สมุนไพรเด้อคับ

[ติบอ]

ว่าจะเขียนความเห็นเพิ่มเติมเรื่อง "สมุนไพร" ในกระทู้พี่นุชนา แต่พอเหลือบไปเห็นหัวข้อกระทุ้ขึ้นมา อ้าว... "ราชาศัพท์ที่แปลว่าถึงแก่กรรม" นี่นา กลัวว่าผู้อ่านหลายท่านจะสับสน อ่านแล้วงงว่าตกลงกระทู้อะไรกันแน่ ผมเลยขออนุญาตเอามาโพสต์กระทู้ใหม่แล้วกันนะครับ (จะได้รวบรวมไว้ เรื่องสมุนไพรไว้ด้วยกันเลยทีเดียว) เพราะเท่าที่รู้มา อย่างน้อยก็มีชาวเรือนไทยมากกว่าผมล่ะ ที่เรียนวิชาเลือก useful plant แถมได้คะแนนเกือบสูงสุดอีกตะหาก ส่วนพี่อีกคนก็เรียนมาทางผลิตยาโดยเฉพาะ อิอิ เลยมาขอความอนุเคราะหืให้ช่วยแจมกระทู้หน่อยนะครับ แล้วรายการกระจกหกด้าน อ๊ะ ม่ะช่ายยยยย นายติบอก็ขออนุญาตนำเสนอสมุนไพรชนิดแรกครับ "ตำแยแมว" ตำแยแมวเป็นพืชในสกุล ตำแยแมว Acalypha ซึ่งเป็นต้นไม้ส้มลุก หรือไม้พุ่มขนาดย่อม ส่วนในประเทศไทยจะพบเป็นพืชพื้นเมืองกี่ชนิดผมก็ไม่แน่ใจนัก รู้แต่ว่าจะเห็นอีกชนิดหน้าตาคล้ายๆกันแต่ใบยาวกว่าขึ้นปะปนกันกับตำแยแมวอยู่บ่อยๆ แต่จากในกระทู้ http://topicstock.pantip.com/jatujak/topicstock/J3506777/J3506777.html   ในพันทิป ป้าจายแครายเล่าว่ามีอยู่ 10 ชนิดด้วยกัน คือ ตำแยดอยใบบาง   ขางปอยตัวเมีย  หางกระรอกแดง ตำแยแมว  ตำแยซี่ฟันแหลม  ขางปอยผลหนาม   ขางปอยเอราวัณ ชาข่อย  และ โพเงิน และเล่าต่อไปว่า หางกระรอกแดง และ โพเงิน   ที่เป็นไม้นำเข้า จะมีใบสีสวย  ดอกสวย  กว่าพี่น้องในกลุ่ม จึงนำเข้ามาเป็นไม้ประดับ

[ติบอ]

ตำแยแมว เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่งที่ถูกนำมาเข้าเครื่องยาไทยหลายตำรับ ทั้งยาระบาย ยาทา ยาพอก ยานอนหลับ ฆ่าพยาธิ ขับเสมหะ และอีกหลายๆยา (ผมเลยสงสัยว่าอาจจะเป็นที่มาของคำว่าต้นอเนกคุณ ตามที่คุยกันอยุ่ในกระทู้นู้นนน อิอิ) ขอยกข้อมูลป้าใจจากกระทู้เดิมมาเป็นตัวอย่างนิดนห่อยนะครับ การใช้ประโยชน์ ของตำแยแมว ในประเทศอินเดีย   ใช้รากนำมาตำ และแช่ในน้ำร้อน กินเป็นยาถ่าย   ใบนำมาต้ม กินเป็นยาระบาย   ใช้ทาภายแก้โรคผิวหนัง ใช้พอกเพื่อบรรเทาอาการปวด  เนื่องจากพิษของแมลงหรือ งูกัด น้ำคั้นจากใบ  ใช้ขับเสมหะ  และแก้โรคหลอดลมอักเสบในเด็ก ในประเทศอินโดนิเซีย ใช้ใบพอกฝีและบริเวณที่มีอาการบวม ในประเทศฟิลิปปินส์ ใช้น้ำคั้นจากรากและใบ  นำมาเคี่ยวให้เด็กกิน  ช่วยในการขับเสมหะ และแก้โรคหลอดลมอักเสบ ในประเทศอินเดีย ทั้งต้นใช้เป็นยาถ่ายพยาธิ  ยาขับเสมหะ ยาทำให้อาเจียน  ยาบรรเทาอาการปวด  และยานอนหลับ ส่วนใครจะเอาไปใช้เป็นยาออะไร ระวังๆหน่อยนะครับ ตำแยแมวมักขึ้นปนกันกับตำแยอีกชนิดหนึ่งครับ

[ติบอ]

นอกจากตำแยแมวแล้ว ยังมีตำแยที่เรียกเป็นชื่อสัตวือีกหลายต้นนะครับ เช่นตำแยช้าง หรือ ตำแยไก่ แต่ผมไม่ทราบว่าทำไมถึงเรียกว่าตำแยช้าง ตำแยไก่ รู้แต่ที่เรียกต้นตำแยตัวผู้ว่าตำแยแมว เพราะรากของตำแยชนิดนี้เป็นที่โปรดปรานของแมวมาก ถ้าเอามาล่อเมื่อไหร่ เจ้าเหมียวหงุดหงิดกน้าตาบอกบุญไม่รับที่จ้องจะตะปบใครต่อใครได้ทุกเมื่อก็กลายเป็นแมวขี้เล่นที่ลงไปเกลือกกลิ้งกับต้นตำแยแมวได้ง่ายๆ เหมือนในภาพครับ

[ติบอ]

ไม่เชื่อเหรอครับ นี่ไง พยานมาเป็นฝูงเลย

[pharmaceutical scientist]

 มี 10 ชนิดตามที่ป้าเค้าพูดแหละครับ ตามลิ้งค์้นี้ครับ
http://www.nationaalherbarium.nl/thaieuph/ThAspecies/ThAcalypha.htm
ไม้ประดับเป็นพวกที่นำเข้ามาบางส่วน จึงไม่นับรวมว่าเป็นไม้ไทย
แต่ละต้นที่ป้าเค้าว่ามาชื่อวิทยาศาสตร์เป็นอะไรคงต้องถามเค้าอีกทีกระมัง เพราะดูท่าทางจะเป็นผู้เชี่ยวชาญ เหอๆ
จากรูปที่เอามาให้ดูน่าจะเป็น Acalypha indica นะครับ

[ติบอ]

เห็นในกระทู้ ผมพูดถึงหางกระรอกแดงเอาไว้ คิดว่าหลายคนอ่านแล้วคงนึกหน้าตาขึ้นมาได้ทันที แต่อีกหลายคนอาจจะยังงงๆอยู่ เลยขออนุญาตเอารูปมาแปะให้ดูกันนิดนึงนะครับ

[ติบอ]

จะว่าไป นอกจากตำแยแมว ถ้าใครคุ้นเคยกับสมุนไพรสำหรับแมวดี คงพอนึกถึงอีกต้นนึงออก คือ Catnip นะครับ เดี๋ยวผมมาเล่าเรื่อง Catnip ต่อแล้วกัน

[ติบอ]

Catnip ที่ผมพูดถึง เป็นพืชล้มลุกในสกุลเดียวกับสะระแหน่นะครับ สูงซักเกือบๆเมตรนึงได้ ขอบใบหยักเป็นฟันแหลมๆ ออกดอกที่ยอดช่วงเดือน กรกฎาคมถึงกันยายนท สีตั้งแต่ชมพูอ่อนไปจนถึงแดง หรือม่วงก็มี Catnip มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ที่ดมแล้วรู้ทันทีว่าเป็นอะไรเหมือนญาติๆเขา แต่บางคนก็บอกว่าเป็นกลิ่นที่คล้ายๆ Mint กับ Pennyroyal ปนๆกัน แล้วไอ้เจ้ากลิ่นนี้แหละครับ ที่ทำให้แมวคลั่ง ?? เพราะแมวเกือบทุกตัวแทบจะเรียกได้ว่า "วิ่งเข้าใส่" Catnip เพราะกลิ่นของมัน เอาภาพ Catnip มาให้ชมกันนะครับ

[ติบอ]

ในกลุ่มประเทศยุโรปหลายประเทศ นิยมใช้ Catnip เป็นเครื่องปรุงอาหารและปลูกเอาไว้ในสวนครัวทั่วๆไป ว่ากันว่าก่อนที่ชาวยุโรปจะรู้จักชาจากประเทศจีน ชา Catnip ก็เคยเป็นที่นิยมมาก่อน จนกระทั่งมีตำนานเล่าถึง Catnip ไว้มากมาย เช่น ถ้ากำ Catnip ไว้ในมือจนอุ่น แล้วไปจับมือใคร จะเป็นเพื่อนกันตลอดไป หรือเอา Catnip มาเป็นเครื่องปรุงยาเสน่ห์ในเวทย์มนต์สำหรับความงามเป็นต้น นอกจากนั้นชาวยุโรปยังเชื่อกันว่ากลิ่นของพืชชนิดนี้ทำให้เกิดความกล้ามากขึ้นด้วย

[ติบอ]

แมวตัวนี้คลั่ง Catnip นะครับ ไม่ใช่ตำแยแมว

[pharmaceutical scientist]

Catnip ชื่อวิทยาศาสตร์คือ Nepeta cataria แต่รูปที่โชว์ เป็น Nepeta mussinii อะน้องติบอ บางทีการเรียกชื่อสามัญก็มีความสับสนพอสมควร เนื่องจากความเข้าใจผิดคิดว่าพืชเป็นชนิดเดียวกัน อย่างชื่อ Catmint ก็เอามาเรียก Nepeta cataria เหมือนกัน รูปข้างบนเค้าให้ Catmint เป็น Nepeta mussinii เพื่อให้ต่างกับ catnip แต่การใช้ประโยชน์คงไม่ต่างกัน เพราะพืชใน genus เดียวกันก็มักมีคุณสมบัติคล้ายๆกันแหละครับ

[ติบอ]

หน้าแตกเลย รูปผิดครับ แหะๆ เอาวิธีการใช้ Catnip มาฝากนะครับ Western herbalism medicinal uses   Summary Main uses Medical Colds, flu, and children's illnesses. In hot infusion this plant powerfully promotes sweating and is excellent for colds, flu, or the infectious diseases of childhood (eg measles). It soothes the nervous system and will help get a restless child off to sleep. It also helps to calm an upset stomach, countering colic, flatulence, and diarrhoea. In the USA it was used as an enema to cleanse and heal the lower bowel.   Constituents Constituents Volatile oil (comprising carvacrol, nepetol, thymol, nepetalac-tone, citronellol, geraniol); tannins, bitter principle.   Acetic acid, biotin, buteric acid, choline, citral, dipentene, inositol, lifronella, limonene, manganese, nepetalic acid, volatile oils, PABA, phosphorus, sodium, sulfur, valeric acid, and vitamins A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, and B12. Actions Anodyne, antispasmodic, aphrodisiac (for cats), aromatic, carminative, diaphoretic, nervine, emmenagogue, sedative (for humans), stimulant, tonic Application For colds, flu, fevers, and respiratory infections, especially where there is congestion in airways, sinuses, or middle ear. Suitable for nervous dyspepsia and a wide range of digestive complaints.   Dosage 1-4 grams of dried herb or equivalent 3 times per day.   A tbsp. steeped in a pint of water and used as an enema is soothing and quieting, especially in children, and very effective in convulsions, and for expelling worms in children. Leaves bruised and applied to hemorrhoids eases the pain. Never boil catnip. Infusion: use 1 tsp. herb with 1 cup boiling water. Steep only; do not allow to boil. Take 1-2 cups a day. Tincture: take 1/2 to 1 tsp. at a time.

[pharmaceutical scientist]

 Nepeta mussinii ก็มีคนเรียกให้จำเพาะลงไปอีกว่าเป็น persian catmint, mauve catmint
เนื่องจากลักษณะของต้นในสกุลนี้ ดูผิวเผินก็คล้ายคลึงกันไปหมด เพราะฉะนั้นชื่อสามัญ Catnip หรือ Catmint อาจนำไปเรียกต้นในสกุล Nepeta ทั้งหมด ก็ไม่น่าจะผิดอะไร

[ติบอ]

มาเล่าต่ออีกนิดนึงดีกว่า ว่าเดี๋ยวนี้สาวกลัทธิคลั่งแมว นิยมแมว ทั้งหลาย ค่อนข้าง "เห่อ" Catnip พอสมควร จนพ่อค้าหัวใสเอาไปผลิตเป็นของเล่นรุปร่างต่างๆนานา ให้น้องแมวเล่นกัน เหมือนชิ้นที่ผมเอามานี่ 3 US$ แหนะ ถ้าผมซื้อให้น้องแมวที่บ้านเล่นคงจนไปอีกหลายวัน อิอิ

[pharmaceutical scientist]

 ไหนๆก็พูดถึงต้นไม้ที่เกี่ยวกับแมวแล้ว เย็นๆ ค่ำๆ เดี๋ยวจะมาโพสต์ หญ้าหนวดแมว, Cattail (ธูปฤาษี), ต้นนมแมว หรือถ้าน้องติบอว่างๆ จะเขียนไปพลางๆก่อนก็ได้นะครับ ไม่ว่ากัน อิอิ
ใครหาต้นไม้ที่เกี่ยวกับแมวได้อีกก็เชิญเลยนะครับ เรามาแชร์ความรู้กัน