พระพิฆเณศวรทรงนกยูง

[ติบอ]

 จดถูก พิมพ์ผิดครับ ไวษณวะ ครับ ไม่ใช่ไศวะ

รบกวนผู้ดูแลแก้ให้ด้วยได้มั๊ยครับ

[ภารตี]

 พระพิฆเนศวร ค่ะ

[ภารตี]

 พระพิฆเนศวร ค่ะ

[บูรพ์]

 ล้นเกล้า ร.๖ ทรงเกี่ยวข้องกับพระพิฆเณศวร์
อย่างไรบ้าง และเรื่องราวประวัติพระพิฆเณศวร์
ที่พระราชวังสนามจันทร์ด้วย ขอท่านผู้รู้ช่วย
เล่าเรื่องให้หลากหลายข้อมูลด้วยครับ.

[Nuchana]

ตอบ ค.ห. ที่ 18 ค่ะ เท่าที่ทราบ พระคเณศ เป็นโอรสของ พระศิวะและพระอุมา เป็นเทพที่สำคัญที่สามารถดลบรรดาล ให้เกิดผลสัมฤทธิ์ในด้านต่างๆแทบจะทุกด้าน ไทยบูชาพระคเณศตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ในฐานะที่เป็น เทพแห่งศิลปวิทยาการ ความรอบรู้ และปัญญายิ่งใหญ่ พระองค์มี ๒ พระกร ถือ คัมภีร์และงาหัก คัมภีร์ คือตำรา ส่วนงาหัก คือ “ทวิลักษณะ” เพื่อแสดงให้เห็นถึงสองเหตุที่แตกต่างกัน เช่น ความดี-ความชั่ว การเคารพ-การดูหมิ่น ความซื่อสัตย์-ความคดโกง เป็นต้น ล้นเกล้าฯ ร. 6 ทรงตราพระราชกฤษฎีกา จัดตั้ง “วรรณคดีสโมสร” วันที่ 23 ก.ค. 2457 และทรงกำหนดให้ใช้รูปพระคเณศเป็นตราเครื่องหมายสัญลักษณ์ เมื่อพระองค์เสด็จสวรรคต ในปี 2468 “วรรณคดีสโมสร” ก็ยุติบทบาทลงไป พร้อมๆกับกิจกรรมเสือป่า และอื่นๆอีกหลายอย่าง ต่อมาในปี พ.ศ. 2480 มีการใช้รูปของพระคเณศเป็นตราสัญลักษณ์ของกรมศิลปากร .

[Nuchana]

 มาต่อถึงบทบาทของพระคเณศในสมัย ร. 6

เนื่องจาก ล้นเกล้าฯ ร. 6  ทรง ศึกษาที่ประเทศอังกฤษ พระองค์ทรงสนใจวิชาทางภารต
และทรงเชี่ยวชาญในพิธีกรรมต่าง ๆ ของฝ่ายพราหมณ์หรือฮินดูเป็นอย่างมาก
ต่อมาได้ทรงพระราชนิพนธ์เรื่องราวเกี่ยวกับพระคเณศไว้ในบทอาศิรวาทปวงเทพต่างๆ
เช่น ในบทละครเรื่อง สามัคคีเสวก ตอน กรีนิรมิต ทั้งยังทรงสร้างเทวาลัยประดิษฐานเทวรูปพระคเณศ
ขนาดใหญ่ขึ้นเป็นครั้งแรก ณ พระราชวังสนามจันทร์ จ.นครปฐม พระราชทานนามว่า เทวาลัยเคณศร์

กล่าวได้ว่า พระองค์ทรงเป็นผู้นำในการนับถือพระคเณศเป็นบรมครูสูงสุดในทางวรรณกรรม
ที่ทรงตั้งขึ้น โดยดวงพระราชลัญจกรรูปกลมองค์นี้ตามตำแหน่งคือ ดวงพระราชลัญจกรรูปกลม
ลายเป็นรูปพระคเณศนั่งแท่น แวดล้อมด้วยลายกนกสวมสังวาลย์นาค  
หัตถ์ขวา เบื้องบนถือวัชระ เบื้องล่างถืองา
หัตถ์ซ้ายเบื้องบนถือบ่วงบาศ เบื้องล่างถือขันน้ำมนต์

ตรานี้ที่ได้เป็นตราของกรมศิลปากร และมหาวิทยาลัยศิลปากรนั้น ลายกลางเป็นพระคเณศรอบวงกลม
มีลวดลายเป็นดวงแก้ว 7 ดวง อันมีความหมายถึง ศิลป์วิทยาทั้ง 7 แขนงคือ ช่างปั้น, จิตรกรรม,
ดุริยางค์ศิลป์, นาฏศิลป์, วาทศิลป์, สถาปัตยกรรม, อักษรศาสตร์ ฉะนั้นจึงมีการนับถือพระคเณศ
เป็นบรมครูทางศิลปะ หรือในฐานะเทพเจ้าแห่งศิลปกรรมของชาติทุกสาขา

[Nuchana]

 เอารายชื่อมหาเทพที่สำคัญ มาฝากผู้สนใจค่ะ

ศาสนาพราหมณ์ นับถือว่ามีเทพเจ้าเป็นใหญ่ โดยมีเทพสูงสุด 3 องค์ คือ
พระพรหม พระวิษณุ และ พระศิวะ

ในพระคัมภีร์ปุราณะของศาสนาพราหมณ์ ได้กล่าวถึง
มหาเทพ 8 องค์ด้วยกัน คือ

1. พระพรหม

2. พระวิษณุ (พระนารายณ์)

3. พระศิวะ หรือพระอิศวร (Shiva or Ishvar)

4. พระสุรัสวดี (สรัสวดี) ชายาของพระพรหม

5. พระลักษมี (Lakshmi) ชายาของพระวิษณุ

6, พระอุมา (อุมาปาราวตี – Uma Parvati) ชายาของพระศิวะ

7. พระคเณศ (พระพิฆเณศวร์ - Ganesh) พระโอรสของพระศิวะกับพระอุมา

8. พระสกันท์ (Skanda) หรือ ขันธกุมาร (เทพแห่งการสงคราม)
พระโอรสของพระศิวะกับพระนางอุมา

[เทาชมพู]

.

[มัทนา]

ลักษมีเทวี

[มัทนา]

ขอแจมอีกรูปนะคะ พระแม่ทุรคาเทวีค่ะ

[เทาชมพู]

 ขอขยายความ  ภาพที่ 24 ก็คือเจ้าแม่กาลีนั่นเองค่ะ
เป็นภาคดุร้ายของพระอุมา

[เทาชมพู]

นารายณ์ และพระลักษมี ทรงสุบรรณ(ครุฑ)

[เทาชมพู]

พระนารายณ์ประทับบนอนันตนาคราช กลางเกษียรสมุทร พร้อมด้วยพระลักษมี

[มัทนา]

 โดยส่วนตัวแล้วดิฉันนับถือ พระลักษมีค่ะ เพราะพระองค์เป็นเทวีแห่งโชคลาภ และความงาม น่าจะเทียบกันได้กับเทพีวีนัส กระมังคะ

[มัทนา]

เทวีแห่งโชคลาภ