ชื่อสะพาน

[ต้นมะขาม]

ช่วยอธิบายที่มาของชื่อสะพานบนถนนราชดำเนินหน่อยครับ ถ้าผมจำไม่ผิด ชื่อว่า ผ่านพิภพลีลา ผ่านฟ้าลีลาศ มัฆวานรังสรรค์
ใครเป็นผู้ตั้ง และมีความหมายว่าอย่างไร

[WSC]

สะพานทั้งสามสร้างขึ้นมาในสมัยรัชกาลที่ห้าค่ะ  ที่มาของชื่อนั้นก็ไม่ทราบเหมือนกันค่ะ เป็นชื่อพระราชทาน  แต่อยากจะเดาว่า น่าจะเป็นเพราะความสวยงามของสะพาน  เช่น สะพานมัฆวานรังสรรค์ (ข้ามคลองผดุงเกษม) นั้นเรียกได้ว่าสวยกว่าสะพานใดๆ ในกรุงเทพฯ ในยุคนั้นก็ว่าได้ ( ดิฉันยังคิดว่า ปัจจุบันก็ยังสวยที่สุดอยู่ดี)   สะพานมัฆวานรังสรรค์ โครงสร้างเป็นคานเหล็ก พื้นก็คอนกรีต ราวสะพานนั้นจะเป็นเหล็กหล่อและมีดวงตรารูปช้างเอราวัณที่กึ่งกลางสะพาน แต่ เด่นสุด ก็ เป็น เสาหินอ่อนสี่มุมสะพาน รองรับโคมไฟสำริด และ ผนังเชิงลาดสะพานประดับด้วยหินอ่อน  เผอิญนายช่างที่สร้าง เป็นชาวอิตาเลียน มิสเตอร์ คาร์โล อาเลกรี  ก็เลยสร้างสะพานออกมาคล้ายๆกับของยุโรป  

สะพานผ่านพิภพลีลา  (ข้ามคลองหลอด)  สะพานนี้สร้างขึ้นมาแทนสะพานนรรัตน์เก่าที่บางลำภู มีความลาดเอียงน้อยมาก เกือบเสมอกับระดับถนน ราวลูกกรงเป็นเหล็กดัดลวดลายสวยงาม ระยะต่อมา มีการรื้อสะพานนี้ แล้วสร้างใหม่ แล้วก็นำลูกกรงสะพานของเดิมไปใช้กับสะพานทางคนเดินสร้างขึ้นตรงหัวสนามหลวงด้านทิศเหนือ ปัจจุบันสะพานทางคนเดินก็ถูกรื้อลงเพราะว่ามีการสร้างสะพานพระปิ่นเกล้าแล้วก็ไม่มีผู้ใดทราบว่า ส่วนประกอบชิ้นนี้หายไปไหน

สะพานผ่านฟ้าลีลาศ  เรียกว่าสวยไม่แพ้สะพานมัฆวานรังสรรค์   ก็ฟังชื่อดูสิคะ เหมือนเดินผ่านฟ้า (ดิฉันแปลภาษาไทยไม่เก่งค่ะ คงต้องให้ท่านผู้รู้ท่านอื่นแปล)  ตัวสะพานทอดข้ามคลองบางลำภู ใกล้ป้อมมหากาฬ  สะพานนี้อยู่ ณ จุดซึ่งเป็นทางแยกของถนนหลายสายจึงได้ถูกแก้ไขดัดแปลงขนาดความกว้างของสะพานมา หลายครั้งจนความงามจากสัดส่วนเดิมได้ลดน้อยลงไปมาก แต่เจ้าหน้าที่ก็เก็บส่วนประกอบเดิมไว้ค่อนข้างมาก ยังไม่ได้รื้อทิ้ง ไปแต่อย่างใด  สะพานนี้มีเสาหินอ่อนและผนังเชิงลาดสะพานที่งดงาม ประณีต เครื่องประดับ เสาสะพานทำด้วยสำริดหล่อ รูปแบบน่าสนใจ ลูกกรงเหล็กราวสะพานและลายประดับคานโค้งรับตัวสะพาน

ที่พิมพ์มาทั้งหมดนี้ดิฉันไม่ได้รู้เองนะคะ เผอิญว่าอ่านมาจากหนังสือ สะพานเก่ากรุงเทพฯ  OLD BRIDGES OF BANGKOK  โดย คุณศิริชัย นฤมิตรเรขการ  ปีที่พิมพ์ ก็ 2520 ค่ะ  

ส่วนความหมายก็อย่างที่บอกนะคะ คงต้องรอท่านอื่นๆ มาตอบค่ะ

[ทิด]

สามรายชื่อสะพานที่พูดถึงคงต้องแบ่งเป็นสองชุดกระมังครับ คือ ชุดของ ผ่าพิภพลีลา...ผ่านฟ้าลีลาศ
ส่วนอีกชุดหนึ่งคือ ชุดของสะพานมัฆวานรังสรรค์ ซึ่งจะมีอันดับแรกคือ เทเวศน์นฤมิตร...วิศุกรรมนฤมาน
และมัฆวานรังสรรค์ครับ ชุดหลังนี้เป็นชื่อชุดเกี่ยวกับเทวดา ถ้าผมไม่มั่วจนเกินไป มัฆวานจะหมายถึงพระอินทร์ครับ
พอดีว่าบ้านอยู่แถวนั้นครับเลยพอจะนึกออกอยู่บ้าง

[ทิด]

ขอโทษครับพิมพ์ผิด..."ผ่านพิภพฯ" ครับไม่ใช่ "ผ่า"

[เทาชมพู]

ผ่านฟ้า  ผ่านพิภพ  แปลว่าพระเจ้าแผ่นดิน
ลีลา ลีลาศ แปลว่า  เดินไป  เสด็จพระราชดำเนิน  เสด็จไป
เทเวศร์นฤมิต  แปลว่าเทพผู้เป็นใหญ่เนรมิต(สร้าง)ขึ้น
วิศุกรรมนฤมาน  แปลว่าพระวิษณุกรรม(เทพเจ้าแห่งการช่าง)สร้างขึ้น  เทพองค์นี้ประจำอยู่กับพระอินทร์ โดยมากพระอินทร์จะมอบหมายให้สร้างอีกทีหนึ่ง
มัฆวานรังสรรค์ แปลว่า พระอินทร์สร้าง ค่ะ

[ต้นมะขาม]

พระอินทร์อยู่สวรรค์ชั้นดุสิตหรือเปล่าครับ น่าจะเกี่ยวกับพระราชวังสวนดุสิตนะครับว่าเป็นสวรรค์เทียบกับโลกในพระบรมมหาราชวัง แล้วถนนราชดำเนินเป็นทางจากโลกมนุษย์ไปสู่สวรรค์

[เทาชมพู]

พระอินทร์อยู่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์  ชั้นที่ ๒ ในจำนวน ๖ ชั้นของฉกามาพจร ค่ะ  ส่วนดุสิตเป็นสวรรค์ชั้นที่ ๔

[เทาชมพู]

อินทร์ แปลได้อีกความหมายหนึ่งว่า ผู้เป็นใหญ่ เช่นเดียวกับ อิศร
รัชกาลที่ ๕  ลงพระปรมาภิไธยว่า " สยามินทร์" คือผู้เป็นใหญ่แห่งสยาม  หรือเจ้าแห่งสยาม
ในเมื่อสอดคล้องกับคำว่า " พระอินทร์" การตั้งชื่อสะพานก็อาจจะเกี่ยวกับนัยยะดังกล่าวก็ได้

[ต้นมะขาม]

ขอบคุณทุกท่านที่ช่วยตอบครับ รวดเร็วทันใจดีครับ สาเหตุที่ผมสงสัยในชื่อเพราะว่าส่วนมากชื่อสมัยโบราณมักจะคล้องจองกัน ผมมักจะจำว่า ผ่านพิภพลีลา ผ่านฟ้าลีลาศ มัฆวาศรังสรรค์

[คนเคยชอบฟิสิกส์]

แล้วสะพานพระรามต่างๆละครับ ทำไมถึงชื่อนี้
มันมีตั้งแต่พระราม ๑ จนถึงพระราม ๙ ใช่มั้ยครับ
แหะๆ ผมไกลปืนเที่ยงครับ นานๆ เข้ากรุงฯทีนึง

[บุญเป็ง]

เท่าที่ผมจำได้มีแค่ สะพานพระรามหก สะพานพระรามเก้า ที่เหลือเป็นพระนามพระมหากษัตริย์หรือชื่ิอเมืิอง แต่ถนนพระราม - น่าจะมีมากกว่าแต่ก็ยังไม่ครบ ๑ ถึง ๙
ร้฿ูสึกว่าสะพานพระรามหกจะสร้างในรัชกาลที่ ๖ แต่ไม่สามารถใช้ชื่อสะพานพระมงกุฎเกล้าได้เนื่องจากยังทรงพระชนม์อยู่ และเป็นเหตุผลเดียวกับชื่อสะพานพระรามเก้า
แต่ถ้าจะเรียกสะพานปฐมบรมราชานุสรณ์ว่าสะพานพระรามหนึ่งก็ไม่น่าจะผิดมาก หรือสะพานสมเด็จพระปกเกล้าฯว่าสะพานพระรามเจ็ดก็เช่นเดียวกัน แต่สะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯว่าสะพานพระรามสี่(ที่สอง)ก็จะยังไงอยู่

[เทาชมพู]

สะพาน-นึกออกแต่สะพานพระราม ๖ ซึ่งสร้างก่อนเพื่อน
และสะพานพระราม ๙ ในปีจจุบัน
นอกนั้นคือชื่อถนนค่ะ  นึกออกคือพระราม ๕  พระราม ๖