คนล้านนา...มาจากไหน

[สร้อยอักษร]

มาจากลาว พม่า สิบสองปันนา หรือว่ามีอยู่ดั้งเดิมแล้ว ณ แผ่นดินผืนนี้แต่ครั้งโบราณ ขอไถ่ถามท่านทั้งหลายด้วยความใคร่รู้ค่ะ...

[ศศิศ]

 ก่อนอื่น อยากจะขอให้นิยามคำว่า "คนล้านนา" ของกระทู้นี้ก่อนได้ไหมครับผม

ถ้าผมเข้าใจไม่ผิดจะหมายถึง "คน" ทั้งหลาย ที่อยู่ในอาณาจักรล้านนา หรือเปล่าครับผม

อย่างไรแล้วจะเข้ามาคุยกันอีกทีครับผม

[บ้านายคำเก่ง]

 สรีสวัสสดีเจ้าเหย ข้าม่อนเปนฅนล้านนาลุกเมืองแพล่มาแล (สวัสดีครับ ผมเป็นคนล้านนา มาจากเมืองแพร่ครับ)

เรื่องคนล้านนามาจากไหนก็คงจะเหมือนคนไทยมาจากไหนนะครับ ในความเห็นโดยส่วนตัวคิดว่าคนไทยมาจากไหนคนล้านนาก็มาจากที่แห่งนั้น ในอดีตแพร่-น่านซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของล้านนาก็เป็นเมืองขึ้นของสุโขทัย ส่วนทางฝ่ายเชียงราย เชียงใหม่ แถบนี้ขยายอำนาจจากเชียงแสนลงมา

จากหยวนสือลู่ของจีนพบว่ามีการกล่าวถึงปาไป๋ซีฟู่ก่อนปีตั้งเชียงใหม่(พ.ศ.1839)เสียอีก ปาไป๋ซีฟู่น่าจะหมายถึงเมืองโยนกหรือเชียงราย-เชียงแสนในสมัยนั้น ... ตรงนี้หากทฤษฎีที่ว่าคนไทยอยู่บริเวณนี้มาแต่เดิม คนยวนก็น่าจะอยู่ที่นี่มาแต่เดิมเหมือนกัน ต่างกันเพียงสุโขทัยคือขอมบ้านนอกเพราะเป็นเมืองขึ้นของพวกขอม ส่วนยวนก็เพื่อนบ้านกับพวกมอญ มอญที่ว่าคือชนชั้นผู้ปกครองแต่เจ้าของที่คือพวกลัวะที่ถูกปกครอง เมื่อเมืองโยนกขยายเขตอำนาจลงมาทางใต้ก็เข้าปกครองลัวะแทนมอญและตั้งเมืองหลวงขึ้นที่ลำพูน กุมกาม เชียงใหม่-เชียงแสน ตามลำดับ

ปัจจุบันมีหลายท่านกำลังศึกษาอักขระล้านนารวมถึงคำต่างๆที่ปรากฏในจารึกและที่ใช้กันในล้านนาว่าได้รับอิทธิพลจากขอมหรือไม่ หากได้รับจะมากน้อยเพียงใด ยวนหรือโยนกที่ว่านี้จะเป็นเมืองขึ้นของขอมเหมือนสุโขทัยหรือไม่ หากเป็นดังนั้นยวนก็เป็นส่วนหนึ่งของขอมบ้านนอกเช่นกัน

ถ้าตามทฤษฎีคนไทอพยพลงมาจากจีนทางตอนใต้ก็ดูจากตำนาน(บันทึกทางประวัติศาสตร์)ที่มีอยู่กระจายในกลุ่มยวน เงี้ยว(ไทใหญ่) ลื้อ ขึน(เชียงตุง) ล้วนขึ้นต้นว่าพ่อแม่ของคนเหล่านี้คือจักรพรรดิจีนหรือเจ้าฟ้าว้อง ต่อมาก็มีปัญหาเรื่องส่วยภาษีทำให้มีการต่อต้าน เงี้ยว ลื้อ ยวนถึงต้องทำสงครามกับจีน (รวมทั้งญวนหรือแกวหรือปัจจุบันคือเวียดนามด้วยซึ่งในอดีตก็คือส่วนหนึ่งของจีน จีนมาปราบแกวถึงรู้ว่ามีพวกยวนตั้งเมืองอยู่)

อีกเรื่องที่ควรพิจารณาคือตำนานในแถบล้านนา ไทใหญ่ เชียงตุง รวมทั้งพม่า กล่าวถึงพืชที่เรียกว่า น้ำเต้า เป็นแหล่งกำเนิดของกลุ่มชนดังกล่าว แต่ข้อนี้คิดว่าธรรมชาติของมนุษย์เมื่อเกิดมาก็ต้องมีการเพาะปลูก ล่าสัตว์ การปลูกแตงปลูกเต้าก็เป็นการทำมาหาเลี้ยงชีพ ที่ว่าคนมาจากน้ำเต้าก็เพราะเราได้กินพืชเหล่านี้เพื่อประทังชีวิต พอมีชีวิตรอดก็สืบลูกหลานมานั่นเอง


*** ตำนานในภาษาล้านนาหมายถึงบันทึกทางประวัติศาสตร์ ไม่ได้หมายถึงเรื่องเล่า

[สร้อยอักษร]

นิยามของชาวล้านนา...หากจะถือตามที่พ่อครูมาลา  คำจันทร์ ท่านว่า  ก็คงจะมีที่มาดังนี้เองค่ะ... .................................................................................. คำว่าคนเมือง...เป็นคำทางวัฒนธรรม หมายความว่าคนกลุ่มนี้มีความคิดอย่างนี้ เชื่ออย่างนี้ มีอุดมคติอย่างนี้ กินอยู่อย่างนี้ แสดงออกอย่างนี้ ฮ้องว่าคนเมือง คนแหมหมู่เปิ้นคิดแหมอย่าง เชื่อแหมอย่าง มีอุดมคติแหมอย่าง กินอยู่แหมอย่าง มีอุดมคติแหมอย่าง...ฮ้องว่าคนไทย ฮ้องว่าคนลาว ฮ้องว่าคนลื้อ ฮ้องว่าขมุ เขมร ม่าน เม็ง เงี้ยว ฯลฯ คำเหล่านี้เป็นคำทางวัฒนธรรม แต่บางที เฮาเอาไปปนกับคำทางรัฐศาสตร์ ก็เลยงงๆ กัน คนเมืองมาจากไหน...คนเมืองแตกตัวมาจากเผ่าไท-ไทย อันมีหลากหลาย  แต่เค้าแต่เดิมนั้นมีเผ่าไท-ไทย ที่บ่าใช่เผ่าจีน เผ่าธิเบต เผ่ามอญ-เขมร เผ่าเวียด-เผ่าฯลฯ ต่อมาเผ่าไท-ไทยก็ค่อยเคลื่อนตัวจากกัน ด้วยสาเหตุต่างๆ เช่น จำนวนประชากรเพิ่มขึ้นแต่แผ่นดินบ่พออยู่  ก็เลยอพยพไปเสาะหาที่อยู่ที่กินใหม่ หรือว่าเกิดสงคราม เกิดความเดือดร้อนในแผ่นดินเดิม ก็เลยอพยพไปหาที่ใหม่ที่สงบสุข อย่างนี้เป็นต้น  ต่อมาเมื่อเวลาผ่านไปเมินนาน แต่ละกลุ่มที่แตกตัวกันไป (บ่าจำเป๋น...ต้องแตกออกไปพร้อมกัน )  ก็ค่อยวิวัฒนาการด้านต่างๆ ขึ้นมา เมินเข้าๆ ก็เลยกลายเป็นเอกลักษณ์หรือลักษณะเฉพาะตัว แล้วค่อยขัดเกลา ค่อยหล่อค่อยหลอมกันขึ้นมาเป็นไทต่างๆ อย่างไทยวน ( คนเมือง ) ไทลื้อ ไทเขิน ไทใหญ่ ไทสยามเป็นต้น คนเมืองเฮามาจาก...เผ่าไท-ไทย  อาจจะอยู่ที่นี่เมินนานนักแล้วจนหาจุดกำเนิดบ่าได้ หรือเคลื่อนมาจากที่อื่น  แต่ที่แน่ๆ บ่าได้มาจากเชียงรุ่งเชียงตุง อย่างบางเพลงแต่งไว้ผิดๆ ที่ถูกต้องคือส่วนหนึ่งคนเมืองมาจากเชียงรุ่งเชียงตุง  ถูกกวาดต้อนเข้ามาเมื่อสมัยต้นรัตนโกสินทร์นี้บ่าดาย ..................................................................................