ที่มาของชื่อแปลกๆ

[นทีสีทันดร]

วันเด็กที่ผ่านมาได้มีโอกาสไปเที่ยวชม พระที่นั่งวิมานเมฆ และพระที่นั่งอนันตสมาคมมาครับ (เขาเปิดให้เด็กๆไปดู คนแก่ๆอย่างผมก็ได้มีโอกาสเข้าไปชมเหมือนกัน ซึ่งเป็นครั้งแรกในชีวิต) มีคนนำเที่ยวเป็นคนชื่อดังแห่งเวป pantip คุณณัฐเศรษฐ์ ได้ความรู้มากมาย (อันนี้แค่เกริ่นนำครับ) ตอนขากลับที่แยกกันแล้ว ได้ไปเดินดูๆตามข้างทาง เห็นมีร้านขายขนมฝักบัวอยู่ รู้สึกอยากกินขึ้นมา นานๆจะเจอแล้วได้กินสักทีเลยซื้อมา  2 ชิ้น ระหว่างที่กำลังกินอยู่ ก็คิดว่าทำไมคนโบราณถึงเรียกว่า "ขนมฝักบัว" นะ(ใจนึงคิดว่า อ้วนอีกแล้วเพราะเป็นขนมทอดมีน้ำมันเยอะพอสมควร) รูปร่างจะว่าเหมือนฝักบัวก็ไม่ใช่เหมือนไข่ดาวมากกว่าอีกทำไมไม่เรียก "ขนมไข่ดาว" นะ กินไปๆดูเนื้อในเห็นเป็นโพรงๆเหมือนในฝักบัวเลย ก็เลยทึกทักเอาเองว่าน่าจะเป็นสาเหตุนี้แน่เลยที่ทำให้เรียกว่าขนมฝักบัว วันนี้มาค้นในเนทเปิด google ดูมีเวบนึงเขียนบอกว่า "เมื่อฉีกขนมจะเป็นแป้งภายในเป็นโพรงจากก้นมาถึงด้านหน้า มีลักษณะเช่นเดียวกับฝักบัวจริง ๆ" อืมสงสัยว่าเราจะเดาถูกนะ ยังมีชื่อสิ่งของอีกหลายๆอย่างที่มีที่มาที่น่าสนใจ ชาวเรือนไทยคนไหนมีความรู้ช่วยมาเล่าให้ฟังหน่อยนะคับ ขนมฝักบัว เป็นขนมที่ใช้แป้งข้าวเจ้าผสมแป้งข้าวเหนียว ใส่ผงฟูและกะทิ ทอดในกระทะก้นลึก ขนมจะพองตรงกลางคล้ายทอดไข่ดาว ขนมฝักบัวมีลักษณะเป็นแผ่นกลม ขอบหยักเล็ก ๆ อย่างสม่ำเสมอกันโดยรอบส่วนขอบกลาง ส่วนกลางขนมหนา ก้นขนมนูนอย่างสม่ำเสมอ ทางปักษ์ใต้เรียก “ขนมจู้จุน” เพราะมีลักษณะคล้ายสะดือจุ่น นิยมใช้เป็นขนมสำหรับติดกัณฑ์เทศน์

[นทีสีทันดร]

มีอีกชื่อที่ทึกทักเอาเองเหมือนกันคือ "ต้นหนวดปลาหมึก" เมื่อก่อนเคยเจอแต่ต้นกับใบก็สงสัยทำไมเรียกว่า ต้นหนวดปลาหมึกหว่า พอไปเห็นตอนออกดอกถึงร้องอ้อน่าจะเป็นจากสาเหตุนี้ละมั้ง แต่ก็ทึกทักเอาเองยังไม่ได้หาหลักฐานสนับสนุน พี่ๆน้องๆคนไหนมีความรู้ช่วยบอกหน่อยนะครับว่าผมเดาถูกอีกรึเปล่า

[นทีสีทันดร]

"ทาบฟ้าหนวดปลาหมึก เพิ่งรู้สึกนึกเหมือนจริง หลายเส้นเด่นดูยิ่ง มากปุ่มป่ำล้ำเรียงราย..." รูปและข้อความในกระทู้นี้เอามาจากเวบนี้คับhttp://www.tourthai.com/gallery/flower/pic08540.shtml

[ออกญาธรรมาธิกรณ์]

 หนวดปลาหมึกจริงๆด้วย

[เทาชมพู]

ต้นแปรงล้างขวดค่ะ เห็นดอกของมันแล้วไม่ต้องมีคำอธิบายว่าทำไมชื่อนี้

[ติบอ]

ที่จริง คนไทยเรียกชื่อของตามอะไรที่เห็นแล้วจำได้ง่ายซะจนชินแล้วล่ะครับ

ผมเคยงงว่า ผ้า 2 ชนิดที่กรรมวิธีการผลิตต่างกันโดยสิ้นเชิง ทำไมถึงมีชื่อเรียกที่พ้องกัน

อย่างแรก คือแพรเกี้ยวหนาม-ขนุน ซึ่งมีวิธีทำคือการนำผ้าแพรหนังไก่ไปมัด แล้วย้อมสี ซึ่งการมัดและอุณหภูมิขณะย้อมจะทำให้ลักษณะของผ้าดูเป็นหนามๆคล้ายๆกับลูกขนุน

ส่วนอย่างที่สอง คือผ้านมสาว หรือผ้าตาดเงินหนามขนุนซึ่งใช้แล่งโลหะ (หรือกระดาษตะกั่ว) มาไขว้กันเหมือนเวลาจะเริ่มสานตะกร้อจากใบมะพร้าวเรียกว่าทำนมสาว แล้วเอานมสาวเป็นสายๆมาสอยติดลงไปบนผ้า ก็ถูกเรียกว่า "ผ้าตาดเงินหนามขนุน" เหมือนกัน

ผมเลยสงสัยว่าทำไมถึงเรียกว่า "หนามขนุน" เหมือนกัน ทั้งๆที่กรรมวิธีการผลิตไม่เห็นจะเหมือนกันเลย จนกระทั่งได้ความรู้มาว่า "คนสยามเป็นพวกซื้อของมาใช้ ถ้าไม่เรียกตามชื่อเดิม(ให้ภาษามันเพี้ยนๆไป)ก็เรียกใหม่ตามที่เห็นแหละ" ถึงได้ถึงบางอ้อครับ ว่าที่เรียกแบบนี้เพราะผ้าทั้ง2 ชนิดมีลักษณะเป็นหนามทู่ๆ ละเอียดๆ เหมือนหนามของลูกขนุนไงครับ

[เทาชมพู]

แพรชีฟอง ที่ตัดชุดราตรี   เมื่อก่อนตอนเข้ามาในประเทศไทย เราเรียกว่าแพรเยื่อไม้ ตามลักษณะโปร่งบาง เหมือนเยื่อที่ลอกจากไม้ค่ะ

[นทีสีทันดร]

ต้นกระถินณรงค์ครับ นำเข้ามาในประเทศไทยโดยขุนณรงค์ชวนกิจ (ชวน ณรงค์ชวนะ) ที่เรียกว่ากระถิน คงเป็นเพราะว่า(สันนิษฐานเองเหมือนเดิม)ตอนต้นเล็กๆมีใบจริงเป็นใบประกอบลักษณะคล้ายใบกระถิน ต่อมามีก้านใบซึ่งมีขนาดใหญ่ขึ้นและทำหน้าที่แทนใบประกอบที่หายไป

[ติบอ]

 ที่จริง ชื่อต้นไม้แนวนี้มีอีกหลายอย่างเลยนะครับ

เท่าที่นึกออกก็ ศรีตรัง ชมพูพันทิพย์ ล่ะ (แต่ที่เหลือลืมหมดแล้วล่ะครับ ต้องขอเวลานึกอีกชาติเศษๆได้ 555+)

[เทาชมพู]

 อวัยวะส่วนที่เรียกว่า "กระเบนเหน็บ" ไงคะ  อยู่บริเวณบั้นเอวด้านหลัง
 
ถ้าปวดตรงนี้อาจเป็นโรคไซอาติคา (Sciatica) เกิดจากเส้นประสาทไขสันหลัง บริเวณกระดูกสันหลังบั้นเอวกระเบนเหน็บที่ไปเลี้ยงขา ถูกหมอนรอง กระดูกสันหลังหรือกระดูกเลื่อนไปกดทับ ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดขึ้น

ที่เรียกว่ากระเบนเหน็บ เพราะเมื่อก่อนคนไทยนุ่งโจงกระเบน  ชายกระเบนที่โจงแล้วเหน็บอยู่ตรงบั้นเอวด้านหลัง  ตรงนั้นพอดี

[นทีสีทันดร]

มาเพิ่มเติมจากอาจารย์เทาชมพูนะครับ ส่วนที่เรียกว่า "ทัดดอกไม้" (pterion) ซึ่งเป็นบริเวณด้านข้างของกระโหลกศีรษะ ซึ่งตรงกับบริเวณที่ใช้ทัดดอกไม้เหนือหู บริเวณนี้จะมีเส้นเลือดอยู่ เมื่อบาดเจ็บบริเวณนี้อาจทำให้เกิดการฉีกขาดของเส้นเลือด ทำให้มีเลือดออกนอกเยื่อหุ้มสมอง(epidural hemorrhage)ได้

[Hotacunus]

 ขอเสนอคำว่า "หมวกกันน็อค" ครับ

คือ ในความเป็นจริงแล้ว ถึงจะใส่หมวกก็มีโอกาสได้ "น๊อค" (สลบ) ครับ ถ้ากระแทกพื้นแรงๆ (น่าจะเรียกว่า "หมวกกันสลบ" อิอิ)

ถึงแม้จะมีคำว่า "หมวกนิรภัย" มาก็ไม่ช่วยทำให้ความหมายตรงกับความจริงนัก

นิรภัย แปลว่า ไม่มีภัย คือ สวมใส่แล้วไม่มีภัย ซึ่งก็ไม่จริง เพราะถ้าประมาทก็เกิดภัยได้

อันที่จริง หมวกดังกล่าว "ลดความรุนแรง ที่อาจเกิดกับศีรษะ" เท่านั้นครับ

[Hotacunus]

ถ้าเป็นขนม แนะนำ "ขนมกง" ครับ Thaitambon.com เค้าบอกว่า "ขนมกง ผลผลิตจากวัตถุดิบที่มีในท้องถิ่น เช่น ถั่ว งา ข้าวตอก แป้งข้าวเหนียว มะพร้าว มาแปรรูปเป็นขนมกง ใช้รับประทานเป็นอาหารว่าง มีคุณค่าทางอาหารสูง"  (ตำบลนาโคก อำเภอเมืองฯ จังหวัดสมุทรสาคร) รูปร่างของขนมเหมือน "กงล้อ" ก็เลยเรียก "ขนมกง" จบข่าว

[นทีสีทันดร]

มาเล่าเรื่องหลวงพ่อกลักฝิ่นดีกว่า เป็นพระพุทธรูปที่มีที่มาน่าสนใจและชื่อขององค์พระก็แปลกดีด้วยครับ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีประกาศห้ามสูบฝิ่นและมีการปรามปรามฝิ่น ซึ่งในการปราบปรามครั้งใหญ่เมื่อปีพ.ศ.๒๓๘๒ เป็นการกวาดล้างฝิ่นในภาคใต้ตั้งแต่เมืองปราณบุรี ถึงนครศรีธรรมราช และจากตะกั่วป่าถึงถลาง สามารถจับฝิ่นดิบและฝิ่นสุกมาได้มากมาย ตัวฝิ่นนั้นโปรดฯ ให้นำมาทำพิธีเผาที่หน้าพระที่นั่งสุทไธศวรรย์ เหลือกลักฝิ่นซึ่งทำด้วยทองเหลืองอยู่จำนวนมาก จึงโปรดฯ ให้นำมาหล่อพระพุทธรูปได้พระขนาดหน้าตักกว้าง 1 ศอก 1 คืบ 1 นิ้ว ประดิษฐานเป็นพระประธานในศาลาการเปรียญ วัดสุทัศนเทพวรารามฯ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชทานนามว่า “พระพุทธเสฏฐมุนี” ส่วนคนทั่วไปนิยมเรียกว่า “หลวงพ่อกลักฝิ่น”   ผมว่าการสร้างพระพุทธรูปองค์นี้น่าจะเป็นแนวคิดเรื่อง recycle ครั้งแรกๆในเมืองไทยก็เป็นได้นะครับ

[Hotacunus]

 มาอีกคำครับใกล้ตัวมากๆ

"หนังสือ"

หนัง คือ หนังของสัตว์
สือ คือ ตัวอักษร

หนังสือ คือ หนังสัตว์ที่มีตัวอักษร

ปัจจุบันหนังสือไม่ใช่หนัง แต่เป็น "กระดาษ" (จำได้ว่าเป็นคำเปอร์เซีย ?)

ุ-----------------

ตู้เย็น - ตัวตู้ไม่ได้เย็นเลยครับ ร้อน แต่ในตู้นั้น เย็น จริงๆคือ "เครื่องทำความเย็น" หรือ "ตู้ทำความเย็น"

----------------

รถไฟ - เมื่อก่อนวิ่งได้ด้วยไฟ แต่ปัจจุบันวิ่งด้วยน้ำมัน แต่ก็ยังเรียกรถไฟ

เรือบิน - เมื่อก่อน พาหนะไม่มีล้อคือ เรือ ดังนั้น เครื่องบิน บินไป ไม่ได้ใช้ล้อ มีลำยาวเหมือนเรืออีก เลยเรียกเรือบิน ปัจจุบันไม่ค่อยมีคนใช้แล้ว แต่ยังคงเหลือคำนี้ในตำแหน่งทหาร

"นาวาอากาศ" = เรือที่เคลื่อนที่ไปในอากาศ

----------------

มือถือ - โทรศัพท์ไร้สาย ขนาดเล็ก พกพาสะดวก
ย่อมาจาก โทรศัพท์มือถือ เพราะเล็ก มือถือได้ ปัจจุบันเรียกกัน "มือถือ" ก็เป็นที่เข้าใจ ถ้าแปลเป็นภาษาอังกฤษแบบไทยๆ คือ "Hand Hold" อิอิ

ุ-----------------

อันนี้ไม่เกี่ยวครับ แต่แว๊บมาในหัว

"To son to man" มุขของเพื่อนผมสมัย ม.ปลาย เค้าบอกว่าแปลว่า "ถึงลูก(ชาย)ถึงคน" ... ทำไปได้