ต้นตระกูลบุนนาคเป็นแขกจริงหรือเปล่าครับ

[ช่างสงสัย]

เคยได้ยินมาอย่างนั้นครับ ไม่รู้ว่าจริงหรือเปล่า แล้วถ้าจริงเนี่ย เป็นแขกมาจากไหนครับ ถ้าเป็นแขกแล้วทำไมลูกหลานถึงได้เป็นใหญ่เป็นโตในเมืองไทยสมัยก่อนนู้นกันหลายคน สงสัย

[นนทิรา]

สกุลบุนนาค เป็นสกุลเก่าแก่สืบเชื้อสายต่อเนื่องกันมานานจากแขกเปอร์เซียนามว่า เฉกอะหมัด ซึ่งเข้ามาตั้งห้างค้าขายตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา

ในแผ่นดินพระเจ้าทรงธรรม ท่านเฉกอะหมัดผู้ซึ่งเจนจัดทางด้านพาณิชย์ ได้ช่วยราชการแผ่นดินโดยร่วมกับเจ้าพระยาพระคลังปรับปรุงราชการกรมท่า ทำให้งานก้าวหน้าเป็นอันมาก โดยเฉพาะงานด้านการค้าขายกับนานาประเทศ ซึ่งในการนี้ เฉกอะหมัดได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้งให้เป็นพระยาเฉกอะหมัดรัตนราชเศรษฐี เจ้ากรมท่าขวาและจุฬาราชมนตรี ซึ่งนับได้ว่าท่านเฉกอะหมัดเป็นปฐมจุฬาราชมนตรีของชาวมุสลิมในประเทศไทย ได้รับพระราชทานที่ดินให้ตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ตำบลท้ายคู ซึ่งต่อมาท่านเฉกอะหมัดได้สร้างศาสนสถานมัสยิดนิกายชีอะห์อิสนาอะชะรี คนไทยส่วนใหญ่เรียกว่ากุฎิเจ้าเซ็น หรือ กุฎิทอง และยังจัดที่ดินส่วนหนึ่งเป็นสุสาน ในภายหลังหมู่บ้านนี้ได้ชื่อว่าบ้านแขกกุฎิเจ้าเซ็น และสุสานนี้ได้ชื่อว่า ป่าช้าแขกเจ้าเซ็น บ้านท้ายคู

เมื่อเจ้าพระยาพระคลังเสนาบดีกรมท่าถึงแก่อสัญกรรม จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยาเฉกอะหมัดฯเป็นเสนาบดีกรมท่ากลางอีกตำแหน่งหนึ่ง

ด้วยความจงรักภักดีเป็นที่ประจักษ์ และด้วยความสามารถที่ปรากฎแก่พระเนตรพระกรรณมาช้านาน จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯเลื่อนพระยาเฉกอะหมัดฯ ขึ้นเป็นเจ้าพระยาเฉกอะหมัดรัตนาธิบดี ที่สมุหนายกอัครมหาเสนาบดีผ่ายเหนือ ศักดินาหมื่นไร่ พร้อมกันนั้นได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อนนายชื่น (บุตรชายเจ้าพระยาเฉกอะหมัดฯ และภรรยาชาวไทย) ขึ้นเป็นพระยาบวรเชฐภักดี เจ้ากรมท่าขวาในโอกาสเดียวกันด้วย

เจ้าพระยาเฉกอะหมัดฯรับราชการสืบมาอีกสองรัชกาลจนกระทั่งเจ้าพระยากลาโหมสุริยวงศ์ ซึ่งได้เป็นอัครมหาเสนาบดีร่วมกันมาแต่แผ่นดินพระเจ้าทรงธรรม ได้ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระเจ้าอยู่หัวปราสาททอง (พ.ศ. ๒๑๗๓)

เจ้าพระยาเฉกอะหมัดฯดำรงตำแหน่งสมุหนายกจนอายุได้ ๘๗ ปี พระเจ้าปราสาททองทรงพระราชดำริเห็นว่าท่านชราภาพลงมากแล้ว จึงโปรดเกล้าฯให้พ้นตำแหน่งสมุหนายก และเลื่อนขึ้นเป็นเจ้าพระยาบวรราชนายก จางวางกรมมหาดไทย อันเป็นตำแหน่งที่ปรึกษาการปกครองแผ่นดิน และเลื่อนพระยาบวรเชฐภักดี (ชื่น) ผู้บุตร เป็นเจ้าพระยาอภัยราชาที่สมุหนายกอัครมหาเสนบดีผ่านเหนือแทน เจ้าพระยาบวรราชนายกครองตำแหน่งได้ราวหนึ่งปีก็ป่วยหนัก สมเด็จพระเจ้าปราสาททองได้เสด็จไปเยี่ยม เจ้าพระยาบวรราชนายกจึงกราบบังคมทูลฝากธิดา (ชี) ให้เข้ารับราชการสนองพระเดชพระคุณในพระราชวัง สมเด็จพระเจ้าปราสาททองได้ทรงรับเอาท่านชีไปเป็นพระสนม เจ้าพระยาบวรราชนายกถึงอสัญกรรมในปีถัดไป พ.ศ. ๒๑๗๔ อายุได้ ๘๘ ปี ศพของท่านฝังอยู่ที่ป่าช้าแขกเจ้าเซ็น บ้านท้ายคู จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

เจ้าพระยาบวรราชนายก (เฉกอะหมัด) เป็นต้นตระกูลขุนนางไทยที่สืบมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีหลายสกุล บุตรหลานได้รับราชการสนองพระเดชพระคุณประเทศชาติมาทุกยุคทุกสมัยจนถึงปัจจุบันเป็นเวลาเกือบ ๔๐๐ ปี บุตรหลานได้แยกสายออกเป็นตระกูลต่างๆ ทั้งที่นับถือศาสนาพุทธ และศาสนาอิสลามมากมายหลายตระกูล อาทิ บุนนาค บุรานนท์ จาติกรัตน์ ศุภมิตร ศรีเพ็ญ วสุธาร วิชยาภัยบุนนาค ภาณุวงศ์ อหะหมัดจุฬา อากาหยี่ จุฬารัตน ช่วงรัศมี ชิตานุวัตร สุวกูล เป็นต้น

ย่อตัดตอนมาจากหนังสือสกุลบุนนาค

[นนทิรา]

มาแก้คำผิดค่ะ ย่อหน้าที่ ๖ บรรทัดที่ ๔
"สมุหนายกอัครมหาเสนบดีผ่านเหนือ" แก้เป็น "สมุหนายกอัครมหาเสนาบดีฝ่ายเหนือ"

[เจ้าของกระทู้]

ละเอียดดีจังครับคุณนนทิรา ขอบคุณมากๆเลยครับ ผมเห็นมีคนถามคุณนนทิราเรื่องมเหสีของ ร.5 ไว้ที่กระทู้พระนางเรือล่มด้วยครับ ลองแวะไปดูนะครับ

[เชษฐ์]

คุ้นๆว่าเจ้าจอมคนแรกของ ร.5 ก็เป็นลูกสาวของผู้สำเร็จราชการแผ่นดินของ ร.5 นามสกุลบุนนาค ใช่หรือเปล่าครับ ไม่แน่ใจครับ

[นนทิรา]

เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ นามเดิม แพ บุนนาค เป็นธิดาของเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร)  ซึ่งในสมัยรัชกาลที่ ๕ ทรงโปรดเกล้าฯให้เป็นสมุหพระกลาโหม ซึ่งทำให้คนทั้งหลายเรียกชื่อเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ กันเป็นสามัญว่า "เจ้าคุณทหาร"

เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ เป็นบุตรสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง) ซึ่งดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ในต้นสมัยรัชกาลที่ ๕ เนื่องจากรัชกาลที่ ๕ ยังทรงพระเยาว์อยู่

สรุปคือ เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ เป็นหลานปู่ของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินค่ะ

[เชษฐ์]

ผมจำผิดไปนิด แฮ่ๆๆ ขอบคุณครับคุณนนทิรา

[เทาชมพู]

กำลังเขียนเรื่อง แม่พลอยนางเอกสี่แผ่นดิน กับสกุลบุนนาคอยู่ค่ะ   รอนิดนะคะ