ขออนุญาตเรียนถามเรื่องพระที่นั่งอนันตสมาคม ในพระบรมหาราชวังครับ

[ติบอ]

 อ่านชื่อกระทู้แล้วอย่าเพิ่งมาว่าผมเพี้ยนนะครับ เหอๆ

แต่มันก็น่าอยู่หรอก พระบรมหาราชวัง อยู่หลังสนามหลวงปลายสุดต้นทางถนนราชดำเนิน
พระที่นั่งอนันตสมาคมอยู่หลังพระบรมรูปทรงม้า ในหมู่พระราชวังดุสิต อีกปลายของถนนสายเดียวกัน

หลายคนเห็นชื่อกระทู้เข้าก็คงนึกในใจว่า ทำไมนายติบอเพี้ยนอะไรมา ถึงได้มาถามเรื่องพระที่นั่งอนันตสมาคมในพระบรมหาราชวังเข้าได้ หรือสมองมีปัญหา ?



เปล่าครับ เรื่องของเรื่องคือ ผมไปเห็นรูปถ่ายเก่าในสมัยรัชกาลที่ 4 รูปนึงเข้า เป็นรูปท้องพระโรงแบบยุโรป แล้วคำบรรยายภาพก็เขียนไว้ว่า "พระที่นั่งอนันตสามคม,หมู่พระอภิเนาวนิเวศน์" เท่านี้แหละครับ พยายามค้นหนังสือและข้อมูลในอินเตอร์เนต ก็ดูจะไม่ไปไหนเลย
เลยขออนุญาตมาโพสถามคุณครู พี่ๆ เพื่อนๆ ในบอร์ดแล้วกันนะครับ ว่ามีใครทราบข้อมูลเรื่องพระที่นั่งหมู่นี้ป้างครับ


เท่าที่ผมทราบมาตอนนี้ คือ
- พระที่นั่งองค์นี้สร้างขึ้นในแผ่นดินพระบาทสมเด็จฯ พระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4
- เป็นศิลปะยุโรปเกือบเต็มตัว(หลังคาทรงเตี้ย) ผสมไทยและจีนเล็กน้อย
- มีท้องพระโรงฝ่ายหน้าคือพระที่นั่งอนันตสมาคม (คนละองค์กับที่ปลายถนนราชดำเนิน) และท้องพระมหามณเฑียรฝ่ายในชื่อพระที่นั่งบรมพิมาน (คนละองค์กับองค์ปัจจุบันอีกเช่นกัน)
- มีพระพิมานฝ่ายเหนือและใต้ (ผมค้นไม่พบชื่อครับ)
- มีส่วนหนึ่งเป็นพระตำหนักเก่าที่รื้อมาสร้างใหม่ และต่อมารื้อถวายวัด (ไม่ทราบอีกเช่นกันว่ารื้อมาจากที่ไหน เมื่ออยู่ในหมู่พระนิเวศน์พระราชทานนามว่าพระที่นั่งอะไร และปัจจุบันรื้อถวายวัดใดไป ยังอยู่หรือไม่)
- มีหอสำหรับเลี้ยงแขกเมืองเป็นหอแรกของไทยในหมู่พระพิมาน-พระนิเวศน์
- เป็นหมู่พระที่นั่งหมู่ที่ได้ชื่อว่าใหญ่ที่สุดเท่าที่มีมาในกรุงรัตนโกสินทร์ก็ว่าได้
- มีส่วนหนึ่ง เป็นพิพิธภัณฑ์ ชื่อว่า "พระที่นั่งประพาสพิพิธภัณฑ์" เป็นพิพิธภัณฑ์ภายในพระราชฐาน
- หมู่พระนิเวศน์นี้ถูกรื้อลงในสมัยพระบาทสมเด็จฯ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕

ที่ทราบก็มีเท่านี้ล่ะครับ

[vun]

 หมู่พระนิเวศนี้ถูกรื้อแล้วสร้างหมู่พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหราฬ ฯลฯ

[ติบอ]

 เท่าที่ทราบนะครับ คุณvun

หมู่พระนิเวศน์เดิมอยู่ในบริเวณด้านใต้ และตะวันออกเฉียงใต้ ของพระพุทธมณเฑ๊ยร
ซึ่งถ้าดูผังวัง หมู่พระอภิเนาวนิเวศน์น่าจะอยู่ในบริเวณของพระที่นั่งศิวาลัยมหาปราสาทมากกว่าครับ


ส่วนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท เท่าที่ผมเข้าใจคือ รัชการที่๕ โปรดให้สร้างพระที่นั่งมูลสถานบรมอาสม์ พระที่นั่งสมมุติเทวราชอุปบัติ ขึ้นก่อน และต่อมา เมื่อสร้างพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท จึงโปรดให้รื้อชานพระที่นั่งทั้งสองและเขื่อนเพชรลงเพื่อสร้างพระที่นั่งจักรีมหาปราสาทในบริเวณนั้น


เท่าที่พอจะจำได้ก็เป็นแบบนี้นะครับ แต่จะจำผิดจำถูก อีกรึเปล่าผมก็ไม่แน่ใจครับ รบกวนท่านผู้รู้ที่พอจะทราบช่วยตรวจทานข้อมูลให้ด้วยนะครับ

[หยดน้ำ]

 เมื่อรัชกาลที่  4  โปรดเกล้าฯ  ให้กั้นเขต  "พระพุทธนิเวศน์"  โดยก่อกำแพงแก้วตั้งแต่กึ่งพระราชอุทยานสวนขวามาจดมุมด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือแล้ว  ปรากฎว่าด้านทิศใต้ของสวนขวายังมีพื้นที่เหลืออยู่จึงได้โปรดเกล้าฯ  ให้สร้างพระอภิเนาว์นิเวศน์ขึ้น  เพื่อให้เป็นพระเกียรติยศแก่พระองค์เองครับ

สำหรับพระที่นั่งอนันตสมาคม(องค์เดิม)  เป็นพระที่นั่งสูง  2  ชั้น  ตั้งอยูตรงกับพระที่นั่งสุทไธสวรรย์หันหน้าไปทางทิศตะวันออก  มีมุขด้านหน้า  3  มุข  มุขกลางยาว  3  ห้อง  มุขเหนือใต้  เป็นมุขโถงห้องเดียว  ใช้สำหรับเป็นท้องพระโรง  เสด็จออกรับแขกเมืองต่างประเทศ  ต่อมมาในสมัยรัชกาลที่  5  ได้ทรงดัดแปลงให้เป็นทางเสด็จไปสู่พระที่นั่งสุทไธสวรรย์  และเมื่อพระที่นั่งองค์นี้ถูกรื้อลงแล้ว  รัชกาลที่  5  จึงได้นำนามพระที่นั่งองค์นี้ไปพระราชทานให้กับพระที่นั่งองค์ใหม่ภายในสวนดุสิต

ส่วนพระที่นั่งบรมพิมาน  เป็นพระที่นั่งสูง  2  ชั้นเช่นเดียวกัน  ลักษณะสถาปัตยากรรมก็เป็นแบบเดียวกับพระที่นั่งอนันตสมาคม  โดยสร้างต่อจากพระที่นั่งอนันตสมาคม  ใช้เป็นพระวิมานบรรทม  และรับแขกเมืองเป็นการส่วนพระองค์  ต่อมาเมื่อรัชกาลที่  4  เสด็จสวรรคตแล้ว  จึงได้ใช้พระที่นั่งองค์นี้เป็นที่ประดิษฐานพระบรมอัฐิของพระองค์  จนกระทั่งพระที่นั่งองค์นี้ถูกรื้อลง  

สำหรับนามพระที่นั่งองค์นี้ในสมัยรัชกาลที่  6  ได้ทรงเปลี่ยนนามพระที่นั่งภาณุมาศจำรูญ  ซึ่งรัชกาลที่  5  โปรดเกล้าฯ  ให้สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ประทับของพระองค์เมื่อครั้งยังดำรงพระยศเป็นสยามมุกฎราชกุมาร  ว่า   "บรมพิมาน"

นอกจากนี้ในพระอภิเนาว์นิเวศน์ยังประกอบด้วยพระที่นัง่อื่นอีก  คือ
พระที่นั่งนงคราญสโมสร  เป็นท้องพระโรงสำหรับเสด็จออกฝ่ายใน  และเป็นที่เสวย

พระที่นั่งจันทรทิพโยภาส  เป็นพระวิมานบรรทม  คู่กับพระที่นั่งภาณุมาศจำรูญ  พระวิมานบรรทมอีกแห่งหนึ่ง  โดยรัชกาลที่  4  ประทับอยู่  ณ  พระที่นั่งองค์นี้จนเสด็จสวรรคต

พระที่นั่งมูลมณเฑียร   เป็นพระตำหนักเดิมของรัชกาลที่  4  ตั้งแต่ก่อนที่จะทรงผนวช  ในสมัยรัชกาลที่  5  โปรดเกล้าฯ  ให้รื้อไปปลูกที่วัดเขมาภิรตารามเพื่อใช้เป็นอาคารเรียน  ปัจจุบันเป้นห้องสมุดของโรงเรียนกลาโหมอุทิศ

หอเสถียรธรรมปริต  ใช้เป็นที่พระวสงฆ์สวดพระปริต

หอราชฤทธิ์รุ่งโรจน์  ใช้เป็นที่เก็บเครื่องพิชัยสงคราม

หอโภชนลีลาศ  ใช้สำหรับพระราชทานเลี้ยงแขกเมือง

พระที่นั่งประพาสพิพิธภัณฑ์  ใช้เป็นที่แสดงสิ่งของอันเป้นเครื่องราชบรรณาการจากต่างประเทศ  ต่อมาพระที่นั่งองค์นี้ได้ถุกรื้อลงและสร้างพระที่นั่งศิวาลัยมหาปราสาทขึ้นแทน

พระที่นั่งภูวดลทัศไนย  เป็นหอนาฬิกาหลวงแห่งแรกของสยามอยู่ตรงกับพุทธนิเวศน์ด้านทิศใต้   และด้านเหนือของพระที่นั่งอนันตสมาคมครับ

มีข้อมูลมาฝากเพียงเท่านี้ขอรับกระผม

[UP]

 คุณติบอ ครับ,

ที่คุณว่า

"พระที่นั่งองค์นี้สร้างขึ้นในแผ่นดินพระบาทสมเด็จฯ พระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4"

เห็นจะเข้าใจผิดแล้วล่ะครับ

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (H.M. King Mongkut) คือรัชกาลที่ ๔
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (H.M. King Vajiravudh) คือรัชกาลที่ ๖

บ่อยครั้งที่มีผู้แปลหนังสือฝรั่งที่เขียนว่า King Mongkut เป็นพระมงกุฎเกล้าฯ ซึ่งผิด จริงๆ แล้วเป็นพระปรมาภิไธยรัชกาลที่ ๔ คือพระจอมเกล้าฯ ครับ

[ติบอ]

 ครับผม พิมพ์ผิดไปแล้วครับ ไม่ทราบจะแก้ยังไง อิๆ

ผมเบลอบ่อยครับ