แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์...

[อินทาเนีย]

อยากทราบบทที่เหลือ (จนถึงคำว่า เอย) ของกลอนบทที่ว่า "แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์..." กับคำประพันธ์อีกสองบท คือบทที่มีท่อนที่ว่า "อันความรู้รู้กระจ่างแต่อย่างเดียว..." กับ "อนึ่งเล่าเข้าที่ศรีไสยาสน์ อย่าประมาทหมั่นคำนับลงกับหมอน" (อันหลังนี้จำได้ว่าเคยเรียนในวิชาวรรณวิจักษณ์ของ ม.๔)

มีใครจำท่อนที่เหลือได้บ้างครับ? ขอบคุณครับ :-)

[นกข.]

จากความจำนะครับ
มาจากพระอภัยมณี ตอนสุดสาครถูกชีเปลือยหลอกผลักตกเหว แล้วลักเอาไม้เท้ากับม้ามังกรไป แต่พระเจ้าตามาช่วยไว้ได้
...เสียงระฆังหง่างเหง่งวังเวงแว่ว
สะดุ้งแล้วเหลียวแลชะแง้หา
เห็นโยคีขี่รุ่งพุ่งออกมา
ประคองพาขึ้นไปบนบรรพต
... แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์
มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด
ถึงเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด
ก็ไม่คดเหมือนหนึ่งในน้ำใจคน
มนุษย์นี้ที่รักมีสองสถาน
บิดามารดารักมักเป็นผล
ที่พึ่งหนึ่งพึ่งได้คือกายตน
เกิดเป็นคนคิดเห็นจึงเจรจา
แม้ใครรักรักมั่งชังชังตอบ
ให้รอบคอบคิดอ่านนะหลานหนา
รู้อะไรไม่สู้รู้วิชา
รู้รักษาตัวรอดเป็นยอดดีฯ
เจ้าจงไปเอาไม้เท้าเถิด... (จำไม่ได้แล้วครับ)

[นกข.]

นึกไม่ออกว่าจะไปถึงคำว่า เอย ตอนไหน เห็นจะอีกนานมากกว่าจะไป เอย ตอนจบเรื่องเอาโน่นเลย
คำกลอนพระอภัยตอนนี้ ทำให้มีโจ๊กนักเรียนไทยสมัยก่อน 2 เรื่อง
ถาม - ฤาษีในพระอภัยมณีมีความประหลาดผิดกับฤาษีในเรื่องอื่นๆ ยังไง
ตอบ - ฤาษีในเรื่องอื่นๆ มักจะผอม แต่ในพระอภัยมณีเล่มของผม ฤาษีอ้วน ผิดกว่าฤาษีทั้งหลาย
ถาม  - ? เธอรู้ได้ยังไง
ตอบ - ก็ในเล่มของผม "เห็นโยคีขี่รุ้งพุงออกมา" นี่ครับ
*******************
ถาม - ไม้เท้าของสุดสาครชื่ออะไรครับ
ตอบ - ? ไม่มีชื่อนี่
ถาม - มีครับ ชื่อเถิด พระเจ้าตาบอกให้ "เจ้าจงไปเอา ไม้เท้าเถิด ..."

[หนิง USA]

อันที่สองจำได้แค่ท่อนที่ว่า มีประโยชน์หลายสถานเพราะการเรียน จงพากเพียรไปเถิดจะเกิดผล ถึงลำบากตรากตรำก็จำทน เกิดเป็นคนควรหมั่นขยันเอย เท่านี้แหละค่ะ

[อินทาเนีย]

ขอบคุณมากครับคุณพี่ นกข. ...
ว่าแต่ว่าคุณพี่จำได้แค่นั้นเองง่ะ?...
น่าจะจำให้ได้จนถึงจบด้วยคำลงท้ายว่า เอย (จบเล่ม) เลยนะ!... ฮ่าฮ่าฮ่า... ^_^

ขอบคุณคุณหนิง USA เช่นกันครับ...
ผมคิดว่ามีบทก่อนหน้าที่คุณหนิงว่ามานิดเดียว..ก็ได้ครบแล้วหละครับ...

ว่าแต่ว่าแถวนี้มีคุณครูสอนภาษาไทยไหมครับเนี่ย?  :-)

[ทิด]

บท "อันความรู้รู้กระจ่างฯ" นี่ ถ้าจำไม่ผิดจะอยู่ในบท "อย่าเกียจคร้าน..." นะครับ
เป็นบทอาขยานสำหรับท่องจำสมัยเรียนอยู่ประถมสาม หน้าปกสีน้ำตาล

อย่าเกียจคร้านการเรียนเร่งอุตส่าห์
มีวิชาเหมือนมีทรัพย์อยู่นับแสน
จะตกถิ่นฐานใดคงไม่แคลน
ถึงคับแค้นก็พอยังประทังตน

อันความรู้รู้กระจ่างแต่อย่างเดียว
แต่ให้เชี่ยวชาญเถิดจะเกิดผล
..............(จำไม่ได้).................
ถึงคนจนคนไพร่ยังได้ดี

เกิดเป็นชายชาวสยามตามวิสัย
หนังสือไทยถ้าไม่รู้ดูบัดสี
ต้องอับอายขายหน้าทั้งตาปี
ถึงผู้ดีก็คงด้อยถอยตระกูล

จะต่ำเตี้ยเสียชื่อว่าโฉดช้า
จะชักพายศลาภให้สาบสูญ
..............(จำไม่ได้).................
จะเพิ่มพูนติฉินคำนินทา

(จะมีอีกบทหนึ่งคั่นอยู่ครับ แต่จำไม่ได้)

ได้ประโยชน์หลายสถานเพราะการเรียน
จงพากเพียรไปเถิดจะเกิดผล
ถึงลำบากตรากตรำก็จำทน
เกิดเป็นคนควรหมั่นขยันเอย
.........................................................................
ผิดพลาดประการใดก็ขออภัยไว้ด้วยนะครับ

[นกข.]

ของพระศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจริยางกูร) ?
ขอเติมเท่าที่จำได้เลาๆ ดังนี้
ฯลฯ... แต่ให้เชี่ยวชาญเถิดจะเกิดผล
(อาจช่วยชักเชิดชูฟูสกนธ์ ?)
ถึงคนจนพงศ์ไพร่คงได้ดี
เกิดเป็นชายชาวสยามตามวิสัย ฯลฯ
....จะเพิ่มพูนติฉินคนนินทา
หนึ่งหนังสือหรือตำรับฉบับบท
(...จำไม่ได้อยู่ 1 บาท...)
บิดาปู่สู้เสาะสะสมมา
หวังให้บุตรนัดดาได้เล่าเรียน
 (..จำไม่ได้อยู่ 1 บาท...)
ปะบุตรโฉดหยาบช้าก็พาเหียร
ไม่สมหวังดังบิดาปู่ตาเพียร
เนิ่นจำเนียรแพลงพลัดกระจัดกระจาย
แล้วอะไรอีกไม่รู้- -
แต่แสดงว่าสมัยก่อนไม่มีครุสภาพิมพ์แบบเรียนขาย แค่หนังสือเรียนจะเรียนก็ต้องสะสมมาตั้งแต่รุ่นพ่อรุ่นปู่

[ภูมิ]

ผมรู้สึกว่าจะเป็น
บัดเด๋ียวดังหง่างเหง่งวังเวงแว่ว
ไม่ทราบว่าจะจําผิดหรือเปล่า

[หมูสยาม]

ขออภัยจริง ๆ ที่หายหน้าหายตาไปนานมาก ทุก ๆ ท่านสบายดีนะครับ
มาวันนี้เลยเอาบทกลอนที่ครบถ้วนมาให้ครับ
อย่าเกียจคร้านการเรียนเร่งอุตส่าห์
มีวิชาเหมือนมีทรัพย์อยู่นับแสน
จะตกถิ่นฐานในคงไม่แคลน
ถึงคับแค้นก็พอยังประทังตน
อันความรู้รู้กระจ่างแต่อย่างเดียว
แต่ให้เชี่ยวชาญเถิดคงเกิดผล
อาจจะชักเชิดชูฟูสกนธ์
ถึงคนจนพงศ์ไพร่คงได้ดี
เกิดเป็นชายชาวสยามตามวิสัย
หนังสือไทยก็ไม่รู้ดูบัดสี
ต้องอับอายขายหน้าทั้งตาปี
ถึงผู้ดีก็คงด้อยถอยตระกูล
จะต่ำเตี้ยเสียชื่อว่าโฉดช้า
จะชักพายศลาาภให้สาบสูญ
ทั้่งขายหน้าญาติวงศ์พงศ์ประยูร
จะเพิ่มพูนติฏินคำนินทา
หนึ่งหนังสือหรือตำรับฉบับบท
เป็นของล้วนควรจดจำศึกษา
บิดาปู่สู้เสาะสะสมมา
หวังให้บุตรนัดดาได้ร่ำเรียน
จะได้ทราบบาปบุญทั้งคุณโทษ
ปะบุตรโฉดต่ำช้าก็พาเหียร
ไม่สมหวังดังบิดาปู่ตาเพียร
เนิ่นจำเนียรแพลงพลัดกระจัดกระจาย
จากหนังสือนิติสารสาธร ของพระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร)

[อินทาเนีย]

ขอบคุณมากครับ :-)

แล้วบทที่เหลือ (อนึ่งเล่าเข้าที่ศรีไสยาสน์...) พอจะทราบไหมครับ

[อินทาเนีย]

เอ...สงสัยว่าบทประพันธ์ที่ว่า "พฤษภกาสรอีกกุญชรอันปลดปลง ฯ" นี่มาจากเรื่องกฤษณาสอนน้องหรือเปล่าครับ?

[คุ้นๆ]

แล้วท่อนที่เหลือต่อจาก 'พฤษภกาสรอีกกุญชรอันปลดปลง' เขาว่ายังไงครับ

[อินทาเนีย]

"พฤษภกาสร อีกกุญชรอันปลดปลง
โททนต์เสน่งคง สำคัญหมายในกายมี
นรชาติวางวาย มลายสิ้นทั้งอินทรีย์
สถิตทั่วแต่ชั่วดี ประดับไว้ในโลกา"

ถ้าจำไม่ผิด คิดว่ามาจากเรื่อง "กฤษณาสอนน้องคำฉันท์" ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ กรมพระยาปรมานุชิตชิโณรส (ก่อนทรงออกผนวช ทรงพระนามเดิมว่า "พระองค์เจ้าชายวาสุกรี" เป็นพระเจ้าลูกยาเธอในรัชกาลที่ ๑)

[นกข.]

เสน่ง แปลว่า เขาสัตว์ นะครับ ความหมายก็เหมือนอีกบทในโคลงโลกนิติที่ว่า วัวควายวายชีพได้ เขาหนัง (บทพฤษภฯ แถมช้างให้อีกตัว) เป็นสิ่งเป็นอันยัง อยู่ไซร้ คนเด็ดดับชีพสัง- ขารร่าง เป็นชื่อเป็นเสียงได้ แต่ร้ายกับดีฯ

[เทาชมพู]

อนึ่งเล่าเข้าที่ศรีไสยาสน์
อย่าประมาทหมั่นคำนับลงกับหมอน
เป็นนิรันดร์สรรเสริญเจริญพร
คุณบิดรมารดาคุณอาจารย์

จาก สวัสดิรักษา  ของ สุนทรภู่