23 ตุลาคม ปิยมหาราช

[particle-in-a-box]

 พรุ่งนี้วันที่ 23 ตุลาคมแล้วค่ะ วันปิยมหาราชก็เวียนมาอีกรอบหนึ่ง ขอเชิญทุกท่านร่วมสักการะพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวค่ะ

พรุ่งนี้เจอกันที่จุฬาฯแล้วไปต่อที่สวนอัมพรนะคะ

[นายชินจัง]

ร่วมรำลึกด้วยคนครับ . .

[ศศิศ]

 วันสวรรคตของสมเด็จพระปิยมหาราช
จาก ความทรงจำของหม่อมศรีพรหมา กฤดากร



เจ้าศรีพรหมา เป็นนางพระกำนัล รับใช้ใกล้ชิดสมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี มีหน้าที่ตามเสด็จ ตั้งเครื่องเสวยตามเวรและเวลา

วันที่ 22 ตุลาคม 2453 ในตอนกลางวันเป็นเวรของ เจ้าจอมถนอม ร.5 ทรงประชวรมาก พำนักที่สวนอัมพร ซึ่งถือเป็นฝ่ายหน้า และสมเด็จเสด็จไปเข้าเฝ้าแล้วไม่ได้เสด็จกลับ บรรยากาศตอนนั้นเงียบเหงา โดยที่ปกติเวลาใกล้เที่ยงนั้นผู้คนจะเดินขวักไขว่ จอแจ

ส่วนสำหรับตัวของเจ้าศรีพรหมานั้น ในช่วงกลางวันจะงีบเพื่อเข้าเวรตอนกลางคืน และมาสะดุ้งตื่นเอาตอนพลบค่ำ ด้วยหนูมากัดที่หัวแม่เท้า และหนูหลายสิบตัววิ่งอยู่บนเพดาน พร้อมกับส่งเสียง กุก ๆๆ ด้วยการที่หนูร้องเสียงนี้ โบราณถือว่าจะมีเหตุไม่ดีเกิดขึ้น กอปรกับช่วงนั้น มองเห็นดาวหางอยู่ในระดับชั้นสามของพระที่นั่งอัมพรอันเป็นห้องพระบรรทม และพาดหางไปยังพระที่นั่งอนันตสมาคม ดาวหางนั้นก็คือ ดาวหางฮัลเลย์ นั่นเอง

เจ้าศรีพรหมา จึงจะไปเปลี่ยนเวรกับเจ้าจอมถนอม เดินข้ามคลองจากตำหนักสวนสี่ฤดู ไปยังพระที่นั่งอัมพร มีผู้คนต่าง ๆ ที่อยู่บนพระที่นั่งล้วนดูหม่นหมอง และนั่งเรียงรายกันตามขั้นบันได เมื่อไปถึงชั้นสามนั้น บรรยากาศเงียบกริบ สมเด็จบรรทมกับพื้นอยู่สุดห้องพระบรรทม ส่วน ร.5 ก็บรรทม กรนสม่ำเสมอ ดูอวบอ้วน พระพักตร์อิ่ม ทรงพระภูษาแดงผืนเดียวอยู่บนพระแท่น ส่วนเจ้าศรีพรหมาก็เข้าไปนอนที่ปลายพระบาทสมเด็จฯ

มาตกใจตื่น เมื่อได้ยินเสียงร้องเซ็งแซ่ ด้วยเสียงร้องไห้ ผู้คนมากมายหมอบราบซบกับพื้น ส่วนสมเด็จฯ อยู่กับ ร.5 ซึ่งได้สวรรคตแล้ว พร้อมกับหมอไรเตอร์ หมอประจำพระองค์ กำลังถวายยาฉีดสมเด็จฯ ที่หมดสติ แล้วพนักงานก็อัญเชิญสมเด็จลงบนพระเก้าอี้เพื่อนำกลับพระตำหนัก ส่วนเจ้าศรีพรหมาซึ่งเป็นนางกำนัลก็ต้องขนของ หีบหมากเสวย และบ้วนพระโอษฐ์ (กระโถน) ตามเสด็จกลับตำหนัก

ส่วนในห้องพระบรรทมนั้น ข้างพระแท่นเบื้องขวานั้น ก็มีเจ้าจอมมารดาชุ่ม กับพระเจ้าลูกเธอสองพระองค์ และเจ้าจอมเอิบคนโปรด และมีพระอรรคชายาเธอ ซบกับเจ้าฟ้ามาลินีนพดาราและเจ้าฟ้านิภานภดล

ส่วนเจ้าศรีพรหมาก็ตามสมเด็จมายังตำหนักสวนสี่ฤดู ซึ่งยังไม่คืนพระสติตลอดวันที่ 23 เลยทีเดียว หลังจากนั้นพอฟื้นคืนพระสติขึ้นมา ก็ทรงกันแสงจนหมดพระสติไปอีกหลายครั้งหลายคราว...