อยากถาม คุณเทาชมพู ถึงตำแหน่งเหล่านี้ใน พระไอยการนาพลเรือน ทหาร หัวเมือง

[ประชาชน]

ผมเห็นตำแหน่งเหล่านี้ในพระไอยการนาพลเรือน ทหาร หัวเมือง แล้วไม่เข้าใจครับ ถือว่า "เป็นตำแหน่งสำหรับ เจ้าที่เป็นเชื้อพระวงษ์" หรือไม่ครับ คือ ตำแหน่งดังต่อไปนี้

1. เจ้าพิเทหราชา   ขี่ช้างค่ายต้นเชือก
2. เจ้าอนุรุทเทวา   ขี่ช้างค่ายต้น่ชือก
3. เจ้ามหานามราช   ขี่ช้างต้นเชือก
3. เจ้าราชาไชย   ขี่ช้างค่ายต้นเชือก
4. เจ้าราชศรียศ   ขี่ช้างคั้มปลายเชือก
5. เจ้าพรฎราชา   ขี่ช้างคั้มปลายเชือก
6. เจ้าพงศรีหบาท   ขี่ช้างคั้มปลายเชือก
7. เจ้าชาติเดชะ   ขี่ช้างคั้มปลายเชือก
8. เจ้ารามคบ   ขี่ช้างคั้มปลายเชือก
9. เจ้าทศเทพ   ขี่ช้างคั้มปลายเชือก
10 .เจ้านเรนราชา   ขี่ม้าถือศักดิ์หม่อมราชวงศ์
11. เจ้านราธิราช   ขี่ม้าถือศักดิ์หม่อมราชวงศ์
12. เจ้าเทพราช   ขี่ม้าถือศักดิ์หม่อมราชวงศ์
13. เจ้าเทวาธิราช   ขี่ม้าถือศักดิ์หม่อมราชวงศ์
14. เจ้าราชาอุไทย   โขลงกระบือ
15.เจ้าไพชณเทพ   โขลงกระบือ
16. เจ้ารามลัก   โขลงกระบือ
17. เจ้าอัคะราช   โขลงกระบือ
18. เจ้าสุรินท   
19. เจ้าอินทราช   

ใครพอทราบ ช่วยให้ความรู้เป็นวิทยาทานหน่อยครับ

[เทาชมพู]

 ต้องหลีกทางให้ท่านอื่นๆที่รู้มากกว่านี้ละค่ะ
คุณประชาชนน่าจะเข้าใจถูกแล้ว

ดิฉันทราบแต่ว่า หม่อมราชวงศ์ เขาเรียกกันว่า "เจ้า"
อย่างหม่อมราชวงศ์กระต่าย อิศรางกูร หรือ "หม่อมราโชทัย" เมื่อก่อนเรียกว่า "เจ้ากระต่าย"
ส่วนหม่อมเทวาธิราช  ต่อมาเป็นตำแหน่งหม่อมราชนิกุล  มีอยู่ในกระทู้เก่า ลองหาดู

[V_Mee]

 ราชทินนามและตำแหน่งข้างต้นเข้าใจว่าจะเป็นของเก่าครั้งกรุงศรีอยุธยาและต้นกรุงรัตนโกสินทร์  ที่เคยอ่านพบในการตั้งแต่งบรรดาศักดิ์ขุนนางในรัชกาลที่ ๕ - ๖ นั้น  ราชทินนามบางนามเป็นนามเฉพาะที่งวนไว้สำหรับผู้ที่มีฐานันดรเดิมเป็นเชื้อพระวงศ์ คือ หม่อมราชวงศ์และหม่อมหลวง เช่น
ผมเห็นตำแหน่งเหล่านี้ในพระไอยการนาพลเรือน ทหาร หัวเมือง แล้วไม่เข้าใจครับ ถือว่า "เป็นตำแหน่งสำหรับ เจ้าที่เป็นเชื้อพระวงษ์" หรือไม่ครับ คือ ตำแหน่งดังต่อไปนี้

2. เจ้าอนุรุทเทวา ขี่ช้างค่ายต้น่ชือก  ในรัชกาลที่ ๕ มี หม่อมอนิรุทธเทวา (จำนามเดิมไม่ได้) ในรัชกาลที่ ๖ พระยาอนิรุทธเทวา (ม.ล.ฟื้น  พึ่งบุญ)

3. เจ้ามหานามราช ขี่ช้างต้นเชือก  ในรัชกาลที่ ๖ มี พระยามหานามราช (จำนามเดิมไม่ได้) ปลัดทูลฉลองกระทรวงมุรธาธร

5. เจ้าพรฎราชา ขี่ช้างคั้มปลายเชือก  ในรัชกาลที่ ๖ มี พระยาภะรคราชา (ม.ล.ทศทิศ  อิศรเสนา) ผู้ดูแลนักเรียนไทยในอังกหฤษ  ต่อมาได้เป็นผู้บัญชาการ(อธิการบดี)จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  และสุดท้ายก่อนถึงแก่อนิจกรรม เป็นผู้บังคับการวชิราวุธ ๓๒ ปี ๑๑ เดือน ๒๘ วัน

7. เจ้าชาติเดชะ ขี่ช้างคั้มปลายเชือก  ในรัชกาลที่ ๖ เป็น พระยาชาติเดชอุดม (ม.ร.ว...........  มาลากุล)สังกัดกระทรวงวัง

8. เจ้ารามคบ ขี่ช้างคั้มปลายเชือก  ในรัชกาลที่ ๖ เป็นเจ้าพระยารามราฆพ (ม.ล.เฟื้อ  พึ่งบุญ) ผู้สำเร็จราชการมหาดเล็ก (เทียบเท่าเสนาบดี)

10 .เจ้านเรนราชา ขี่ม้าถือศักดิ์หม่อมราชวงศ์  ในรัชกาลที่ ๖ เป็นพระยานเรนทรราชา (ม.ล.อุรา  คเนจร) เจ้ากรมพระอัศวราช

13. เจ้าเทวาธิราช ขี่ม้าถือศักดิ์หม่อมราชวงศ์  ในรัชกาลที่ ๖ เป็น พระยาเทวาธิราช (ม.ร.ว.แปด  มาลากุล) สังกัดกระทรวงวังในรัชกาลปัจจุบันเป็น สมุหพระราชพิธี จนถึงแก่อสัญกรรม

15.เจ้าไพชณเทพ โขลงกระบือ  ในรัชกาลที่ ๖ เป็นพระยาไพชยนต์เทพ (ม.ร.ว.ลพ  อรุณวงศ์) สังกัดกรมชาวที่  กรมมหาดเล็ก ท่านผู้นี้เป็นปู่ของ ร.อ.กฤษฎา  อรุณวงศ์ ณ อยุธยา  และในรัชกาลที่ ๗ คือ พระยาไชยนต์เทพ (ทองเจือ  ทองเจือ) สังกัดกรมมหาดเล็ก  ท่านผู้นี้เป็นปู่ของคุณภิญโญ  ทองเจือ  

18. เจ้าสุรินท ในรัชกาลที่ ๖ เป็น พระยาสุรินทรราชา (ม.ร.ว.สิทธิ์  สุทัศน์) ท่านผู้นี้เป็นนักเรียนที่ได้ออกไปเรียนที่อังกฤษเพื่อเป็นพระสหายร่วมการเรียนกับรัชกาลที่ ๖  เมื่อตามเสด็จกลับจากอังกฤษแล้วได้รับราชการทหาร  ก่อนที่จะโปรดให้ย้ายไปเป็นสมุหเทศาภิบาลมณฑลภูเก็ต  ภายหลังเปลี่ยนราชทินนามเป็น นายพลโท พระยาวิชิตวงศ์วุฒิไกร แล้ว  จึงพระราชทานราชทินนามเดิมให้ พระยาสุรินทรราชา (นกยูง  วิเศษกุล) อดีตพระอาจารย์ที่รัชกาลที่ ๕ โปรดให้ออกไปสอนหนังสือไทยแด่พระราชโอรสและเจ้านายที่ประทับศึกษาอยู่ในยุโรป  ท่านผู้นร้เป็นบิดาของหม่อมกอบแก้ว  อาภากร

เท่าที่ทราบมีอยู่แค่นี้ละครับ ขอความกรุณาท่านอื่นช่วยเพิ่มเติมด้วยนะครับ

[ประชาชน]

 ขอขอบคุณ คุณ V_Mee  ครับ นับว่าให้รายละเอียดได้ดีมากครับ

[ประชาชน]

 ผมไปค้นพบคำอธิบายของ ร.5 ก็เลยเอามาลงไว้ครับ


(74) แต่หม่อมราชวงศ์ หม่อมหลวงนี้  ถ้าจะมียศติดเนื่องกับเจ้านายเรียกราชนิกุลก็มี ชื่อตามตำแหน่งโบราณ ที่เป็นเจ้าพนักงานขี่ช้างค่าย 4 ถือศักดินา 1,000  ขี้ช้างค้ำปลายเชือก ขี่ม้าโขลงกระบือเหล่านี้ ถือศักดินา 800 ธรรมเนียมโบราณมีเต็มที่ สำหรับไปทัพใกล้พระองค์พระเจ้าแผ่นดิน แต่มาภายหลังตั้งไม่ใคร่จะเต็ม  มีแต่คนหนึ่งสองคน ไม่ได้เรียกว่าเจ้าในราชการ แต่เปลี่ยนเป็นหม่อม เหมือนหม่อมกระต่ายราโชไทย หม่อมเทวาธิราช ซึ่งยังอยู่ในปัจจุบันนี้  แต่ข้างนอกเขาก็เรียกกันว่า เจ้ากระต่าย เจ้าเทวหนึ่ง แต่ที่ไปเป็นขุนนางเสียทีเดียวก็มีบ้าง

(ธรรมเนียมราชตระกูลกรุงสยาม - พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ 5)

[UP]

 มาเติมคำในช่องว่า ในความเห็นที่ ๒ ของคุณ V_Mee ครับ

๗. พระยาชาติเดชอุดม (หม่อมราชวงศ์โป๊ะ มาลากุล)

[เงินปุ่นสี]

 ขอความรู้เกี่ยวกับต้นฉบับของทำเนียบพระไอยการนาพลเรือน ทหาร หัวเมือง ด้วยครับว่าเป็นของสมัยใด? และมีกีฉบับครับ?
เพราะที่เคยเห็น มีตีพิมพ์อยู่ในหนังสืออย่างน้อยเล่ม เช่น จารึกวัดพระเชตุพนฯ , ประมวลกฎหมาย รัชกาลที่ ๑ พิมพ์ตามฉบับหลวง ตรา ๓ ดวง, ศรีชไมยาจารย์ พิพิธนิพนธ์เชิดชูเกียรติศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
เลยสงสัยว่าคัดมาจากฉบับเดียวกนหรือไม่?