่ะ