ตามรอยอารยะธรรมโบราณ.....เล่าขานประวัติศาสตร์แห่งความเผ็ด...... พริก...เล็กดีแต่ร้อนแรง

[Andreas]

 ครั้งต่อไปผมจะมาเล่าเกร็ดความรู้เรื่องชาว Aztec ต่ออีกนิดครับ...แล้วจึงตามเจ้าพริกตัวน้อยไปต่อครับ....คงไม่นานครับ ถ้าไม่วันพรุ่งนี้ก็เป็นวันพุธครับ

[เอ๋อคุง]

 ผู้ที่ค้นพบอเมริกา ไม่ใช่โคลัมบัส ไม่ใช่เวชปุชชี่

แต่เป็นบรรพบุรุษร่วมของชาว มายา อินคา แอซแต็ก

........................................................

[ศรีปิงเวียง]

 
ที่คุณเอ๋อคุงพูดมาก็ถูกครับ
แต่กรณีของโคลัมบัสและเวสปุชชี ที่ว่าค้นพบอเมริกานั้น
น่าจะหมายถึง ชาวยุโรปคนแรกในรอบหลายร้อยปีที่แวะมาที่อเมริกา(เพราะพวกไวกิ้งแวะมาก่อน?)

[Andreas]

ผมมาต่อแล้วครับ...ต้องขอโทษที่ผลุบๆโผล่ๆนะครับ ผมเองงานยุ่งมากครับ เจ้านายเพิ่งเอางานใหม่มาทับอกผมอีกแล้ว.... ผมถามคำถามไว้ตั้งแต่ครั้งก่อน..แต่ไม่มีคนมาตอบ เอาเป็นว่าผมยังไม่เฉลยดีกว่าครับ....(ฮ่าๆๆๆจริงๆแล้ว..ผมเองก็ยังไม่แน่ใจว่าอันไหนเป็นอันไหน เพราะภาพที่ได้ในแต่ละเวปมันไม่เหมือนกันซักอัน เลยออกจะงงอยู่ครับ เอาไว้สรุปได้เมื่อไหร่แล้วจะกลับมาเฉลยให้ฟังอีกทีครับ กลับมาที่ชาว Aztec กันต่อครับ.... วัฒนธรรมของชาว Aztec นี่เต็มไปด้วยกลิ่นคาวเลือดอย่างมากครับ เพราะนิยมการบูชายันมนุษย์ให้แก่เทพเจ้าที่ชื่อว่า Huitzilpochti นอกจากจะใช้มนุษย์เป็นเครื่องบูชายันต์แล้ว สิ่งที่ขาดไม่ได้คือพริกครับ คาดว่าคงเอามาเผาให้เกิดควันเพื่อการบูชายันต์ด้วยครับ ด้วยวัฒนธรรมที่เน้นการบูชายันต์เป็นหลัก จึงเป็นสาเหตุให้ชาว Aztec เป็นศัตรูกับอาณาจักรข้างเคียงและมีการทำสงครามกันหลายครั้งเพื่อจับคนจากอาณาจักรอื่นๆมาเป็นเชลยเพื่อใช้ในการบูชายันต์ นอกจากจะทำสงครามเพื่อแย่งชิงเชลยแล้ว ชาว Aztec ยังต้องทำสงครามปกป้องอาณาเขตที่อุดมสมบูรณ์ของตนกับผู้รุกรานอยู่เสมอ เอาแผนที่มาให้ดูอีกครั้งว่า อาณาจักรเค้ายิ่งใหญ่ขนาดไหนครับ picture from: http://members.lycos.nl/Shades/pics/map/aztec.gif

[Andreas]

ว้า........ผมใช้คำผิดอีกแล้ว ผมต้องใช้คำว่า จักรวรรดิถึงจะถูก อย่างเดียวกับที่ใช้กับจักรวรรดิมายา เพราะว่าชาว Aztec ทำสงครามขยายอาณาเขตอย่างกว้างขวาง โดยมีเมืองหลวงอยู่บริเวณเกาะกลางน้ำ ส่วนพื้นที่รอบๆ จะเป็นของชาวพื้นเมืองเผ่าต่างๆที่ Aztec ชนะสงครามและปรับให้เป็นเมืองประเทศราชไปซะ  โดยที่เมืองประเทศราชเหล่านี้ต้องส่งส่วยไปให้ชนชั้นปกครองที่เมืองหลวงโดยตลอดครับ ชาว Aztec มีการแบ่งชนชั้นออกเป็นสองระดับคือ กลุ่มที่เรียกว่า Commoners คือประชาชนทั่วๆไป อีกกลุ่มหนึ่งคือ Nobility ซึ่งคือนักปกครอง นักบวช และนักรบ ผมว่าการแบ่งชนชั้นของ Aztec นี่ดีครับ เพราะถึงแม้จะแบ่งชนชั้นแต่เค้าก็ให้โอกาสพวก commoners ขยับขึ้นมาเป็น nobility ได้ครับ ถ้าแสดงให้เห็นถึงสามารถและฝีมือการรบ ซึ่งการเป็นนักรบนั้นจะแบ่งออกเป็นระดับอีกเช่นกันครับ คือเป็น Elite Eagle และ Jaguar Warrior ครับ.... กลุ่ม nobility จะถูกสอนเรื่องการปกครองและพิธีกรรมทางความเชื่อต่างๆ ในขณะที่เด็กชายทุกคนในเมืองหลวงจะถูกสอนเรื่องศาสนา การค้าขาย ศิลปะ และการต่อสู้ ...... ผมเอารูปชาว Aztec มาฝากครับ ดูว่าเค้าแต่งตัวกันอย่างไร Picture from: http://www.earthdancer.org/Indians/AZTEC.jpg

[Andreas]

จักรวรรดิ Aztec ดูเหมือนจะยิ่งใหญ่กว้างขวางแต่กลับเปราะบางเพียงแต่ดำรงอยู่ได้ด้วยสายใยบางๆของการค้าขายและการแลกเปลี่ยนสินค้าเกษตรเท่านั้น ซึ่งตรงกันข้ามกับจักรวรรดิมายาอย่างสิ้นเชิง เหตุผลหลักที่ทำให้จักรวรรดิอ่อนแอ เพราะชาว Aztec มีจุดประสงค์การขยายพื้นที่อาณาเขตเพื่อการล่าเชลยศึกเพื่อนำมาบูชายันต์และเรียกร้องเอาเครื่องบรรณาการจากหัวเมืองต่างๆเท่านั้น  โดยนักปกครองเมืองหลวงจะปกครองหัวเมืองต่างๆแบบทิ้งๆขว้างๆ และไม่แสดงท่าทีที่จะบังคับหรือสั่งสอนให้ประชาชนในหัวเมืองเคารพและจงรักภักดีต่อกษัตริย์ในเมืองหลวง ดังนั้นในช่วงเวลาที่ชาวสเปนรุกรานอเมริกากลาง ชาวสเปนจึงสามารถโน้มน้าวจิตใจของหัวเมืองต่างๆในจักรวรรดิให้มาเป็นพันธมิตรเพื่อรบกับชาว Aztec ได้

[Andreas]

 วันนี้เอาไปแค่นี้ก่อนนะครับ....weekend นี้ผมจะมาต่อจนจบครับ....พอจบ เจ้าพริกก็จะกระโดดไปอินคา....หลังจากนั้นผมก็จะหยุดพักชั่วคราวครับ เพราะเจ้าพริกเค้าเริ่มจะเดินทางรอบโลกแล้วครับ....

************

ถึงคุณเอ๋อคุงกับคุณศรีปิงเวียง

ผมมองว่าคนที่เป็นเจ้าของและค้นพบอเมริกาคือนักล่าชาวไซบีเรียนเช่นกันครับ แต่ไม่มีใครให้เครดิตพวกเค้า กลับไปให้คุณตาโคลัมบัสซะได้...แต่อย่างว่าแหละครับ ประเทศมหาอำนาจก็มักจะหาทางทำให้ตนเองได้เปรียบและมีชื่อเสียง....ครับ

[Andreas]

ผมเรียนไปตั้งแต่ตอนต้นแล้วว่าชาว Aztec ฉลาดมากแต่ก็ดุร้ายมากเช่นกัน ผมอธิบายความดุร้ายไปแล้วในเรื่องของการบูชายันต์มนุษย์ วันนี้ผมจะมาอธิบายว่าทำไมผมถึงบอกว่าชาว Aztec ฉลาดมากครับ ท่านผู้อ่านต้องเข้าใจสภาพของพื้นที่ Mesoamerica ให้ถ่องแท้ก่อนว่า ในช่วงสมัยก่อนนั้นแต่ละพื้นที่ก็ถูกครอบครองด้วยชนเผ่าต่างๆหลายร้อยเผ่า บ้างก็รวมตัวกันอย่างหนาแน่น เช่น มายา เป็นต้น...... บ้างก็ไม่รวมกัน แต่กระจัดกระจายกันครอบครองพื้นที่เป็นส่วนๆ อาจมีการติดต่อค้าขายหรือแลกเปลี่ยนสินค้ากันบ้างในบางคราว กลุ่มชนชาว Aztec เป็นชนกลุ่มที่ไม่ถูกยอมรับจากชนเผ่าอื่นๆที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เพราะเรื่องค่านิยมในการบูชายันต์นั่นเอง ชนเผ่าต่างๆจึงได้พยายามกดดันให้ชาว Aztec ต้องเดินทางลงมาทางใต้เรื่อยๆ เพื่อหาที่อยู่เองโดยที่จะไม่ต้องติดต่อกับพวกเผ่าอื่นๆ บรรพบุรุษของชาว Aztec เดินทางมาจนถึงบริเวณทะเลสาบ Texcoco ซึ่งเป็นบริเวณที่ชนเผ่าอื่นๆเห็นว่าเป็นดินแดนที่ไม่น่าครอบครอง....แต่ชาว Aztec ซึ่งไม่อยากเดินทางต่อไปอีกแล้ว กลับตัดสินใจตั้งถิ่นฐานบริเวณเกาะกลางน้ำ และพยายามสร้างบ้านแปลงเมืองจนยิ่งใหญ่กลาย ในสมัยนั้นชนเผ่าต่างๆพากันดูถูกชาว Aztec ว่าเป็นชนเผ่าที่ไม่เจริญ (least civilization) ดังนั้นชาว Aztec จึงพยายามปรับประยุกต์เอาความเชื่อเรื่องศาสนาของชนเผ่าต่างๆ ซึ่งศาสนาหลักก็คือ Toltec เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในความเชื่อ ทั้งนี้เพื่อประกาศถึงความศิวิไลซ์ของตน เวลาผ่านไปไม่นาน ภายหลังชาว Aztec ได้พัฒนาการตนตรีและศิลปะตลอดจนการกสิกรรมที่มีประสิทธิภาพ รวมถึงสถาปัตยกรรมต่างๆ จึงทำให้ชนเผ่าต่างๆหันมาเกรงในอำนาจและความยิ่งใหญ่ของ Aztec เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เมื่อรวมถึงการที่ชาว Aztec เก่งกาจทางด้านการทำสงครามแย่งชิงเชลยศึก และระบบค้าขายแลกเปลี่ยนรวมถึงระบบการติดต่อขนส่ง จึงทำให้ชาว Aztec สามารถขยายพื้นที่จนตั้งเป็นจักรวรรดิได้ในที่สุด ผมเอามหาปีรามิดแห่งพระอาทิตย์มาให้ดูครับ ว่าในสภาพปัจจุบันเป็นอย่างไร Picture From: http://members.cox.net/davehanson/aztec/

[Andreas]

ชาว Aztec มีชื่อเสียงเรื่องการเกษตรกรรมเพราะคิดค้นระบบการทำเกษตรกรรมในทะเลสาบได้ด้วยตนเอง โดยการสร้างสวนลอยน้ำขึ้นมาเพื่อทำการเพาะปลูกพืช เช่น ข้าวโพด ถั่ว พริก มะเขือเทศ อโวคาโด บางครั้งอาจใช้ในการปลูกดอกไม้ด้วย สวนลอยน้ำนี้มีชื่อว่า Chinampas สร้างโดยการนำท่อนไม้มาปักลงบนพื้นที่ตื้นของทะเลสาบ ทำให้เป็นรั้วลักษณะสี่เหลียมผืนผ้า หลังจากนั้นแต่ละมุมของรั้วไม้นี้จะปลูกไม้ยืนต้น เพื่อให้รากไม้ซอนลงไปในดินและสร้างความแข็งแรงให้กับรั้วไม้นี้ หรืปักด้วยหมุดขนาดใหญ่เพื่อเพิ่มความแข็งแรง หลังจากนั้นจะนำเสื่อที่สานจากต้นกกมาปูทับข้างบน (น่าจะใช้ท่อนไม้ปูก่อนเพื่อเป็นคานรองรับ) แล้วจึงนำโคลนที่ขุดได้รอบๆขึ้นมาแผ่ไว้บนเสื่อเพื่อใช้เป็นดินสำหรับการเพราะปลูก นอกจากจะคลุมเสื่อด้านบนแล้ว บางแห่งก็จะเอาเสื่อมาหุ้มที่รั้วไม้อีกทีเพื่อกันน้ำเข้า ผมเอารูปมาให้ดูตามเคยครับ....น่าจะทำให้เห็นภาพมากกว่าที่ผมบอกไว้ครับ Picture from: http://images.encarta.msn.com/xrefmedia/sharemed/targets/images/pho/t304/T304750A.jpg

[Andreas]

ด้วยเทคนิคการทำเกษตรกรรมอย่างที่ผมบอกมา จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ Aztec ที่อาศัยอยู่ในเมืองหลวงมีอาหารและพืชผลทางการเกษตรรับประทานตลอดปี นอกจากนั้นชาว Aztec ยังใช้เทคนิคเดียวกับการสร้างสวนลอยน้ำในการขยายเมืองออกไปอีกด้วยครับ จึงทำให้เกาะกลางน้ำเพิ่มพื้นที่ไปเรื่อยๆ เอามาให้ดูอีกภาพหนึ่งครับ Picture From: http://intranet.whitefriars.vic.edu.au/public/faculties/sose/students/James%20M/History%20Assignment/chimapama.jpg

[Andreas]

นอกจากความชาญฉลาดในเรื่องของการทำเกษตรกรรมแล้ว เรื่องโหราศาสตร์ก็ดูเหมือนจะเป็นอีกหนึ่งในความรู้ที่นักโบราณคดีต่างชื่นชมและยอมรับในความสามารถของชาว Aztec ครับ เพราะว่าด้วยองค์ความรู้ที่ตนมีเมื่อหลายพันปีก่อน ทำให้ชาวชาว Aztecสามารถคิดค้นปฏิทินขึ้นมาใช้เพื่อการทำพิธีต่างๆ และปฏิทินนั้นได้รับการยอมรับจากนักโบราณคดีว่าถูกต้องมากกว่าปฏิทินที่เราใช้กันอยู่เสียอีกครับ ผมเอารูป ปฏิทินมาให้ดูครับ แต่ไม่ทราบว่า เค้าอ่านกันอย่างไร.....แปลกแต่สวยดีครับ Picture From: http://www.nonduality.com/12742.jpg

[Andreas]

อย่างไรก็ตาม...เมื่อมีเจริญสูงสุด...ก็ย่อมมีการเสื่อมสลาย ....จักรวรรดิ Aztec ล่มสลายเพราะผ่ายแพ้ให้กับการรุกรานของกองทัพจากสเปน โดยการนำของ Hernan Cortes แม้ว่า Cortes จะมีกำลังเพียงแค่ 500 คน แต่ก็ได้พันธมิตรจากชนเผ่าอื่นๆที่อยู่ภายใต้การปกครองของชาว Aztec เข้าช่วยเหลือในการสู้รบ ในขณะที่ชาว Aztec ต้องต่อสู้อย่างโดดเดี่ยว ณ ฐานที่มั่นบนเกาะกลางน้ำของตน ด้วยกำลังรบของ Cortes บวกกับชนเผ่าต่างๆอีก รวมทั้งสิ้นถึงประมาณ 150,000 – 200,000 คนเลยทีเดียวครับ....อย่างนี้แล้วชาว Aztec แทบจะไม่มีทางชนะใดๆเลยครับ ซ้ำร้ายชาวเมือง Aztec ยังประสบปัญหาการขาดแคลนอาหารและเป็นโรคฝีดาษ จึงทำให้กองกำลังอ่อนแอและผ่ายแพ้ในที่สุด ดังนั้นกองกำลังพันธมิตรชาวสเปนจึงครอบครอง Tenochtitlan ได้ในวันที่ 13 สิงหาคม คริสต์ศักราช 1521 ในช่วงที่มีการเสียเมืองให้กับข้าศึก...กวีชาว Aztec ได้เขียนบทกลอนไว้ว่า How can we save our homes, my people The Aztecs are deserting the city The city is in flames and all is darkness and destruction Weep my people Know that with these disasters We have lost the Mexacan nation The water has turned bitter Our food is bitter These are the acts of the Giver of Life Picture from: http://www.exploring.nu/Graphics/_borders/Aztec-Ruins4.JPG

[Andreas]

 ผมขออนุญาตจบเรื่องของพริกไว้แค่นี้ก่อนนะครับ...เพราะช่วงนี้มีรายงานและชิ้นงานหลายชิ้นที่มีกำหนดส่งครับ เลยทำให้ไม่มีเวลาเขียนต่อครับ ทั้งๆที่กะจำนำท่านผู้อ่านไปตามเจ้าพริกตัวน้อยไปเยี่ยมชาวอินคาซักหน่อย...แต่ผมไม่มีเวลาจริงๆครับ...

แต่สัญญาว่า หลังจากส่งวานเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็จะขึ้นกระทู้ตามรอยอารยะธรรมโบราณ.....เล่าขานประวัติศาสตร์แห่งความเผ็ด...... พริก...เล็กดีแต่ร้อนแรง (ภาคสอง) เพื่อพาท่านผู้อ่านตามรอยเท้าเจ้าตัวเล็กจนมาถึงเอเชียครับ....หวังว่าคงไม่โกรธกันนะครับ เพราะงานยุ่งมากจริงๆครับ

สุดท้ายของกราบขอบพระคุณคุณเทาชมพูเห็นคุณค่าของงานเขียนชิ้นนี้และกรุณานำไปขึ้นไว้บนเรือน...ขอขอบคุณนักอ่านทุกท่านทั้งที่เสียสละเวลารีพลายและท่านที่ตามอ่านเงียบๆครับ รวมถึงท่านที่กดโหวตให้ด้วยครับ ขอบพระคุณอีกครั้งครับ

หวังว่าคงจะไม่หนีหายไปไหน เพราะผมจะมีภาคสองมาให้อ่านกันอีกแน่นอนครับ

[Andreas]

 ผมลืมเอาบรรณานุกรมมาให้เมื่อวานครับ....วันนี้เลยเอามาแปะให้ครับ...เวปลิงค์ที่เอามาให้นี้เป็นเฉพาะในส่วนที่เป็นเนื่อหานะครับ ส่วนที่เป็นของรูปภาพจะปรากฎอยู่พร้อมกับรูปภาพแล้วครับ

 http://www.mnsu.edu/emuseum/cultural/mesoamerica/aztec.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Aztec
http://www.geocities.com/architecture_aztec_america/america_aztec_history.html
http://library.thinkquest.org/16325/y-farm.html
http://encarta.msn.com/media_461543847_761593151_-1_1/Aztec_Chinampas.html
http://www.geocities.com/stefan_azteken/tenochtitlan/tenochtitlan.htm
www.crystalinks.com/ mayanwriting.html
www.praphansarn.com/herb/herb24.asp
 http://www.chillies-down-under.com/chilli-history-origins-indians.html
www.mnsu.edu/.../ meso/cultures/maya.html
www.civilization.ca/ civil/maya/mmc11eng.html
 http://en.wikipedia.org/wiki/Yucat%C3%A1n_peninsula
http://www.indians.org/welker/maya.html  

[Andreas]

สุดท้ายแล้วครับ....ผมมีเกร็ดเล็กๆสำหรับพริกมาให้อ่านครับ....ก่อนจะลาจากกันไปซักพักครับ 1. คำว่า Chilli มีรากศัพท์มาจากภาษา Nahuatl ซึ่งเป็นภาษาท้องถิ่นของชนเผ่าที่อาศัยอยู่ในอเมริกากลาง เช่น มายา และ Aztec เป็นต้น 2. พริกและโกโก้ถูกใช้เป็นเครื่องราชบรรณาการและภาษีที่เมืองประเทศราชในการปกครองต้องจ่ายให้กับชาว Aztec ในเมืองหลวง (จำได้มั้ยครับว่าผมเรียนไปตั้งแต่ต้นแล้วว่า ชาว Aztec ใช้พริกในการบูชายันต์ด้วย ดังนั้นจึงเป็นสาเหตุให้พระราชากำหนดให้พริกคือเรื่องราชบรรณาการอย่างหนึ่ง) 3. พระราชาบางพระองค์ของชาว Aztec นิยมดื่มเครื่องดื่มร้อนที่มีส่วนผสมของผงโกโก้กับวานิลา น้ำผึ้ง และใส่พริกลงไปด้วย (อันนี้ผมเดาว่าน่าจะเป็นพริกป่นครับ) 4. ชาว Aztec นิยมใช้พริกในการทำโทษคนกระทำผิด...โดยการบังคับให้คนกระทำผิดสูดควันที่เกิดจากการเผาพริกแห้งในเตาไฟ....(น่ากลัวจังครับ) 5. ผู้หญิงชาว Aztec เชื่อว่าพริกทำให้ผิวพรรณสวยงาม ดังนั้นพวกหล่อนจึงทำแป้งทาหน้าด้วยส่วนผสมของพริกป่นและปัสสาวะของตน