ถามเรื่อง "ศรีปราชญ์" หน่อยครับ

[agree]

ผมเห็นหลายคนถกเถียงกันว่าศรีปราชญ์มีตัวตนอยู่จริง บางคนก็ว่าไม่มีตัวตนอยู่จริง เรื่องมันเป็นอย่างไรกันแน่ครับ ช่วยตอบด้วย 

[เทาชมพู]

คุณ bookaholic ได้ตอบเรื่องนี้ไว้ละเอียดพอสมควรในห้องมองอดีตของ pantip.com ที่ยกเลิกไปแล้ว  ดิฉันไปค้นหาในกูเกิ้ลก็ไม่เจอ ส่วนห้องเก็บกระทู้เก่าของพันทิปก็จำชื่อไม่ได้ว่าชื่ออะไร
พอสรุปได้ว่า ความเชื่อว่าศรีปราชญ์มีตัวจริงและเป็นผู้แต่งกำศรวลศรีปราชญ์ ได้ยกเลิกไปนานแล้วในหมู่นักวิชาการวรรณคดี   
 
เรื่องราวชีวิตของศรีปราชญ์ เป็นตำนานที่ค้นคว้ารวบรวมมาโดยพระยาปริยัติธรรมธาดา   สมัยรัชกาลที่ ๕ นี่เอง  ชื่อหนังสือ"ตำนานศรีปราชญ์"  ส่วนผู้แต่ง "กำศรวล"   ซึ่งนายนรินทรธิเบศร์ในรัชกาลที่ ๒ ระบุว่าชื่อศรีปราชญ์นั้น  เป็นคนละคนกับศรีปราชญ์ในตำนาน   
เมื่อเอามาปนกันในตอนแรกก็เลยเชื่อว่า "กำศรวล"เป็นผลงานของศรีปราชญ์ และศรีปราชญ์มีตัวตน  แต่การสอบจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์และพงศาวดาร    ทำให้เชื่อว่า เป็นแต่เพียงตำนานเท่านั้น

[CrazyHOrse]

ตามตำนานว่าศรีปราชญ์เป็นบุตรพระโหราธิบดีในสมัยพระนารายณ์ เรื่องนี้ไม่มีใครรู้ว่าจริงเท็จอย่างไร

แต่เรื่องราวที่ว่าถูกเนรเทศไปเมืองนครฯ โดนเจ้าเมืองประหาร และเจ้าเมืองต้องประราชอาญา ถูกประหารให้ตายตกตามกันนั้นหาวี่แววในประวัติศาสตร์ไม่เจอครับ

กำศรวลศรีปราชญ์ ตอนนี้เขาหันกลับไปเรียกชื่อเดิม (ชื่อจริง) ว่ากำศรวลสมุทร ไม่ใช่ผลงานของศรีปราชญ์ในสมัยพระนารายณ์(หากมีตัวตนจริง) ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้
- ภาษาเก่ากว่าภาษาที่ใช้ในสมัยพระนารายณ์มาก สำนวนภาษาที่ใช้ใกล้เคียงกับลิลิตยวนพ่ายมาก น่าจะเป็นงานประพันธ์ของกวีคนเดียวกันหรือกลุ่มเดียวกัน
- เส้นทางนิราศ แสดงให้เห็นว่าช่วงเวลาที่กวีเดินทาง แม่น้ำเจ้าพระยายังไม่ถูกขุดลัดหลายตอนอย่างที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้ อย่างช้าที่สุดต้องก่อนรัชกาลพระไชยราชา
- จากเนื้อความ อนุมานได้ว่ากวีน่าจะเป็นกษัตริย์
ประมวลจากข้อมูลทั้งหมด เชื่อกันว่ากำศรวลสมุทรเป็นพระราชนิพนธ์ของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ ครับ

งานที่กล่าวกันว่าเป็นงานของศรีปราชญ์นั้นยังมีอีกหลายชิ้นครับ ที่เป็นเรื่องเป็นราวก็คืออนิรุทธคำฉันท์ นอกจากนี้ก็เป็นโคลงเล็กโคลงน้อยอีกหลายบท ซึ่งเป็นโคลงดีๆทั้งนั้น แต่สำนวนภาษาแตกต่างกันมาก ถ้าเป็นของศรีปราชญ์ทั้งหมด ศรีปราชญ์ก็คงไม่ได้อายุสั้นอย่างตำนานว่า แต่น่าจะอายุยืนสักสองร้อยปีเห็นจะได้ (ถ้านับรวมกำศรวลฯเข้าไปด้วยจะกลายเป็นสี่ร้อยปี)

นัยว่าเห็นโคลงนิรนามบทไหนดีๆก็จับใส่ปากศรีปราชญ์กันหมด เหมือนกับกลอนแปดที่ต้องเป็นงานของสุนทรภู่นั่นแหละครับ

กลายเป็นเทพโคลงในตำนานไป

[agree]

ขอบคุณมากครับ