ภาพเมืองไทยในอดีต (๖)

[Japonica]

 เกรงใจเหลือเกิน ที่อาจเผยแพร่รูปในอดีตตามใจตัวเอง โดยไม่ทราบว่าเจ้าของกระทู้เปิดกระทู้นี้ขึ้น
เพื่อต้องการเน้นด้านใดเป็นพิเศษหรือเปล่า

จึงขออนุญาตไปเปิดกระทู้ วิถีชีวิตแบบไทย เพื่อถ่ายทอดคลังภาพเก่าที่มีให้เพื่อนๆได้ชมกัน ตามมานะครับ

[pipat]

 ลงสรงเจ้าฟ้ามงกุฏ กล้องถ่ายรูปยังไม่เกิดมาในโลกนี้ครับ
ส่วนรูปสุดสวย 61 นั้น เป็นหนึ่งในรูปถ่ายชุดใหญ่ ที่เก็บไว้ในหอจดหมายเหตุแห่งชาติ อยู่ในกล่องเรื่องลงสรง-โสกันต์

รูปชุดนี้ เผยแพร่ไปแล้วทั่วโลกไม่ต่ำกว่าสิบครั้ง อธิบายตรงกันหมดว่าเป็นพิธีสำหรับมกุฎราชกุมารแห่งสยาม

ผมอาจจะผิดก็ได้ เพราะค้นข้อมูลไม่เก่งเหมือนคุณ ขอแสดงฟามนับถือ
ถามอีกนิดเถอะครับ ว่าเรือนยกสูงในรูป 49 อยู่ที่ใหนบอกได้ใหม

[หมูน้อยในกะลา]

 เป็นเรือนที่น่าอยู่ไม่น้อยเลยมีตัวเรือนและชานเรือนแยกต่างหากอย่างชัดเจน ผมไม่รู้รายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องเรือนโบราณมากนักจึงขออนุญาตมานั่งฟังเฉยๆครับ


(เอ.....ไอ้เรามันคนพันธุ์มั่วเสียด้วยสิ อยากจะอยู่เฉยๆอยู่หรอกครับ แต่ดันอดใจไม่ไหวอยากจะทายใจจะขาด เพราะรู้สึกว่ามันไม่ได้อยู่ไกลตัวผมเลยไอ้เรือน คล้ายๆ อย่างเนี๊ยะ คิดว่าเคยเห็นมาตั้งแต่เด็ก  แล้วแอบเดาว่าที่ยกสูงน่ะอาจไม่ใช่เพื่อหนีน้ำก็ได้นะ    )

[เทาชมพู]

ภาพในค.ห. 61 ไม่ใช่ภาพพระราชพิธีโสกันต์เจ้าฟ้ามงกุฎ ในรัชกาลที่ 2 แน่นอนค่ะ
เป็นภาพสมัยรัชกาลที่ 5  มีหลักฐานยืนยัน  ขอไปสแกนก่อน

ภาพเรือนไทยในค.ห. 49   ถิ่นเหนือสุดนี่มีน้ำหลากเป็นประจำด้วยหรือ  ไม่รู้จริงๆข้อนี้

[เทาชมพู]

. . ภาพมาแล้ว นี่คือภาพถ่ายจากภาพที่ 61   คือไม่ว่าเป็นภาพพระราชพิธีอะไรก็ตาม แต่ไม่ใช่พระราชพิธีที่เกิดขึ้นในพ.ศ. 2355 อย่างเด็ดขาด เพราะว่าภาพถ่ายจากกล้องถ่ายรูปที่ฝรั่งประดิษฐ์คิดค้นขึ้นมาได้นั้น   เพิ่งทำออกสู่สายตาประชาชนยุโรปเมื่อ พ.ศ. 2389  http://www.rleggat.com/photohistory/ นี่ยังไม่ต้องพูดถึงความจริงที่ว่า กว่าสยามจะรับเรื่องถ่ายรูปผ่านทางนักบวชหรือมิชชันนารีที่เดินทางมาเผยแพร่วิทยาการตะวันตก ก็ต้องเป็นปีหลังจากนั้น เท่าที่จำได้คือในสมัยรัชกาลที่ 3  เจ้าฟ้ามงกุฎท่านทรงพ้นจากโสกันต์มาผนวชอยู่นานปีแล้วค่ะ ภาพนี้เป็นหนึ่งในภาพถ่ายที่นำมาแสดงที่โรงแรมคอนราด  ตอนนี้ย้ายไปแสดงที่เชียงใหม่   ใครอยู่เชียงใหม่น่าจะหาโอกาสไปชม

[เทาชมพู]

 ขอแก้พ.ศ. ที่ลงในค.ห. 61 นะคะ  2355 ค่ะไม่ใช่ 2455
แต่จะเป็นพ.ศ. ไหนก็ตาม ไม่ตรงกับพระราชพิธีโสกันต์เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศทั้งสองปี

ภาพนี้ดิฉันเคยนำลงในกระทู้ ภาพเมืองไทยในอดีต  1-5 จำไม่ได้แล้วว่ากระทู้ไหน   มันเยอะ
มาเห็นอีกครั้งในงานนิทรรศการภาพถ่ายโบราณ แล้วได้ภาพนี้มาจากอีกเว็บหนึ่ง

หลายวันก่อน  ลองมาหัดแกะรอยภาพด้วยตัวเอง เผื่อจะเจออะไรดีๆเข้าบ้าง
ก็เลยเจอมุมภาพด้านล่างอย่างที่ขยายให้ดูนี้    ซึ่งถูกเฉือนออกไปพอดีจากภาพ ค.ห. 61

คงจะเห็นเสื้อผ้าของผู้คนในที่แออัดกันอยู่  ว่าเป็นเสื้อราชปะแตนสีขาวของผู้ชาย
เป็นแฟชั่นสมัยรัชกาลที่ ๕  ที่มีขึ้นหลังเสด็จประพาสอินเดียในตอนต้นรัชกาล

และถ้ามองทางขวาจะเห็นร่มกันแดดกางเป็นทิวแถว
ร่มปีกโค้งแบบนี้มีโครงเหล็กยึดอยู่ข้างใน   ผ้าหุ้มอีกที   เป็นร่มแบบฝรั่ง   เหมือนปัจจุบันนี้ละค่ะ
สมัยรัชกาลที่ ๒  ยังไม่มีร่มแบบนี้หรอก

เดาว่าคุณหญิงคุณนายที่ตามสามีเจ้าคุณคุณพระมาในงาน  อยู่
ใกล้ที่ประทับได้แค่นั้น   เป็นที่กลางแจ้งแดดร้อน  ก็เลยกางร่มฝรั่งกันสลอน  
ดูเหมือนจะมีร่มแบบเชียงใหม่อยู่ด้วยคันหนึ่งทางขวาสุด  ไม่แน่ใจนัก

[เทาชมพู]

.

[V_Mee]

 จากภาพพลับพลาลงสรงในความเห็นที่ ๗๙

โปรดสังเกตทางมุมล่างขวาของภาพจะเห็นเรื่อพระที่นั่ง ๒ องค์ จอดเทียบท่าอยู่  องค์แรกนั้นมีพระวิสูตรปิดไว้โดยรอบ  เทียบไว้สำหรับเป็นฉนวนปลื้องเครื่อง  เวลาเสด็จพระราชดำเนินมาถึงท่าเรือ  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงพระมาลา  แล้วมาเปลื้องพระมาลาในเรือพระที่นั่งฉนวนที่จัดเป็นพลับพลาเปลื้องเครื่องนี้  แล้วทรงพระมหากฐินประทับในเรือพระที่นั่งเมื่อเสด็จขชึ้นจากเรือพระที่นั่งก็จะทรงเปลื้องพระมหากฐินมาทรงพระมาลา

การที่ต้องทรงเปลื้องพระมหากฐินนั้น  เป็นเพราะพระมหามงกุฎนั้นไม่เหมาะสำหรับจะทรงเวลาเสด็จพระราชดำเนิน  เนื่องจากขนาดที่ไม่เหมาะ  และน้ำหนักที่มากถึง ๓.๕ กก. (โดยประมาณ

[โพธิ์ประทับช้าง]

 ขอบคุณ คุณเทาและท่านอื่นๆ ที่หามาฝาก
เอามาฝากกันอีกเรื่อยๆ นะครับ

[Japonica]

 ตอบความเห็น 80
ขอบพระคุณอาจารย์ที่ช่วยค้นหาความจริงในอดีตให้ปรากฏ
ค้นข้อมูลพบแล้วว่าเป็นพิธีลงสรงเจ้าฟ้าวชิรุณหิศ แต่ไม่ใช่พิธีโสกันต์!!

1. อาจารย์เคยนำภาพมาลงแล้วในกระทู้ภาพเมืองไทยในอดีต ใน ค.ห. 44
 http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Pid=36349&page=1

2. ใน ค.ห.  62 ได้ขอแก้พ.ศ. เป็น พ.ศ. 2355 แล้วเนื่องจากพิมพ์ผิด

3. เมื่อข้อมูลที่มาถึงตัวเกิดไม่ตรงกัน  จึงโพสต์อันที่สามารถอ้างอิงได้ ความจริง
หนังสือที่จัดทำเนื่องในวโรกาสครองราชย์ครบ 50 ปี คณะผู้จัดทำ คุณหญิงกุลทรัพย์ เกษแม่นกิจ ไม่น่าพลาดง่ายๆ

เคยทราบมาว่าพิธีนี้เป็นพิธีลงสรงเจ้าฟ้าวชิรุณหิศ พอมาเจอคำบรรยายว่าเป็นพิธีลงสรงเจ้าฟ้ามงกุฎ พ.ศ 2355
ก็เกิดคำถามขึ้นทันทีเหมือนกันว่าปลาย ร. 3 กล้องถ่ายรูปพึ่งจะมี!!


ครั้นไปเปิดพระราชพงศาวดาร ร. 2 รายละเอียดของภาพก็ตรงกับคำบรรยายในพงศาวดารขึ้นมาอีก  


เจ้าฟ้ามงกุฎ ประสูติ .....พ.ศ. 2347
ร. 2 ทรงผ่านพิภพ .......พ.ศ. 2352
พิธีลงสรงเจ้าฟ้ามงกุฏ...พ.ศ. 2355 เมื่อ 8-9 พรรษา
(โคลงในเล่มผิดอีกที่ระบุ 13 พรรษา)



4. พ.ศ. 2429 มีเหตุการณ์ต่อไปนี้

พิธีมหาพิไชยมงคล ลงสรงสนานรับพระปรมาภิไธย ในสมเด็จ
พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าพระราชกุมาร
พระองค์ใหญ่ วันที่ 14 ม.ค. 2429


พ.ศ. 2433 มีเหตุการณ์ต่อไปนี้

พระราชพิธีโสกันต์ ณ เขาไกรลาส ในสวนขวา พระบรมมหาราชวังมีน้ำตกบ่อน้ำ และสัตว์ส่วนหนึ่ง
ที่มีคติความเชื่อว่าอยู่บนเขาไกรลาส ในป่าหิมพานต์ คือ ม้า ราชสีห์ ช้าง และ โค สัตว์เหล่านี้
หล่อด้วยโลหะและมีน้ำพุ่งออกจากปาก เพื่อสรงน้ำพระราชโอรส และพระราชธิดาที่
ทรงรับพระราชทานโสกันต์ เมื่อปี พ.ศ. 2433

[Japonica]

ไม่น่าเชื่อว่าแทบไม่มีเอกสารประวัติศาสตร์ไทยบรรยายถึงเหตุการณ์ยิ่งใหญ่เช่นนี้เท่าไรนัก (แต่มีในบันทึกของนักท่องเที่ยวที่เป็นภาษาฝรั่งเศส) ขนาดในพระราชพงศาวดาร ร. 5 แท้ๆ กลับพูดถึงพิธีลงสรง เจ้าฟ้ามงกุฏ (อาจเป็นเพราะผู้เขียนคือ กรมพระยาดำรงฯ เหมือนกัน) ที่กล่าวถึงพระราชพิธีโสกันต์เจ้าฟ้า ก็กล่าวเพียงว่ามีงานสมโภชน์และเขาไกรลาส เอกสารประวัติศาสตร์ที่พอจะมีหวังบ้าง ก็คือพระราชาธิบาย หน้า 406 พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 5 แต่ว่าห้องสมุดปิดวันหยุดยาว ในที่สุดจดหมายเหตุรายวันของพระราชกุมารชันษา 8 ขวบ ก็กลายเป็นกุญแจไขปริศนา ดังนี้ (หมายเหตุ: มีงาน 3 วันก่อน วันที่ 4 จึงเป็นการลงสรง) .

[Japonica]

.

[pipat]

 กรมศิลปากรพิมพ์เอกสารเกี่ยวกับพระราชพิธีนี้ไว้ 2 เล่ม
เล่มแรกเป็นจดหมายเหตุอย่างละเอียดหนาสักสองร้อยกว่าหน้ากระมัง สมเด็จวังบูรพาเป็นผู้อำนวยการพระราชพิธีทั้งหมด เล่มนี้ไม่มีรูปประกอบ

อีกเล่มหนึ่งเป็นจดหมายเหตุพระราชพิธีเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช พระองค์ที่ 3 ในรัชกาลที่ 9 พ.ศ. 2515
รวมพระราชพิธีของทั้ง 3 พระองค์ไว้ในเล่มเดียว หนาพอกัน แต่เล่มนี้มีรูปประกอบเป็นร้อยหน้า

รูปที่เราเคยเห็นกันแทบทั้งหมด อยู่ในเล่มนี้
แต่ก่อน หอจดหมายเหตุ เคยให้บริการรูปชุดนี้ด้วย
แต่ปัจจุบันเขาเปลี่ยนระบบ ไม่รู้ว่าจะขอดูได้หรือไม่

[Japonica]

.

[Japonica]

.