สมุดข่อยฉบับวัดหัวกระบือ อัญมณีแห่งกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย

[กุรุกุลา]

 ขออนุญาตบังอาจแนะนำนะครับ ถ้าหากเป็นผมแล้วต้องการนำคติจักรวาลวิทยาหรือคติอะไรก็แล้วแต่มาสัมพันธ์กับศิลปะหรือสถูปในเมืองไทย ผมคิดว่าผมจะใช้หนังสือเหล่านี้

Gustav Roth, The stupa its religious historical and Architectural significance, Weisbaden Steiner, 1980.

A.H. LONGHURST, The story of the stupa, New delhi : J.Jetley, 1979.

Roland Silva, Religious Architecture in Early and Medival Srilanka, Columbo : Druk : Krips Repro Mepple, 1998.

ที่เลือกใช้หนังสือของศรีลังกาเพราะพุทธศาสนาของทั้งสองดินแดนมีความเกี่ยวเนื่องกันอย่างแน่นแฟ้นจนแยกแทบไม่ออก ศิลปะไทยมีแรงบันดาลใจจากศรีลังกาเข้ามาปะปนค่อนข้างมาก จนบางอย่างมีผู้รู้ชี้ว่าเป็นช่างมาจากศรีลังกาด้วยซ้ำ

สัญลักษณ์พระสถูปใครอ่านก็ต้องงงครับ งงกับความหลากหลายและสิ่งที่ไม่เคยนึกฝันมาก่อน ถ้าเอาจักรวาลมาจับก็ควรใช้หนังสือของไทย

เพิ่งไปเดินร้านหนังสือมา เห็นโลกสัณฐานโชตรตนคัณฐี อยากได้จังเลยครับ ใครอ่านแล้วช่วยบอกหน่อยว่าเข้าใจยากง่ายแค่ไหน

[Japonica]

 ตอบ ความเห็นที่ 58

เท่าที่ทราบนะครับ เรื่องพระรถเมรี หรือ รถเสน เป็นนิทานพื้นบ้านของไทย นามผู้แต่งไม่ปรากฎชัดเจนครับ
ฉบับร้อยแก้วเดิมทีอาจเป็น มุขปาฐะ แล้วค่อยมีการบันทึกขึ้นมา ฉบับร้อยกรอง สันนิษฐานว่าแต่งในสมัย
อยุธยาตอนปลาย หรือหลังจากนั้น ไม่มีใครยืนยันได้ ที่สันนิษฐานว่าเป็นช่วงอยุธยาตอนปลาย
เพราะลักษณะคำประพันธ์เป็นโคลง+กาพย์ ซึ่งปลายสมัยอยุธยา เป็นยุคทองของบทกวีลักษณะนี้ครับ

เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ สมัยที่ท่านเป็นวังหน้า ท่านฝากฝีมือชั้นครูในกาพย์เห่เรือ ที่ถือว่าเป็นวรรณคดีประเภทกาพย์
ที่ไพเราะที่สุดให้เป็นมรดกของวรรณคดีไทย อีกอย่างหนึ่ง เท่าที่ผมจำได้ กาพย์ที่เรากำลังพูดถึงนี้ 1 บท
ประกอบด้วย ๙ วรรค ซึ่งแตกต่างจากกาพย์สมัยนี้ ที่มักประกอบด้วย 7 หรือ 8 วรรค เท่านั้นครับ

ขอท้าวความถึงตอนที่ฤาษีแปลงสารเสร็จ รถเสนก็เข้าเมืองไปพบลูกสาวยักษ์ ได้เสกสมรสกัน เพราะลูกยักษ์
เห็นสารของแม่ที่เขียนว่าพบเช้า ก็ให้ปิ๊งเช้า แทนที่จะเป็นพบเช้า-กินเช้า ดังที่แม่ยักษ์เขียนกำกับมา

พระเอกเผลอไผลหลงระเริงในอสุรธานีเนิ่นนานถึง 200 ราตรี ก็ถึงเวลาที่ต้องเอาลูกตากลับไปฝากนางสิบสอง
จึงออกอุบายแกล้งป่วย ฝ่ายลูกสาวยักษ์เป็นห่วงภัสดา จึงขอให้รถเสนไปชมสวนเพื่อเปลี่ยนอากาศ
พอกลับจากชมสวน รถเสนจึงมอมเหล้าภรรยาและหนีไปพร้อมห่อลูกตา มิไยที่นางยักษ์พอฟื้นขึ้นมา
จึงได้ติดตามไป ด้วยระลึกเสมอว่าเสียทองเท่าหัวยังดีกว่าเสียสิ่งอื่นใด

ฉบับเต็มตอนชมสวนยาวกว่านี้ครับ แต่ก็ไม่เต็มเรื่องอยู่ดี บังเอิญไม่มีกวีมาแต่งซ่อมให้ครบบริบูรณ์ฮะ

สมัยก่อนนี้เรื่องพระรถเมรี ก็เป็นหนังจักรๆวงศ์ๆทอปฮิต เช่นเดียวกับพวกปลาบู่ทอง และยอพระกลิ่นกินแมว
อ้อ..อันหลังนี้เป็นฝีมือของพระองค์เจ้าทินกร หรือกรมหลวงภูวเนตรฯ ครับ

[โพธิ์ประทับช้าง]

 ขอบคุณ คุณ japonica สำหรับเรื่องพระรถเมรี
หาอ่านยากเหลือเกิน ว่างๆ จะแวะไปสนทนาเรื่องนี้
อีกทีครับ

[นชน]

  สมุดข่อยวัดหัวกระบือ มีจำหน่ายที่ศึกษาภัณฑ์ พิมพ์สี่สี