เรือนไทย

อยากทราบประวัตินามสกุล สุเทศครับว่ามีความเป็นมาอย่างไร ทราบแต่ในชั้นปู่ทวดว่าท่านชื่อนายคง สุเทศ เป็นครูใหญ่ท่านแรกของโรงเรียนวัดสุคันธาวาส จ.สมุทรปราการ และที่สำคัญมากๆครับ ตามหาย่าทวด ท่านเป็นภรรยาคนแรกของปู่ทวดผม ท่านชื่อว่า เจิม สุเทศ ปู่ซึ่งเป็นลูกชายของทวดที่ยังมีชีวิตอยู่ว่าย่าทวดท่านเป็นเชื้อเจ้า เป็นน้องสาวเจ้าของโรงหนังพัฒนากร โดยไม่ทราบว่าชื่ออะไร พอแกะได้ว่า คนแรกคือหม่อมใหญ่ เป็นภรรยาของกรมพระยาเทววงษ์วโรปการและลูกสาวท่านคือหม่อมเจ้าหญิงอัปสรสมาน กิติยากร(เทวกุล)ได้รับสืบต่อ และต่อมาหม่อมเจ้าอมรสมานลักษณ์ กิติยากรได้รับมรดกมาดูแลอีกที ผมเลยไม่ทราบว่าย่าทวดผมจะเป็นน้องสาวของท่านใด แต่ธรรมดาถ้าเป็นหม่อมเจ้าหญิง ถ้าจะสมรสกับสามัญชนต้องลาออกจากฐานันดรณ์ก่อน ผมลองไปค้นหาดูก็ไม่มี เลยอยากจะให้ท่านใดที่พอจะหาสืบทราบได้กรุณาช่วยทีครับ ผมหามานานกว่า 20ปีแล้ว ยังไงต้องขอขอบคุณล่วงหน้าครับ

คุณเขียนติดกันไปหมด    อ่านไม่ค่อยรู้เรื่อง   คนอ่านอาจจะเรียงลำดับไม่ถูก  ดิฉันเลยมาแยกเป็นข้อๆให้ เพื่อท่านที่เข้ามาอ่านจะได้อ่านง่าย
ช่วยตรวจดูอีกทีว่าดิฉันเข้าใจถูกหรือเปล่านะคะ
1  ปู่ทวดของคุณชื่อนายคง สุเทศ เป็นครูใหญ่ท่านแรกของโรงเรียนวัดสุคันธาวาส จ.สมุทรปราการ
2  ย่าทวดผู้เป็นภรรยาคนแรกของคุณปู่ทวดคง   ชื่อคุณย่าทวดเจิม สุเทศ
3  ปู่-ลูกชายของคุณปู่ทวดคงและคุณย่าทวดเจิม เล่าให้คุณฟังว่า  คุณย่าทวดคงเป็นเชื้อเจ้า
4  คุณย่าทวดเจิมเป็นน้องสาวเจ้าของโรงหนังพัฒนากร  ไม่ทราบชื่อ
5  เจ้าของโรงหนังพัฒนากรที่คุณแกะรอยได้ชื่อหม่อมใหญ่ เป็นหม่อมของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ
6  พระธิดาของกรมพระยาเทววงษ์ คือหม่อมเจ้าหญิงอัปสรสมาน กิติยากร(เทวกุล)ได้รับมรดกโรงหนังสืบต่อมา
7  หม่อมเจ้าอมรสมานลักษณ์  กิติยากร พระโอรสของม.จ.อัปสรสมาน ได้รับมรดกโรงหนัง เป็นลำดับต่อมาจากม.จ.อัปสรสมาน

คุณเลยสงสัยว่าคุณย่าทวดของคุณอาจเป็น
1  น้องสาวของหม่อมใหญ่
หรือ
2  น้องสาวของม.จ.อัปสรสมาน
หรือ
3 น้องสาวของม.จ.อมรสมานลักษณ์

เรียงลำดับตามนี้ ถูกไหมคะ

"พัฒนากร" เดิมเป็นโรงละคร คือโรงละครพัฒนากร เจ้าของโรงละครคือนายซองอ๊วน ศรีบุญเรือง บิดาของนายพร้อมสิน ศรีบุญเรือง หรือ "พันคำ"
ต่อมาได้รื้อโรงละครลงและสร้างขึ้นใหม่เป้นโรงหนัง ฉายหนังฝรั่ง ซึ่งเจ้าของคือ หม่อมเจ้าอมรสมานลักษณ์ กิติยากร ภายหลังเปลี่ยนชื่อโรงเป็น "สิริรามา" ปัจจุบันรื้อลงแล้ว ใช้เป็นที่จอดรถยนต์

(ข้อมูลจาก - ครูใหญ่ นภายน "โรงหนังโรงละครย้อนยุคกึ่งศตวรรษ" วารสารไทย (Thai Journal)

พระประวัติอ่านได้จากวิกิพีเดีย
http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B9%8C_%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3

พระประวัติ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ จากวิกิพีเดีย

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD_%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B9%8C_%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%A4%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%96

ขอบคุณครับทุกท่าน แต่ผมได้หาแล้ว ก็ยังไม่แน่ชัดอีก หาไม่เจอว่าประวัติของคนในราชสกุลนี้ มาแต่งงานกับนายคง สุเทศ แต่พ่อเคยเล่าให้ฟังว่า ทวดทั้งสองท่านรักกันไม่ได้ เลยถูกไล่ออกจากบ้านใหญ่ ตัดขาดกันเลย ไม่แน่ใจว่ามีใครได้บันทึกลงไปในประวัติอะไรหรือไม่ ยังไงขอท่านที่สามารถให้ข้อมูลได้มากกว่านี้ช่วยตอบให้หายทีเถอะครับ แต่ยังไงขอรบกวน ช่วยหาประวัตินายคง สุเทศ และประวัตินามสกุลสุเทศด้วยครับว่ามีที่มาอย่างไร เราจะไปหาได้ที่ไหนดี

ไม่แน่ใจว่าค้นในเว็บราชกิจจาฯ จะเจอหลักฐานเกี่ยวกับนามสกุลสุเทศหรือเปล่านะคะ   
http://www.ratchakitcha.soc.go.th/RKJ/index/index.htm

โทษนะครับ การที่เราจะเข้าไปค้นในนั้น คุณเทาชมพู พอจะมีแนวไหมครับ เช่น ควรจะพิมพ์ข้อมูลอะไรบ้างลงไปในแต่ละช่อง หรือมีตัวอย่างในการเข้าไปค้นหาไหมครับ ขอบคุณครับ ผมเคยเข้าไปค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับตาของผม แต่เข้าไม่ได้เพราะเขาจะให้เราใส่ตามช่องค่อนข้างจะเข้มงวด ไม่ทราบหน่อยเดียวไม่เข้าให้เลยครับ

คนที่ค้นเป็นคือคุณเพ็ญชมพู  รอท่านเข้ามาตอบนะคะ

มีอีกทางหนึ่งที่พอสอบเทียบได้คือ พ.ศ.ที่เกิด   ถ้าคุณรู้ว่าคุณย่าทวดเกิดประมาณพ.ศ.ใด ก็พอจะเทียบอายุได้ว่าใกล้เคียงกับท่านใดทั้ง 3 ท่านที่เป็นปริศนา   อาจจะนำไปสู่การสันนิษฐานมากกว่านี้ได้   
เพราะข้อมูลที่คุณค้นคว้ามา    ยังมีน้อยเกินกว่าจะสรุปอะไรได้ค่ะ

ขอบคุณครับ แต่พอทราบว่าปู่ทวดท่านเกิด เมื่อปีพ.ศ.2424 แต่ย่าทวดไม่ทราบเลยครับ

คุณบอกว่า "ทวดทั้งสองท่านรักกันไม่ได้ เลยถูกไล่ออกจากบ้านใหญ่ ตัดขาดกันเลย "  จึงขอสันนิษฐานว่าท่านทั้งสองเป็นหนุ่มสาววัยใกล้เคียงกัน    พบปะกันเมื่อต่างฝ่ายต่างเป็นหนุ่มสาว ก็เกิดรักใคร่กันขึ้น   ดังนั้นคุณย่าทวดจึงคงจะเกิดไม่ห่างจากพ.ศ. 2424 ในสมัยรัชกาลที่ 5
ถ้าคุณย่าทวดอยู่ในตระกูลของเจ้าของโรงหนังพัฒนากร   ตามประวัติ  โรงหนังพัฒนากรหรือบริษัทพยนตร์พัฒนากร เปิดกิจการเมื่อพ.ศ. 2453    เมื่อคุณปู่ทวดของคุณอายุ  29 ปี   คุณย่าทวดก็เป็นสาวใหญ่แล้ว
ก่อนหน้าเป็น"พัฒนากร" เดิมเป็นโรงละคร คือโรงละครพัฒนากร เจ้าของโรงละครคือนายซองอ๊วน ศรีบุญเรือง  ในยุคที่คุณย่าทวดเติบโตเป็นสาว   โรงหนังยังไม่มี  มีแต่โรงละคร   เป็นได้ว่าท่านอาจจะเป็นน้องสาวของนายซองอ๊วน ก็ได้

ทีนี้ ย้อนไปทางสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ บ้าง
แต่ถ้าโยงไปสู่คำบอกเล่าของคุณปู่ ว่าคุณย่าทวดแม่ของท่านมีเชื้อเจ้า  และเป็นน้องสาวเจ้าของโรงหนังพัฒนากร   คุณไฟแกะรอยได้ชื่อเจ้าของโรงหนังชื่อหม่อมใหญ่ เป็นหม่อมของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ
หม่อมใหญ่เกิดเมื่อพ.ศ.2401  ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อพ.ศ 2479    ท่านแก่กว่าคุณปู่ทวดของคุณ 23 ปี    ท่านก็ไม่น่าจะเป็นพี่สาวของคุณย่าทวดของคุณ
นอกจากนี้  สมเด็จกรมพระยาเทวะวงศ์ มีพระโอรส-ธิดากับหม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา ทั้งหมด 11 องค์  มีพระประวัติและพระนามชัดเจน

    หม่อมเจ้าหญิงอัปสรสมาน เทวกุล (พ.ศ. 2420-2482) เสกสมรสกับ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ
    หม่อมเจ้าหญิงบรรสานสนิท เทวกุล (พ.ศ. 2422-2488)
    หม่อมเจ้าหญิงพิจิตรจิราภา เทวกุล (พ.ศ. 2424-2486)
    หม่อมเจ้าสุธาสิโนทัย เทวกุล (พ.ศ. 2425-2509) เสกสมรสกับ หม่อมลมุล สาทรานนท์ และหม่อมฉวี วัชรประหาส
    หม่อมเจ้าหญิงจันทรนิภา เทวกุล (พ.ศ. 2427-2488)
    หม่อมเจ้าพงศ์ทินเทพ เทวกุล (พ.ศ. 2429-2486) เสกสมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงสุชาดามณี เทวกุล
    หม่อมเจ้าหญิงทิพรัตนประภา เทวกุล (พ.ศ. 2431-2508)
    หม่อมเจ้าวงศ์นิรชร เทวกุล (พ.ศ. 2432-2490) เสกสมรสกับ หม่อมโกย เกิดสวัสดิ์
    หม่อมเจ้าหญิงดาราจรัสศรี เทวกุล (พ.ศ. 2435-2484)
    หม่อมเจ้าไตรทิพเทพสุต เทวกุล (พ.ศ. 2439-2505) เสกสมรสกับ หม่อมมณี หม่อมเจ้าหญิงบันดาลสวัสดี ดิศกุล หม่อมแวว และ หม่อมแบบ
    หม่อมเจ้าอนันตนรไชย เทวกุล (พ.ศ. 2441-2511) เสกสมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงอัปภัศราภา เทวกุล  

    ดิฉันไม่คิดว่าคุณย่าทวดของคุณเป็นหม่อมเจ้าที่สละฐานันดรมาเป็นสามัญชนในรัชกาลที่ 5  โดยไม่มีใครรู้เห็น    ถ้าหากว่าท่านเป็นพี่น้องกับเจ้าของโรงหนังพัฒนากร และมีเชื้อเจ้าอย่างคุณปู่ของคุณบอกไว้     ก็มีทางเดียวคือท่านเป็นญาติของหม่อมใหญ่ อาจจะไม่ใช่น้องแต่เป็นหลาน เพราะอายุห่างกันมาก
    อาจเป็นได้ว่าคุณปู่หมายความว่าคุณย่าทวด "เกี่ยวดองกับเจ้า" ไม่ใช่"เชื้อเจ้า" สองคำนี้ความหมายผิดกัน       หม่อมของเจ้านายไม่ใช่เจ้า  แม้ว่ามีลูกเป็นเจ้า   ญาติของหม่อมก็ไม่ใช่เชื้อเจ้าเช่นกันค่ะ  แต่ "เกี่ยวดองกับเจ้า" ละก็ใช่

   อย่างไรก็ตาม  เมื่อไม่มีข้อมูลมากกว่านี้ ทั้งหมดข้างบนนี้ก็เป็นคำสันนิษฐานเท่านั้น

   
   

ให้ใสคำค้นลงในช่อง "ชื่อเรื่อง (เท่าที่ทราบ)" ลักษณะของคำค้นควรเป็นคำกว้าง ๆ เช่น ประกาศ แต่งตั้ง

ในกรณีของคุณย่าเจิม ซึ่งคุณปู่ของคุณไฟให้ข้อมูลว่าเป็นเชื้อเจ้า หากเป็นหม่อมเจ้าจริง ที่เป็นไปได้คือท่านอาจเป็นธิดาท่านใดท่านหนึ่งของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ แต่อาจจะเกิดจาก หม่อมคนอื่นซึ่งไม่ใช่หม่อมใหญ่   (http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD_%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C_%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3#.E0.B8.9E.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B9.82.E0.B8.AD.E0.B8.A3.E0.B8.AA_.E0.B8.9E.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.98.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.B2) ;D

ขอขอบคุณทุกท่านที่ตอบและพยายามหามาให้ผม ทางผมพยายามจะหาให้ได้ บางทีจะแกะรอยจากลูกชายของปู่ทวด ซึ่งมีศักดิ์เป็นน้องชายของปู่ผมที่ยังมีชีวิตอยู่ แต่ท่านเกิดจากภรรยาคนที่สองของปู่ทวด ผมถามแล้ว และท่านก็ไม่ทราบมากนัก แต่มีข้อสงสัยตรงที่ ปู่ทวดผมท่านรับราชการเป็นครู จนได้เป็นถึงครูใหญ่หรือสมัยเราเรียกว่าผ.อ. สมัยนั้น ท่านได้มาเป็นครูใหญ่ที่โรงเรียนวัดสุคันธาวาสจ.สมุทรปราการ เป็นไปได้ไหมว่า ปู่ทวดผมขณะรับราชการครูอยู่ได้ไปพบกับย่าทวด และข้อที่ว่าลูกของหม่อมใหญ่บางท่านเป็นครู ซึ่งทำให้ทั้งสองได้มาพบกัน แต่ก็ไม่ทราบอีกว่าย่าทวดจะเป็นครูด้วยหรือเปล่า

ในสมัยรัชกาลที่ 5  ผู้หญิงที่อยู่ในสกุลขุนนางและเจ้านายไม่ทำงานนอกบ้านค่ะ     งานราชการเป็นงานของผู้ชาย  ยิ่งเป็นหม่อมเจ้าหญิงในยุคนั้น  ท่านจะไม่ออกจากวังไปสมัครงานราชการหรือออฟฟิศ ทำงานภายนอกปะปนกับสามัญชน

พระธิดาของสมเด็จฯกรมพระยาเทวะวงศ์ฯ องค์หนึ่งคือหม่อมเจ้าหญิงพิจิตรจิราภา เทวกุลทรงทำงานในโรงเรียนราชินี เพราะสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ผู้ทรงก่อตั้งโรงเรียน โปรดเกล้าฯให้ท่านรับหน้าที่เป็นอาจารย์ใหญ่  ต่อมาเมื่อมีตำแหน่งผู้จัดการโรงเรียนขึ้น ตามพระราชบัญญัติโรงเรียนราษฎร์ ก็ได้ทรงรับตำแหน่งนี้ด้วย  แต่โรงเรียนนี้ก็เป็นโรงเรียนสตรี ครูก็เป็นครูสตรี   ไม่มีผู้ชายเข้าไปปะปน
หม่อมเจ้าหญิงพิจิตรจิราภา ทรงสอนหนังสืออยู่ในร.ร.จนกระทั่งสิ้นชีพิตักษัยเมื่อพ.ศ. 2486  พระชันษา 62 ปี

ครับทุกท่านตอนนี้ผมได้ข้อมูลใหม่มาเสริม จากการโทรสอบถามลูกชายของปูทวด(น้องชายของปู่ คนละแม่กัน) พอจะสรุปได้เป็นข้อๆดังนี้ครับ 1.ปูทวดเกิด 2424 เสียชีวิต 2488 2.ก่อนที่จะมาเป็นครูใหญ่โรงเรียนวัดสุคันธาวาส จ.สมุทรปราการ เคยเป็นครูสอนในโรงเรียนกทม.มาก่อนแต่ไม่ทราบชื่อ 3.ที่สำคัญมากๆ ย่าทวดเจิมท่าน แท้จริงแล้ว ใครๆเรียกท่านว่า หม่อมเจิม แต่ไม่ทราบว่า หม่อมห้ามหรือหม่อมเจ้าหรือหม่อมราชวงศ์หรือหม่อมหลวง และไม่ทราบมาจากราชสกุลอะไร 4.โดยท่านช่วยพี่สาวของท่านดูแลโรงหนังพัฒนากรและบุตรชายของท่านคนนึงชื่อว่า นายสุจิตร สุเทศ(แต่ในทะเบียนบ้านระบุชื่อว่า จิตร สุเทศ ซึ่งท่านเป็นน้องชายแท้ๆของปู่ผมและเป็นลูกที่เกิดจากท้องของย่าทวด)มาทำงานกับย่าทวดด้วยโดยเป็นนักพากษ์ที่โรงหนังพัฒนากรนั่นเอง 5.ได้รับทราบมาอีกว่าลูกชายปู่ทวด(คนที่ให้ข้อมูลผมท่านเป็นลูกของภรรยาอีกคนของปู่ทวดที่ยังมีชีวิตอยู่)ท่านนี้เล่าว่าแต่สมัยนั้นท่านยังอายุแค่6ขวบเลยยังไม่ทราบมากนัก แต่พี่เขยของท่านเคยได้รับตั๋วหนังฟรีที่โรงหนังแห่งนี้ด้วยและได้ไปดูด้วยแต่ไม่ทราบวันและเวลาที่แน่นอนแต่ประมาณปี2494-95 ขณะนั้นย่าทวดยังมีชีวิตอยู่ 6.สันนิษฐานว่า ท่านมีชีวิตเลย2500มาไม่กี่ปีก็เสียชีวิต พอจะทราบได้ว่าระหว่างปีที่ท่านมีชีวิตอยู่น่าจะไปตรงกับลูกของหม่อมใหญ่คนใดคนนึง ซึ่งมีไม่กี่คนที่อายุเลยปี2500 หรือใกล้2500 ไม่กี่ท่านและพระธิดาของกรมพระยาฯกับหม่อมอื่นๆก็มีอายุเฉลี่ยที่ต่ำและเสียชีวิตหลังปีที่ว่ามาก็เกินกว่า2500มาหลายปี 7.ย่าทวดใช้ชื่อเล่นในการตั้งเป็นชื่อจริงในทะเบียนบ้านที่ผมไปค้นเจอ โดยที่ไม่มีการใส่ฐานันดรอะไรทั้งสิ้น ทำให้ไม่ทราบนามพระราชทานที่แต่จริง ในกรณีเป็นขั้นหม่อมเจ้า 8.ทีนี้มาถึงตรงนี้ เราคงต้องหาแล้วล่ะครับว่าชื่อจริงท่านคือชื่อใดและมีท่านใดที่ยังไม่ปรากฎว่าสมรสกับผู้ใด ที่น่าสงสัยคือบางท่านโสดและไม่ทราบประวัติที่แน่ชัดด้วย พยายามหาก็ไม่พบ

ขอบคุณที่แยกเป็นข้อให้เข้าใจง่ายขึ้น  แต่คุณพิมพ์ติดกันไปหมด  ถอดความออกมาได้ดังนี้

1. คุณปูทวดคง สุเทศ เกิด 2424 เสียชีวิต 2488
2.ก่อนที่จะมาเป็นครูใหญ่โรงเรียนวัดสุคันธาวาส จ.สมุทรปราการ คุณปู่ทวดคง สุเทศเคยเป็นครูสอนในโรงเรียนกทม.มาก่อนแต่ไม่ทราบชื่อ
3. คุณย่าทวดเจิม    ใครๆเรียกท่านว่า หม่อมเจิม แต่ไม่ทราบว่า หม่อมห้ามหรือหม่อมเจ้าหรือหม่อมราชวงศ์หรือหม่อมหลวง และไม่ทราบมาจากราชสกุลอะไร
4.คุณย่าทวดเจิม ช่วยพี่สาวของท่านดูแลโรงหนังพัฒนากร
5 บุตรชายของท่านคนหนึ่งชื่อว่า นายสุจิตร สุเทศ  มาทำงานกับย่าทวดด้วยโดยเป็นนักพากษ์ที่โรงหนังพัฒนากรนั่นเอง
5.ลูกชายอีกคนของคุณปู่ทวดคง   เล่าว่าพี่เขยของท่านเคยได้รับตั๋วหนังฟรีที่โรงหนังแห่งนี้ด้วย  และได้ไปดูด้วยแต่ไม่ทราบวันและเวลาที่แน่นอนแต่ประมาณปี2494-95 ขณะนั้นย่าทวดยังมีชีวิตอยู่
6.สันนิษฐานว่า คุณย่าทวดเดิมท่านมีชีวิตเลยพ.ศ. 2500  มาไม่กี่ปีก็เสียชีวิต

คุณไฟสันนิษฐานว่าคุณย่าทวดของคุณเป็นหม่อมเจ้าหญิง ธิดาของหม่อมใหญ่  องค์ใดองค์หนึ่ง  โดยพยายามหาจากรายพระนามว่ามีไม่กี่องค์ที่อายุเลยปี 2500 หรือใกล้2500

7.ย่าทวดใช้ชื่อเล่นในการตั้งเป็นชื่อจริงในทะเบียนบ้าน โดยที่ไม่มีการใส่ฐานันดรอะไรทั้งสิ้น ทำให้ไม่ทราบนามพระราชทานที่แต่จริง ในกรณีเป็นขั้นหม่อมเจ้า
8.คุณไฟอยากหาว่าชื่อจริงของคุณย่าทวดคือชื่อใด  โดยไปเชื่อมโยงกับพระนามหม่อมเจ้าหญิงในราชสกุลเทวกุล ที่ไม่ปรากฎว่าสมรสกับผู้ใด  เพราะไปสงสัยว่าบางท่านโสดและไม่ทราบประวัติที่แน่ชัด อาจจะเป็นคุณย่าทวดของคุณก็ได้

ไม่ทราบว่าท่านอื่นๆในเรือนไทยพอจะให้ความคิดเห็นอย่างใดได้บ้าง   ส่วนดิฉันขอบอกได้แต่ว่า ถ้าคุณย่าทวดของคุณถูกใครๆเรียกว่าหม่อมเจิม   ท่านก็ไม่ใช่หม่อมเจ้าหญิงโดยกำเนิดแน่นอน   เพราะไม่มีใครเรียกหม่อมเจ้าหญิง หม่อมราชวงศ์หญิง หรือหม่อมหลวงหญิงในรัชกาลที่ 5 ว่า "หม่อม"
คำว่า "หม่อม" ในสมัยก่อนที่เรียกสตรี  มีได้ 2 อย่างคือ  เป็นหม่อมหรือภรรยาที่เป็นสามัญชน (หรืออย่างมากก็เชื้อพระวงศ์)ของเจ้านายชั้นหม่อมเจ้าขึ้นไปจนถึงเจ้าฟ้า กับเป็นเมียน้อยของขุนนางชั้นเจ้าพระยา    

ไม่เข้าใจ  ชื่อเล่นชื่อจริงอะไรกันคะ   
คุณย่าทวดคุณมีชื่อเล่นว่าอะไรนอกจากชื่อ "เจิม"
หรือว่า "เจิม" เป็นชื่อเล่น  ถ้าอย่างนั้นท่านมีชื่อจริงว่าอะไร

คุณไฟพบทะเบียนบ้านซึ่งมีชื่อย่าทวดเจิม ไม่ทราบว่าระบุชื่อบิดามารดาของคุณย่าทวดหรือไม่

สำหรับคำว่า "หม่อม" ปรกติก็เห็นชาวบ้านใช้เรียก หม่อมหลวง หม่อมราชวงศ์ กันอยู่ (แม้จะไม่ถูกต้องก็ตาม) บางทีอาจใช้เรียก หม่อมเจ้า บ้างก็ได้  ;D

ไม่มีใครเรียกหม่อมเจ้าว่าหม่อมค่ะ  แม้แต่หม่อมเจ้าหญิงที่ลาออกจากฐานันดรศักดิ์  ก็ไม่เรียกว่าหม่อม แต่เรียกว่าท่านหญิง   
ถ้าคุณย่าทวดเจิมเป็นหม่อมเจ้าหญิงมาก่อน  พนักงานโรงหนังพัฒนากรซึ่งเป็นชาวกรุงเทพ ย่อมจะรู้ดีว่าควรเรียกท่านว่าอะไร 

คุณปู่ที่เป็นน้องชายของคุณปู่แท้ๆของคุณไฟ  ทราบหรือเปล่าคะว่าเจ้าของโรงหนังพัฒนากรเป็นใคร

คือน้องชายของปู่คนที่ผมสอบถามนั้นเป็นน้องชายต่างมารดาที่ยังมีชีวิตอยู่ คนอื่นๆได้เสียชีวิตลงหมดแล้วครับ และตอนสมัยนั้นท่านยังเล็กมากเท่าที่จำความได้อายุประมาณ 6ขวบ แต่พี่ชายต่างมารดาของท่าน ที่เป็นน้องชายแท้ของปู่ผมท่านอยู่กับย่าทวดตลอดคือทำงานที่เดียวกัน ตามที่ผมได้โพสต์ไว้แล้ว แต่ท่านก็เสียชีวิตไปแล้ว ง่ายๆว่าท่านอยู่กันคนละที่เมื่อปู่ทวดผมมาประจำที่จ.สมุทรปารการ ท่านก็มีภรรยาอีกคนที่นี่ ทำให้ห่างกันไป แต่ที่ท่านจำได้คือเขาเรียกกันว่า หม่อม เจิมอันนี้เป็นคำเรียกของคนสมัยนั้น ซึ่งท่านก็ไม่ทราบได้ว่าประวัติจะเป็นอย่างไร คงด้วยที่เด็กและยังไม่ประสีประสา และท่านว่าปู่ทวดไม่ได้จดบันทึกไว้ว่าภรรยาคนแรกเป็นใครมาจากไหน แต่ด้วยความที่พ่อเดียวกันท่านก็พอจะทราบได้บ้างว่ามีพี่น้องกี่คน ถ้าอย่างที่คุณว่า ในทะเบียนบ้านที่ผมได้มานั้น ผมได้มาไม่นานเนื่องจากขณะนั้นแม่ผมจะต้องการแบ่งที่ดินที่ต่างจังหวัด แต่ที่ผืนนั้นมีชื่อพ่อผมติดอยู่ ที่ดินให้ไปนำชื่อพ่อออกโดยจะต้องไปหาว่าพ่อแม่เขายังนีัชีวิตอยู่หรือไม่ แต่เราทราบดีว่าท่านทั้งสองเสียนานแล้ว ผมจึงต้องไปขอที่เขาคลองสาน จึงได้มา(กว่าจะหามาได้เจ้าหน้าที่เหนื่อยน่าดูหากว่า3ขม. เฉพาะใบมรณะบัตรของปู่ผม)ผมจึงได้เห็นว่าญาติมมีใครบ้าง แต่ที่ใบทะเบียนบ้านระบุแค่ว่าพ่อกับแม่ของปู่ผมชื่ออะไรเท่านั้น ผมไม่ได้สืบไปว่าคนรุ่นก่อนๆมีใครบ้างครับ น่าเสียดายมาๆ(ขณะนั้นรีบด้วย) แต่กะว่าจะเข้าไปหาเหมือนกันนะครับ ผมรับราชการเช่นกันอยู่แถวสาทรใกล้ๆนี่เอง อาจจะไม่ค่อยเก่งพิมพ์เท่าที่ควร และคิดว่าท่านที่เข้ามาท่านใดพอจะหาประวัติโรงหนังพัฒนากรในสมัยนั้นได้อย่างไรดีครับ หรือว่าไปสืบแถวนั้นดี คนเก่าๆน่าจะมีข้อมูล

ทะเบียนบ้านของคุณปู่ทวดคง น่าจะมีชื่อภรรยาคือคุณย่าทวดเจิม  และชื่อบิดามารดาของท่าน
ถ้าสามารถหาทะเบียนบ้านที่ระบุชื่อบิดามารดาของคุณย่าทวดเจิมได้  ก็คงจะได้คำตอบว่าท่านมาจากสกุลไหน
อีกแห่งที่ดิฉันนึกได้คือ ไปค้นข้อมูลทะเบียนราษฎร์ ค่ะ

เรื่องโรงหนังพัฒนากร พบในกูเกิ้ลสั้นๆตามนี้
หม่อมเจ้าอมรสมานลักษณ์ กิติยากร คือ ผู้ที่ได้รับโรงหนังพัฒนากร เป็นมรดกสืบมาจากท่านแม่ของท่าน(ม.จ.อัปสรสมาน เทวกุล) เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๒ และได้ให้หม่อมเจ้าสมัยเฉลิม กฤดากร ทรงเป็นผู้ออกแบบ และควบคุมก่อสร้างขึ้นมาใหม่แทนโรงหนังพัฒนากรหลังเดิมที่ทรุดโทรมมาก และผู้เช่ารายเดิมได้หมดสัญญาเช่าลง และหม่อมเจ้าอมรสมานลักษณ์ได้ทรงบริหารกิจการโรงหนังพัฒนากร และโอเดียนด้วยพระองค์เองอยู่ระยะหนึ่ง

ขอบคุณครับสำหรับทุกๆคำตอบที่ทำให้ผมพอจะได้เค้าลางบ้าง ไว้ถ้าผมได้ข้อมูลยังไงมาจะมาเผยแพร่อีกทีครับ แต่กรณีหาต้นตระกูล สุเทศนี่เราไปข้อดูหรือสืบค้นที่สำนักงานเขตได้เช่นกันใช่ไหมครับ และเขาน่าจะเก็บใส่แฟ้มไว้ตั้งแต่แรกจนถึงปัจจุบันไหมครับ

ไม่มีความรู้เกี่ยวกับการทำงานของกรมการปกครองเลยค่ะ   ท่านผู้ใดทราบกรุณาช่วยคุณไฟด้วย

ลองไปที่สำนักงานเขตธนบุรีมาครับ โดยให้เจ้าหน้าที่หาจากทะเบียนบ้านปี2499 ซึ่งเก่าสุดและที่สำนักงานเขตฯได้เก็บไว้ถึงแค่นี้ ผลออกมาว่าไม่เจอหมายถึง ไม่เจอพ่อกับแม่ของคุณย่าทวดว่าเป็นใคร ถ้ายังเก็บปีเก่ากว่านี้น่าจะทราบ ถึงตอนนี้ เจ้าหน้าที่ถามว่า ดูได้จากใบมรณะบัตร แต่เราไม่ทราบวันและเวลาเสียชีวิต รวมถึงเสียชีวิตที่ไหน ถ้าทราบเขาว่าจะง่ายขึ้น ท่านใดในบอร์ดที่ทราบว่า ถ้าจะหาใบมรณะบัตรหรือการบันทึกของเจ้าหน้าที่ที่ได้บันทึกไว้ จะหาได้ที่หน่วยงานใดดี ถ้าจะให้หาทั้ง 50 เขตเลยคงเหนื่อยน่าดู ขอคำแนะนำด้วยครับ ขอบคุณครับ และถ้าจะหาใบแจ้งจดทะเบียนนามสกุลของเราจะหาได้ที่หน่วยงานใดดีครับ

เคยมีประสบการณ์ให้เพื่อนที่เป็นข้าราชการกระทรวงมหาดไทย ไปลองหาจ้อมูลจากศูนย์ทะเบียน
ได้คำตอบว่าเอกสารที่เก็บในฐานข้อมูลมีเท่าที่ยังหาเอกสารได้ แล้วนำไปเก็บในฐานข้อมูล
ข้อมูลการจดนามสกุลรุ่นที่ขอพร้อมๆกับ พ.ร.บ.นามสกุลจึงไม่มีครับ

พอดีผมถามคนนึงเคยอยู่โรงหนังพัฒนากร ช่วงก่อนปี 2500
เขาบอกว่าไม่มีนะครับ หม่อมเจ้าหญิงที่มาประทับอยู่ เพราะนอกจากเป็นโรงหนังแล้ว ด้านหลัง
ยังเป็นตำหนักประทับของหม่อมเจ้าอมรสมานลักษณ์
วังนี้ เคร่งขนบธรรมเนียมตามแบบแผนครับ ไม่มีการออกพระนามผิดๆ แน่นอน
ทั้งวังมีหม่อมเจ้าหญิงองค์เดียวคือ หม่อมเจ้าหญิงจีริกา ซึ่งเป็นชายาและทรงเป็นขนิษฐาต่างพระมารดา
ของหม่อมเจ้าอมรสมานลักษณ์ด้วย

เวลาผ่านมานานมากแล้ว หลักฐานอะไรต่ออะไรก็ไม่เหลือไว้อีก   เราก็คงทราบแต่เพียงว่า คุณย่าทวดเจิมมีความเกี่ยวข้องกับเจ้าของโรงหนังของพัฒนากรอยู่    ลูกๆของท่านก็ได้ทำงานที่นี่
แต่จะเกี่ยวข้องในฐานะญาติ หรือคนรู้จักเก่าแก่ ก็ยังคลุมเครืออยู่   
คำเรียกท่านว่า "หม่อม" หมายถึงอะไรก็ยังไม่ทราบแน่อีกเหมือนกัน   จะว่าท่านเป็นเจ้ามาก่อนก็ยังไม่มีหลักฐานชี้ชัดไปในทางนั้น

มีคำถามอีกข้อหนึ่งซึ่งยังไม่ใช่คำตอบ  แต่เผอิญนึกได้  ว่าเป็นไปได้ไหมว่าคนเขาเรียกท่านว่า "หม่อม" เพราะท่านเคยเป็นหม่อมของหม่อมเจ้าชายองค์ใดองค์หนึ่งในวัง  ก่อนจะมาสมรสกับคุณปู่ทวดของเจ้าของกระทู้

ส่วนตัวเห็นด้วยกับความคิดเห็นของอาจารย์เทาชมพู ท่านอาจจะเป็นหม่อมห้ามมาก่อนก็ได้