ใครทราบวิธีการนุ่งผ้าจีบหน้านางแบบ "ถกเขมร" บ้าง

[Gabriel]

พอมีผู้รู้ท่านไหนทราบบ้างมั้ยครับว่า การนุ่งผ้าจีบหน้านางแบบ ถกเขมร (ดังในรูป) ซึ่งปกติแล้วนุ่งแบบจีบหน้านางจะเป็นแบบมีชายพกอยู่ด้านข้าง แต่รูปไม่ได้เป็นแบบชายพก แต่ปล่อยลากยาว ไม่ได้พับจับจีบ ไม่ทราบว่ามีใครพอทราบวิธีและอธิบายวิธีการนุ่งแบบดังในภาพได้บ้างมั้ยครับ ว่าชายผ้าอีกด้านหนึ่งเขามีวิธีทำอย่าง

[ติบอ]

 อ้าว... ผมนึกว่าถกเขมรคือการนุ่งผ้าโจงกระเบนแบบธรรมดาแล้วถกเอาขาขึ้นมาไว้ที่ต้นขาซะอีกแหนะครับ แหะๆ

[เทาชมพู]

 ถกเขมร ผู้ชายเขานุ่ง  คือนุ่งผ้าแบบโจงกระเบนแล้วถกชายผ้า(ที่เคยเห็นเป็นผ้าขาวม้า)ขึ้นมาถึงต้นขา สั้นเท่ากางเกงขาสั้น  เพื่อความทะมัดทะแมง  อย่างเวลาลงลุยน้ำแทงปลา หรือต้องทำงานใช้แรงงานหนัก นุ่งโจงกระเบนธรรมดาก็รุ่มร่ามเกินไป
ภาพข้างบนไม่ใช่ถกเขมร   และไม่มีจีบหน้านาง  ชายพกของผู้หญิงเวลานุ่งจีบหน้านางก็ไม่ได้อยู่ด้านข้าง แต่ว่าอยู่ด้านหน้า

ชายผ้าที่ทิ้งสองข้างแบบนี้ คล้ายชายไหวชายแครงหรือเปล่าคะ ขอถามคนที่รู้จักเครื่องแต่งกายละคร
คือดิฉันอ่านคำบรรยายของคุณ Gabriel แล้วไม่เข้าใจศัพท์ที่ยกมาทั้งหมดค่ะ

[Gabriel]

 ถกเขมร ในที่นี้ไม่ได้หมายความถึง การนุ่งโจงกระเบนแล้วถกรั้งขึ้นสูงมาบนต้นขา
ผมอาจจะถามแบบไม่ละเอียดไปหน่อย
กล่าวคือ การแต่งกายในรูปเป็นการนุ่งผ้าจีบหน้านางแบบถกชายพกแบบเขมรโบราณ (สังเกตตรงส่วนมือในรูปจะเป็นการจับจีบผ้าซึ่งคือจีบหน้าผ้า) ส่วนชายผ้าที่ทิ้งลงมาตามรูปปกติจะเป็นชายพกพับจับจีบเอาไว้ด้านข้าง
แต่แค่สงสัยครับว่า การนุ่งผ้าจีบหน้านางแบบถกเขมรโบราณเขานุ่งกันอย่างไร
เพราะว่าเคยได้ยินเค้าเรียกการนุ่งผ้าจีบหน้านางแบบนี้ว่าถกเขมรจริงๆ

[Louvorian]

 เคยอ่านในหนังสือเกี่ยวกับหนังสุริโยไท คล้ายๆจะเรียกว่าจีบหน้านางปล่อยชายพก
หรือนุ่งผ้านแบบราชวงค์ละโว้-อโยธยา ซึ่งก็คือการนุ่งผ้าแบบสตรีในราชสำนักเขมรโบราณ(ซึ่งน่าจะได้แรงบัลดาลใจมาจากการนุ่งส่าหรีแบบอินเดีย-Louvorian)

การนุ่งนั้นไม่ยากเลย เพียงแต่คุณจะต้องหาผ้าที่ยาว4.5เมตรขึ้นไป และต้องดูขนาดเอวของผู้นุ่งด้วยว่าใหญ่แค่ไหน

1.รีดจีบหน้า กะขนาดความกว้างของตัวจีบประมาณ3-3.5นิ้วไม่ควรเล็กกว่านี้
2.ลองพันรอบเอวดูแล้วกะขนาดให้ชายพกที่ทิ้งลงพื้นยาวอยู่ประมาณ2.5-3เมตร
หรือลองคล้องที่แขนดูว่าสวยงามไหม
3.ลักษณะการชักชายพกออกด้านข้างนั้นคล้ายกับการชักชายพกจีบหน้านางธรรมดาแต่ชายพกละโว้นี้คุณไม่ต้องจีบแต่ชักออกด้านข้าง ผ้าด้านที่ชักออกจะเว้าโค้งขึ้นไปอยู่ด้านในของจีบหน้านาง คุณต้องจัดให้เข้ารูป
4.แนวผ้าด้านบนที่พันไปตามหน้าท้องของชายพกที่ชักออกควรทำให้กระชับกับตัว
จากนั้นนำด้านจีบที่เรารีดเตรียมไว้จกลงตรงกลางกะให้รัดอยู่กับแนวชายพกบนดั่งเข็มขัด

ปล.รีดจีบด้านซ้าย  ชายพกยาวดึงออกด้านขวา

อธิบายยากมากแต่ ถ้าทำให้ดูคงไม่ยาก

[ลำดวนเอ๋ยพี่จะด่วนไปก่อนแล้ว]

 ผมนุ่งหน้านางให้พวกละครเวลายืนเครื่องบ่อย ดูจากรูปและคำอธิบายของคุณ Louvorian คืดว่าไม่ยาก ดูจะง่ายกว่านุ่งหน้านางแบบทั่วไปเสียด้วยซ้ำ เพราะการนุ่งหน้านางแบบปกตินั้นต้องจีบผ้าทั้งสองด้าน แต่ถ้านุ่งแบบที่คุณบอก ก็จีบผ้าแค่ด้านเดียว ด้านที่จะต้องจีบเพื่อเป็นชายพกนั้นไม่ต้องจีบ แต่โดยส่วนตัวคิดกว่าคงรุ่มร่ามน่าดู เพราะชายพกที่ปกติเราจีบไว้ กลับปล่อยให้ไหลออกมาจนยาว (แบบที่พวกละครเรียกว่านุ่งแบบชายไหล) เวลาเดินชายผ้าคงลากไปกับพื้น คงเปื้อนผุ่นคลีน่าดู

[Gabriel]

ได้ลองทำตามคำบอกของคุณ Louvorian ก็ออกมาได้ดังในรูป กว่าจะทำได้ก็ยากอยู่ ตรงจัดเก็บชายพกที่ทิ้งตัวลงมาให้ดูสวยนี่ล่ะ สรุปว่าผมทำได้ถูกวิธีแล้วนะครับ จีบหน้านางถกเขมร

[Louvorian]

 นุ่งได้สวยมากๆคุณGabrielขอปรบมือให้ ไม่ทราบว่าเป็นผ้าที่ใช้ในรูปเป็นผ้าส่าหรี่ หรือผ้าพิมพ์ลายทอง สวยมากๆขอชม

เวลานุ่งจริงเข็มกับด้ายใช่เย็บตรึงผ้าจะช่วยได้มาก

[Gabriel]

 ผ้าที่เห็นรูปเป็นผ้าที่คนโบราณเค้าเรียกกันว่าผ้า เข้มขาบ (เห็นลายยกดอกเท่ากับสีพื้น) เป็นของเก่าแท้ๆ
คือผ้าไหมเนื้อบาง ทอยกดอกด้วยเส้นไหมกาไหล่ทอง
แต่ผมไม่ได้ใช่เข็มกับด้ายเลยครับผมใช้วิธีตามแบบโบราณ คือการมัดเป็นปม2ทบให้แน่นแล้วม้วนเก็บปมผ้าจากนั้น
ดึงชายผ้า(ด้านผ้าที่ยาวที่สุด)สอดเข้ามาด้านในทิ้งออกมาด้านข้างก่อน
แล้วจากนั้นจัดชายผกผ้าให้เข้ารูปแล้วค่อยพับทบจีบหน้านางทีหลัง
ตอนนี้ก็ี้เหลือการนุ่งผ้าโบราณอีกวิธีนึงที่ผมกำลังศึกษาอยู่คือ
การนุ่งผ้าคลี่จีบหน้านางคลี่ชายพกแบบรา์ชวงศ์พระร่วง
คือผมอยากที่จะอนุรักษ์การนุ่งผ้าแบบโบราณเอาไว้
เพราะเดี๋ยวนี้มีแต่ชุดไทยสำเร็จ การนุ่งผ้าแบบโบราณก็ค่อยๆเลือนหายไป
แทบจะหาคนมีความรู้นุ่งผ้าแบบโบราณเป็นจริงๆสักคนก็หายากเต็มที
ปล.ผ้าเข้มขาบ ผ้าเยียรบับ ผ้าอัตลัด ถ้ามาจากอินเดียก็แน่นอนครับมันคือผ้าสาหรี่เพราะในสมัยกรุงอยุโยธยาเป็นราชธานีเดิมคน
ในพระราชสำนักคนชนชั้นสูงทรงใช้ผ้าที่มาจากอินเดียกันเกือบทั้งนั้น

[โพธิ์ประทับช้าง]

สวัสดีครับ ผมขออนุญาติท่านเจ้าของกระทู้นำมาฝาก เผื่อจะใช้เป็นประโยชน์ได้บ้างครับ รูปแรก สตรีอู่ทอง

[โพธิ์ประทับช้าง]

รูปสอง สตรีหริภุญ รับวัฒนธรรมจากละโว้

[Gabriel]

ขอขอบคุณมากๆครับ จากข้อมูลของคุณ โพธิ์ประทับช้าง ว่าแต่รูปแรกนั้นดูไม่ออกเลยครับ รูปเพราะว่ามันลางเลือนมากๆ แต่รูปที่2ผมว่าน่าจะเป็นการนุ่งผ้าแบบโบราณแบบเดียวกันกับรูปที่ผมโพสเอาไว้ ขอขอบคุณทุกท่านที่ให้ขอมูลกับผมมานะที่นี้ด้วยนะครับ

[โพธิ์ประทับช้าง]

รูปประติมากรรมมาฝากอีก 3 รูปครับ เพื่อจะใช้ประโยชน์ในการเทียบเคียงวิวัฒนาการครับ ประติมากรรมลอยตัว รูปเจ้าหญิงอยุธยา สำริด จาก หนังสือศิลปในประเทศไทย กรมศิลปากร

[โพธิ์ประทับช้าง]

ประติมากรรมไม้ นูนสูง รูปเทพยดา ทวารบาล ศิลปะอยุธยา พิพิธภัณฑ์เจ้าสามพระยา อยุธยา

[โพธิ์ประทับช้าง]

ทวารบาล