คุยกันเรื่องรามเกียรติ์

[pipat]

. หาให้ตายก็ไม่เจอกระมัง ตอนแรก ผมปล่อยไก่ไปหมดเล้าเลย บอกใครๆว่า เป็นพระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ จนมาขยายเจอหนุมาน หงายเก๋งเลยครับ ขอถือโอกาสสารภาพความเขลาของตัวไว้ณ ที่นี้ด้วย

[pipat]

 ทีนี้จะมาชักใบให้เรือเสีย 55555
ผมเชื่อว่า เรื่องรามเกียรติ์ หรือรามกีรติ หรือรามายณ
อาจจะเป็นนิยายเก่าแก่ แต่ที่มีเนื้อหาสลับซับซ้อนอย่างเรารู้จักกันนี่ เห็นจะราวๆ พ.ศ. 1700-1800 นี่เอง

ที่พม่า เรื่องนี้ไม่ฮิต พบ แต่ไม่ใช่ของใหญ่โต
ที่เขมร รูปที่เจ๋งที่สุด เป็นตอนราพณ์ยกเขาไกรลาศ (ซึ่งดูเหมือนจะสรรเสริญพระอิศวร ไม่ได้สรรเสริญนารายณ์) ฝรั่งเศสปล้นไปไว้ที่กีเมต์แล้ว เป็นหน้าบันงามเลิศ นอกนั้น เป็นลิงเด็กๆ ไม่มีชิ้นเอกเลย
ในประเทศไทย ไม่พบอะไรเป็นชิ้นเป็นอันเหมือนกัน จนมาโอ่อ่าสง่างามที่พระระเบียงวัดพระแก้ว ซึ่งรัชกาลที่ 1 โปรดให้พระองค์เจ้าที่ผมจำชื่อไม่ได้แล้ว พาเจ้าฟ้ามงกุฎไปเดินเที่ยวชม ตอนสัก 4 ขวบกระมัง แล้วก้มีหนังชุดพระนครไหว ที่ถูกไฟไหม้แทบสูญสิ้นไปแล้ว

ดูเหมือนว่า ราชสำนักไทย จะเก็บเรื่องนี้ไว้บนหิ้ง มากกว่าทุกประเทศ สังเกตว่าเมื่อมีการแสดงรามายณนานาชาติ ประเทศอื่นออกแนวพื้นบ้านเสียเป็นส่วนใหญ่

ช่วยแก้ความเห็นแบบผิดๆ ของผมด้วยครับ

[อากง]

 พอพูดรามเกียรติ์ก็สงสัยต่อครับ ว่าคนแต่งนี่กับสุนทรภู่ผูกเรื่องให้ตัวละครบางตัวมีลักษณะหรือชื่อคล้ายกับ พระอภัยมณีหรือเปล่า

เช่น ผีเสื้อสมุทร ในรามเกียรติ์ก้มี ในพระอภัยมณีก็มี
นางเงือก ผมเคยจำได้ว่าในพระอภัยมณีชื่อว่าอะไรน้า....นึกไม่ออกจริงๆ

รบกวนไขความรู้หางอึ่งของผมหน่อยครับ

[เทาชมพู]

ในรัชกาลที่ ๒ สุนทรภู่เป็นอาลักษณ์   ทำงานคล้ายๆฝ่ายสารบรรณ มีหน้าที่คัดลอกวรรณกรรมหลวงต่างๆเก็บไว้เป็นเอกสารสำคัญ  
ก็ย่อมได้อ่านรามเกียรติ์ อิเหนา  ตลอดจนเรื่องจีนซึ่งนิยมกันมาตั้งแต่รัชกาลที่ ๑    ทุกเรื่อง
ตัวละครจากเรื่องต่างๆจึงมีเค้าจากเรื่องนั้นบ้างเรื่องนี้บ้างค่ะ

ในรามเกียรติ์ นางยักษ์ที่เฝ้าทะเลเป็นนายด่าน( หรือนางด่าน?) น่านน้ำของลงกาชื่อนางอากาศตะไลค่ะ    ถูกหนุมานฆ่าเสียในยกแรกที่สู้กัน
ส่วนนางผีเสื้อในพระอภัยมณี เป็นส่วนผสมระหว่างนางอากาศตะไลและกำเนิดของเห้งเจีย   คงมาจากเรื่องจีนเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่สุนทรภู่รู้จากซินแสพวกกรรมการแปลหนังสือสามก๊ก ไซ่ฮั่นและห้องสิน  

นางเงือกในรามเกียรติ์ชื่อนางสุพรรณมัจฉา   เป็นลูกสาวทศกัณฐ์เกิดจากนางปลา  ลูกสาวเลยครึ่งคนครึ่งปลา  
คุณอากงโปรดสังเกตว่าลูกสาวยักษ์จะเป็นมนุษย์สาวสวย     เกือบทุกคนยกเว้นนางสำมะนักขา  

ดีเอ็นเอของยักษ์ในรามเกียรติ์น่าสนใจศึกษามาก    ลูกชายลูกสาวแม้เกิดจากท้องแม่เดียวกันและพ่อเดียวกัน ก็เป็นคนละอย่างต่างเผ่าพันธุ์
อินทรชิตกับนางสีดาเป็นลูกเกิดจากทศกัณฐ์และนางมณโฑด้วยกันทั้งสองคน    แต่พี่ชายเป็นยักษ์  น้องสาวเป็นนางมนุษย์สวยยิ่งกว่านางฟ้า

[นิรันดร์]

 ผมแปลกใจว่า ภิเภก รอบรู้สารพัด
ทำไม ไม่บอกพี่ชายว่า สีดา คนที่กำลังเป็นต้นเหตุของเรื่องทั้งปวงนี้ ที่แท้ก็เป็นลูกสาวทศกัญฐ์
ปล่อยให้พี่น้องพากันล้มตายเป็นเบือแบบนี้
ทำไม ไม่มีใครสงสัยกันบ้างว่า เบญจกาย ทำไมถึงได้เหมือน สีดา นักหนา
หรือแต่วิธีสาวไส้ให้กากิน

ผมว่า ยักษ์ ไม่น่าจะน่าเกลียด ครับ
นอกจากรูปวาดที่ทำให้คนคิดไปอย่างนั้น
อินทรชิต แปลงร่างเป็นพระอินทร์ ก็เหมือนเสียจนไม่มีใครคาดถูก
ตอนทศกัณฐ์ออกรบ ก็งดงามเสียจนกองทัพพระรามทั้งกองทัพ งงกันไปพักใหญ่

[ลำดวนเอ๋ยพี่จะด่วนไปก่อนแล้ว]

 จำได้ว่า เรื่องรามเกียรติ ตอนนนทุกก่อนโดนพระนารายณ์ประหาร ได้ทูลประชดว่าตนแพ้ เพราะว่าตนมีสองมือ แต่พระนารายณ์ มี 4 กร ถึงชนะ พระรามเลยสาป ให้ไปเกิดเป็นพญายักษ์ 10 หน้า 20 มือ และพระองค์จะอวตารเป็นมนุษย์ 2 มือ เดินดินตามไปล้างวงศ์มารให้สิ้นไป แต่ไนสุดท้าย ของเรื่องพระรามหรือพระนารายณ์อวตาร กลับปล่อยให้ นางสีดา ซึ่งเป็นลูกสาวแท้ของพระยาทศพักตร์ยักษา ยังมีชีวิตรอดอยู่ได้หว่า

[กุรุกุลา]

 อืมม รามเกียรติ์ไทยคงได้แบบอย่างมาจากเขมรเหมือนกัน แต่ที่คุณ Pipat ว่ามานั้นเป็นหน้าบันศิลปะบันทายสรี ราวๆพศ 1650-1700 ซึ่งอยู่ก่อนหน้าไวษณพนิกายจะเจริญรุ่งเรือง (ในสมัยนครวัด) ซึ่งตอนนั้นแม้ว่าจะสลักภาพรามายณแต่ก็ให้ความสำคัญกับพระอิศวร แต่ต่อมาสมัยนครวัดลงมาแล้ว แม้ว่าจะไม่มีของชิ้นเอกอย่างที่กีเมต์ แต่ก็มีภาพรามายณะหลายต่อหลายที่ทีเดียว

ส่วนหลักฐานแรกๆในเขมรเกี่ยวกับรามายณะผมว่าน่าจะเป็นภาพบุคคลถือศร อายุราวพุทธศตวรรษที่ 12-13


อืม......ที่แท้เบญจกายก็เป็นลูกพี่ลูกน้องกับสีดานี่เองถึงได้งามได้จนลุงหลง

[หมูน้อยในกะลา]

 "..ทำไม ไม่มีใครสงสัยกันบ้างว่า เบญจกาย ทำไมถึงได้เหมือน สีดา นักหนา......"

ผมว่าไม่มีตอนไหน ที่บอกว่า เบญจกาย หน้าตาเหมือนสีดา สักตอนเลย  เว้นแต่ตอนที่นางถูกแปลงร่างให้คล้าย นางสีดา แล้วแกล้งตายลอยน้ำไปเพื่อหลอกทัพพระราม  หากว่ากอนแปลงร่างนางเหมือนสีดาจริง ก็คงไม่ต้องแปลงกายกันให้วุ่นวาย

ที่ลุงของเธอหลงก็หลงในตอนนี้แหละ ว่ากันว่า พ่อสิบเศียรแกตะลึงแลเสียจนตาค้าง เสียจริต แทบจะโดดกอด หลานตัวเองเลยเชียว
(อย่างนี้เขาเรียกว่าอาการหน้ามืดใช่ไหมนี่...?)

ปล. ไหงหน้าจอผมเป็นอย่างนี้ล่ะครับนี่ ? โหลดยาก มองไม่เห็นรูปภาพใดเลย นอกจากข้อความที่โพส ของท่านอื่นเป็นอย่างนี้ไหม ? เดี๋ยวผมรอให้คอมพ์มัน "สบายดี" ก่อนแล้วจะรีบแวะเข้ามาใหม่ กำลังวิเคราะห์กันสนุกเชียว

[หมูน้อยในกะลา]

 อ่านความเห็นของคุณลำดวนฯแล้วถึงกับอึ้งเลยครับ ด้วยว่าไม่ได้นึกถึงข้อเท็จจริงตรงนี้มาก่อน
(อ่านปุ๊บความคิดแรกคิดว่า  เออ...จริงสินะ)

รู้นะรู้มาก่อนว่ามีการสาปมาให้เป็นแบบนั้น และพระนารายณ์ก็รับสั่งอย่างนั้นจริง แต่ก็ลืมนึกไปว่าวงศาคณายักษ์ ของทศกัณฐ์ ยังเหลืออีก หลายตน ทศพินก็หนึ่งล่ะ(แต่มาถูกฆ่าทีหลัง) ภิเภกก็หนึ่งล่ะ ไหนจะสีดาอีก ไม่ตรงกับที่รับสั่งไว้



ส่วนบรรดาเชื้อพงศ์วงศายักษ์ ในเรื่องนี้จะเห็นสืบเชื้อสายมาจาก พรหมเหมือนกันกับมนุษย์  ในเรื่อง แม้จะให้ยักษ์เป็นตัวแทนของความชั่วร้าย แต่ก็ปรากฎว่ามีเมืองยักษ์ อยู่กระจัดกระจาย ทั่วทวีป เหมือนเมืองของเหล่ามนุษย์ และเหล่าวานร

ดังนั้นอาจสรุปได้ไหมว่า โลกในวรรณคดีนั้นมีสิ่งที่(สมมุติ)เป็นสัตว์ประเสริฐอยู่หลายเผ่าพันธุ์ ทุกเผ่าพันธ์อยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขมาก่อน ไม่ปรากฎว่ามีการพยายามฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ รุกราน หรือเกรงกลัวกัน อย่างที่คิด เช่นเป็นลิงตัวกระจ้อยแต่กลับไม่กลัวยักษ์หรือมนุษย์เลย(ไม่นับพญาวานรนะครับ)


นอกจากนี้ยังมี เมืองนาคอีก สัตว์ที่รู้ภาษาก็มีเยอะ เช่นปลาหอยกุ้งสัตว์น้ำ ตอน นางสุพรรณมัจฉาสั่งให้ไปขัดขวางการจองถนนของเหล่าทัพลิง  , บรรดากาสร พรรคพวกทรพา ฯลฯ (อาจถือได้ไหมว่าเป็นเผ่าพันธุ์อีกเผ่าหนึ่ง)


ที่อาจจะ(นับหรือ)ไม่นับว่าเป็นสัตว์ก็มี เช่น นกสะดายุและสำพาที  ที่เป็นเพื่อนกับท้าวทศรถ พระบิดาของพระราม ฯลฯ

ที่เจอโดยบังเอิญ ไม่แน่ว่าจะมีบ้านเมืองอยู่หรือเปล่าก็เช่น คนธรรม์

ตอนนั้น โลกอาจอยู่กันด้วยความสงบสุข ทุกเผ่าพันธุ์อยู่กันอย่างสันติ (ฟังแล้วดูดีจัง) มีการรบรากันบ้างเพียงประปราย เท่าที่จำเป็นเมื่อ    มีการผิดใจกัน หรือ มีความโลภ ความกำเริบ อวดฤทธิ์ กัน เช่น คราวท้าวทศรถรบกับ ปทูตทันต์ , คราว รามสูรกับเมขรา , คราวศึกทรพี



ทีใหญ่โตจนลามไปหลายเมืองก็มีศึกทศกัณฐ์และวงศ์วานนี่แหละ

ด้วยเหตุน้ำผึ้งหยดเดียวโดยแท้.....เฮ้อ

[หมูน้อยในกะลา]

 มาคิดดูอีกที ที่ว่าทำไมภิเภกไม่บอกทศกัณฐ์ไปเลยเรื่องนางสีดาเป็นลูก
ผมว่าภิเภกแม้จะมีความรู้มากมาย แต่ก็ใช่จะรู้ไปเสียทุกเรื่อง

ภิเภกเป็นเพียงโหร( ยักษ์อะไรก็ไม่รู้เกิดมาพร้อมกับกระดานชนวน ..แต่ก็ไม่แปลกถ้าเทียบการการเกิดของหนุมาน และตัวละคอนอื่นๆ) ไม่ใช่ผู้วิเศษ จึงทำนายเท่าที่จำเป็น หรือมีโอกาส หรือเกิดสงสัยอะไรขึ้นมาเท่านั้น เป็นใครจะไปคิดว่าผู้หญิงที่พี่ชายจะนำมาเป็นเมียจะเป็นลูกของพี่ชายคนนั้นเอง



ถ้ารู้ขนาดนั้นก็น่าจะทำนาย อนาคตของตัวเองเสียก่อนว่าต่อไปนี้ในเวลาอันใกล้ จะถูกพี่ชายขับออกจากเมือง !!

อีกอย่างหากเป็นไปได้ ฟ้าดินก็อาจดล ให้โหรภิเภก ไม่ได้เอะใจทำนายหรือบอกพี่ชายไป เหตุผลง่ายๆก็คือ ถ้าบอกไป เหตุการณ์อาจไม่เป็นไปตามคำสาปพระนารายณ์ ที่จะอวตารมาเพื่อ ผลาญ ราพณ์ โดยเฉพาะนะสิครั บ บ!!


แต่ถ้าผมเป็นทศกัณฐ์นะ ถึงผมรู้แล้วว่านางสีดาเป็นลูกล่ะก็..ผมก็ไม่คืนหร๊อกกก .. ลูกสาวสวยๆอย่างนี้ผมหวงแย่...

[ติบอ]

 อ่านข้อสันนิษฐานของแต่ละท่านไปเสียมากมายจนตาเริ่มแฉะ เห็นด้วยบ้างไม่เห็นด้วยบ้าง แต่ไม่ขอแสดงความคิดเห็นดีกว่า
สำหรับผม หลายเรื่องในรามเกียรติ์ ที่พอเอามานั่งวิเคราะห์แล้ว ขัดกับนั่นมั่งนี่มั่งจนคนปัจจุบันปวดหัวไปหมดนี่
ผมถือว่าเกิดขึ้นจากความเก่งกาจของผู้รจนาเสีย 7 ส่วน และความศรัทธาแอบแฝงอีกซัก 2 ส่วนครึ่ง กับความเผลอใจอีก ครึ่งส่วน
เหมือนที่ชาวบ้านเขาติดละครกันไปทั่วเมืองล่ะครับ ลองใครไปเดินตลาดแล้วพูดสิว่า "หนังเรื่องนั้นเรื่องนี้งี่เง่า"
"ไม่ได้ดู 3 อาทิตย์ยังต่อกันได้" หรือ "ทำไมนางเอกแค่เดินออกจากห้องต่างหูก็เปลี่ยนคู่ได้"
ขี้คร้านจะหลบเปลือกทุเรียนที่แม่ค้าเตรียมไว้ให้นางร้ายไม่ทันล่ะครับ หิหิ





ปล. ผมขอไม่แสดงความเห็นส่วนตัวกับรามเกียรติ์ดีกว่า เดี๋ยวจะกลายเป็นการขัดอารมณ์สมาชิกหลายๆท่านไป

แต่พูดก็พูดนิดเถอะ ทศกัณฑ์ กับหนุมานเนี่ยะ มีอะไรหลายอย่างเหมือนกันนะครับ
แต่ตัวนึงเป็นพระเอ๊กกกกกพระเอก อีกตัวก็ ผู้ร๊ายยยยผู้ร้าย ทำไมคนเขียนบทใจร้ายจังเรยยยยย หิหิ

[หมูน้อยในกะลา]

 เชิญมาออกความคิดเห็นด้วยกันเถอะครับคุณติบอ


จะเห็นด้วยไม่เห็นด้วย ไม่เกี่ยว !!

วรรณคดีเรื่องนี้ นับว่าเป็นวรรณคดีที่มีอรรถรส และเป็นเรื่องยาวที่สุดเท่าที่มีมาของประวัติศาสตร์ชาติไทย  รสที่ว่านั้น อาจหวานบ้างขมบ้าง จะจืด จะเค็มบ้าง มันก็มีมาแต่โบราณกาล  ....   ท่านอาจชอบบ้าง ไม่ชอบบ้าง ชอบมาก ชอบน้อย ก็สุดแล้วแต่
แต่เขานิยมนำมาเล่า มาเขียน มาเล่นละคอน กันตั้งแต่สมัยก่อนปู่ ก่อนย่าเกิด เสียอีก แสดงว่ามันก็ต้องมีคนชอบบ้าง หากไม่มีใครชอบเอาเสียเลย ป่านนี้ มันคงไม่เหลือ รอดมาให้เราๆท่านๆ ออก หรือ ไม่ออกความเห็นหรอก !!


กระทู้นี้ท่านอาจารย์ได้กรุณาเปิดไว้ตามเทียบเชิญของคุณพิพัฒน์ และกระทู้นี้มีไว้เพื่อเสวนาเรื่องรามเกียรติ์  หากไม่มีความเห็น , ไม่ออกความเห็น เกี่ยวกับรามเกียรติ์ ก็ไม่ต้องโพสมาว่า " ขอไม่ออกความเห็น อย่างนั้นอย่างนี้" ไม่ต้องโพสอืออา บ้าใบ้ ให้เปลืองเสียเนื้อที่กระทู้  !!

ผู้ที่อ่านหรือเข้ามาแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่งวรรณกรรมโบราณเช่นรามเกียรติ์นั้น โดยมากมักเป็นผู้ที่มี วัยวุฒิ , มีวุฒิภาวะ และปัญญาชน (ผมนั้นระดับกรรมาชีพ..ไม่นับ!!) หากโพสเรื่องปวดหัวไม่ขอ ออกความเห็น , ละครน้ำเน่า พระเอกผู้ร้าย ที่ว่านั้นเห็นท่าว่าจะไม่ควรแทรกเข้ามากลางวง


ผมว่ามีกระทู้ที่เหมาะสมคุยเรื่องอื่น ละคร หรือ โพส เออ..อา..อยู่ที่ " กระทู้ถามเรื่องงี่เง่าฯ" โน่นไงครับ

ตอนนี้ได้เริ่มคุยกับอาจารย์ฯและท่านอื่นเรื่อง " สิ่ง" ที่จะนำมาลงแนบไว้ข้างๆชื่อของท่าน แทนเหล่าลิงไทย และเทพฝรั่ง แล้ว อดทนอีกนิดเดียวครับ ขอพวกเราได้ช่วยออกความเห็นกันก่อน (อย่าพึ่งรำคาญ) แล้วคุณจะได้ดังประสงค์คือไม่ต้องเป็น"ลิงหยิ่ง" อีก!!


ปล.ว่าแต่จะไม่ออกความเห็นจริงๆรึครับ ก็คุณติบอเองไม่ใช่รึ ที่ยกมือสนับสนุน พวกเราให้ตั้งกระทู้นี้ขึ้นมาน่ะ



"...ผมเอง อ่านรามเกียรติ์ไม่แตก เรื่องราวจะเป็นอย่างไรก็จำได้ไม่ครบถ้วนเสียแล้ว............
.... ต้องขอบพระคุณ คุณหมูน้อยในกะลามากครับ ที่ช่วยกระตุ้นความทรงจำเก่าๆของผมให้มีสีขึ้นมาได้
เห็นทีคราวนี้ผมคงต้องขออนุญาตออกเสียงให้คุณหมูน้อยฯ เปิดกระทู้ใหม่ซักกระทู้จะเป็นไรไปล่ะครับ
จริงมั้ยครับ คุณเฟื่องแก้ว

โดย: ติบอ  [IP: hidden]  
วันที่ 14 มิ.ย. 2549 - 22:25:04  "

[CrazyHOrse]

 ทศาวตาร มาถึงบ้านเรากลายเป็น นารายณ์สิบปาง

อาจจะเป็นด้วยเรื่องความเชื่อบางประการที่ขัดกันจึงมีการดัดแปลงบางส่วน

นารายณ์สิบปางของเรามีดังนี้
ปางที่ ๑ วราหาวตาร (อวตารเป็นหมูเผือกมีเขี้ยวเพชร)
ปางที่ ๒ กูรมาวตาร (อวตารเป็นเต่าทอง)
ปางที่ ๓ มัตสยาอวตาร (อวตารเป็นปลากรายทอง)
ปางที่ ๔ นรสิงหาวตาร (อวตารเป็นครึ่งสิงห์)
ปางที่ ๕ วามนาวตาร หรือ ทวิชาวตาร (อวตารเป็นพราหมณ์เตี้ย)
ปางที่ ๖ มหิงสาวตาร (อวตารเป็นมหิงสา หรือควาย)
ปางที่ ๗ อัปสราวตาร (อวตารเป็นนางฟ้า)
ปางที่ ๘ รามาวตาร (อวตารเป็นมนุษย์ชื่อพระราม)
ปางที่ ๙ กฤษณาวตาร (อวตารเป็นพระกฤษณะ)
ปางที่ ๑๐ กัลกยาวตาร (อวตารเป็นมนุษย์เรียกว่า วีรบุรุษขี่ม้าขาว)

ส่วนต้นฉบับทศาวตาร(Dasavatar หรือ Dasaavataaram) เป็นดังนี้

1.Matsyavatara (fish)
2.Koorma (tortoise)
3.Varaaha (boar)
4.Narasimha (the man lion)
5.Vaamana (the dwarf)
6.Parasurama (the angry man)
7.Rama (the perfect human)
8.Balarama and
9.Krishna (the divine statesman)
10.Kalki

บางตำราจะว่า Krishna เป็นอวตารที่ 8 โดยมี อวตารที่ 9 เป็น Buddha พระพุทธเจ้าของชาวพุทธ

ผมเดาว่าตำรับที่ไทยเรารับมาจะเป็นแบบหลังนี่แหละ คือมีพระพุทธเจ้าเป็นอวตารที่ 9 จึงมีการดัดแปลงตัดทิ้งไปเติมอัปสราวตารแทรกลงเป็นอวตารที่ 7

บางทีจะอ่านรามเกียรติ์ให้สนุกอาจจะต้องไปดูรามายณะเทียบกันอย่างละเอียด จะได้เห็นว่าตรงไหนที่เป็นแบบไทยๆ

[เทาชมพู]

 จำได้กระท่อนกระแท่นว่ารามเกียรติ์ที่ไทยได้มา น่าจะใช้ฉบับสิงหล เป็นหลักค่ะ   อาจจะมีในเล่มอื่นปนมาบ้าง  
แล้วมาปรุงรสแบบไทยๆ  

หนุมานชาญสมรก็เลยเป็นพระเอกแบบไทย ค่อนไปทางขุนแผน คือเห็นสาวสวย เป็นไม่ได้  ต้องฟัน
ฟันแล้วก็แล้วกัน   ไม่ได้สนใจจะรับผิดชอบ   ต่างคนต่างแยกกันไปแบบตัวใครตัวมัน
อย่างนางสุพรรณมัจฉาก็ดูเหมือนไม่ได้เจอหนุมานอีกเลย จนมีลูกไม่มีพ่อ ชื่อมัจฉานุ   ต้องมาทิ้งไว้ที่ชายหาด ตามบุญตามกรรม ถ้าเป็นยุคนี้คงได้ลงข่าวหน้า ๑  แม่ใจยักษ์ทิ้งทารก....ฯลฯ
แล้วนางก็หายไปจากฉาก ไม่มาให้เห็นจนจบเรื่อง

แต่จะว่าไปรสนี้ก็เหมือนของหวานเสิฟในสำรับอาหาร   กินแต่ของคาว เผ็ด เค็ม เปรี้ยวมาแล้ว  ถ้าไม่มีของหวานก็จะไม่ครบรสน่ะสิคะ
ปกติบทเกี้ยวพาราศีที่นำไปสู่บทอัศจรรย์มักถูกผูกขาดตอนสำคัญๆไปโดยพระเอก    พระรองมีบ้างแต่น้อย อย่างในเรื่องอิเหนา ระเด่มนตรีก็มีบทเข้าห้องเสียนับไม่ถ้วน  เหลือให้สังคามาระตาพระรองนิดหน่อย

แต่ว่าพระรามถูกจำกัดสิทธิ์กระดิกกระเดี้ยไม่ได้ เพราะเป็นพระนารายณ์อวตารผู้ศักดิ์สิทธิ์และยิ่งใหญ่อย่างหนึ่ง   อีกอย่างคือบอกว่ามาตามเมีย  ด้วยความยากลำบากกว่าจะได้กลับไปเมือง
จะมัวไปเล่นบทกับนางอื่นๆ  เดี๋ยวจะกลายเป็นว่าเรื่องตามนางสีดาก็ทำไปงั้นๆ เป็นงานในหน้าที่ที่ทำอย่างเสียไม่ได้  
เสียเกียรติพระรามหมด
หนุมานจึงต้องโดดเข้ามารับบทพระเอกเสียเอง   สวมหัวใจชายไทยแบบขุนแผนด้วยประการฉะนี้

[นิรันดร์]

 การที่ทศกัณฐ์แพ้ ก็แพ้ตั้งแต่เกิดแล้ว เพราะถูกสาปให้เกิดมาเพื่อแพ้แท้ ๆ

พระรามสังหารยักษ์เสียหมด ก็เรียกว่าใช้ขีปนาวุธพิสัยไกล อำนาจทำลายล้างมหาศาล ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ สงสัยจะเป็นอาวุธชีวภาพที่มุ่งทำลายผู้มี DNA ยักษ์โดยเฉพาะ
สมควรที่สหประชาชาติจะลงโทษ
สีดา รอดจากการล้างเผ่าพันธุ์ได้ อาจเพราะยีนกบ(หรือคางคก)อาจจะแรงกว่าของยักษ์ก็ได้