สามแผ่นดิน

[pipat]

. อันที่จริงก็คือกระทู้เดียวกับสองแผ่นดิน แต่ต้องขยายเป็นสามแผ่นดิน หาไม่จะขาดการเริ่มต้น ขออภัยอาจารย์เทาชมพู ที่ทำให้ต้องขยับไม้เรียว ตอนนี้ศิษย์โค่งเริ่มทำการบ้านละครับ

[pipat]

 หนังสือเกี่ยวกับพระเจ้าแผ่นดิน ที่มีคนอ้างน้อยที่สุด เท่าที่ผมสังเกตได้
คือหนังสือชุด
ประชุมพระราชปุจฉา

หนังสือชุดนี้อ่านสนุกและได้ข้อมูลชนิด "เป็นๆ" "สดๆ"
ชนิดที่ว่าอีตาเฒ่าจอมถุนยา ฟลอยด์ จะต้องชอบใช้เป็นอันดับหนึ่ง
เพราะมันเป็นปัญหาคับข้องใจที่พระเจ้าแผ่นดินเผดียงถามที่ปรึกษาทางจิตวิญญาน

แต่ขอโทษนะครับ
งานนี้ฟลอยด์ไม่เกี่ยว แม้ว่าจะเป็นข้อมูลทางจิตวิทยาก็ตามที
เพราะคำถามส่วนมาก เป็นชนิดประเทืองปัญญา ไม่ใช่ชนิดประเทืองอารมณ์ พระพุทธศาสนาของเราไม่มีภาคที่เป็นจิตวิเคราะห์และการบำบัดทางจิต

ในหนังสือนี้เอง ที่เราสามารถสัมผัสถึงน้ำพระทัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

[pipat]

 รูปเปิดเรื่อง เลือกพระมหาธาตุเจดีย์ศรีรัตนโกสินทร์
ณวัดอรุณราชวราราม เพราะเป็นอนุสรณ์สถานเพียงแห่งเดียว ที่เกี่ยวเนื่องสามแผ่นดินเข้าด้วยกัน

ปลายรัชกาลที่ 5  เคยเกิดเพลิงไหม้ครั้งใหญ่
พระเจ้าอยู่หัวต้องรีบเสด็จข้ามแม่น้ำมาบัญชาการดับเพลิง และเร่งให้อัญเชิญสมบัติอันมีคุณค่าสูงสุดของพระบรมราชวงศ์ออกมาจากวินาศภัย

ทิ้งท้ายไว้แค่นี้ รอคุณนิลกังขามาต่อ......

[เทาชมพู]

 เห็นคุณนิลกำลังวิเคราะห์กลุ่มสีเอาเป็นเอาตายอยู่อีกกระทู้หนึ่งค่ะ     เสร็จแล้วคงมา

ว่าแต่กระทู้นี้แน่ใจหรือคะ ว่าแค่สามแผ่นดิน
เริ่มด้วยวัดแจ้งในรัชกาลที่ ๒  เล่าต่อถึงไฟไหม้สมัยรัชกาลที่ ๕   ดิฉันนับได้ ๔ แผ่นดินแล้วอย่างน้อย
ถ้าจะเริ่มจากชื่อวัดแจ้งก็ต้องนับแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าตากสินไปด้วยอีกหนึ่งแผ่นดิน

ห้าเข้าไปแล้ว    
ไม่เป็นไร   ถ้านับแล้วเกินสามแผ่นดินอย่าเพิ่งตั้งกระทู้ใหม่
บอกมาแล้วกัน  จะเปลี่ยนชื่อกระทู้ให้

[pipat]

วัดแจ้งมีสองชีวิตครับ
ชีวิตแรกดำเนินมาถึงปีที่รัชกาลที่ 2 ดำริให้สถาปนาพระมหาธาตุริมน้ำขึ้น
จากนั้น วัดนี้ก็เปลี่ยนสภาวะ กลายเป็นพระศรีรัตนมหาธาตุแห่งพระมหานคร

พระเจ้าตากท่านจะยึดถือคตินี้มากน้อยเพียงใดผมยังสงสัยอยู่
ถ้านึกว่าพ่อท่านมาจากเมืองจีนหมาดๆแล้วมาได้กับสาวไทยที่เราไม่รู้สถานะทางสังคม การที่ท่านได้เป็นมหาดเล็กก็เป็นเรื่องน่ามหัศจรรย์และเป็นไปไม่ได้
แต่สิบห้าปีที่ท่านเป็นกษัตริย์นั้น ไม่มีวี่แววของคติเรื่องพระมหาธาตุกลางเมือง และแม้ว่าท่านยังครองแผ่นดินต่อไป ก็ไม่แน่ว่าจะมีการสถาปนาศาสนสถานชั้นพิเศษนี้หรือไม่

ผมเดาว่า รัชกาลที่ 1 น่าจะทรงคิด แต่ด้วยความรอบคอบจึงโปรดให้สถาปนาพระโตก่อน
คือพระศรีศากยมุนี ล้อพระเจ้าพนัญเชิง
ส่วนพระศรีรัตนมหาธาตุนั้น ต้องแน่ใจว่าบ้านเมืองสงบราบคาบแล้ว จึงสร้าง ซึ่งก็ตกเป็นพระราชภาระของรัชกาลต่อมา

การสถาปนาพระมหาธาตุริมน้ำเช่นนี้ เป็นการแตกแนวอยุธยาเป็นครั้งแรก
และผมคิดว่ารัตนโกสินทร์ที่สมบูรณ์แบบเริ่มต้นที่นี่ เพราะรัชกาลที่ 2 ประสูติเมื่อกรุงแตกพอดี 2310 จึงไม่เคยทรงใช้ชีวิตเมื่อครั้งบ้านเมืองดี อุดมการณ์เดิม จะส่งต่อมาเด่นชัดเพียงใดเป็นเรื่องที่"ต้อง"ศึกษา

แต่ที่รัชกาลที่ 3 สถาปนาต่อนี่ชัดเจนว่า เลิกเป็นอยุธยาแล้ว
ดังนั้นจึงขอนั่งยัน นอนยัน ยืนยัน จนถูกยัน ว่า
สามแผ่นดินพอแล่ว

ส่วนที่เล่าเลยไปถึงรัชกาลอื่นๆนั้น กลอน...เอ ไม่ใช่ซี ผมเล่นกลอนไม่เป็น
คีย์บอดพาไปละกันนะครับ

[ติบอ]

ขออนุญาตแวะมานั่งอ่านกระทู้ด้วยคนครับ เรื่องดูน่าสนุกขึ้นทุกทีซะแล้วววววววว เอาขนมมาฝากกับชา Darjeeling ครับ เผื่อจะมีสมาชิกท่านไหนอยากเพิ่มน้ำหนักให้หุ่นเหมือนผมบ้าง อิอิ .

[เฟื่องแก้ว]

มาช่วยหม่ำขนมค่ะ ช่วยน้องติบอจะได้ไม่ต้องหม่ำมาก หน้าตาเหมือนบิสกิตเลย น่าอร่อย ยกของว่างมาเพิ่มอีกที่ เผื่อคุณครูทั้งสองท่านจะชอบ ปอเปี๊ยะฝีมือปลาทองแคระค่ะ ผัดไส้เอง ห่อเอง หม่ำเอง ฟังต่อค่ะ (พับครีบเรียบร้อย)

[หมูน้อยในกะลา]

นี่ผมเข้ากระทู้ร้านอาหารอยู่รึเปล่าครับเนี๊ย ??   โอ๊ยเห็นแล้วหิว!! .

[pipat]

 พระนั่งเกล้าฯ ทรงพิโรธบันดาเข้าหนมทั้งปวงที่เหล่าเสนาเชิญมาจัดเลี้ยง
จะยกครอบศีรษะก็เกรงจะอื้อฉาวไปทั้งแผ่นดิน
โปรดให้นำสิ่งของทั้งปวงไปพระราชทานอีกาที่ลานหน้าพระมหาปราสาท แลให้สั่งปิสซ่ามาเพิ่มเติม จนกว่ากาจะอิ่ม
แลทรงคาดโทษว่า ครั้งหน้า หากยังกล้านำสิ่งของผิดสำแดงเช่นนี้เข้ามาในพระราชอาณาจักร
จะจับตัวพวกเจ้าไปขัดลานวัดพระเชตุพน ข้อหาสาบแช่งบ้านเมืองให้เป็นขี้ข้าฝรั่ง

อ้อ ให้ริบไอติมจากเจ้าเด็กปากเท่าตะหมูกนั่นมาเสียด้วย
หลานข้า แม่เทพธิดา คงจะชอบ....55555

[pipat]

 อ่านความรู้สึกของคุณนิลฯ ที่บ่นเรื่องไม่มีใครรักพระนั่งเกล้าฯ แล้วน่าเห็นใจ
แวดวงทางด้านตัวหนังสือนี่ต่างกะพวกเล่นของ....เอ่อ ศิลปะ อย่างพวกผมครับ
เพราะเราพูดกันแต่ศิลปะรัชกาลที่ 3 ถ้าพูดเรื่องศิลปะหลังอยุธยาลงมา เป็นยุคที่รุ่งเรืองสุดๆ สุดๆ สุดๆ และสุดๆ
เอ้า สุดละยังเพ่ ศิลปะของท่าน เริ่มตั้งแต่รัชกาลที่ 2 เมื่อท่านต้องยกทัพไปเมืองกาญจน์
แล้วต้องไปตัดไม้ข่มนามที่วัดโบราณแห่งหนึ่ง เรียกกันว่าวัดจอมทอง ละแวกนั้นเลยถูกหวย เพราะท่านกลับมาทำนุกบำรุงท้องถิ่น และวัดสุดโทรมแห่งนี้ ให้กลายเป็นจุดเปลี่ยนทางศิลปะของชาติ
ขอแนะนำทุกท่านที่มีลูกนัยตาอันดี และรสนิยมอันเลิศ ว่าวัดนี้ ต้องไปชมอย่างเด็ดขาด
หากยังต้องการรักษาจิตวิญญานอันร่อแร่ของรอล่า...เอ๊ย คนละเรื่องซะแล่ว

เอาใหม่
วัดนี้เจ๋งอ่ะเพ่ เจ๋งตั้งกะการวางทำเลเลยทีเดียวเจียว นี่ผมว่าตามความจำเมื่อยังละอ่อนนะครับ
ตลิ่งงามเหลือเกิน ตัววัดตั้งรับคลอง ทอดระยะพอเดินหายเหนื่อย ท้องน้ำ ลานดิน ผืนฟ้า และสถาปัตยกรรม
เข้ากันเป็นส่วนผสมพิเศษ และที่พิเศษยกกำลังสามก็คือ สี
สี ที่พวกเพ่กะลังทุ่มถียงกันอะเหร็ตอะหร่อยนั่นแหละ
ที่วัดนี้ มีการวางโครงสีที่สุดยอดของวิจิตรอาคาร
เมื่อลองเอาไปเปรียบเทียบกับวัดโพธิ์นะครับท่าน วัดโพธิ์กลายเป็นวัดขาวดำไปเลยทีเดียว

[pipat]

 ท่านเล่นสนุกที่วัดนี้หลายอย่าง เพราะเป็นวัดนอกอย่าง
คือหนีขนบธรรมเนียม ข้อยึดถือนานาประการออกไปอย่างสนุกสนาน แต่ไม่ทิ้งหัวใจดั้งเดิม

คุ้นๆใหมครับท่าน กรมหมื่นเจษฯกับท่านฟ้าใหญ่ สมเป็นลูกศิลปินยิ่งนัก

พระราชบิดาได้ยินกิตติศัพท์ ก็ทรงอนุโมทนาด้วย พระราชทานพระนามวัดว่า วัดราชโอรสาราม
ก็ท่านก็ภูมิใจลูกท่านน่ะซี

มีนักกวีคนหนึ่งแต่กลอนชมวัดนี้ไว้ว่า...อันวัดวาอาวาส ประหลาดสร้าง....
ผมจำได้แค่นี้แหละ ใครรู้กรุณามาต่อด้วย
เอาแบบเต็มๆ หน่อยก็จะเป็นความเมตตาแก่ผู้น้อยด้อยกระบวลกลอนจ้ะ

[กุ้งแห้งเยอรมัน]

 ดิฉันเรียนประวัติศาสตร์ที่สำนักเทวาลัยมา ขอยืนยันว่าพวกเราส่วนหนึ่งหละที่รักรัชกาลที่สาม
เพราะอาจารย์ที่นั่น ให้ความรู้และสอนให้วิเคราะห์ไปด้วย โดยเฉพาะความสามารถและน้ำพระทัยของรัชกาลที่สาม
และการสร้างสมความรู้ของรัชกาลที่สี่ ระหว่างทรงผนวช
ทำให้ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่สร้างพื้นฐานที่เข้มแข็งให้สยามประเทศ
ขอเอ่ยชื่ออาจารย์สักท่านหนึ่งค่ะ คือรศ.วิลาสวงศ์ พงศะบุตร
เรียนประวัติศาสตร์กับอาจารย์แล้วมันจริงๆ
..

[ติบอ]

วิ่งมาเก็บ Scone ออกไปแทบไม่ทัน ก็แหม่เจ้าของกระทู้ท่านกรุณาจะนำขนมของผมไปให้อีกาเสียแล้วล่ะสิ ผมเลยต้องมาเก็บไป ไม่งั้นเดี๋ยวอีกาFedEX ที่มากินขนมอาจจะหลงคาบข่าวอะไรๆไปให้เกิดเรื่องยุ่งยากขึ้นมานี่นา ฮี่ฮี่ ก็เลยได้อ่านกระทู้ต่อ... ว่าแล้วก็รู้สึกอยากไปเที่ยววัดราชโอรสขึ้นมาตะหงิดๆ ครับ ผมเคยไปแข่งตอบปัญหาที่วัดนี้ จำได้ว่าวันนั้นทางวัดก็ใจดีเปิดอุโบสถให้เข้าชม ตอนนั้นผมก็เลยกะว่าจะรีบๆตกรอบออกมา จะได้เข้าไปดูในพระอุโบสถให้สมอยาก ส่วนเงินรางวัลไม่กี่บาทน่ะไม่สนหรอก หุหุ ที่ไหนได้คำตอบเจ้ากรรมที่ผมตัดสินใจ "เลือกข้อนี้ล่ะวะ" เพราะดูแล้วคิดว่าผิดแน่ๆน่ะ ถูกไปหลายข้ออ่ะครับ ผมเลยต้องอยู่จนรอบท้ายๆ กว่าจะออกมาได้อุโบสถปิดแล้ว อดเข้าชมเลย (ได้ยินว่านานๆเปิดทีด้วย) แย่ชะมัด แงๆ ปล. เอานี่มาฝากดีกว่าครับ ขนมอะไรใครเดาได้บ้างครับ อิอิ .

[เทาชมพู]

วัดนี้งามติดตามากค่ะ  คุณติบอน่าจะหาโอกาสไปชม   สีสันกระเบื้องวิจิตรตระการตา  
ตอนที่ไป เขาเพิ่งบูรณะเสร็จไม่นาน  เป็นวัดที่สดใสตั้งแต่ก้าวเดินเข้าไปดู
ได้ดูต้นพิกุลที่สมเด็จพระนั่งเกล้าฯเคยประทับนั่งใต้ต้น ทรงควบคุมงานด้วย

พระยาไชยวิชิต (เผือก) แต่งเฉลิมพระเกียรติไว้ ว่า

อันวัดวาอาวาสประหลาดสร้าง
ยักย้ายหลายอย่างโบสถ์วิหาร
ช่อฟ้าหางหงส์ทรงบุราณ
ไม่ทนทานว่ามักจะหักพัง

พระอารามนามราชโอรส
หน้าบันชั้นลดลายฝรั่ง
กระเบื้องเคลือบสอดสีมีพนัง
เป็นอย่างนอกออกปลั่งปลาบปลิว

ลางหลังตั้งวงเป็นทรงเก๋ง
จีนสำเพ็งพวกแซ่แต้จิ๋ว
วิชาช่างจ้างทำเป็นแถวทิว
แจกติ้วให้ตั๋วตั้งครัวเลี้ยง

[เทาชมพู]

นายมี เขียนยอพระเกียรติ    ในบทนี้พรรณนาเรื่องสีเอาไว้เฉิดฉันพรรณรายทีเดียว
ใครที่วิเคราะห์สีเอาเป็นเอาตายกันอยู่ในกระทู้โน้น แวะมาอาจจะได้ไอเดียไปวิเคราะห์ต่อ

ให้นายช่างร่างแผนที่ถวาย
ไม่แยบคายเขินขัดให้จัดสรร
ทรงประดิษฐ์คิดสร้างละอย่างกัน
ล้างเหมาะมั่นอิฐไม้มิใครเปลือง

ใบระกาหน้าบันสุวรรณปิด
ไม่ทนฤทธิ์ฝนรดก็ปลดเปลื้อง
กระจกเจียนเปลี่ยนผลัดจำรัสเรือง
ทั้งขาวเหลืองเขียวแดงแลแสงคราม

ที่สีเหลืองเรืองรองเหมือนทองสุก
แลเลื่อมลุกล้ำทองผ่องอร่าม
จับแสงแดดแผดเผาเป็นเงางาม
ดูสุกวามวาบวับเข้าจับตา

ทั้งขาวแดงแสงระยับสลับสี
รัศมีโรจน์รุ่งพุ่งเวหา
น้ำค้างลมถมทับไม่อัปรา
ทั้งฝนฟ้าตกต้องไม่หมองมัว

ทั้งงามทนล้นเหลือดังเนื้อแก้ว
ดูผ่องแผ้วท่วงทีมิมีชั่ว
ซุ้มคูหาหน้าบันชั้นฐานบัว
ตลอดทั่วทุกวัดที่ดัดแปลง

สมเด็จกรมพระยานริศราฯ ทรงกล่าวถึงวัดราชโอรสไว้ด้วยค่ะ  แต่ตอนนี้ขี้เกียจลอกหนังสือ   มันหลายบรรทัด
ฟังจากคุณพิพัฒน์เล่าเองดีกว่า