การเสียชีวิตของพระเจ้าตากสิน

[มาใหม่]

ผมอ่านกระทู้ที่ 16 เรื่อง..ศรีปราชญ์..(เก็บความจากมองอดีต) ของคุณทิด แล้วได้ความรู้ขึ้นมาจมเลย
เยี่ยมมากครับ ขอบคุณคุณทิดมาก

บังเอิญมีอีกเรื่องนึงที่ผมอยากรู้มานาน คือเรื่องการเสียชีวิตของพระเจ้าตากสิน เท่าที่ผมฟังมา
บ้างก็ว่าท่านบ้าจึงถูกประหาร บ้างก็ว่าโดนลอบปรงพระชนม์ คนเล่านี่ก็ออกจะเป็นนิทานไปหน่อย
ใครทราบว่าจริง ๆ แล้วเป็นไง ช่วยเล่ากันให้ฟัง จะขอบคุณอย่างสูง

[จ้อ]

พอดีมีบทความเกี่ยวกับพระเจ้าตากสินมหาราช
คิดว่าหลายๆท่านอาจจะสนใจ เรื่อง
"ปีสุดท้าย ของ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช"
           -- ปรีดา ศรีชลาลัย --
จาก นิตยสาร ศิลปวัฒนธรรม ปีที่ ๓ ฉบับที่ ๒ ธันวาคม ๒๕๒๔
เชิญอ่านได้ที่นี่ครับ
http://www.siamcollection.com/kingtaksin04.html

[เทาชมพู]

ขอเพิ่มเติม
พระราชโอรสและธิดาในสมเด็จพระเจ้าตากสิน หลายกพระองค์ ยังคงอยู่มาตลอดรัชกาลที่ ๑   ในจำนวนนี้คือเจ้าฟ้าเหม็น กรมขุนกษัตรานุชิต  ซึ่งประสูติจากพระมารดาผู้เป็นพระธิดาในรัชกาลที่ ๑  และพระองค์เจ้าสำลีวรรณ ซึ่งต่อมาเป็นเจ้าจอมมารดาในกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุกรักษ์ในรัชกาลที่ ๒
แต่ทั้งสองพระองค์ถูกข้อหากบฎในรัชกาลที่  ๒ ถูกสำเร็จโทษ
เชื้อสายอื่นๆของพระเจ้าตาก  กลายเป็นสามัญชนแต่โปรดให้เข้ารับราชการ เป็นขุนนางกันต่อมา  บางคนก็ถวายลูกสาวเป็นเจ้าจอมหม่อมห้ามในรัชกาลต่างๆด้วยค่ะ

[เทาชมพู]

คุณมาใหม่คะ ขอเพิ่มเติมนะคะ
สมเด็จพระเจ้าตากสินฯถูกสำเร็จโทษค่ะ  ไม่ใช่ถูกลอบปลงพระชนม์
เป็น execution ไม่ใช่ assassination
ส่วนท่านบ้าหรือไม่นั้น   ตอบได้ว่า ทรงมีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปจากปกติอย่างเมื่อตอนต้นรัชกาลหลายอย่าง  สาเหตุจากทรงปฏิบัติกรรมฐานผิดวิธี  เข้าพระทัยว่าบรรลุแล้ว
ทรงลงโทษพระสงฆ์   ขุนนางและเจ้าจอมหม่อมห้ามหลายคน อย่างไม่เคยทำมาก่อน
ส่วนจะเป็นแค่ความเครียด หรือเป็นหนักถึงวิกลจริต  ก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันในกลุ่มนักประวัติศาสตร์
แต่แน่ๆคือไม่ใช่ว่าสงบเรียบร้อยเป็นปกติปราศจากเหตุการณ์ใดๆ
การตีความอย่างหนึ่งคือ เรื่องที่ทรงเป็นเช่นนี้เป็นเพียงสาเหตุหนึ่ง  แต่สาเหตุสำตัญอีกอย่างคือการเสื่อมของอำนาจเก่าที่ทรงเป็นตัวแทนอยู่
เรื่องราวสำคัญๆทั้งหลาย มักจะมีสาเหตุหลายอย่างประกอบกันทำให้เกิดผลการเปลี่ยนแปลงชนิดสุดขั้ว  ไม่ใช่มาจากเรื่องเดียวค่ะ

[»Í]

éÒʹ㨨ÐÈÖ¡ÉÒà¾ÔèÁàµÔÁ ¼Á¢Íá¹Ð¹Ó˹ѧÊ×Í “¡ÒÃàÁ×ͧä·ÂÊÁѾÃÐà¨éÒ¡Ãا¸¹ºØÃÕ” ¢Í§ Í.¹Ô¸Ô àÍÕÂÇÈÃÕǧÈì ¨Ðä´é¢éÍÁÙÅ·Ò§»ÃÐÇѵÔÈÒʵÃì·ÕèÅÐàÍÕ´áÅк·ÇÔà¤ÃÒÐËì·Õè¹èÒʹ㨠 

[jumo]

ผมเคยในหนังสือเห็นมีแต่ว่าถูกสำเร็จโทษเพราะพระองค์สติฟั่นเพือนครับ

[dara]

มีเรื่องสั้นที่น่าสนใจมาก ๆ เรื่องหนึ่งค่ะ  "ใครฆ่าพระเจ้ากรุงธนฯ" แต่งโดยพลตรี หลวงวิจิตรวาทการ  ลองไปหามาอ่านดูซิคะ 

[CrazyHOrse]

ใครฆ่าพระเจ้ากรุงธน เป็นเรื่องแต่งครับ

ถึงหลวงวิจิตรฯได้เขียนไว้ในคำนำว่าเขียนโดยใช้หลักฐานข้อมูลจากคำบอกเล่าของทายาทพระเจ้ากรุงธนบุรี แต่ในเรื่องราวที่ปรากฏ ขัดแย้งกับหลักฐานหลายอย่างในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ครับ อ่านสนุกๆได้ แต่อย่ายึดถือเป็นจริงเป็นจังครับ

[Bana]

น่าจะใช้คำว่า "การสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าตากสิน" นะครับ 

[เทาชมพู]

พระเจ้าแผ่นดิน ใช้คำว่า สวรรคต ค่ะ

[SILA]

          อ.เทาชมพูเคยตั้งกระทู้เรื่องการจลาจลในกรุงธนบุรี เมื่อนานมากแล้ว ถ้าจำไม่ผิด
คุณ CHO ได้ร่วมแสดงความเห็นไว้ด้วย
               ส่วนใน   ปีสุดท้ายของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช  โดยคุณปรีดา ศรีชลาลัย เขียนว่า
โหรจดไว้ว่าดับขันธ์ ไม่ใช้คำว่าสิ้นพระชนม์หรือสวรรคต 

[เทาชมพู]

สวรรคต สิ้นพระชนม์ หรือดับขันธ์ ก็แปลว่าตายเหมือนๆกันละค่ะ แต่สองคำแรกเป็นราชาศัพท์
สวรรคตใช้กับพระเจ้าแผ่นดินและพระราชินีนาถ  สิ้นพระชนม์ใช้กับเจ้านายระดับเจ้าฟ้าและพระองค์เจ้า  เว้นแต่เจ้าฟ้าบางพระองค์ ใช้"ทิวงคต"  รายละเอียดพวกนี้ถ้าคุณ UP แวะเข้ามาอ่านคงแยกแยะอย่างละเอียดให้ฟังได้

[CrazyHOrse]

ดับขันธ์ จะใช้กับพระอรหันต์หรือพระพุทธเจ้า ไม่เวียนว่ายตายเกิดอีก

ช่วงปลายรัชกาลพระเจ้ากรุงธนบุรีมีความขัดแย้งเรื่องพระองค์เชื่อว่าบรรลุอรหัตถผลแล้ว

โหรที่จดอาจจะเป็นฝ่ายที่เชื่อว่าพระองค์เป็นพระอรหันต์จึงบันทึกไว้เช่นนั้นก็เป็นได้ครับ

[SILA]

     บทความของคุณปรีดา เสนอแนวคิดอีกขั้วหนึ่งที่เชื่อว่าพระเจ้าตากไม่ได้ทรงมีสัญญาวิปลาส
และข้อความที่ว่า  โหรจดไว้ว่าดับขันธ์ ไม่ใช้คำว่าสิ้นพระชนม์หรือสวรรคต  นั้น คุณปรีดาก็ตีความว่า
ไม่ได้มีการสึกพระองค์  ครับ
 

[CrazyHOrse]

เรื่องทรงมีสัญญาวิปลาสหรือไม่นั้น ผมคิดว่าป่วยการวินิจฉัยจากหลักฐานเก่าครับ

ขนาดเดี๋ยวนี้ผู้ป่วยทางจิต แม้จิตแพทย์ได้คุยด้วย ยังฟันธงไม่ได้ 100% ว่าป่วยหรือไม่ เราๆท่านๆที่ไม่ใช่หมอคงไปสรุปเรื่องนี้ได้ยากครับ ที่สำคัญ คงไม่มีผลเปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์ได้ครับ ต้องเข้าใจว่าระบอบในวันนั้นคือราชาธิปไตย การชิงอำนาจเป็นกลไกที่จำเป็นของความมั่นคงของรัฐครับ อย่าได้เอามาตรฐานปัจจุบันเข้าไปจับให้สับสน

ส่วนเรื่องคุณปรีดาตีความว่าใช้ดับขันธ์เพราะทรงถูกสำเร็จโทษในเพศสมณะ ผมกลับคิดว่าถ้าเป็นสมณะน่าจะใช้ว่ามรณภาพ หรือถ้าจะตีความว่าเป็นเจ้า ฐานะเทียบกับพระสังฆราชก็น่าจะใช้สิ้นพระชนม์ หรือจะใช้สวรรคตก็เหมาะสมครับ

ใช้ดับขันธ์แบบนี้ตีความได้สถานเดียวว่าเป็นพระอรหันต์ ซึ่งดูจากบริบทแล้ว ไม่น่าสรุปได้ว่าอยู่ในเพศสมณะหรือไม่นะครับ

ที่สำคัญ บ้านเราเป็นเมืองพุทธ สองร้อยกว่าปีที่แล้วยิ่งเข้มข้นกว่านี้ ไม่มีใครทำเรื่องแบบนี้ครับ สึกพระก็ง่ายนิดเดียว ดูจะการพิจารณาปรับเปลี่ยนขุนนางพระในช่วงหลังจากการปราบดาภิเษกก็ได้ครับ

เรื่องนี้ผมยังเชื่อตามพงศาวดารอยู่ครับ