เรือนไทย
ยินดีต้อนรับ ท่านผู้มาเยือน
กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน
ส่งอีเมล์ยืนยันการใช้งาน?
ข่าว: การแนบไฟล์ กรุณาใช้ชื่อไฟล์ภาษาอังกฤษเท่านั้นครับ
หน้า: [1]
  พิมพ์  
อ่าน: 5951 ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม
ศศิศ
พาลี
****
ตอบ: 326


อหังการ์ ล้านนาประเทศ


เว็บไซต์
 เมื่อ 29 พ.ค. 05, 21:38

 ซึ่งการวางผังวัดตามคติจักรวาลวิทยา ในวัดหลวงในล้านนา อยู่ในงานวิจัย และได้พิมพ์ออกมาในหนังสือ "ล้านนา จักรวาล ตัวตน อำนาจ" ซึ่งจะขอกล่าวคร่าว ๆ ละกันครับ ว่าเป็นอย่างไร

ทางล้านนาส่วนใหญ่ จะพบว่า พระธาตุ หรือองค์เจดีย์จะอยู่หลังวิหารหลวง

อันพระธาตุ แทน เขาพระสุเมรุ
วิหารหลวง แทน ชมพูทวีป
และมีวิหารหลังเล้ก ๆ อีก 3  แทน อีก 3 ทวีป
(อย่างเช่นที่วัดพระธาตุลำปางหลวง ก็คือ วิหารพระพุทธ วิหารน้ำแต้ม และหอพุทธบาท)
บริเวณข่วงหรือลานรอบ ๆ พระธาตุและวิหาร จะเป็น "ทราย" อันแทน สีทันดรสมุทร
และกำแพงที่ล้อมรอบ ก็แทนกำแพงจักรวาล

ไม่รู้ว่าคตินี้ จะมีเฉพาะทางล้านนาหรือไม่ครับ ทางภาคกลางมีการจัดวางผังวัดในคติเดียวกัน หรือว่าแตกต่างกันอย่างไรบ้างครับผม
บันทึกการเข้า

- ศศิศ -
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 33584

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 1  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 00:03

วัดไชยวัฒนารามค่ะ ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
สร้างตามหลักจักรวาลวิทยา
ที่พระเจ้าปราสาททองได้มาจากเขมร

ดูในกระทู้เก่าๆ ก็ได้นะคะ
บันทึกการเข้า
จ้อ
แขกเรือน
สุครีพ
******
ตอบ: 1081

แต่งงานแล้วจ้า ...


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 2  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 07:58


เอาภาพวัดไชยวัฒนารามมาเป็นภาพประกอบให้ครับ
ผมว่าวัดนี้เป็นวัดที่สวยที่สุดวัดหนึ่งในอยุธยาเลยทีเดียวครับ
บันทึกการเข้า
จ้อ
แขกเรือน
สุครีพ
******
ตอบ: 1081

แต่งงานแล้วจ้า ...


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 3  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 07:59


อีกมุมหนึ่งครับ
บันทึกการเข้า
จ้อ
แขกเรือน
สุครีพ
******
ตอบ: 1081

แต่งงานแล้วจ้า ...


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 4  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 08:02


ข้างในวัดครับ
บันทึกการเข้า
จ้อ
แขกเรือน
สุครีพ
******
ตอบ: 1081

แต่งงานแล้วจ้า ...


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 5  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 08:04


พระปรางค์ของวัดครับ
บันทึกการเข้า
จ้อ
แขกเรือน
สุครีพ
******
ตอบ: 1081

แต่งงานแล้วจ้า ...


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 6  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 08:04


อ้าวรูปไม่ขึ้น
บันทึกการเข้า
หยดน้ำ
ชมพูพาน
***
ตอบ: 146

คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ


ความคิดเห็นที่ 7  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 10:07

 วัดสุทัศน์เทพวราราม  กครับ
บันทึกการเข้า
นทีสีทันดร
ชมพูพาน
***
ตอบ: 165

นสพ. จุฬาฯ ปี 6 (extern) แล้วครับ


ความคิดเห็นที่ 8  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 13:55

 เห็นด้วยกับคุณหยดน้ำครับ
วัดสุทัศนเทพวรารามฯนั้นเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของแนวคิดจักรวาลวิทยาในสมัยรัตนโกสินทร์ทีเดียวครับ
โดยวัดสร้างในตำแหน่งศูนย์กลางของเมือง
    -  พระวิหารหลวงเป็นตัวแทนของเขาพระสุเมรุ
    -  พระอุโบสถเป็นตัวแทนของชมพูทวีป
ยังมีองค์ประกอบอื่นอีกมากที่แสดงถึงแนวคิดจักรวาลวิทยาในวัดสุทัศน์ ลองไปหาอ่านดูนะครับ

พระปรางค์วัดอรุณฯ เป็นอีกตัวอย่างที่เห็นได้ชัดครับ
    - องค์ปราค์ประธานเป็นตัวแทนของเขาพระสุเมรุ
    - ปรางค์ทิศทั้ง 4 แสดงถึงทวีปทั้ง 4

ในรอยพระพุทธบาทซึ่งประกอบด้วยสัญลักษณ์มงคล 108 ประการ ก็มีภาพเขาพระสุเมรุ ,ทวีปทั้ง4,พระอาทิตย์ ,พระจันทร์ ฯลฯ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงลักษณะแห่งองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยครับ
บันทึกการเข้า
นทีสีทันดร
ชมพูพาน
***
ตอบ: 165

นสพ. จุฬาฯ ปี 6 (extern) แล้วครับ


ความคิดเห็นที่ 9  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 14:06


เอาภาพพระปรางค์วัดอรุณมาให้ดูนะครับ
บันทึกการเข้า
นทีสีทันดร
ชมพูพาน
***
ตอบ: 165

นสพ. จุฬาฯ ปี 6 (extern) แล้วครับ


ความคิดเห็นที่ 10  เมื่อ 30 พ.ค. 05, 14:16

 ความจริงแนวคิดจักรวาลวิทยา ไม่ใช่มีอยู่แต่ในวัดนะครับ ในวังก็มี ยกตัวอย่างเช่นพระที่นั่งองค์สำคัญๆ ที่ใช้ประกอบพระราชพิธีต่างๆ ก็สร้างให้สูงขึ้นลักษณะเหมือนภูเขา มีเทพนม แบก สัตว์หิมพานต์ต่างๆ อันนี้ก็เป็นแนวคิดจักรวาลวิทยาเช่นกัน โดยมีแนวคิดที่ว่า องค์พระมหากษัตริย์นั้นเป็นสมมติเทพ
บันทึกการเข้า
นทีสีทันดร
ชมพูพาน
***
ตอบ: 165

นสพ. จุฬาฯ ปี 6 (extern) แล้วครับ


ความคิดเห็นที่ 11  เมื่อ 31 พ.ค. 05, 00:27

 ขอนอกเรื่องหน่อยนะครับ
พึ่งจำได้ว่าเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ผมไปเที่ยวญี่ปุ่นมา
ตอนที่ไปไหว้หลวงพ่อโตเมืองนารา ผมสังเกตว่าที่กลีบบัวซึ่งเป็นบัลลังก์ที่พระพุทธรูปประทับอยู่ ก็มีการสลักลายเกี่ยวกับไตรภูมิโลกสัณฐานไว้ โดยเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับอนันตจักรวาล ซึ่งประกอบด้วยจักรวาลมากมาย แต่ละจักรวาลก็มีเขาพระสุเมรุเป็นแกนกลาง เห็นแล้วก็แปลกใจ ไม่นึกว่าที่ญี่ปุ่นจะมีแนวความคิดนี้เหมือนกัน
ปล.มีแต่รูปหลวงพ่อโตนะครับ รูปที่กลีบบัวผมไม่ได้ถ่ายมาอ่ะครับ
บันทึกการเข้า
ติบอ
นิลพัท
*******
ตอบ: 1906


Smile though your heart is aching.


ความคิดเห็นที่ 12  เมื่อ 03 มิ.ย. 05, 05:38

 เคยมีอาจารย์ผู้ใหญ่เล่าทฤษฎีของท่านให้ผมฟังว่า ลักษณะของกรอบลายสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัดแนวตะแคง ที่เรียกกันว่า "กรอบราชวัตร" ที่พบได้ในผ้าสมปักหลายชนิดทั้งสมปักลาย สมปักปูม และสมปักยก หรือ อิทธิพลของลายในการประดับตกแต่งลวดลายต่างๆที่ฝาผนังและเสา ซึ่งเกิดจากอิทธิพลของลายผ้า เป็นการเสนอระบบจักรวาล และ อนันตจักรวาลของคนไทย
เช่น ในผ้าสมปักท้องนาค ลายดอกใหญ่ตรงกลางมีความหมายถึงเขาพระสุเมรุ นาคทั้ง 8 ตัวหมายถึงนทีสีทันดร และดอกเล็กที่มุมทั้งสี่แทนทวีปทั้งสี่
แต่เรื่องทฤษฎีนี้ก็มีอาจารย์ผู้ใหญ่อีกหลายท่านไม่ขอออกความเห็น และอีกหลายท่านที่ไม่สนับสนุนเลย ผมเลยไม่ขอสรุปว่าถูกรึเปล่านะครับ เพียงแต่เห็นว่าเข้ากับหัวข้อเรื่องของเจ้าของกระทู้ เลยขออนุญาตเอามาลงไว้ให้อ่านกันนะครับ


ผมพยายามหาภาพผ้าแบบที่ว่าจากในอินเตอร์เนตแต่ก็ไม่เจอนะครับ
รบกวนพี่ๆท่านไหนถ้ามีขอรูปด้วยนะครับ
บันทึกการเข้า
หน้า: [1]
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006, Simple Machines
Simple Audio Video Embedder

XHTML | CSS | Aero79 design by Bloc หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.07 วินาที กับ 19 คำสั่ง