สามแผ่นดิน

[กุรุกุลา]

 ยกกลอนของสุนทรภู่เกี่ยวกะวัดนี้มาบ้างครับ
ปี 2374
ถึงบางหว้าอารามนามจอมทอง
ดูเรืองรองรุ่งโรจน์ที่โบสถ์สาม
สาธุสะพระองค์ที่ทรงสร้าง
เป็นเยี่ยงอย่างขึ้นไว้ในสยาม
ในพระโกศโปรดปรานประทานนาม
โอรสราชอารามงามเจริญ
มีเขื่อนรอบขอบคูดูพิลึก
กุฏิตึกเก๋งกุฏิสุดสรรเสริญ
ที่ริมน้ำทำศาลาไว้น่าเพลิน
จนเรือเดินมาถึงทางบางขุนเทียน


สุนทรภู่ไปพระแท่นดงรัง ในปี 2376 ก็ได้เขียนเกี่ยวกับวัดนี้เอาไว้อีก

ประมาณสามยามเงียบเชียบสงัด
มาถึงวัดจอมทองดูผ่องใส
มีเกาะขวางกลางชลาพฤกษาไทร
ยังจำได้พรั่งพร้อมถึงจอมทอง

ถ้าจำไม่ผิดคลองที่ผ่านวัดนี้คือคลองด่านหรือคลองสนามไชย แสดงว่าคงจะใหญ่พอดูจึงมีเกาะได้ ไม่ทราบสมัยนี้ยังอยู่หรือไม่

[เทาชมพู]

ขอเข้ามาดึงกระทู้นี้ไว้  ไม่ให้ตกหน้าลงไปค่ะ
***************
สาเหตุการสร้างวัดราชโอรส  นายธนิต อยู่โพธิ์ เรียบเรียงเอาไว้ยาวเอาการเหมือนกัน
ขอตัดตอนมาย่อๆก็แล้วกัน

สาเหตุหนึ่งคงจะเนื่องมาจากกรมสมเด็จพระศรีสุลาไลย(เจ้าจอมมารดาเรียม)พระบรมราชชนนีของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ เป็นธิดาของพระยานนทบุรี (จัน) และคุณหญิงเพ็ง
คุณหญิงเพ็งเป็นธิดาของพระยาราชวังสัน(หวัง ) และท่านชู
ท่านชูจึงเป็นยายทวดของสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ
ท่านชูผู้นี้กล่าวกันว่าเป็นธิดาคหบดีเจ้าของสวนแถวคลองด่าน  แถววัดหนัง  ใกล้วัดจอมทอง  ถิ่นนี้จึงมีวงญาติของท่านอาศัยอยู่โดยมาก

นอกจากนี้เจ้าอาวาสวัดจอมทอง  ต่อมาเมื่อเป็นวัดราชโอรสแล้ว  ได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระสุธรรมเทพเถร
เล่ากันว่าท่านชำนาญการพยากรณ์ยามสามตาด้วย   และคงจะได้คุ้นเคยกับพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ เมื่อครั้งทรงเป็นพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ในรัชกาลที่ 2

[tuka007]

 แอบเดินตามท่านผู้ใหญ่  พร้อมเคี้ยวขนมข้าวเหนียวแดงสุดอร่อย หนึบๆ ติดฟัน เดินตามดูของสวยๆงามๆต่อ

[ติบอ]

 ไม่ได้เข้ามาดูกระทู้นี้เสียนานเลยครับ พอเข้ามาถึงได้นึกขึ้นได้ว่าผมลืมเฉลยว่าขนมในภาพที่ 12 คือขนมอะไร


ขอเฉลยว่า "ขนมทองทัต" นะครับ ภาพจากพระนิพนธ์ "ขนมลูกๆทองแดง" ครับ

[pipat]

 หนีไปกระอักโลหิตมาสามรอบ อาการแค้นฝังใจค่อยคลายลงบ้าง
ฟ้าหนอฟ้า ส่งศิลปะไทยมาเกิดแล้ว ใยต้องให้กรมศิลป์มาเกิดด้วย
อะไรที่เป็นคุณค่า เป็นต้องถูกแปรไปเป็นมูลค่าเสียทั้งสิ้น จะมีเหนือกว่าก็คือการท่องเที่ยว...

สองหน่วยนี้ เข้ากันดียังกะผีคู่กะโลง

แต่เหนือฟ้า ยังมีฟ้า เหนือดารายังมีดาวราย เอ เกี่ยวใหมหว่า
พ่อแม่พี่น้องทั้งหลายทราบใหมครับ ว่าสุดยอดแห่งการทำลายล้างศิลปะวัตถุในประวัติศาสตร์ชาติไทยสมัยใหม่ คือครั้งใด

ไม่นับคราวเสียกรุงนะ คราวนั้นนรกแตก ยกเว้นให้

[pipat]

 ทางรถไฟที่แพงที่สุดในโลก น่าจะได้แก่เส้นที่ผ่านลพบุรี และที่ผ่านกำแพงแสน.............
แพงแค่ใหนหรือ

เขาเอาพระพุทธรูปสมัยทวารวดีถมทำทางวางรางน่ะ แพงไม้
ที่ลพบุรีอาจจะถูกกว่าหน่อย เพราะใช้ศิลปะเขมรกับอู่ทอง

แล้ว เขื่อนที่แพงที่สุดในประเทศไทยคือที่ใหนรู้ใหม
..........

[ศรีปิงเวียง]

 เรียน คุณพิพัฒน์ ที่พึงเคารพครับ
ผมมองว่า เขื่อนที่แพงที่สุด คือ เขื่อนสามโตรก (อ้าว นี่ของจีนแดงนี่ ไม่ช่ายๆๆๆ)
ด้านราคา ยกให้กับเขื่อนยันฮี
ด้านทรัพยากร ก็ยกให้เขื่อนเขาแหลมครับ
เพราะ ใต้เขื่อนเขาแหลม มีวัดร้าง!+รางรถไฟสายเมืองกาญจน์-ตะนาวศรี+ที่ทำกินของชาวบ้านในสังขละบุรี ครับ
นี่ยังไม่นับความอุดมสมบูรณ์ของป่าเมืองกาญจน์ ที่สูญไปตั้ง 1 ใน 7 ครับ

[pipat]

 ศิลปะวัตถุที่สูงค่ายิ่งใหญ่ที่สุดชิ้นหนึ่งของเรา
เป็นพระบฎขนาดสูงคับห้อง รูปพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากดาวดึงส์
ประมาณอายุไม่ถูก เพราะพบเพียงชิ้นเดียว
มีค่าควรเมือง

อาจจะตรงกับสมัยอยุธยาตอนกลาง เป็นหนึ่งในไม่กี่ร้อยชิ้น ที่เราขนออกมาจากเขตนำท่วมหลังเขื่อน
มาจากอำเภอฮอด ปัจจุบัน(คงจะ)อยู่ที่หอศิลป์ ถนนเจ้าฟ้า
ผมไม่ได้ชมนานแล้ว ไม่ทราบว่ายังอยู่ดีหรือไม่อย่างไร

ใต้ผืนน้ำยังกู้ออกมาไม่ทันอีกไม่รู้กี่แสนชิ้น

ขิเชิญคุณศรีฯ ต่อเลยครับ เขื่อนใหม่ๆ ไม่ค่อยรู้จัก คือไม่อยากรู้จักน่ะครับ

[pipat]

 มาต่อเรื่องวัดราชโอรสครับ
ที่ท่านอธิบดีธนิตว่ามา เป็นส่วนที่ท่านตีความ ซึ่งมีวิธีพิสูจน์ได้ ด้วยการไปศึกษาระบบสัญลักษณ์ที่ใช้ในวัด
พูดอย่างนี้ เพราะเทียบต้วอย่างจากวัดเฉลิมพระเกียรติ ที่สร้างอุทิศ พระชนกชนนีของพระราชมารดา
มีการสร้างสัญลักษณ์ว่า
1 กำแพงวัด สร้างเป็นป้อม เพื่อแสดงสถานะที่เป็นเจ้าเมืองนนทบุรี
2 ลายหน้าบัน เป็นรูปกระต่ายชมจันทร์
ล้อชื่อ เพ็ง และจัน
เพ็ญเต็มดวง คือดวงจันทร์

เสียดายที่วัดสร้างไม่เสร็จ หาไม่จะมีรหัสให้ถอดมากกว่านี้

สำหรับที่คลองด่านนั้น
ทรงปฎิสังขรณ์มากกว่าวัดจอมทอง และทรงชักชวนคนอื่นๆมาร่วมสร้างชุมชนอีกมากมาย ดังนั้นประเด็นที่ว่าสร้างอุทิศบรรพบุรุษ จึงอาจจะเป็นเหตุผลส่วนเดียว
เหตุผลอีกส่วนน่าจะมาจากเศรษฐกิจ

แถวนี้มีใครเป็นนักเศรษฐศาสตร์โบราณบ้าง มาช่วยผมที
คุณนิลกังขาเธอหนีงานหายสาบสูญไปซะแล่ว

[ศรีปิงเวียง]

 สวัสดี คุณพิพัฒน์ ครับ
ขออนุญาตฝากลิงค์เรื่องเขื่อนสามโตรก( Three Gorges Dam )ของจีนแดงก่อนนะครับ

[นางมารน้อย]

ขอนั่งยัน นอนยัน ยืนยันค่ะว่าถึงใครไม่รักและเคารพรัชกาลที่สาม นางมารน้อยผู้นี้ขอสักการะพระองค์ด้วยใจจริง ทั้งรัชกาลที่สามและสมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ค่ะ ศรัทธาในความสามารถและพระวิริยะอุตสาหะของท่านที่ทำเพื่อบ้านเมืองโดยแท้จริง

[เทาชมพู]

แก้คำที่พิมพ์ผิดให้นางมารน้อยแล้วนะคะ  ท่านคงไม่พิโรธหรอกค่ะ

[pipat]

 ในวัดราชโอรสนั้น มีสิ่งอันพึงชมอยู่มากมาย
ขอกล่าวถึงสิ่งวิเศษที่คนใจบาปหยาบช้า กระทำการเลวทรามลักขโมยไปเสียก่อน
คือรูปเทวดาจีนขนาดใหญ่กว่าคน เป็นกระเบื้องเขียนสีแสนงดงาม ตีราคาไม่ได้ไม่ว่าเป็นเงินบาท เงินดอลล่าร์ หรือเงินเย็น
ในหนังสือของอาจารย์ น ณปากน้ำ และหนังสือเมืองโบราณเคยลงรูปไว้ อาจจะหาชมยากหน่อย แต่น้องคนใหนที่สิงสู่อยู่ ม.ศิลปากร ในห้องวารสารคงจะมีให้ชม แนะนำให้ชมเสียเป็นบุญตา
สิ่งที่ควรใส่ใจต่อไป คือรูปตุ๊กตาจีน ที่เรามาเรียกกันว่าอับเฉาเรือ ที่นั่น เป็นชุดเริ่มแรกของประติมากรรมเหล่านี้
ไม่แน่ใจว่าสภาพจะทรุดโทรมไปมากน้อยเพียงใด

ผมต้องขอโทษ ที่พาชมแบบของแห้ง ไม่มีรูปประกอบเลย
เคยมีครับ แต่ไม่ใส่ใจเก็บ สไลด์มากกว่าสามสี่ร้อยกล่อง
กลายเป็นทรากไปหมด เสียดายอยู่เหมือนกัน

อย่างที่สามคือ เครื่องตกแต่งหน้าบัน
เป็นงานเครื่องเคลือบที่มีคุณภาพสูงสุดที่ปรากฏในรัชกาลก็ว่าได้ เพราะผมยังไม่เห็นที่ใหนจะมีคุณภาพเหนือกว่า

ใครที่เป็นนักถ่ายรูป ใช้เครื่องกระเบื้องที่วัดนี้ ทดสอบได้เลย ว่าเลนส์ของคุณ จำลองสีของจริงออกมาได้กี่หน่วย เผลอๆจะเสียเงินซื้อเลนส์หมดตัว
แดงที่นั่น สีอิ่มลึก เขียวก็กระจ่างสดใส แม้แต่เหลืองก็แวววับใสสด

นี่คือจุดกำเนิดของสถาปัตยกรรมสี เป็นศรีแห่งกรุงรัตนโกสินทร์

[UP]

วัดไหนไหนก็ไม่ลือระบือยศ เหมือนวัดราชโอรสอันสดใส เป็นวัดเดิมเริ่มสร้างไม่อย่างใคร ล้วนอย่างใหม่ทรงคิดประดิษฐ์ทำ ทรงสร้างด้วยพระมหาวิริยาธึก โอฬารึกพร้อมพริ้งทุกสิ่งขำ ล้วนเกลี้ยงเกลาเพราะเพริศดูเลิศล้ำ ฟังข่าวคำลือสุดอยุธยา จะรำพันสรรเสริญก็เกินสมุด ขอยกหยุดพองามตามเลขา กำหนดสร้างอาวาสโดยมาตรา ประมาณช้านับได้สิบสี่ปี จึงเสร็จการอาวาสราชโอรส อันเลื่องยศเฟื่องฟุ้งทั่งกรุงศรี แล้วสมโภชโปรดปรานการทวี การที่มีเหลือล้นคณนา เพิ่งได้เขามาอ่านกระทู้สนุกๆ กระทู้นี้ครับ เสียดายที่กระทู้หยุดนิ่งไปนานแล้ว ขอยกเพลงยาวของนายมี มหาดเล็ก มาหนุนกระทู้นี้ให้ระบือยศต่อไป ใครที่ยังเห็นแก่ผลแห่งกุศลวิทยาทาน ก็ได้โปรดเข้ามาบำเพ็ญเพิ่มเติมทีเถิด

[UP]

 ล้วนเกลี้ยงเกลาเพราะเพริศดูเลิศล้ำ ขอแก้เป็น ล้วนเกลี้ยงเกลา "เพรา" เพริศดูเลิศล้ำ