อยุธยาภิรมย์

[กุรุกุลา]

 เราน่าจะจัดทัวร์ไปชมศิลปะไทยในต่างประเทศกันบ้างนะครับ คงเห็นอะไรสวยๆงามๆกว่าในประเทศไทยเยอะแยะเลย

ประติมากรรมทวาราวดีที่งามที่สุดในไทยก็รับนิมนต์ไปสืบศาสนาในพิพิธภัณฑ์เมืองนอกเสียแล้ว

แผ่นทองดุนลายพระจันทร์ทรงกระต่ายสมัยทวาราวดี ที่ไม่มีที่ไหนอีกแล้วก็อยู่ต่างประเทศ


ทำใจครับ ทำใจ ทำได้แค่ถ่ายรูป คนเบี้ยน้อยหอยใหญ่อย่างเราทำได้แค่นี้ล่ะครับ

[กุรุกุลา]

 อีกเรื่องหนึ่ง ผมมีความเห็นว่าพระเจ้าทรงเครื่องนั้นมีอยู่มากมายเหลือเกิน การที่จะกล่าวว่าเป็น "ปาง" เพียงปางเดียว คือทรมานมหาชมพูดูเหมือนว่าจะมีมากเกินไป และไม่มีบริบทอื่นประกอบที่ชี้ชัดได้ แต่ก็ไม่ปฏิเสธว่าคตินี้มีอยู่จริงเช่น

ในจิตรกรรมพระที่นั่งพุทไธสวรรย์ ก็ทำมหาชมพูหักยอดปราสาทพระเจ้าพิมพิสาร และมีฉากทรมานมหาชมพูฝีมือเทวดา งามจนตกตะลึงอยู่ตรงนั้น

อันนี้เป็นแค่ความคิดเห็นนะครับ ผิดถูกอย่างไรใคร่ขอฟังท่านอื่นๆดูบ้าง

[กุรุกุลา]

 อ๊ะ  ลืมไปนิดนึงครับ ผมข้องใจนิดหน่อยเกี่ยวกับเรื่องมหายานและเถรวาทที่คุณโพธิ์กล่าวถึง ไม่ทราบว่าจะเกี่ยวกับเรื่องพระศรีอาริยเมตไตรหรือไม่ แต่เท่าที่เคยรับทราบมา การสร้างพระโพธิสัตว์องค์นี้ดูเหมือนว่าจะปรากฏทั้งสองฝ่าย และพระศรีอาริยเมตไตรก็ปรากฏบ่อยมากๆในอยุธยาอย่างที่คุณโพธิ์เสนอมา

ถึงการทำพระทรงเครื่องจะไม่เคยพบในลังกาและสุโขทัย แต่ทางล้านนาและพุกามก็มีความเป็นไปได้ พระทรงเครื่องของล้านนาก็มีมากเช่นกัน

ก็ไม่ทราบว่าเราจะแบ่งได้ไหมว่า ถ้าพระองค์นี้ทรงเครื่องแล้วไม่มีจีวรจะเป็นพระศรีอาริยเมตไตร แต่ถ้ามีอาจจะเป็นพระมหาจักรพรรดิหรือทรมานชมพูบดี อันนี้ก็ความเห็นส่วนตัวเช่นกันครับ

[CrazyHOrse]

 ได้แวะไปวัดชมภูเวกมาแล้ว

กรมศิลป์ฯกำลังบูรณะวิหารกับอุโบสถหลังเดิมอยู่

ได้แต่หวังว่าจะออกมาดี เพราะสภาพเดิมทรุดโทรมเหลือ

คุณโพธิ์ถ่ายแม่พระธรณีมาได้ยังไงครับนี่ ถ่ายจากนั่งร้านหรือครับ หรือว่าเอาบันไดเข้าไปกาง

ไม่ธรรมดาจริงๆ

ต้องขอขอบคุณคุณโพธิ์ฯที่เอามาให้ดู วัดอยู่ใกล้บ้านผมแท้ๆแต่ไม่เคยแวะเข้าไป ไม่คิดว่าจะมีของดีๆแบบนี้ซ่อนอยู่ครับ

[โพธิ์ประทับช้าง]

 สวีสดีครับคุณกุรุกุลา ตามที่คุณถามมา ผมขอตอบเลยนะครับ


* เราน่าจะจัดทัวร์ไปชมศิลปะไทยในต่างประเทศกันบ้างนะครับ คงเห็นอะไรสวยๆงามๆกว่าในประเทศไทยเยอะแยะเลย
- ตอบ ผมอยากให้การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย จัด "แคมเปญ เที่ยวทั่วไทยตามสมัยแห่งศิลปะ" ท่าจะดีกว่าครับ
ไล่มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์-รัตนโกสินทร์ คงจะทำให้คนในชาติรวมถึงต่างชาติ เข้าใจความเป็นมาและคุณค่า
ของการมีชาติและการมีประเทศไทยครับ ส่วนการไปเที่ยวในต่างประเทศผมก็สนใจเหมือนคุณกุรุกุลาครับ
เพราะจะได้เข้าใจถึง วิวัฒนาการของศิลปะ เร็วๆ นี้ ว่าจะไปเที่ยวที่อินเดียครับ


* ประติมากรรมทวาราวดีที่งามที่สุดในไทย ก็รับนิมนต์ไปสืบศาสนาในพิพิธภัณฑ์เมืองนอกเสียแล้ว
แผ่นทองดุนลายพระจันทร์ทรงกระต่ายสมัยทวาราวดี ที่ไม่มีที่ไหนอีกแล้วก็อยู่ต่างประเทศ
ทำใจครับ ทำใจ ทำได้แค่ถ่ายรูป คนเบี้ยน้อยหอยใหญ่อย่างเราทำได้แค่นี้ล่ะครับ
- ตอบ หมายถึงรูปพระอาทิตย์ กับ แผ่นดุนทองคำ ที่อยู่ที่
Norton Simon Museum of Art เมือง Pasadena หรือเปล่าครับ ?
ถ้าใช่ รู้สึกว่าผมพอจะมีรูป แล้วจะหานำมาฝาก เผื่อคุณกุรุกุลาจะเอาไปใช้ประโยชน์ได้บ้างครับ


* อีกเรื่องหนึ่ง ผมมีความเห็นว่าพระเจ้าทรงเครื่องนั้นมีอยู่มากมายเหลือเกิน การที่จะกล่าวว่าเป็น "ปาง"
เพียงปางเดียว คือทรมานมหาชมพูดูเหมือนว่าจะมีมากเกินไป และไม่มีบริบทอื่นประกอบที่ชี้ชัดได้ แต่ก็ไม่ปฏิเสธว่าคตินี้มีอยู่จริงเช่น
ในจิตรกรรมพระที่นั่งพุทไธสวรรย์ ก็ทำมหาชมพูหักยอดปราสาทพระเจ้าพิมพิสาร และมีฉากทรมานมหาชมพูฝีมือเทวดา งามจนตกตะลึงอยู่ตรงนั้น
อันนี้เป็นแค่ความคิดเห็นนะครับ ผิดถูกอย่างไรใคร่ขอฟังท่านอื่นๆดูบ้าง
- ตอบ ผมคิดว่าเราคงต้องดูที่คติ เจตนาของคนสร้าง และ ยุคสมัยครับ
ปัญหาที่สำคัญตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน คือ ศาสนาพุทธแบบเถรวาทปะปนกับมหายาน จนทำให้เข้าใจผิดกันไปหมด
ถ้าสงสัยลองสำรวจตรวจสอบดู ดั้งนี้ครับ

1. "เถรวาทบริสุทธิ์" ต้องศึกษาจากพระศาสนาในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช
โบราณก็เกิดปัญหาการปะปนกันของศาสนา รับกันไปรับกันมา ปนกันไปหมด ทำให้ต้องสังคายนาศาสนาครับ
ปัจจุบันลองดูในประเทศไทย ผู้คนบอกว่านับถือศาสนาพุทธ แบบเถรวาท แต่ในสภาพความเป็นจริง
ปะปนกันไปหมด จนแยกกันไม่ออกครับ เช่น กรณีการสร้างของใหญ่ที่สุดในโลก โบสถ์ใหญ่ๆ, วิหารใหญ่ๆ  หรือ
พระองค์ใหญ่ๆ ล้วนแต่เป็นภาพลักษณ์ทางมหายาน ไม่ได้เน้นที่ปัญญา แต่เน้นที่ความใหญ่โต เพื่อผู้คนจะได้ศรัทธา

2. ปางโปรดพญามหาชมพูบดี หรือ ปางทรงเครื่อง แท้จริงแล้วสร้างขึ้นเพื่อเป็นรูปเคารพของทั้งสองนิกาย
เถรวาท - สร้างตาม ความเชื่อในพุทธตำนานเรื่อง "มหาชมพูบดีสูตร"
มหายาน - สร้างตามปรัชญาความเชื่อที่ว่า "พระพุทธเป็นดุจองค์จักรวาลวาทิน"
ยกย่องให้พระพุทธเจ้าเป็นพระมหากษัตริย์ผู้ครอบครองเขตจักรวาล

3. เช่นเดียวกับกรณีการสร้างพระพุทธรูป แต่เดิมเถรวาทไม่มีพระพุทธรูป มหายานมี เถรวาทก็เลยทำบ้าง
อีกประการเนื่องจากความสวยงามของพระพุทธรูปแบบทรงเครื่อง และ การถวายเครื่องทรงของพระมหากษัตริย์แด่พระพุทธรูป
ทำให้เกิดพระพุทธรูปทรงเครื่องปางต่างๆ มากมาย และพระพุทธรูปที่ทรงเครื่องนี้ ยังบอกเล่าความเชื่อในแต่ละยุคสมัย
ทั้งยังเป็นปางที่แสดงออกถึงความเป็นไทยได้อย่างเด่นชัดมากที่สุดครับ

4. คงต้องดูว่า ปางหลักของพระพุทธรูป กับ ปางรอง คือปางอะไรครับ


* อ๊ะ ลืมไปนิดนึงครับ ผมข้องใจนิดหน่อยเกี่ยวกับเรื่องมหายานและเถรวาทที่คุณโพธิ์กล่าวถึง ไม่ทราบว่าจะเกี่ยวกับเรื่อง
พระศรีอาริยเมตไตรหรือไม่ แต่เท่าที่เคยรับทราบมา การสร้างพระโพธิสัตว์องค์นี้ดูเหมือนว่าจะปรากฏทั้งสองฝ่าย และพระศรีอาริยเมตไตร
ก็ปรากฏบ่อยมากๆในอยุธยาอย่างที่คุณโพธิ์เสนอมา
- ตอบ คำตอบข้อนี้ ขอให้คุณกุรุกุลาลองอ่านจากวรรณคดีสมัยกรุงศรีอยุธยา เรื่อง"นันโทปนันทสูตรคำหลวง"
จะปรากฏความเชื่อ เรื่อง "พระศรีอาริย์"ในพุทธศาสนาแบบเถรวาทสยามวงศ์ (อยุธยา)
แล้วจะเข้าใจอย่างกระจ่างครับ


* ถึงการทำพระทรงเครื่องจะไม่เคยพบในลังกาและสุโขทัย แต่ทางล้านนาและพุกามก็มีความเป็นไปได้ พระทรงเครื่องของล้านนาก็มีมากเช่นกัน
- ตอบ สุโขทัย มีหลักฐานปรากฏการสร้างพระพุทธรูปทรงเครื่องครับ ไม่ใช่รูปเคารพทางศาสนาฮินดู แต่เป็นพระพุทธรูป สร้างในช่วงปลาย-
สมัยสุโขทัย โดยได้รับอิทธิพลจากอยุธยา พระพุทธรูปสุโขทัยทรงเครื่ององค์นี้ จัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์รามคำแหง สุโขทัย ครับ
แต่ในสมัยนั้นเพิ่งจะเริ่มนิยมทำ สุโขทัยก็เสื่อมสลายพอดี ส่วนพม่ากับล้านนา ศาสนาพุทธมหายานกับเถรวาทก็ปะปนกันมากเช่นกันครับ


* ก็ไม่ทราบว่าเราจะแบ่งได้ไหมว่า ถ้าพระองค์นี้ทรงเครื่องแล้วไม่มีจีวรจะเป็นพระศรีอาริยเมตไตร
แต่ถ้ามีอาจจะเป็นพระมหาจักรพรรดิหรือทรมานชมพูบดี อันนี้ก็ความเห็นส่วนตัวเช่นกันครับ
ตอบ คำตอบข้อนี้ อยู่ที่คติและรูปแบบศิลปะ รวมถึงยุคสมัยของพระพุทธรูปครับ
ตรวจสอบได้โดยใช้หลักฐานทางโบราณคดี ประวัติศาสตร์ศิลปะ ประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม วรรณคดี ตำราศาสนาพงศาวดาร  ตำนาน
และ หลักวิชามานุษยวิทยาครับ น่าจะถูกต้องที่สุด ไว้ว่างๆ คงจะได้พบปะพูดคุยกันอย่างละเอียดกว่านี้
ยินดีที่คุณกุรุกุลาแวะมาสนทนาด้วยเสมอ ถ้าตอบช้าต้องขออภัยด้วย ช่วงนี้ติดภารกิจครับ

[โพธิ์ประทับช้าง]

 สวัสดีครับ คุณ CrazyHOrse


* ได้แวะไปวัดชมภูเวกมาแล้ว กรมศิลป์ฯกำลังบูรณะวิหารกับอุโบสถหลังเดิมอยู่
ได้แต่หวังว่าจะออกมาดี เพราะสภาพเดิมทรุดโทรมเหลือ
- ตอบ ไม่รู้ว่าบูรณะแล้วจะออกมาใหม่เอี่ยมหรือเปล่า ถ้ามีโอกาสคงได้ไปชมอีกสักครั้งครับ
ถ้าท่านอื่นๆ ว่างและมีโอกาส อยากให้ลองแวะไปเยี่ยมชมวัดชมพูเวกดูสักครั้งครับ
- พระอุโบสถ หลังเก่า สถาปัตยกรรมสมัยอยุธยา
- จิตรกรรมในพระอุโบสถ หลังเก่า
- จิตรกรรมในพระวิหาร ด้านหลังพระอุโบสถ
- ธรรมมาสน์ไม้แกะสลัก บนศาลาการเปรียญ
ถ้าไม่แพ้ฝุ่น และร่างกายแข็งแรง ว่างๆ ก็แวะไปทำบุญด้วยการทำความสะอาดโบสถ์หลังเก่าก็ได้ครับ
ขออนุโมทนาด้วยคนครับ


* คุณโพธิ์ถ่ายแม่พระธรณีมาได้ยังไงครับนี่ ถ่ายจากนั่งร้านหรือครับ หรือว่าเอาบันไดเข้าไปกาง
ไม่ธรรมดาจริงๆ
- ตอบ เอาบันไดเข้าไปกาง แล้วปีนขึ้นไปถ่ายครับ ตั้งแต่ถ่ายภาพมา ภาพที่ถ่ายยากมากที่สุด คือ
ภาพจากจิตรกรรมฝาผนัง เพราะปัจจัยหลายอย่าง เช่น อากาศอบอ้าว ฝุ่น ความชื้น แสง ความสูง เวลา บุคคล
ล้วนทำให้เก็บภาพได้ลำบาก แต่ก็ดีใจที่ภาพและกระทู้ที่ผมโพสไป ยังมีหลายท่านที่เห็นคุณค่า
เช่น ที่  คุณ CrazyHOrse แวะไปชม ก็ดีใจที่จะเป็นประโยชน์แก่ท่านอื่นๆ ครับ


* ต้องขอขอบคุณคุณโพธิ์ฯที่เอามาให้ดู วัดอยู่ใกล้บ้านผมแท้ๆแต่ไม่เคยแวะเข้าไป ไม่คิดว่าจะมีของดีๆแบบนี้ซ่อนอยู่ครับ
- ตอบ ด้วยความยินดีครับคุณ Horse ผมคิดว่าภาพแม่พระธรณีนี้สวยที่สุดในประเทศไทย
ไม่แพ้ภาพของไมเคิลแองเจลโลในโบสถ์ที่อิตาลีเลย อยากให้ทุกท่านที่ชื่นชอบงานศิลปะไปชมกัน

ว่างๆ เชิญคุณ CrazyHOrse แวะมาคุยกันอีก
ช่วงนี้ผมติดภารกิจ จึงขอเชิญแวะไปเยี่ยมที่กระทู้นี้ แล้วคุยกันอีกครับ
 http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Cid=91&Pid=60336  

[tuka007]

 แวะเข้าห้องคุณโพธิ์ทีไร กลับออกไปด้วยความอิ่มเอมใจทุกครั้งเลยค่ะ

ภาพที่นำมาให้ชม เห็นถึงคุณค่าของงานศิลป์ไทย ไม่รู้ว่าจะยังอยู่ยืนยงได้แค่ไหน  เมื่อไม่นานมานี้ ตูก้าน้ำตาร่วงกับภาพโบสถ์สมัยอยุธยาจมอยู่ในน้ำโดยไม่มีคนเห็นคุณค่า..เสียดายเหลือเกินแล้ว...

[โพธิ์ประทับช้าง]

เศียรบันไดนาคสำริด มณฑปพระพุทธบาท สระบุรี

[โพธิ์ประทับช้าง]

เศียรพระพุทธรูป เปิดประมูลในต่างประเทศ

[โพธิ์ประทับช้าง]

พระพุทธรูปทรงเครื่อง สกุลช่างปราสาททอง คราวไปจัดแสดงที่ สหรัฐอเมริกา

[โพธิ์ประทับช้าง]

 สวัสดีครับคุณตูก้า เป็นอย่างไรบ้าง ไม่ได้คุยกันนานเลยครับ

[tuka007]

 สวัสดีค่ะคุณโพธิ์  ตูก้าได้ทำตามคำแนะนำของคุณโพธิ์ในการถ่ายภาพแล้วค่ะ แต่ก็มีปัญหาหลายอย่างเกิดขึ้นเหมือนกัน เช่นกล้องดิจิตอลที่ตูก้าใช้ พระน้องชายให้มาไม่มีคู่มือภาษาไทย เวลาถ่ายภาพย้อนแสง ตูก้าบังคับให้กล้องมันเปิดแฟลชไม่เป็น อ่ะค่ะ((ห้ามหัวเราะในความเปิ่นนะคะ แหะ แหะ))  

ตูก้า ต้องกลับไปซ่อมงานอีกเยอะทีเดียวค่ะ ((ตามคำแนะนำของคุณโพธิ์ที่บอกว่าถ้ายังไม่งามถูกใจ ให้กลับไปซ่อมงานใหม่))คราวที่แล้วเมืองเพชร ฝนตกมาก รีบมากด้วยเลยมุมกล้องไม่ค่อยสวย  บางประเด็นที่จะกล่าวถึงก็ดันลืมเก็บภาพมา ทำให้ยังไม่สามารถโพสถึงได้...แบบนี้เรียกว่าขาดการวางแผนงานที่ดีใช่ไหมคะ

[PUFF]

 คคห 19 ที่ถามเรื่องกระจก
เข้าใจว่าเป็นการหุงกระจก ที่เรียกว่ากระจกเกรียบ
เหมือนใน http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Pid=23485  

[โพธิ์ประทับช้าง]

 ขอบคุณ คุร PUFF มากครับ ที่หามาฝาก

[โพธิ์ประทับช้าง]

. เศียรพระพุทธรูป ศิลปะแบบอยุธยาตอนต้น ขนาดเล็ก กรอบพระพักตร์สูงราว 1 นิ้ว Private Collection