อยากทราบการจัดลำดับชั้นของเชื้อพระวงศ์

[มั่วนิ่ม]

ไม่ทราบว่าเขาจัดแบ่งยังไงครับ
แล้วในสมัยอยุธยากษัตริย์มีมเหสีหลายองค์เขาจัดยังไงว่าโอรสขององค์ไหนเป็นเจ้าฟ้า   องค์ไหนเป็นอะไร

ขอโทษด้วยครับที่ใช้ราชาศัพท์ไม่ค่อยถูก

[บัวอื่น]

 ไม่รู้ในกระทู้เก่าๆ จะมีรึเปล่า ใครพอนึกได้บ้างคะ

[มั่วนิ่ม]

 ไม่มีใครตอบเลยครับ สงสัยต้องลี้ภัยไปถามต่อใน 1000 ทิพย์  ที่นั้นเครื่องคอมเยอะพระเครื่องก็เยอะ....แป๊ว  

[เทาชมพู]

ไปไหนก็ไปเถอะ
อ่านที่คุณเข้าไปตีรวนในกระทู้นี้แล้ว  ก็คิดถูกที่ไม่สังสรรค์ด้วย
http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Cid=18&Pid=43918

[มั่วนิ่ม]

 คือสงสัยต้องเรียนคุณเทาชมพูให้เข้าใจเสียใหม่แล้วมั่งครับ

ชื่อในเว็บบอร์ดอันนี้มั่วนิ่ม  ผมตั้งมาตั้งแต่เล่นอยู่ที่ไทยไรเตอร์  คอนเซปจะเป็นแซวๆอำๆพอรู้ว่าว่าคุณบัวอื่นมาทำงานที่นี้จึงตามมาทักทายด้วย

ไม่ได้มีเจตนาจะตีรวน อย่างที่เข้าใจ

หากข้อเขียนต้องนั้นระคายเหืองตาข้างซ้ายระคายหูข้างขวาก็คงต้องขอโทษด้วย

อันว่าภาษาในเนตนี้มันแล้วแต่จะตีความและก็แล้วแต่จิตคิดก่อนล่วงหน้าของคนอ่านที่จะตีให้เลวทรามต่ำช้าหรือว่าตีค่าให้ระรื่นหู

ส่วนกระทู้นี้ที่ตอบว่า
"สงสัยต้องลี้ภัยไปถามต่อใน 1000 ทิพย์ ที่นั้นเครื่องคอมเยอะพระเครื่องก็เยอะ....แป๊ว  "

1000ทิพย์แรก  หมายถึงwww.pantip.com
ส่วนพันทิพย์หลังคือ สถานที่ย่านเพชรบุรี แหล่งขายคอมพิวเตอร์และพระเครื่องขื่อดัง

หวังว่าคำอธิบายคงจะทำให้ความขุ่นมัวของคุณเทาชมพูคลายลงบ้าง

อีกประการลืมไปว่าที่นี้เขาค่อนข้างจะมีบุคลิกจริงจัง  ตอนแรกที่เข้ามาสมัครชื่อนี้เพราะ ต้องการความรื่นเริงมาแทรกแซมอยู่บ้างในเว้บวิขชาการ
เหมือนเราเรียนหนักมาทั้งวันแล้วก็น่าจะมีสันทนาการบ้าง

เอาเถอะแล้วแต่จะตีความ

ด้วยความเคารพ

[บัวอื่น]

 เคยได้ยินมั๊ยเหตุการณืทำนอง มีคนรีบวิ่งเข้าไปช่วยผู้หญิงท้องแก ถูกสามีซ้อมเสียซะบักซะบอม เจ้ากรรม พอไปถึงเท่านั้นล่ะ มีเสียงตะโกนอย่างดังมาว่า เฮ้ย...ถ่ายหนังอยู่จ้าพ้อหนุ่ม

ไม่มีใครผิด ก็แหมคนช่วยก็เจตนาดี คนที่ถ่ายทำเค้าก้ไม่ได้เผื่อว่าใครจะเข้ามาสำคัญผิด

คงไม่มีอะไรมาก เข้าใจคลาดเคลื่อนกันไปเล็กน้อย  พอดีที่เก่ามันคุ้นเคยกัน มาที่นี่เราเลยแซวกันแรงไป ลืมคิดว่าคนอื่นมาอ่านเจอเค้าจะเข้าใจผิดได้

ด้วยมิตรค่ะด้วยมิตร

[มั่วนิ่ม]

 อ้ออีกอย่างที่จับผลัดจับผลูไปอยู่ในกระทู้เจ้าปัญหานั้นก็เพราะว่า  เข้าไปอ่านเรื่องแต่งของทีมงานท่านหนึ่ง ขออนุญาติเอ่ยนาม  นะครับคุณอ๊อฟ  แล้วเข้าทำลิงค์ว่าถ้าอยากคุยกับผู้เขียนก็ให้ไปที่กระทู้นั้นพอดีไม่ทันดูให้ดูว่าเป็นกระทู้ที่คุณเทาชมพูตั้งไว้

พอตอบไป  เจ้าของกระทู้มาอ่านก็อาจจะตีความว่าแหนบแหนมได้  ก็ขออภัยในความเข้าใจผิดไว้อีกครั้งครับ

[เทาชมพู]

 ขอประทานโทษอย่างยิ่งที่ไม่เก๊ทมุกของคุณสองคน
เชิญสังสรรค์กันตามสบายค่ะ

[มั่วนิ่ม]

 ขอบคุณมากครับ

ต่อไปผมจะแหย่จะอะไรก็คงต้องเพลาๆลงครับ จะได้เข้ากับบุคลิกของเว็บวิชาการขุมคลังแห่งภูมิปัญญาของไทย

[111]

 ตอบตามคำถาม เท่าที่รู้จ้ะ
ตามกฎมณเฑียรบาล ว่าด้วยการสืบสันตติวงศ์ ในสมัย สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ได้กำหนดไว้ว่า
ราชโอรสที่ประสูติแต่อัครมเหสี ให้ดำรงพระยศเป็น "สมเด็จหน่อพระพุทธเจ้า" รัชทายาทอันดับที่ 1
ราชโอรสที่ประสูติแต่พระแม่ยั่วเมือง (พระสนมเอก) ให้ดำรงพระยศเป็น "สมเด็จพระยุพราช" รัชทายาทอันดับที่ 2 (ตำแหน่งพระสนมเอก - ท้าวอินสุเรนทร์ ท้าวศรีสุดาจันทร์ ท้าวอินทรเทวี ท้าวศรีจุฬาลักษณ์)
ส่วนราชโอรสที่ประสูตแต่พระสนม ให้เป็นพระเยาวราช
**ตัวอย่างอย่างเช่น ในสุริโยทัยหน่ะ หลังจากที่สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 สวรรคต "สมเด็จพระบรมราชหน่อพุทธางกูร" ก็ขึ้นครองราชสมบัติผ่านพิภพกรุงศรีอยุธยา พระนาม "สมเด็จพระบรมราชหน่อพุทธางกูร" นั้นน่าจะเป็นพระยศก่อนขึ้นครองราชย์มากกว่าที่จะเป็นพระนามจริง เพราะพระนามเดิม และในพงศาวดารบางฉบับก็ระบุไว้ว่า พระองค์มีพระนามว่า "สมเด็จพระอาทิตยวงศ์"
***ส่วนพระยศของเจ้านายชั้นต่างๆ ในสมัยก่อนสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ตำแหน่งรัชทายาทก็คงจะเป็น ตำแหน่ง "สมเด็จพระราเมศวร" มีอยู่หลายพระองค์ เช่น สมเด็จพระราเมศวร ที่ครองราชย์ 2 ครั้ง ราชโอรสของสมเด็จพระเจ้าอู่ทอง แห่งราชวงศ์เชียงราย และแม้แต่อง์สมเด็จพระบรมไตรฯเอง ก็ยังเคยดำรงอิสริยยศนี้มาก่อนครองราชย์เช่นกัน
*******ผิดถูกประการใดโปรดให้คำชี้แนะด้วย

[มั่วนิ่ม]

 test..test...test

[มั่วนิ่ม]

 นึกว่า post ไม่ได้เสียแล้ว ขอบคุณ คุณ 111 มากมายเลยครับ แฮ่ๆๆๆ

[หนูหมุด]

 เอาเท่าที่รู้นะคะ

สำหรับเจ้าฟ้าเนี่ย จะใช้กับชั้นลูกที่เกิดกับพระมหากษัตริย์กับพระมเหสี รู้สึกว่าเพิ่งจะใช้ในช่วงกรุงรัตนโกสินทร์มั้งคะ ไว้ว่างๆจะกลับไปค้นแล้วมายืนยันอีกทีนะคะ (อย่าเพิ่งเชื่อน้า)

[ออกญาธรรมาธิกรณ์]

 ช่วยตอบนิดละกันครับ

ลำดับจะเป็นอย่างนี้นะครับ
- พระราชโอรสประสูติจาก "พระอัครมเหสี"
- พระราชโอรสประสูติจาก"พระมเหสี"
- พระราชโอรสประสูติจากท้าวอินทรสุเรนทร
- พระราชโอรสประสูติจากท้าวศรีสุดาจันทร์
- พระราชโอรสประสูติจากท้าวอินทรเทวี
- พระราชโอรสประสูติจากท้าวศรีจุฬาลักษณ์
- พระราชโอรสประสูติจากพระสนมอื่น

*หากทรงตั้งพระราชโอรสที่ประสูติแต่พระอัครมเหสี เป็นพระรัชทายาท ก็จะเรียกว่า สมเด็จพระหน่อพุทธเจ้า*

*หากทรงตั้งพระราชโอรสที่ประสูติแต่พระสนมอื่นหรือต่ำกว่าพระอัครมเหสี เป็นรัชทายาท จะเรียกว่า สมเด็จพระมหาอุปราช*

[เจ้าสำราญ]

 เท่าที่พอทราบจะเป็นการจัดลำดับเชื้อพระวงศ์ในสมัยรัชกาลที่ 5 นะครับ

1. "เจ้าฟ้า" มี 2 ชั้น
 -เจ้าฟ้าชั้นเอก  คือ พระราชโอรส-พระราชธิดาของพระมหากษัตริย์อันประสูติแต่พระอัครเหมสีหรือพระมเหสีชั้น "ลูกหลวง" (คือทรงดำรงพระอิสริยยศชั้นพระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าขึ้นไป) มีคำนำหน้าพระนามว่า "สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ/ลูกยาเธอ เจ้าฟ้า" เช่น สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสุทธาทิพยรัตน์ สุขุมขัตติยกัลยาวดี
 
-เจ้าฟ้าชั้นโท  คือ พระราชโอรส-พระราชธิดาของพระมหากษัตริย์อันประสูติแต่พระมเหสีหรือพระอรรคชายาชั้น "หลานหลวง" (คือทรงดำรงพระอิสริยยศชั้นหม่อมเจ้า) มีคำนำหน้าพระนามว่า "พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า"  และโดยธรรมเนียมเมื่อพระมารดาทรงได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศขึ้นเป็นพระองค์เจ้าแล้ว ก็จะทรงใช้คำนำหน้าเป็น "สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ/ลูกยาเธอ เจ้าฟ้า" เช่นกัน ตัวอย่างเช่น สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ามาลินีนพดารา สิรินภาพรรณวดี
 อนึ่ง เมื่อสิ้นรัชกาลนั้นๆ จะทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น "สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้า"


2. "พระองค์เจ้า" มี 3 ชั้น
 - พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้า  ได้แก่ พระราชโอรส-พระราชธิดาของพระมหากษัตริย์  อันประสูติแต่เจ้าจอมมารดาลงมา(รวมถึง ม.ร.ว. และ ม.ล. ด้วย) โดยในสมัยรัชกาลแห่งองค์พระมหากษัตริย์นั้น จะใช้คำนำหน้าพระนามว่า "พระเจ้าลูกเธอ/ลูกยาเธอ พระองค์เจ้า" เช่น พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าศรีวิไลยลักษณ์ สุนทรศักดิ์กัลยาวดี

 - พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า  ได้แก่ พระโอรส-พระธิดาของเจ้าฟ้า ที่ประสูติแต่พระภรรยาเจ้า (หม่อมเจ้าขึนไป) เช่น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุมภฎพงษ์บริพัตร

 - พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ได้แก่
 1) พระโอรส-พระธิดาของเจ้าฟ้า ที่ประสูติแต่พระภรรยาที่เป็นสามัญชน เช่น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรานนท์ธวัช
 2) พระโอรส-พระธิดาของพระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้า ที่ประสูติแต่พระภรรยาที่ทรงเป็นเจ้าด้วยเช่นกัน (พระองค์เจ้าหรือหม่อมเจ้า) เช่น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร
 3) หม่อมเจ้าที่ทรงได้รับการสถาปนาเลื่อนพระอิสริยยศขึ้นเป็นพระองค์เจ้า

3. หม่อมเจ้า ได้แก่
 - พระโอรส-พระธิดาของเจ้าฟ้า ที่มารดาเป็นสามัญชน
 - พระโอรส-พระธิดา  ของพระองค์เจ้า (ทั้งพระเจ้าบรมวงศ์เธอ และพระเจ้าวรวงศ์เธอ) ที่มารดาเป็นสามัญชน

หมายเหตุ  
 - ทั้งนี้ไม่นับรวมถึงการที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าพระราชทานพระอิสริยยศเป็นกรณีพิเศษแก่เจ้านายพระองค์นั้น เพราะพระมหากษัตริย์ทรงมีพระราชอำนาจโดยชอบธรรม ในการที่จะทรงสถาปนาพระยศแก่เจ้านายหรือบุคคลใด ตัวอย่างเช่น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์  (แม้จะทรงเป็นพระองค์เจ้าชั้นพระเจ้าวรวงศ์เธอ แต่พระธิดา-ม.ร.ว.นริศรา ก็มิได้เป็นหม่อมเจ้า เพราะตามหลักแล้วพระองค์จุลมีพระยศเสมอด้วยหม่อมเจ้าเท่านั้นเนื่องจากพระมารดาเป็นสามัญชน-หม่อมคัทริน)

 - ในเรื่องคำนำหน้าพระนามนั้น  หากเป็นพระญาติสนิทของพระมหากษัตริย์ จะทรงใช้คำนำหน้าพระนามตามความสัมพันธ์นั้น เช่น พระเจ้าพี่ยาเธอ พระเจ้าน้องนางเธอ

 - ข้อมูลนี้เป็นเพียงข้อมูล"โดยสังเขป"เท่านั้น  หากต้องการข้อมูลเพิ่ม สามารถหาอ่านได้จากพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 5 เรื่องการเฉลิมพระยศเจ้านาย(ไม่แน่ใจชื่อเรื่องนะครับ)  และข้อมูลจากหนังสือ จุฬาลงกรณ์บรมราชสันตติวงศ์ จะช่วยให้เข้าใจได้มากขึ้นครับ  ขอตัวไปเรียนก่อน สวัสดีครับ