ภาพเมืองไทยในอดีตช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง

[เทาชมพู]

ขอบคุณสำหรับภาพหายากเหล่านี้ค่ะ เคยดู Bridge over River Kwai ทางยูบีซี แสดงความยากลำบากไม่ได้ครึ่งของของจริงในภาพ

[Nuchana]

น้ำตาซึม...จดหมายจากแม่ที่อังกฤษถึงลูกที่แคมป์ประเทศไทย ยามสงครามการสื่อสารทางจดหมายก็ไม่ได้หยุดชะงักเสียทีเดียว

[เทาชมพู]

เมื่อสงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุดลง ในภาพนี้  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ทรงรับแขกเมือง ลอร์ด เมาน์แบตเตน  ตัวแทนของสหราชอาณาจักรอังกฤษ

[เทาชมพู]

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ทรงนำลอร์ดเมานต์แบตเตน ตรวจแถวทหาร

[Doraikufuki]

มีภาพหายากเพียบเลยนะคะ แล้วก้อได้ความรู้มากๆเลยด้วย

[Nuchana]

ขอแทรกเกร็ดเล็กน้อยไว้ที่กระทู้นี้ค่ะ เกี่ยวกับ Pearl Harbor ซึ่งเป็นฐานทัพเรือของสหรัฐที่ใหญ่ที่สุด ในมหาสมุทรแปซิฟิค ที่หมู่เกาะฮาวาย (รัฐที่ 50) สมัยเรียนหนังสือดิฉันพาลูกทัวร์คนไทยไปเยี่ยมชมบ่อย   การโจมตีฐานทัพเรือ Pearl Harbor เช้าตรู่ของวันอาทิตย์ที่ 7 ธ.ค. 2484 คือสาเหตุที่ทำให้สหรัฐอเมริกา ประกาศสงครามกับญี่ปุ่น และเข้าร่วมวงไพบูลย์ในสงครามโลกครั้งที่ 2 อย่างเต็มตัว ญี่ปุ่นต้องการเป็นมหาอำนาจของโลก จึงขยายดินแดนเข้าครอบครองประเทศที่มีทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อเป็นหลักประกันด้านวัตถุดิบ  ในปี 2480 ญี่ปุ่นบุกแมนจูเรีย สหรัฐอเมริกาซึ่งขณะนั้นเฝ้าดูอยู่ห่างๆ ยื่นคำขาดให้ญี่ปุ่นถอนทหาร และในระหว่างการต่อรอง ได้ตัดเส้นทางลำเลียงยุทธภัณฑ์สำคัญที่ญี่ปุ่นจะขาดไม่ได้เลย นั่นคือ น้ำมันดิบและถ่านหิน การเจรจาระหว่างทูตญี่ปุ่นและรัฐบาลสหรัฐที่กรุงวอชิงตัน ดีซี เป็นไปอย่างตึงเครียดและส่อเค้าว่าจะล้มเหลว ระหว่างนี้สหรัฐเริ่มรู้ตัวแล้วว่าหากการเจรจาไม่ได้ผล ญี่ปุ่นคงจะบุกแน่ แต่ที่ไหนและเมื่อไรต่างหากที่ยังเป็นปริศนา เพียงครึ่งชั่วโมงให้หลังหลังจากที่ทูตญี่ปุ่นจากไป การโจมตี Pearl Harbor จึงได้เริ่มขึ้น ก่อนที่ญี่ปุ่นจะประกาศสงครามกับสหรัฐด้วยซ้ำ

[Nuchana]

ที่ฐานทัพเรือ Pearl Harbor คืนวันเสาร์ที่ 6 ธันวาคม 2484 มีการจัดงานรื่นเริงกัน เหมือนทุกๆเสาร์ ที่พิเศษกว่านั้นคือมีการประกวดวงดุริยางค์ระหว่างเรือรบต่างๆ ปรากฏว่า เรือรบ USS Arizona ชนะเลิศ จึงได้สิทธิ์นอนตื่นสายในวันรุ่งขึ้น เช้าตรู่ของวันอาทิตย์ที่ 7 ธ.ค. 2484 ผู้คนก็ตื่นเช้าเตรียมตัวไปโบสถ์กันตามปกติ ในบริเวณฐานทัพเรือ Pearl Harbor  ทหารเรือทำความสะอาดเก็บกวาดขยะจากงานรื่นเริงคืนวาน ก่อน 8 โมงเช้าไม่นาน เครื่องบินลำแรกปรากฏเหนือน่านฟ้าบริเวณฐานทัพเรือ ชาวบ้านทั่วไปคิดว่าการซ้อมบินอย่างปกติ แต่คราวนี้เครื่องบินบินต่ำอย่างน่าตกใจ เสียงหวีดหวิวของลูกระเบิดแหวกอากาศและดังตูมขึ้น ปลุกให้ผู้คนตื่นจากภวังค์ พวกทหารที่เคยอยู่ในเหตุการณ์เล่าว่าเพียงอึดใจเดียว เครื่องบินมาเต็มท้องฟ้า ที่ด้านข้างของเครื่องบิน เป็นรูปดวงอาทิตย์สีแดง สัญญลักษณ์ของทหารจักรพรรดิ บางคนสงสัยว่าในสมัยนั้นไม่มีเรดาร์จับกองเรือข้าศึกกันบ้างหรือ มีเหมือนกันค่ะ ตอนหกโมงครึ่งเช้าวันนั้น เรือรบสหรัฐจมเรือดำน้ำไม่ทราบสัญชาติ พวก coast guard ได้รับการบอกเล่าว่าจะมีฝูงบินจากแคลิฟอร์เนีย มาสมทบที่ฮาวาย ทำให้เมื่อเห็นวัตถุประหลาดในจอเรดาร์ จึงคิดว่าอาจเป็นฝูงบินที่มาจากแผ่นดินใหญ่ จึงไม่ได้ส่งสัญญาณเตือนล่วงหน้า -วิวทางอากาศบริเวณฐานทัพเรือ Pearl Harbor

[Nuchana]

เครื่องบินลำสุดท้ายของญี่ปุ่นจากไปก่อนเที่ยง ภายใน 3 ชั่วโมงของการบุกสายฟ้าแลบ สหรัฐสูญเสียเรือรบ 12 ลำ เครื่องบิน 188 ลำ ทหาร 2,403 นาย และพลเรือนอีก 68 คน มีเรือรบ 3 ลำที่แล่นหนีออกทะเลเปิดได้ทัน จึงพ้นจากการโจมตี สิ่งที่ญี่ปุ่นได้ทำผิดพลาดคือไม่ได้โจมตีถังเก็บสำรองน้ำมัน (tank farm) ทำให้สหรัฐไม่ถึงกับหมดเนื้อหมดตัวทีเดียว ยังพอเสริมเขี้ยวเล็บและรบชนะได้ในเวลาต่อมาที่  “ยุทธภูมิมิดเวย์” เรือรบอริโซนา สูญเสียมากที่สุด เพราะลูกเรือเกือบทั้งหมดยังไม่ตื่นเมื่อถูกโจมตี ร่างของทหารเรือทั้งหมดไม่ได้ถูกเก็บกู้ขึ้น แต่รัฐบาลสหรัฐได้สร้างอนุสาวรีย์กลางน้ำครอบเรือนั้นเป็นอนุสรณ์ เพื่อรำลึก รู้จักกันในนามว่า “USS Arizona Memorial”

[Nuchana]

เมื่อดิฉันกลับไป Pearl Harbor อีกครั้ง ภาพยนต์ที่ฉายให้นักท่องเที่ยวชมเกี่ยวกับการโจมตี Pearl Harbor ได้เปลี่ยนเวอร์ชันใหม่ การดำเนินเรื่องชัดเจนสู้เวอร์ชันเก่าไม่ได้ ดิฉันเลียงเคียงถามเจ้าหน้าที่ได้ความว่า ทุกๆปี นักท่องเที่ยวญี่ปุ่นมาชมมากที่สุด การจัดทำเวอร์ชันใหม่ขึ้นมา เป็นการถนอมหน้าตา เพราะเวอร์ชันเก่าลำดับภาพได้ชัดเจนนัก เกี่ยวกับการเจรจาของทูตญี่ปุ่นที่ยังไม่ทันยุติ แต่กลับโจมตีกระทันหัน คนท้องถิ่นเรียกขานการเจรจาแบบนั้นว่า "double talk" การถนอมหน้าตาพวกญี่ปุ่น อาจเป็นได้ว่าต้องการลดกระแสกดดันต่อชาวญี่ปุ่นช่วงสงคราม เพราะทหารญี่ปุ่นได้รับเสียงโจมตีค่อนข้างมาก ไม่ว่าจากการควบคุมเชลยศึกที่ประเทศไทย, the Rape of Nanking และที่ได้ฉุดคร่าสตรีเกาหลี

[Nuchana]

การโจมตีสายฟ้าแลบที่ Pearl Harbor ส่งผลกระทบต่อชาวพื้นเมืองเชื้อสายญี่ปุ่นเป็นอย่างมาก ย้อนหลังไปราวปี ค.ศ. 1880 ชาวจีนลงเรือสำเภาอพยพหนีความแร้นแคลนมาขึ้นฝั่งที่ฮาวายเป็นชาติแรก เพื่อเป็นกรรมกรในไร่อ้อยขนาดใหญ่ (plantation labor) ของชาวอเมริกัน  ที่ต้องการผลิตนำตาล ไปแข่งกับน้ำตาลจากเท็กซัสและหลุยเซียน่า ญี่ปุ่นเป็นชาติที่สองที่มาฮาวาย แต่กลับทวีจำนวนมากขึ้นเป็นลำดับหนึ่ง เพราะฮาวาย ตั้งอยู่กลาง มหาสมุทรแปซิฟิค ครึ่งทางระหว่างแคลิฟอร์เนียและญี่ปุ่น จึงนับว่าใกล้ญี่ปุ่นมาก รัฐบาลกลางสหรัฐ หวาดกลัวว่าญี่ปุ่นอาจส่งคนแฝงตัวมาจารกรรม (Espionage - โปรดสังเกตว่าไม่ใช้คำว่า spy)  ใน รูปของกรรมกรไร่อ้อย จึงจับชายเชื้อสายญี่ปุ่นต้องสงสัยจำนวนมากไปเข้าค่ายกักกันที่ซานฟรานซีสโก           ห้าสิบปีหลังเหตุการณ์โจมตี Pearl Harbor รัฐบาลกลางสหรัฐอนุมัติเงินเพื่อจ่ายให้ผู้ที่โดนจับเข้าค่ายกักกัน รายละ  $US 200,000 เพื่อขอโทษที่ได้ริดรอนเสรีภาพผู้บริสุทธิ์ -ภาพธงชาติญี่ปุ่นสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง  ยังเป็นรูปพระอาทิตย์ขึ้น (Rising Sun)

[Nuchana]

เมื่อสหรัฐอเมริกาประกาศสงครามกับญี่ปุ่นอย่างเป็นทางการ กิจกรรมของพลเรือนอเมริกัน ช่วงสงครามโลกครั้งที่สองก็ได้รับผลกระทบไปด้วย เมื่อดิฉันไปเรียนหนังสือใหม่ๆ ได้พบกับสตรีสูงอายุท่านหนี่ง เป็น Emeritus professor ทราบภายหลังว่าท่านเกิดปี ค.ศ. 1900 ท่านเล่าให้ฟังว่าช่วงสงคราม ปี 1941 ยังคงสอน English Literature อยู่ในมหาวิทยาลัย  แต่ทางรัฐบาลท้องถิ่น Chicago ต้องการเกณฑ์คนจำนวนมากไปร่วมงานแปรโค้ดลับ ของพวกญี่ปุ่นที่หน่วยจารกรรมของสหรัฐจับได้ ท่านได้ร่วมปฏิบัติการ decode ด้วย เมื่อสหรัฐตีโค้ดแตก จึงทราบความเคลื่อนไหวของกองทัพ ลูกพระอาทิตย์ ชัยชนะที่ยุทธภูมิมิดเวย์ ถือว่าเป็นจุดเปลี่ยนที่สำคัญที่ทำให้ญี่ปุ่นสูญเสียความได้เปรียบ Midway Island หรือที่ถูกต้องต้องเรียกว่า Midaway Atoll อยู่ห่างจากหมู่เกาะฮาวายไปทางทิศเหนือ 1,200 ไมล์ คำว่า Atoll เป็นศัพท์ภาษาอังกฤษที่สันนิษฐานว่ามาจากภาษาอารยัน (สันสกฤต) ใช้อธิบายลักษณะ ภูมิประเทศใต้ทะเล ที่เป็นบ่าประการังโดยรอบนอก ส่วนตรงกลางเป็นแอ่งกระทะที่เรียกว่า ลากูน (lagoon) ลักษณะเกาะที่มิดเวย์ตรงตามลักษณะที่บรรยายมา ภายหลังจึงนิยมเรียกว่า Midway Atoll .

[Nuchana]

ในปี 1993 มีการรับสมัครอาสาสมัครเพื่อไปฟื้นฟูสภาพเกาะมิดเวย์ ที่ฐานทัพสหรัฐใช้เป็นที่ซ้อมรบ เสียหลายสิบปี ปัจจุบันไม่มีความจำเป็นต้องใช้พื้นที่แล้ว จึงจะเปิดเป็นอุทยานแห่งชาติ ก่อนที่จะขันอาสา ไปร่วมฟื้นฟูต้องคิดหนัก เพราะชิฟท์หนึ่งจะต้องอยู่ปฏิบัติหน้าที่ 15 วัน หากเกิดอยากกลับกลางคัน เป็นอันว่าหมดสิทธิ์เพราะเครื่องบินที่ไปมีเฉพาะเครื่องบินราชนาวีเท่านั้น ว่างๆจะกลับมาเล่าให้ฟังเกี่ยวกับเกาะมิดเวย์ค่ะ วันนี้ดูรูปไปก่อนนะคะ ที่นี่มีประชากรนก Albatross หนาแน่นที่สุดในโลก และเนื่องจาก 50 ปีที่ผ่านมา เกาะนี้เป็นพื้นที่ทหารที่ห่างไหลจากฝั่ง ไม่มีผู้คนมารบกวน นกที่นี่จึงเชื่องและไม่กลัวมนุษย์ สมัยเด็กๆ เราเคยพกหนังสติ๊กยิงนกกระยางในนาอย่างไร วันนี้ถ้าได้ยิงนก Albatross จะยิงง่ายกว่ามาก เพราะสายพันธุ์ที่ใหญ่ ก็ตัวใหญ่สุดๆ

[Nuchana]

ประชากรนกรายล้อมตึกเก่าๆ ตั้งแต่สมัยสงคราม ปัจจุบันไม่ใช้แล้ว

[Nuchana]

นกสายพันธุ์ Laysan Albatross

[เหลนนางพญา]

 อ่านไปรษณยบัตรที่คุณแม่ส่งให้ลูกชายใน คห. 16 แล้วน้ำตาซึม สงสารหัวอกคุณแม่

และสงสัยจังเลยครับว่า ในที่สุดลูกชายที่คุณแม่คิดถึงผู้นั้นได้กลับบ้านไปสู่อ้อมกอดคุณแม่หรือเปล่า  หรือยังอยู่ที่เมืองไทยตามภาพ คห.13  ครับ
(แหะ ๆ แค่สงสัยครับ  คุณ Nuchan ไม่ต้องตอบมาหรอกนะครับ )