ที่มาของ "ตราบัวแก้ว"

[นิลกังขา]

 พยายามหารูปตรากรมศิลปากร ซึ่งเป็นรูปพระคเณศ แต่หาที่โตๆ ไม่เจอเลย อันที่มีในเว็บก็เล็กนิดเดียว มองไม่เห็นว่าพระคเณศของกรมศิลป์งาหักข้างไหนนะครับ

[เทาชมพู]

 ไหนๆจะเละกันแล้วก็มาช่วยผสมโรงเละด้วยอีกแรง

คุณนกข.อย่าลืมข้อสันนิษฐานอีกอย่างสิคะว่า  เราก็ไม่รู้ว่าพระคเณศท่านถนัดข้างซ้ายหรือขวา
ถ้าท่านถนัดขวาท่านก็อาจจะหันงาข้างขวารับ  หรือท่านถนัดซ้ายก็อาจจะเอางาข้างซ้ายรับก็ได้

หรือไม่ปรศุรามถนัดซ้ายแต่พระคเณศท่านถนัดขวา ก็อาจจะหันข้างขวารับ แต่ว่าปรศุรามถนัดซ้ายเลยพลาดไปโดนงาซ้าย
หรือปรศุรามถนัดขวาแต่พระคเณศท่านถนัดซ้าย ก็อาจจะหันข้างซ้ายรับแต่ว่าปรศุรามถนัดขวาเลยพลาดไปโดนงาขวา

เอาแปะฮวยอิ๊วไปดมตอนพักครึ่งเวลาไหมคะ

[นิลกังขา]

นึกได้อีกอย่างหนึ่งว่า ตราบัวแก้วสัญลักษณ์กระทรวงผมนั้น เมื่อย่อส่วนเป็นเครื่องหมายสังกัดติดคอเสื้อข้าราชการแล้ว ไม่ได้นั่งขัดสมาธิขาไหนทับขาไหนทั้งสิ้นครับ กลายเป็นเทวดาครึ่งองค์โผล่ขึ้นมาจากแท่นไป ซ้ำกลีบบัวที่เป็นวงกลมก็หายไปอีก น่าจะเป็นเพราะคนปั๊มเข็มบัวแก้วขายสะเพร่ามากกว่าอื่น เทวดาเลยไม่มีขา หมดเรื่องไป

แต่กลีบบัวที่เป็นวงกลมรอบนั้นหล่นหายไปโดยระเบียบราชการ คือ ระเบียบที่กำหนดให้เข็มตราบัวแก้วเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องแบบราชการนั้นไม่ได้กำหนดให้ใช้ตราบัวแก้วเดิม แต่ให้เอาวงกลีบบัวออกเสีย เอาออกทำไมผมก็ไม่ทราบเหมือนกัน เข็มตราบัวแก้วจึงไม่ใช่ตราเทวดานั่งในดอกบัวอย่างตรากระทรวงแท้ๆ

[เทาชมพู]

เดี๋ยวต้องไปกราบขอขมาพระคเณศ ที่เอาท่านมาล้อเพลินไปหน่อย เครื่องหมายของมหาวิทยาลัยศิลปากร ค่ะ พระคเณศเสียงาข้างขวา

[UP]

 อ้าวแล้วกัน ..ตรามหาวิทยาลัยศิลปากร พระคเณศเสียงาขวา

หากคุณเทาชมพูจะกรุณา ช่วยไขข้อข้องใจของผมทีเถิดครับว่าพระคเณศบนเทวาลัยคเณศร์ ที่พระราชวังสนามจันทร์นั้น ท่านเสียงาข้างไหน ผมหารูปชัดๆ ในเนตเท่าไรก็ไม่พบครับ มีแต่ถ่ายไกลๆ องค์ดำทะมึนและประดิษฐานอยู่สูง มองไม่ออกเลย

[เทาชมพู]

 ดิฉันมีหนังสือขนาดใหญ่อยู่ ๒ เล่มเกี่ยวกับรัชกาลที่ ๖ และพระราชวังสนามจันทร์
แต่เจ้ากรรม รูปอื่นใหญ่หมดเว้นแต่เทวาลัยพระคเณศ ถ่ายระยะไกล  เล็กกว่าเขาเพื่อน  
เทวรูปมีทองปิดเสียอีก  เลยมองไม่เห็นว่าท่านเสียงาซ้ายหรือขวา

เท่าที่เพ่งมองจนปวดตา  น่าจะข้างขวา
คุณเฟื่องแก้วจำได้ไหมคะว่าข้างไหน

[เทาชมพู]

ตราของกรมศิลปากร   ในเว็บเล็กนิดเดียว ดิฉันมาขยายให้ดู คิดว่าพระคเณศเสียงาข้างขวานะคะ

[เทาชมพู]

พระคเณศเสียงาข้างขวา พระพิฆเนศวร หรือ คณปติ สำริด ศิลปะภาคใต้ พุทธศตวรรษที่ 21-22 ขนาดสูง 46.5 เซนติเมตร แหล่งที่พบ เทวสถานโบสถ์พราหมณ์ อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช เลขทะเบียน 9/2515     พระพิฆเนศวรองค์นี้ ประทับยืนมี 4 กร ทรงถือบ่วงบาศในพระหัตถ์ซ้ายบน พระหัตถ์ซ้ายหน้าทรงถือขนมโมฑก พระหัตถ์ขวาบนทรงถือผลวิลวา ( มะนาวชนิดหนึ่ง ) ในพระหัตถ์หน้าขวาทรงถือส่วนของงาช้าง ทรงสวมมงกุฎ มีงูพันต่างสายยัชโญปวีต ทรงผ้านุ่งยาวใต้พระชานุ คาดผ้ารอบเอว ประดับองค์ด้วยพาหุรัดทองพระกรและกำไลข้อพระบาท พระพิฆเนศวรยืนนี้ มักจะอัญเชิญเป็นประธานในพิธีคล้องช้างที่เพนียด หรือพระราชพิธีรับและขึ้นระวางช้างสำคัญ ซึ่งเป็นพิธีหลวง  http://www.thailandmuseum.com/nakhon_si_thammarat/collection3.htm

[เทาชมพู]

เว็บเดียวกัน องค์นี้(น่าจะ)เสียงาข้างขวา พระคเณศ สำริด ศิลปะลพบุรี พุทธศตวรรษที่ 18 ขนาด ฐานสูง 13.2 เซนติเมตร ขุดพบที่ ตำบลนาสาร  อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช เลขทะเบียน 11/2515 พระคเณศองค์นี้มี 2 พระกร ถืองาไว้ในพระหัตถ์ ทรงมงกุฎและเครื่องประดับแบบศิลปะลพบุรี ****************** คนที่น่าจะให้คำตอบได้คือคุณพิพัฒน์  ไม่ทราบว่าทำไมไม่แวะกระทู้นี้จนแล้วจนรอด

[pipat]

 ถูกอาจารย์เทาเรียกตัวมาปล่อยไก่ที่นี่ มาอย่างไม่เต็มใจเลยครับ เรื่องประติมาณวิทยานี่เป็นวิชาที่ผมรู้น้อยที่สุดวิชาหนึ่ง
สมัยก่อน ผมมีกล่องวิเศษในวิชานี้ สงสัยอะไร ป้อนคำถามเข้าไป เดี๋ยวเดียวก็ได้คำตอบ บัดนี้ท่านพี่ผู้นั้นลาลับโลกไปแล้ว ความอยากรู้เรื่องนี้ก็เหือดหายไป ตำหรับตำราที่มี แจกชาวบ้านไปหมดแล้วครับ
ข้างบนคือคำแก้ตัวที่อ่านแต่กระทู้นี้ แต่ไม่เข้าร่วมเลย ทนคิดถถึงเพื่อนไม่ไหวครับ

ผมช่วยได้แต่เพียงว่า ท่านใดสนใจ ลองพิมพ์คำว่า ganapati ดูนะครับ หรือจะเติม iconography ด้วยก็ได้ search engine ทั้งหลายคงช่วยให้ท่านที่สนใจอิ่มอร่อยไปนานเชียวแหละตรับ

เมื่อหลายเดือนก่อน ผมดู UBC หนังอินเดียเรื่องประวัติคณะปะติ(หรือคณบดี หมายถึงบดี แห่งคณะ -คือเทพชุดหนึ่ง) แล้วเกลียดพระศิวะไปเลย มีอย่างที่ใหน รบกับเด็กที่เฝ้าห้องน้ำเมีย พอเอาชนะไม่ได้ พี่เล่นบั่นเศียรเจ้าหนูเฉยเลย

พี่ผู้ล่วงลับสอนผมไว้สองสามเรื่อง คือ คเณศชอบแดนส์ ตะกระ ชอบกินขนมต้มแดงต้มขาว วันหนึ่งกินจนอิ่มหนูวิ่งผ่าน แกหกล้มท้องแตก เลยเอางูมัดพุงไว้ พระจันทร์เห็นเข้าอดหัวเราะไม่ได้ เลยถูกจับมาทัดเศียร ส่วนหนูกลายเป็นวาหะนะ คือแท็กซี่ประจำพระองค์ไป

พระครูวามเทพมุนีท่านเคารพเทพองค์นี้มาก ใครนับถือ ลองหาโอกาสไปที่โบสถ์พราหมณ์ โชคดีอาจได้มาบูชา
แต่ถ้าชอบของเทศ ไปที่วัดพระศรีมหาอุมาเทวี สีลม ผมเคยเห็นมีงามๆหลายแบบ แต่ถ้าต้องการงามจริงๆ แนะนำว่าที่อินเดียตอนใต้ ยังรักษาฝีมือการสร้างได้เหมือนสมัยคุปตะ หรือปาลละไม่ผิดเพี้ยน แถมราคาถูกกว่าที่สีลมด้วย

ในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พระนคร มีรูปคเณศขนาดมหึมาอยู่ที่ห้องทวารวดี น่าจะใหญ่ที่สุดในโลกโบราณเชียวละครับ เป็นท่ายืนตริภังค์(คือหักสามส่วน) ถ้าสมบูรณ์ คงจะงามเลิศในปฐพีเทียวครับ

ส่วนเรื่องงาข้างใหนหักกันแน่ ก็ขอเรียนว่า เขาเถยงกันมาร่วมสองพันปีแล้วครับ มีสี่ถึงห้าทฤษฏีไม่ซ้ำกัน รวมทั้งมีแบบงาไม่หักด้วย

รายงานได้แค่นี้ละครับ ไม่รู้อาจารย์ท่านจะให้กี่แต้ม
ตอนนี้ ขอตัวไปหาขนมต้มแดงต้มขาวรับประทานซะหน่อย

[pipat]

 ทุกคำตอบเกี่ยวกับคเณศ หาได้จากที่นี่ครับ
 http://ganapati.club.fr/anglais/aformes.html  

[เทาชมพู]

อ่านแล้วก็อึ้งๆไปหน่อย เพราะนึกไม่ถึง    เสียใจด้วยค่ะเรื่องเพื่อนรุ่นพี่ของคุณ ดิฉันยังไม่เคยเสียเพื่อนที่รัก  จนเกิดความรู้สึกสะเทือนใจ  ไม่อยากแตะแม้แต่วิชาที่เขาถนัด แต่ถ้าเกิดขึ้นจริงๆ   จะมองว่า สิ่งใดที่เพื่อนรักเป็นชีวิตจิตใจ แต่เขาไม่สามารถอยู่ทะนุบำรุงได้อีกแล้ว เรายังอยู่  ก็ช่วยทะนุบำรุงต่อไป  ไม่ว่าจะทำได้มากหรือน้อยแค่ไหน ก็น่าจะเป็นกุศลแก่เพื่อน   โดยเฉพาะเมื่อทำเป็นวิทยาทาน เพราะถ้าเขาอยู่  เขาก็คงทำเช่นกัน

[เทาชมพู]

ขอบคุณสำหรับคำตอบค่ะ คุณพิพัฒน์ จะได้เลิกถกเถียงกันเสียทีว่าพระคเณศเสียงาข้างไหนกันแน่

[pipat]

 จะรับคำสั่งไว้ปฏิบัติตามครับ
ขออุทิศบุญกุศลใดๆ ที่มาจากวิชาความรู้ของอาจารย์เพ็ญพรรษ์ผู้ล่วงลับ จงสนองตอบต่อผู้เกี่ยวข้องในชุมชนวิชาการเล็กๆ แห่งนี้ ให้ได้ทำสิ่งที่ชอบที่ควรตลอดไป

[เทาชมพู]

 สาธุ
ป.ล. ทำไมชอบพูดว่าดิฉัน"สั่ง" เรื่อยเลยล่ะคะ  
เป็นการแสดงความเห็นเท่านั้นเอง