บ้านมหาโยธิน

[violoncello]

 ไม่ทราบว่าพอมีผู้มีความรู้ท่านใดเคยได้ยินชื่อบ้านมหาโยธินตรงแถวๆซอยโปโลบ้างไหมครับ รู้สึกว่าบ้านเคยเป็นของพลเอกเจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต(แย้ม ณ นคร)อดีตผู้บังคับบัญชากระทรวงกลาโหมสมัยร.6 คือผมอยากทราบข้ามูลเพิมเติมเกี่ยวกับบ้านหรือเกี่ยวกับเจ้าพระยาบดินทร์หรือภาพถ้ามีก็จะดีมากเพราะเห็นผู้ใหญ่หลายท่านบอกว่าเป็นตึกแฝดที่งดงามมากเคยถ่ายหนังด้วย แต่เสียดายที่ตอนที่ผมไปดูเค้าบอกว่าตอนนี้ทุบทิ้งไปแล้ว ขอท่านผู้มีความรู้ช่วยด้วยนะครับ

[เทาชมพู]

 ถ้าหมายถึงบ้านคุณหยิบ ณ นคร ก็เคยเห็นตอนดิฉันยังเด็กๆ  เป็นตึกสองชั้นแบบฝรั่ง ดูเหมือนจะทาสีขาวขลิบเขียว
ต่อมากลายเป็นบริษัทหรืออู่รถ จำไม่ได้แล้ว
รื้อทิ้งไปนานแล้วนี่คะ

[violoncello]

 ใช่ครับ อันนั้นละครับพอจะมีข้อมูลเพิ่มเติมไหมครับ เพระกำลังทำหนังสือเกี่ยวกับท่านผู้หญิงพโยม สนิทวงศ์ ผู้ซึ่งเป็นน้องของคุณหยิบ ณ นคร ผมไม่รู้ว่าจะถามใครดีเพราะไม่ค่อยมีคนรู้จักมากนัก ถ้าคุณเทาชมพูทราบเพิ่มเติมขอความกรุณาช่วยบอกผมด้วยนะครับ ขอบคุณมากครับ

[เทาชมพู]

 ถ้าหากว่า คุณ V_Mee แวะเข้ามาในเว็บ อาจจะให้ข้อมูลเรื่องเจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิตได้ เพราะท่านเชี่ยวชาญเรื่องราวสมัยรัชกาลที่ ๖  
คุณทำหนังสือเกี่ยวกับท่านผู้หญิงพโยม ลองติดต่อลูกหลานท่านเพื่อขอข้อมูลมาบ้างหรือยังล่ะคะ

[violoncello]

 คือผมเป็นหลานทวชท่านผู้หญิงพโยม แต่ว่าไม่ค่อยมีข้อมูลเรื่องบ้านมหาโยธิน ทราบแต่ว่าร.6พระราชทานมาพร้อมกับยศ ขนาดคุณแม่ผมยังเคยไปแค่ครั้งเดียวครับแล้วท่านก็จำไม่ได้แล้ว ส่วนผู้ใหญ่ท่านอื่นๆก็ไม่ค่อยรู้เรื่องมากเพระบ้านตกเป็นของคุณทวชหยิบแล้วได้ขายทิ้งไป ผมจะสอบถามทางญาติคุณทวชหยิบก็ไม่ได้เพราะผู้ใหญ่ไม่ค่อยอยากให้ไปยุ่งกับสายทางนู้เพราะเค้าทำกับคุณทวชผมไว้เยอะ แล้วผู้ใหญ่ไม่ค่อยอยากพูดเรื่องนี้มากเพราะเสียใจที่บ้านโดนขายทิ้ง ยังไงก็ฝากคุณเทาชมพูช่วยหน่อยนะครับเพราะจะทำให้คุณทวชก่อนท่านเสีย

[เทาชมพู]

 ทวดค่ะ ไม่ใช่ ทวช (สงสัยจริงๆว่า คุณออกเสียงว่ายังไง ถึงสะกดแบบนี้...เรียก ทวชชชช หรือ)

ไม่ว่าบ้านหลังไหนก็ตาม  คนที่มีรูปถ่ายของบ้าน  หรือรู้เรื่องบ้านดีกว่าคนอื่น ก็ย่อมมีแต่คนที่เคยอยู่อาศัยในบ้านนั้น
ในกรณีนี้  ได้แก่ลูกหลานของคุณหยิบ
ในเมื่อคุณบอกว่าไปสอบถามไม่ได้ ดิฉันก็จนใจ  ไม่รู้จะแนะนำอย่างไร  ผู้ใหญ่ของคุณไม่เห็นด้วยนี่คะ

[V_Mee]

 ประวัติของบ้านนี้ลองหาอ่านในหนังสือบ้านเก่าในกรุงเทพฯ ของ อาจารย์ ผุสดี  ทิพทัส (ผมไม่แน่ใจว่าก่อนเกษียณท่านได้ ศ. หรือเปล่า)  พิมพ์ครั้งแรกเมื่อคราวฉลองกรุงเทพฯ ๒๐๐ ปี  น่าจะหาอ่านตามห้องสมุดได้

ชื่อบ้านหาโยธินนี้ น่าจะมาจากเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ ๒ ชื่อ มหาโยธิน  ที่ท่านเจ้าของบ้านคือ นายพลเอก เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (แย้ม  ณ นคร) ได้รับพระราชทานเนื่องในการที่ได้สนองพระเดชพระคุณเมื่อครั้งสงครามโลกครั้งที่ ๑ จนประสบผลสำเร็จด้วยดี  ในตอนประกาศสงครามนั้นดูเหมือนยังเป็นนายพลโท พระยาสีหราชเดโชชัย ปลัดทูลฉลองกระทรวงกลาโหม  ต่อมาได้เลื่อนยศเป็น นายพลเอก เจ้าพระบาบดินทรเดชานุชิต  เสนาบดีกระทรวงกลาโหม  เป็นเจ้าบดินทรฯ ท่านที่สองในรัชกาลที่ ๖  ท่านแรกคือ จอมพล เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (ม.ร.ว.อรุณ  ฉัตรกุล)

เสวกตรี หยิบ  ณ นคร นั้น  ผมเคยพบและเคยคุยท่านหลายครั้งเหมือนกันก่อนที่ท่านจะสิ้นบุญ  แต่ไม่สนิทกับท่านมากนัก  เท่าที่ฟังมาจากเพื่อนนักเรียนมหาดเล็กหลวงของท่านนั้น  ทราบแต่เพียงว่า ในรัชกาลที่ ๖ ท่านได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็ก  และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าเรียนที่โรงเรียนมหาดเล็กหลวง  ต่อมาในเดือนกรกฎาคม  ๒๔๕๘ ได้โปรดเกล้าฯ ตั้งตำแหน่งมหาดเล็กรับใช้ขึ้นแล้ว  ก็ได้โปรดเกล้าฯ ให้คัดนักเรียนมหาดเล็กหลวงที่เป็นบุตรเจ้านายและข้าราชการชั้นผู้ใหญ่เข้ามาเป็นมหาดเล็กรับใช้  น.ร.ม.หยิบก็ได้เป็น ๑ ใน ๗ คนแรกที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นมหาดเล็กรับใช้

เมื่ออายุครบ ๑๘ ปีบริบูรณ์แล้วต้องพ้นจากมหาดเล็กรับใช้  ดูเหมือนว่าจะได้รับพระราชทานทุนไปเรียนต่อต่างประเทศจะเป็นอังกฤษ หรือสหรัฐอเมริกาผมจำไม่ได้  เมื่อท่านกลับมานั้นล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ สวรรคตแล้ว  จึงมิได้รับราชการต่อ  

ส่วนชีวิตส่วนตัวของท่านนั้น  เจ้าของกระทู้คงทราบกิตติศัพท์ดีอยู่แล้ว  จึงขออนุญาตไม่กล่าวถึง

[เทาชมพู]

 คุณ V_Mee ขี่ม้าขาวมาแก้ปัญหาได้อย่างคิด

ดิฉันมีหนังสือของอ.ผุสดี ที่เป็นบ้านในรัชกาลต่างๆ ๑ ชุด ๓ เล่ม ภาพเยอะมาก
ยังหาบ้านมหาโยธินไม่พบ  ถ้าใครพบช่วยสแกนมาลงด้วยจะขอบคุณมาก

[violoncello]

 ขอบคุณคุณV_Meeและคุณเทาชมพูมากเลยครับ สำหรับหนังสือผมได้ลองsearchคร่าวๆแล้วพบแต่ "บ้านในกรุงรัตนโกสินทร์" ไม่ทราบว่าใช่เล่มเดียวกันรึเปล่าครับ...แล้วต้องฝากรบกวนคุณเทาชมพูช่วยดูเรื่องภาษาของผมด้วยนะครับ ถ้าเขียนผิดก็ช่วยตักเตือนด้วยครับ เพราะผมไม่ได้เขียนภาษาไทยมาเกือบจะสิบปีแล้วเนื่องจากเรียนอยู่ต่างประเทศครับ

[นรีนันท์ มรรคดวงแก้ว]

 เป็นเรื่องที่น่ายินดี  ที่อยากรู้จักรากเหง้าของตนเอง  เรื่องบ้านมหาโยธิน  ของพลเอก เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต นั้นตกเป็นของ  คุณหยิบ  และปัจจุบันไม่มีแล้ว  เปลี่ยนมาหลายเจ้าของแล้วเช่นกัน  ปัจจุบันก็กำลังสร้างคอนโด  และที่จอดรถอยู่

ท่านผู้หญิงโพยม  เสนีณรงค์ฤทธิ์  ธิดาคนเดียวของท่านเจ้าพระยาฯ  น้องสาวคนเดียวของคุณหยิบ  ท่านรักพี่ชายของท่านมากนะ  ไม่มีปัญหากันดังที่คุณหลานเข้าใจหรอก

ท่านผู้หญิงฯ  ปัจจุบันอายุ 99 ปีแล้ว  และยังแข็งแรง  รับรองอยู่จนอายุ 102-105 ปี  ตามที่โหรหลวงได้เคยทำนายไว้แน่นอน  ไม่ต้องรีบหาข้อมูลไว้ทำหนังสือจ้า

พื้นที่ของ  บ้านมหาโยธิน  ไม่ได้ถูกเปลี่ยนมือทั้งหมดหรอกนะ  และท่านผู้เป๋นเจ้าของพื้นที่นั้น  ท่านคงจะเล่าเรื่องราวให้ฟังได้  

และถ้าอยากเห็นรูปบ้านนะ  จะค้นกรุให้ดู  กลับมาก็มาช่วยกันหาก็ได้นะ  คาดว่าคงจะมีอยู่ในกล่องรูปของท่านผู้หญิงฯ  อยากทราบเรื่องอะไรอีก  ลองถามมาที่ nareenan@yahoo.com  ถ้าทราบจะตอบให้จ้ะ

บ้านมหาโยธิน  เคยใช้เป็นบ้านของ  พจมาน  สว่างวงศ์  ในยุคแรก  กำลังหาหนังเรื่องนั้นเหมือนกัน  คงต้องทำเรื่องไปขอที่  หอถาพยนตร์น่ะ  ช่วยเตือน  หรือไปด้วยกันก็ได้  คงได้เห็นบ้านมหาโยธิน  ชัดเจนเกือบทุกซอกมุมนิ

[นรีนันท์ มรรคดวงแก้ว]

 วันนี้ได้รับคำรับรองจาก  ลูก ๆ ทุกคนของท่านผู้หญิงโพยมแล้วว่า  ท่านกับคุณหยิบพี่ชายนั้นรักใคร่กันดีอย่างแน่นอน  ถ้าคุณเป็นหลานท่านก็น่าจะรู้จักท่านดี  ท่านเป็นคนใจดี  เมตตาและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่กับทุกคนรอบข้าง
แต่ขอแก้ข่าวหน่อยว่า  ท่านผู้หญิงฯ  มีพี่สาวอีก 1 คน  ชื่อคุณพยอม  เป็นภริยา  คุณเสน่ห์ ณ นคร
และถ้าอยากเห็นบ้านมหาโยธินทุกซอกทุกมุมเท่าที่เป็นได้  ไปหาภาพยนตร์ไทย  เรื่อง  บ้านทรายทอง  ซึ่งใช้สถานที่ของบ้านมหาโยธิน  เป็นฉาก

ท่านผู้หญิงโพยม ฯ  เป็นนางพระกำนัลในสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี  ในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 7  สมรสกับ  พลตรี พระยาเสนีณรงค์ฤทธิ์  (ม.ล.เล็ก  สนิทวงศ์)  มีบุตร ธิดา 7 คน  ท่านได้แต่งกลอนชื่อของลูก ๆ ท่านไว้  ดังนี้

อภิรดี  อธึก  จุลนภ  น้องอุทาร
เสนี  ณรงค์ฤทธิ์  ปานจิตข้าฯ
มณีรัตน์  ยอดดวงมาลย์  ของแม่
หญิงสอง  ชายห้า  ชาติเชื้อ  "สนิทวงศ์"

น่าภูมิใจที่ท่านมีบุตร  ธิดาที่ดี  มีความกตัญญูต่อบิดา  มารดา  รับใช้ใต้เบื้องพระยุคลบาท  ด้วยความจงรักภักดี

[นรีนันท์ มรรคดวงแก้ว]

"บ้านมหาโยธิน"  รูปนี้ได้มาจากนิตยสาร  "แพรว"  หลายปีแล้ว (ถ้าจำไม่ผิด) มีมุมอื่นที่น่าสนใจอีก  แต่ยังไม่มีเวลาขุดกรุสมบัติ ขอให้ดูรูปนี้ไปพลาง ๆ ก่อน

[violoncello]

 ขอบคุณครับ ถ้าหาเจออีกก็เอามาลงอีกนะครับจะรอดู

[นรีนันท์ มรรคดวงแก้ว]

 มีรูปนะจ๊ะ  แต่ไม่มีเครื่องสแกน  รูปที่นำมาลงให้  ใช้โทรศัพท์ถ่ายน่ะ  อยากดูรูปแบบไหนล่ะ  แบบที่เห็นท่านเจ้าของบ้านด้วยมั๊ย  พอมีนะหาไว้แล้ว

[นิลกังขา]

 พจมาน... เอ๊ย ... ชายกลาง เอ... ดูสารรูปตัวเองแล้วน่าจะเป็นชายน้อยมากกว่า ชายน้อยมาเกาะรั้วดูรูปบ้านทรายทองด้วยคนครับ

ยินดีกับเจ้าของกระทู้ด้วยที่หาแหล่งข้อมูลได้ และขอขอบคุณคุณนรีนันท์สำหรับข้อมูลและภาพที่เอามาแบ่งพวกเราดูครับ ผมเคยรู้จักคุณหมออาวุโสท่านหนึ่ง นามสกุลมรรคดวงแก้วนี่แหละเหมือนกันครับ ที่จริงจะว่าผมรู้จักเองก็ไม่เชิงเพราะตัวผมเด็กกว่าท่านมาก เผอิญพ่อผมก็เป็นหมอ แล้วท่านรู้จักกันน่ะครับ

ขอติงนิดเดียวว่า คำประพันธ์ คห. 10 นั้นหน้าตาเป็นโคลงสี่สุภาพครับ ไม่ใช่กลอน และบาทสุดท้ายดูเหมือนจะขาดไปคำหนึ่ง จัดรูปใหม่แล้วน่าจะเป็น

อภิรดี อธึก จุลนภ น้อง ...... อุทาร
เสนี ณรงค์ฤทธิ์ ปาน- ........ จิตข้าฯ
มณีรัตน์ ยอดดวงมาลย์ ...... ของแม่
หญิง (...) สอง ชายห้า ........... ชาติเชื้อ "สนิทวงศ์"

ที่วงเล็บไว้ บาทสุดท้าย ตามฉันทลักษณ์ควรจะเป็นคำที่มีไม้เอก