อยากทราบเรื่อง ร. 7 เสด็จไปเมืองเหนือ

[สร้อยสิริประภาแว่นทิพย์]

อยากทราบว่า ร. 7 เสด็จไปเมืองเหนือเมื่อไหร่ เห็นว่าครานั้นมีเจ้านายฝ่ายเหนือไปต้อนรับเป็นอันมาก อยากทราบว่ามีผู้ใดบ้าง และต้อนรับกันอย่างไรบ้างค่ะ ผู้รู้ช่วยตอบด้วยน่ะค่ะ

[Histor]

 รู้สึกว่าจะเป็นช่วงที่หลังจากเสร็จงานพระราชพิธีบรมมราชาภิเษก คงในราวๆปีพ.ศ.2469 เพราะมีรายงานว่าได้มีการพบช้างเผือกจึงทรงถือโอกาสไปตรวจมลฑลฝ่ายเหนือด้วย ในการนี้มีเจ้านายหลายพระองค์ตามเสด็จ หลักๆคือ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ  ,หม่อมเจ้าถาวรมงคลวงศ์  แพทย์ประจำพระองค์ และอีกหลายท่านครับจำไม่หมด  ส่วนเจ้านายฝ่ายเหนือที่มาต้อนรับก็มีหลักๆ คือพระราชชายาเจ้าดารารัศมี ที่กลับไปอยู่ที่บ้านเกิดของท่านหลังจากที่พระพุทธเจ้าหลวงเสด็จสวรรคต   เมื่อถึงที่เชียงใหม่ ก็มีเจ้าเชียงใหม่แก้วนวรัฐ พระเชษฐาพระราชชายา ขี่ช้างนำเสด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระราชวงศ์เข้าเมือง  ด้วยกระบวนช้าง80เชือก มีการแต่งตัวแบบพื้นเมือง และฆ้องกลองอย่างพื้นเมืองมาในกระบวนด้วย

[Histor]

 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเครื่องเต็มยศจอมพลทหารบก  และ2ข้างทางแน่นไปด้วยราษฎรษ์ที่มาเฝ้ารับเสด็จ  ในการนี้พระราชชายาเจ้าดารารัศมีพร้อมเจ้านายพื้นเมืองได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตทำพิธีทูลพระขวัญน้อมเกล้า  ถวายแด่พระเจ้าอยู่หัวและพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี  และมีเจ้านายพื้นเมืองฟ้อนรำถวายในพิธีนี้ด้วยที่บริเวณหน้าศาลารัฐบาลเมืองเชียงใหม่

[Histor]

 ............และมีเรื่องน่าประหลาดใจเกิดขึ้นด้วย คือ เมื่อถึงเมืองเชียงใหม่นั้นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ ร.7 ท่านได้เสด็จไปทอดพระเนตร ช้างเผือกคู่พระบารมีนั้น  ในหลวงท่านทรงเตรื่องยูนิฟอร์มทหารบกเหมือนกับท่านอมรทัต สมุหราชองครักษ์ และทรงยืนอยู่ด้วยกันที่นอกคอกช้าง  พอเจ้าหน้าที่เปิดคอกให้ช้างนั้นเดินออกมา  ก็เดินตรงไปที่ในหลวงแล้วยกงวงขึ้นแตะที่หัว อันเป็นกิริยาการไหว้ของช้าง  ทำให้คนที่อยู่ที่นั้นพากันแปลกใจว่าช้างนั้นรู้ได้อย่างไร ว่าคนไหน เป็นพระเจ้าอยู่หัว  เพราะจะสอนให้ดูรูปก่อนล่วงหน้าก็คงเป็นไปไม่ได้ และก็เป็นการพบกันครั้งแรกด้วย  ต่อมาช้างนั้นได้ขึ้นระวางเป็นช้างพระที่นั่ง  พระราชทานนามว่า " พระเศวตคชเดชดิลก "

[ศศิศ]

ความจริงมีหนังสือ "จดหมายเหตุ เสด็จพระราชดำเนิรเลียบมณฑลฝ่ายเหนือ พระพุทธศักราช 2469" อยู่ครับ ผมก็หาหนังสือเล่มนี้ที่หอสมุดไม่เจอ ตอนค้นที่คอมพิวเตอร์นั้นมีรายชื่อ แต่พอไปหาที่ชั้นกลับไม่อยู่เสียแล้ว หากว่าได้หนังสือก็จะเอามาเล่าสู่กันฟังละกันครับผม พอดีวันนี้เห็นมีขายที่งาน "CMU Book Fair" อยู่หลายเล่ม แต่ก็แพงอยู่มาก .... เห็นแล้วก็แทบจะลงแดงเสียให้ได้ ก็ได้แต่รีบเดินหนีไว ๆ หาไม่แล้วก็คงเกิดอาการเป็นแน่.... แต่ว่า เอารูปมาให้ชมครับผม เป็นรูป แถวนักเรียนโรงเรียนชัวย่งเส็ง ขณะรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี เมื่อครั้งเสด็จประพาสนครเชียงใหม่ ปี พ.ศ.๒๔๖๙ ที่หน้าร้านกิติพานิช ของนายเจี๊ยว กิติบุตร คหบดีชาวเชียงใหม่ แถวถนนท่าแพ ปล. ภาพจากเว็บไซด์ของ คุณลุงบุญเสริม ศาสตราภัย

[ศศิศ]

รูปนี้เป็นรูป โรงแรมรถไฟ ครั้งเมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีประทับที่โรงแรมรถไฟ เพื่อทอดพระเนตรขบวนแห่ช้างรับเสด็จระหว่างเสด็จประพาสนครเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ.๒๔๖๙ .

[ศศิศ]

วัดสวนดอก (วัดบุปผาราม) สร้างเมื่อประมาณ ปี พ.ศ.๑๙๑๕ สมัยพญากือนากษัตริย์ล้านนาราชวงศ์มังราย ลำดับที่ ๖ (พ.ศ.๑๘๙๘ - ๑๙๒๘) วัดนี้เดิมเป็นศูนย์กลางของพุทธศาสนานิกายลังกาวงศ์ หรือนิกายวัดสวนดอกหรือนิกายรามัญ ภาพนี้ถ่ายเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๗ เสด็จพระราชดำเนินประพาสเมืองเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ.๒๔๖๙ ก่อนหน้าที่ครูบาศรีวิชัยจะมาปฏิสังขรณ์และสร้างวิหารของวัดนี้เมื่อ พ.ศ.๒๔๗๔

[ศศิศ]

ประชาชนนั่งรอรับเสด็จ ฯ และเฝ้าชมพระบารมีพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗  สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี  พระบรมราชินี ที่ศาลาที่พักคนเดินทาง ถนนพระปกเกล้า ใกล้สี่แยกกลางเวียงเชียงใหม่ โดยมีทหารรักษาการณ์ ๒ คนยืนอยู่ด้วย ในวโรกาสที่ทั้งสองพระองค์เสด็จพระราชดำเนินประพาสจังหวัดเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ.๒๔๖๙ ซึ่งบริเวณนี้ เป็นสถานที่ที่พระญามังรายต้องอสนีบาตสวรรคตบริเวณสี่แยกกลางเวียงครั้งเสด็จชมตลาด บริเวณข้างในนั้น มีหอพระญามังราย ซึ่งถือว่าเป็น "เชนเมือง" ที่จะทำพิธีสักการะบริเวณหอพระญามังรายนี้ ซึ่งปัจจุบันนี้ หอพระญามังราย อยู่ในเขตพื้นที่ของเอกชน อยู่หลังร้านเทเลวิชในปัจจุบัน พอตกตอนเย็นก็ปิดประตู คนไปไหว้สาก็ได้แต่ยืนดู หน้าประตูอัลลอยด์ เกาะยืนดูเพียงเท่านั้น แม้แต่ปัจจุบันคนเชียงใหม่ก็ยังไม่ทราบว่า ที่แห่งนั้นมีหอพระญามังรายอยู่ แฮ่ๆๆ เริ่มต้นเป็นเรื่องรับเสด็จ แต่ไหงตอนท้ายเป็นการบ่นเรื่องหอพระญามังรายเสียนี่

[ศศิศ]

เจ้าผู้ครองนครฝ่ายเหนือ. ได้แก่. เจ้ามหาพรหมสุร ธาดา เจ้าผู้ครองนครน่าน........ เจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าผู้ ครองนครเชียงใหม่ เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เจ้าผู้ครอง นครลำพูน.. และเจ้านายฝ่ายเหนือ.....ฟ้อนนำขบวน แห่เครื่องทูลพระขวัญ รัชกาลที่ 7.... เมื่อครั้งเสด็จ ประพาสนครเชียงใหม่ พ.ศ.2467 ( ขออภัยนะครับ ที่หารูปใหญ่กว่านี้ไม่เจอ)

[N.P.]

 คุณศศิศ ลองมาสอบถามข้อมูลที่ศูนย์ข้อมูลพระปกเกล้าศึกษาและจดหมายเหตุ พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว อาคารกรมโยธาธิการเดิม เชิงสะพานผ่านฟ้าลีลาศ คาดว่าน่าจะมีหนังสือที่ต้องการนะครับ หรือ www.kpi.ac.th/museum      

[ศศิศ]

รูปนี้หากจำไม่ผิด น่าจะเป็นการฟ้อนรับเสด็จ ที่พระตำหนักของพระราชชายาเจ้าดารารัศมีบนดอยสุเทพนะครับ เป็นการฟ้อน "ม่นมุ้ยเชียงตา" ในคราวต้อนรับพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (หากจำผิดก็ขออภัยด้วยครับ)

[ศรีปิงเวียง]

 สวัสดีครับ วันนี้คงต้องคุยเยอะหน่อย เพราะไม่ได้มาหลายวัน
1. ถ้ามีโอกาสลงกรุงเทพฯ ก็จะลองแวะมาตามที่คุณ N.P. แนะนำไว้นะครับ และขอบพระคุณพระรูปทูลกระหม่อมติ๋วมากครับ
2. ใน สิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็น ซึ่งม.จ. พูนพิศมัยทรงนิพนธ์ไว้ ก็มีการกล่าวถึงเรื่องนี้เหมือนกันครับ และมีการกล่าวเสริมว่า พระเศวตคชเดชน์ดิลกฯ ไม่ยอมแตะหญ้าแตะน้ำเลย มีอาการซึม ๆ ซึ่งเกิดขึ้นเพียง 1 วัน ก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครองครับ
3. หนังสือ พระบารมีปกเกล้าฯ ที่คุณ V_Mee แนะนำไว้นี้วางจำหน่ายแล้ว ถ้ามีโอกาสเห็นเล่มจริง ๆ ก็จะลองดูว่ามีเนื้อหาส่วนนี้หรือไม่ หนังสือเล่มนี้รายละเอียดเป็นอย่างไรคงต้องสอบถามทางสำนักงานพระบารมีปกเกล้าฯ เสียก่อน
4.โรงช้างต้นของพระเศวตคชเดชน์ดิลกฯ ปัจจุบันคืออาคารดนตรีสากล (วงดุริยางค์ของโรงเรียน) ในโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย ซึ่งครั้งหนึ่ง อาคารนี้เคยใช้เป็นห้องสมุดประชาชนจังหวัดมาแล้วหลังจากพระเศวตคชเดชน์ดิลกฯ ล้มแล้ว(ผมไม่แน่ใจว่าล้มในรัชกาลที่ ๗ หรือเปล่าครับ)

[สร้อยสิริประภาแว่นทิพย์]

 ขอขอบพระคุณทุกๆท่านที่มาให้ความรู้ค่ะ

[V_Mee]

 สำหรับท่านที่สนใจเรื่องล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๗ เสด็จเลียบมณฑลฝ่ายเหนือ  ขอแนะนำให้อ่าน "จดหมายเหตุเสด็จพระราชดำเนินเลียบมณฑลฝ่ายเหนือ พระพุทธศักราช ๒๔๖๙"  รองอำมาตย์ตรี กมล  มโนชญางกร  จ่าจังหวัดน่าน  เป็นผู้เรียบเรียงโดยคำสั่งพระยาราชนกูลวิบูลยภักดี สมุหเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลพายัพ  หนังสือนี้มีที่หอสมุดแห่งชาติ  โดยเฉพาะที่ห้องวิจิตวาทการ  มีภาพประกอบเยอะมากครับ  
ขอฝากถึงน้องศรีปิงเวียงหรือท่านที่สนใจอยากจะอ่านจดหมายเหตุฉบับนี้  หรืออยากจะแลกเปลี่ยนความรู้  ขอเชิญที่สำนักงานสมโภยุพราช ๑๐๐ ปี  เรือนวชิร (อาคาร ๕) ชั้น ๒  โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย  จังหวัดเชียงใหม่  ตอนนี้ผมมานั่งทำต้นฉบับหนังสือพระบารมีปกเกล้าฯ ยุพราชวิทยาลัย ๑๐๐ ปี นามพระราชทาน อยู่ทุกวันครับ และสำหรับท่านที่สนใจเรื่องเมืองเชียงใหม่ในรอบ ๑๐๐ ปี ที่ผ่านมาก็สามารถแวะเวียนมาแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นได้ตลอดเวลา  แล้วท่านจะได้ข้อมูลใหม่ๆ ที่ยังไม่เคยเปิดเผยในที่ใดมาก่อน

[Dominio]

 หายหน้าไปนานคุณ V_Mee แฟนๆถามหา