เรือนไทย

เป็นไปได้หรือไม่ครับที่ท่านทั้งสองจะเป็นชาวมุสลิมด้วย เนื่องจากตามประวัติมารดาของท่านเป็นชาวมุสลิม ชื่อหม่าเสี้ย ซึ่งเป็นบุตรีเจ้าเมืองไทรบุรี
นอกจากนี้บางที่มาระบุว่าจริงๆแล้วคุณหญิงจันชื่อ มัรยัม ส่วนคุณหญิงมุก ชื่อ ฟาติมุฮ์ หรือ ฟาติมะห์

หากท่านทั้งสองเป็นมุสลิม ไม่ทราบว่าปัจจุบันยังมีสุสาน (กุโบร์) ของท่านทั้งสองหรือไม่ครับ?

มีกุโบร์(สุสาน)ท่านทั้งสองคนครับ  มีการค้นพบแล้ว

ทั้งคู่เป็นบุตรีของเจ้าเมืองเคด้า หรือที่เรียกภาษาไทยว่า ไทรบุรี หัวเมืองมลายู

ผมเองกำลังรอบภาพกุโบว์ท่านทั้งสองอยู่

คัดจาก HISTORICAL RETROSPECT JUNKCEYLON ISLAND by Colonel G.E. Gerini

Appendix I. – Relation Written by Junceylon Officials in 1841

เรื่องพงษาวดารเมืองถลาง, เมืองตกั่วป่า, เมืองตกั่วทุ่ง, เมืองพังงา, เมืองภูเก็จ.

ข้าพเจ้า นายฤกษ บุตรเจ้าพระยาสุรินทร์ราชา จางวาง; นายศึก, นายเสือ, บุตรพระยาถลาง; หลวงเพ็ชรคีรีศรีสมุทวิสุทธิสงคราม ปลัดเมืองถลาง; ขอเล่าเรื่องราวตามผู้เฒ่าเล่ามาแต่ก่อนแลได้รู้ได้เหนเองว่า

[ ถลาง ] เมืองถลางแต่ก่อน จอมร้างบ้านตะเคียนเปนเจ้าเมือง เมียจอมร้างเปนแขกเมืองไทร, ชื่อหม้าเสี้ย ลูกมหุมเฒ่า (แต่ก่อนผัวตายเปนหม้ายอยู่ มหุมน้องเบ่าจะเอาเงินมรฎกห้าพันเศษ หม้าเสียขัดใจไม่อยู่เมืองไทร มาอยู่เมืองถลาง ได้กับจอมร้างเป็นผัว) มีบุตรชาย ๒, หญิง ๓, รวม ๕; หญิงชื่อจันทร เปนท้าวเทพกระษัตรีย์, หญิงน้องถัดมาชื่อมุก เปนท้าวศรีสุนทร ครั้งต้นแผ่นดินบรมพระอัยกาธิราช, น้องหญิงคนหนึ่งชื่อหม้า, น้องชายชื่ออาจ เปนพระยาถลาง, น้องชายคนหนึ่งชื่อเรือง เปนที่พระยา ขุนนางเมืองถลางนั้น

จอมเฒ่าอยู่บ้านดอน, จอมร้างอยู่บ้านตะเคียน; จอมเฒ่ากับจอมร้างเปนลูกพ่อเดียวกันคนละมารดา; ลูกจอมเฒ่าอยู่บ้านดอน ได้เปนพระยาถลางเจียดทอง, แม่ชื่อเชียง; พระยาปลัด แม่ชื่อดำ ตัวชื่อเรือง; เดิมแต่ก่อนบ้านดอนกับบ้านตะเคียนสามัคคีกันดีมีชื่อเสียงสืบตระกูลวงษ์เปนเจ้าเมืองสืบมา

ฝ่ายบ้านลิพอน จอมไชยสุรินทรคิดมิชอบจะตั้งตัวเปนใหญ่, มีตราออกมาให้จับจอมสุรินทรฆ่าเสีย เปนโทษขบถต่อแผ่นดิน สิ้นเผ่าผู้ดีลง. เมืองถลาง ว่า เมืองถลาง (คางเซ้ง) ชาวกรุงออก
มาเปนเจ้าเมือง; พระยาถลาง (อาจ) เปนเจ้าเมืองขึ้นว่า, มีผู้ร้ายยิงพระยาถลาง (อาจ) ตาย; เมืองก็ว่างอยู่ ได้แขกไทรมาเปนเจ้าเมืองอยู่หน่อยหนึ่ง พวกชาวเมืองถลางคิดรบแขก, ตั้งค่ายที่ [บ้าน] ไม้ขาว, ปากสาคู, ตั้งรอ, จึ่งตั้งตัวขึ้น; พอพระยาพิมลเปนพระยากระ อยู่ ณ เมืองชุมพรได้กับท้าวเทพกษัตรี ๆ นั้น เมื่อสาวเปนเมียหม่อมศรีภักดี ๆ เล่าก็เปนชาวตกั่วทุ่ง ลูกคุณชีบุญเกิด ๆ เดิมอยู่ตกั่วทุ่ง, ได้กับจอม นายกอง ๆ เปนชาวนครอยู่บ้านใหญ่ลายสาย ออกมาเปนสำเร็จราชการ [ ม.ถลาง ?]; ได้กับคุณชี บุญเกิดนั้นมีบุตรชาย ๑, หญิง๑, ชายชื่อหม่อมศรีภักดี มีเมีย ณ เมืองถลาง, หญิงคนหนึ่งชื่อบุญคง ได้กับพระประสิทธิสงคราม; หม่อมศรีภักดีนั้นได้กับท้าวเทพกระษัตรีย์มีลูกสองคน, หญิงชื่อแม่ปราง; ชายชื่อเทียน เปนพระยาถลาง (หืด)

ท้าวเทพกระษัตรีเปนหม้ายแล้วได้กับพระยาพิมล; มีลูกหญิงใหญ่ชื่อแม่ทอง พาไปถวายเปนมารดาเจ้าครอกอุบล; ลูกถัดมาชาย ๒ คน ชื่อ จุ๊ย, เนียม; ชื่อจุ๊ยเปนพระยกรบัตร, คือชื่อเนียมเปนมหาดเลกครั้งต้นแผ่นดิน, ลูกหญิงชื่อแม่กิ่ม, แม่เมือง

ครั้นพระยาพิมลต้องความไปอยู่เมืองพัทลุง พระยาถลาง (เทียน) ลูกเลี้ยงฟ้อง; ที่ถลางได้พระยาถลางเจียดทอง ๆ ต้องโทษเข้าไปตายในกรุง; ที่ถลางได้พระยาถลาง (หืด) เทียน เปนเจ้าเมือง ที่ปลัด ได้นายเรืองเปนพระยาปลัด; ที่ยกระบัตรได้พระยาถลาง (ชู) เปนพระยายกระบัตร; ครั้งนั้นเมืองถลาง เจ้าเมืองปลัด ยกระบัตรก็เปนพระยา ฃะ

....

เรื่องราวแต่เมืองตกั่วทุ่งล เมืองตกั่วป่า, ถลาง, ภูเก็จ ก็เล่าได้แต่เพียงนี้ ฃะ

เรื่องนี้เขียนไว้แต่ปีฉลุ ตรีศก ศักราช ๑๒๐๓ ปี ฃะ

เอาละสิ ยุ่งแล้ว
หากเป็นความจริง มีการพิสูจน์แน่ชัดว่ากุโบร์ที่คุณ Sigree กล่าวถึง เป็นของคุณหญิงจัน คุณหญิงมุกจริง
ศาสนาอิสลามไม่มีการเคารพรูปเคารพต่างๆ
อย่างนี้อนุสาวรีย์ที่ถลางก็ต้องถูกทำลายใช่หรือเปล่าครับ

ยกมาให้อ่าน

2.

3.

น่าสนใจมากค่ะ
เกิดคำถามว่า ถ้าท่านผู้หญิงจันและมุกมีเชื้อสายมุสลิมทางฝ่ายมารดา   ดูจากประวัติการสมรสแล้ว  สามีท่านน่าจะนับถือพุทธศาาสนา    เพราะบุตรหลานที่เกิดมา ต่อมาใช้นามสกุลประทีป ณ ถลาง ก็ไม่ปรากฏว่าเป็นอิสลามิกชน 
ท่านจะเป็นพุทธหรืออิสลามกันแน่   

เคยคุยกับผู้รู้หลายท่าน  ในอดีตนั้นการแต่งงานระหว่างหญิงมุสลิมกับต่างศาสนิกมีหลายๆกรณีที่ทั้งคู่ยังคงนับถือศาสนาเดิมของตัวเอง โดยบุตรให้นับถือตามบิดาไป

เรื่องนี้คงเทียบกับปัจจุบันได้ยาก

ดังนั้นไม่แปลกที่เม่อท่านสิ้นก็ทำศพตามอิสลามที่ท่านนับถือ  ส่วนกรณีรูปเคารพ  ผมไม่แน่ใจว่าจะว่ายังไงดี 
เพราะมีกรณีของ เจ้าพระยาบวรราชนายก (เฉกอะหมัด)
(http://kanchanapisek.or.th/kp8/ayy/ayy20501.gif)
เพราะเอาตามจริงมุสลิมส่วนใหญ่ไม่พอใจนัก  แต่อยู่ได้เพราะอะไร ยังไง คงมีการพูดคุยกัน

ซึ่งเท่าที่ทราบอนุเสาวรีย์คงกรณีคล้ายๆกัน

อยากให้คุณ Sigree เล่ารายละเอียดการค้นพบกุโบร์ และการพิสูน์จนแน่ชัดว่าเป็นของคุณหญิงจัน คุณหญิงมุก ให้ฟังครับ
น่าสนใจมาก เพราะเป็นการเปลี่ยนบันทึกทางประวัติศาสตร์

ยินว่าท่านฝังอยู่ที่มัสยิดดารุ้ลอามาน (มัสยิดนาใน) ต.เทพกระษัตรี อ.ถลาง จริงไหม ?

^
^

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)

สถานที่ฝังศพของ แม่หม่าเสี้ย มารดาของท้าวเทพกษัตรี ท้าวศรีสุนทร ซึ่งเป็นชาวเมืองไทรบุรีที่แต่งงานกับบุตรจอมร้างบ้านตะเคียน เจ้าเมืองถลางในสมัยนั้น

ข้อมูลจาก เว็บศูนย์ข้อมูลทางวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม (http://www.m-culture.in.th/album/114100)

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)

แผนที่แสดงตำแหน่งที่ฝังศพ

๑. แม่หม่าเสี้ย

๒. มัสยิดดารุ้ลอามาน ที่คุณหนุ่มได้ยินว่าเป็นที่ฝังศพท้าวเทพกษัตรีและท้าวศรีสุนทร

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)

กันการสับสน

ผมไม่ได้ไปพบเองนะครับ  เป็นพี่ที่รู้จักในนาม บังยีติ๊ก

นี้ภาพครับ

(https://fbcdn-sphotos-e-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn1/154099_4250063526067_1991709080_n.jpg)

ภาพทั้งชุดแนะนำให้เข้าชมที่นี้

https://www.facebook.com/media/set/?set=oa.585519001464441&type=1

น่าสนใจอีกเรื่องคือ ชาวเคด้าหื หรือไทรบุรี มักไม่ค่อยยอมรับว่าตัวเองเป็นมลายู  มักเรียกตัวเองว่า สยามมุสลิม มากกว่า

และดั่งเดิมพวกเขาใช่ภาษาใต้และภาษามลายูท้องถิ่น(ไม่ใช่มลายูกลาง แบบ KL และไม่ใช่แบบ กลันตันปัตตานี)

การเข้ามาหรือมีสัมพันธ์กับภูเก็ต สงขลาหรือนครถือเป็นเรื่องธรรมดามาก สื่อสารค่อนข้างตรงราวๆ 90 %

ในทางประวัติศาสตร์ เราจะทราบได้อย่างไรว่าหลุมฝังศพนี้ เป็นของคุณหญิงจัน คุณหญิงมุกจริง มีเอกสารใดหรือไม่ที่ระบุว่า ศพของท่านฝังหรือเผา หากมีการฝังศพของท่านตามพิธีกรรมของศาสนาอิสลาม มีการระบุไว้ไหมว่าฝังบริเวณใด ใกล้เคียงกับที่ที่พบในปัจจุบันนี้หรือไม่ครับ

ผมก็สงสัยเหมือนท่านผู้เชี่ยวชาญด้านหญ้าทะเลเลยครับ
อ่านลิงค์ที่คุณ Sigree ให้ไว้ก็ไม่มีรายละเอียดอะไรที่มาสนับสนุน

ประเด็นการไขข้อสงสัยในเรื่องนี้คือ

1. เรื่องที่"เขา"ว่ามานี้เชื่อถือได้มากน้อยเพียงใด และ"เขา" ที่ว่านี้คือใคร ข้อมูล/ ความน่าเชื่อถือจะเป็นมีน้ำหนักมากพอไหม ?
2. หลายๆท่าน อาจจะไม่ค่อยเชื่อเรื่องพงศาวดารที่ทางฝั่งสยามแต่ง เพราะอาจมองว่ามีการบิดเบือนไปบ้าง ไม่กล่าวความจริงอย่างตรงไปตรงมา อันเป็นเรื่องที่พบได้เป็นประจำในพงศาวดารต่างๆ ที่มักจะบันทึกแต่เรื่องราวดีดีของชนชาติตัวเองและพูดเรื่องไม่ดีของชนชาติที่เป็นศัตรู  ดังนั้นจึงควรหาเอกสารชั้นต้นจากแหล่งข้อมูลอื่นที่ไม่ใช่สยามแต่ง  เพื่อลดความอคติในเรื่องชาตินิยมในการเขียนพงศาวดารไป อาจจะไปค้นหาว่า พงศาวดารทางหัวเมืองมลายูมีกล่าวไว้ไหม ทางพม่าที่มาตีในครั้งนั้นมีการพูดถึงไหม ทางจีนที่เข้ามาค้าขายกับภูเก็ตในยุคนั้นมีหรือไม่?
3. การนำเสนอประเด็น คุณหญิงจัน คุณหญิงมุข เป็นชาวมุสลิมนี้ มีจุดเริ่มต้นจากแหล่งข้อมูลใดเป็นครั้งแรก มีเป็นลายลักษณ์อักษรไหม? หรือเป็นเพียงข้อสันนิษฐานที่เขียนขึ้นมากันเองในภายหลังของคนในยุคเรา จากการที่มารดาของท่านเป็นชาวมลายู?

หนังสือท่านผู้หญิงจำเมรินมายังท่านพญาราชกปิตันเหล็กก็ให้แจ้ง  ด้วยมีหนังสือฝากให้แก่นายเรือตะหน้าวถือมาเถิงเป็นใจความว่า เมื่อท่านอยู่ ณ เมืองบังลา  รู้ข่าวไปว่า  พม่ายกมาตีเมืองถลาง จะได้เมืองถลางประการใด แลตูข้าลูกเต้าทั้งปวงจะได้ไปด้วยหรือประการใดมิแจ้ง ต่อท่านมาถึงเมืองไซย  รู้ไปว่าเมืองถลางไม่เสียแก่พม่า แลตูข้าลูกเต้าทั้งปวงอยู่ดีกินดี ค่อยวางใจลงในหนังสือ มีเนื้อความเป็นหลายประการนั้นขอบใจเป็นหนักหนา พระคุณท่านหาที่สุดมิได้ แลอยู่ทุกวันนี้ ณ เมืองถลาง พม่าตีบ้านเมืองเป็นจุหลาจลอดข้าวปลาอาหารเป็นหนักหนา ตูข้ายกมาตั้งทำดีบุก อยู่ ณ ตะปำ ได้ดีบุกบ้างเล็กน้อย เอาซื้อข้าวแพง ได้เท่าใดเอาซื้อสิ้นเท่านั้น และอนึ่งเมืองพม่ายกมานั้น พระยาธรรมไตรโลกให้เกาะเอาตัวตูข้าลงไปไว้ ณ ปากพระ ครั้นพม่ายกมาตีปากพระได้กลับแล่นหนีมา ณ บ้าน และคนซึ่งให้รักษาบ้านเรือนอยู่นั้น แล่นทุ่มบ้านเรือนเสีย ข้าวของทั้งปวงเป็นอันณรายมีคนเก็บริบเอาไปสิ้นและอยู่ทุกวันนี้ยากจนขัดสนเป็นนัก.....อนึ่ง ตูข้าได้จัดดีบุกสิบภารา เป็นส่วนเจ้าหลิบแปดภารา ส่วนตูข้าสองภารา จัดมาให้แก่ท่านแลเจ้าหลิบนั้น ได้แต่ง ให้จีนเฉียวพี่ชายแลตูข้าได้แต่งนายแช่มจีน เสมียนอิ่ว คุมเอาดีบุกไปเถิงท่าน ให้ช่วยจัดข้าวของให้ อนึ่งถ้าข้าว ณ เกาะปูเหล้าปีนัง ขัดสน ขอให้ท่านช่วยแต่งผู้หนึ่ง ผู้ใด ไปช่วยจัดซื้อข้าว ณ เมืองไซย ถ้าได้ข้าวของแล้ว ขอท่านได้ช่วย แต่งสลุบกำปั่น เอามาส่งให้ทัน ณ เดือนสิบเอ็ด เห็นว่าจะได้รอดชื่อ เห็นหน้าท่านสืบไป เพราะในบุญของท่าน และธุระซึ่งว่ามานี้ แจ้งอยู่แก่ใจกปิตันลินสิ้นทุกประการ ได้ว่าหนักใจมาเป็นหนักหนา

ท่านผู้หญิงจันเขียนจดหมายถึงพญาราชกปิตัน (กัปตันฟรานซิส ไลท์) เจ้าเมืองปีนัง (http://kanchanapisek.or.th/oncc-cgi/text.cgi?no=5938)  เขียนขึ้นเมื่อวันพฤหัสบดีที่ ๒๙ มีนาคม พ.ศ. ๒๓๒๙ ตรงกับวันพฤหัสบดี ขึ้น ๑๑ ค่ำ เดือน ๕ ปีมะเมียอัฐศก จุลศักราช ๑๑๔๘

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)

ผมเกรงว่าหากจะเอาเอกสารยืนยันจริงๆ
ผมว่าเรื่องในประวัติศาสตร์คงไม่มีเรื่องไหนยืนยันได้ชัดแม้แต่เรื่องเดียวกระมั้ง

เรื่องหลุมไม่น่าพลาดครับ เพราะการสอบอ้างอิงแบบนี้หลายหลุมแล้วทั้งหลุมของปัตตานี  แม้แต่สุสานสุลต่านสุไลมาน ก็เทียบเคียงแบบเดียวกัน ลูกหลานยังคงรับทราบรับรู้ได้อยู่

ผมกำลังสอบเรื่องนี้กับเพื่อนทางเคด้าเพราะเชื่อว่าน่าจะมีการติดต่อกัน  หากจำไม่ผิดเมื่อคราวสงครามครั้งนั้นเคด้ายกทัพมาช่วยด้วยและไม่ว่าจะบันทึกหรือคำบอกเล่าไม่ว่าฝ่ายไหนเธอเป็นคนในสายตระกูลนั้นแน่

คำถาม ณ ตอนนี้คือ การรวมทัพหรือประชุมในวัดจะเป็นไปได้ไหมหากเธอเป็นมุสลิม

การรวมทัพในวัดไม่น่าจะเป็นประเด็น เพราะไม่ใช่เข้าไปทำพิธีกรรมทางศาสนา เพียงแค่ใช้สถานที่ลานวัด ไม่ใช่ภายในอุโบสถ

ผมติดใจประเด็นกุโบร์ว่าใช่หรือไม่
ทำไมลูกหลานของท่านจึงไม่นับถือศาสนาอิสลาม และไม่มีการพูดถึงเรื่องนี้เลย
เมื่อเทียบเคียงกับสายสกุลของเฉกอะหมัด หรือสุลต่านสุไลมาน ซึ่งทายาทรุ่นหลังเปลี่ยนมานับถือศาสนาพุทธ
แต่ก็ยังมีการกล่าวถึง มีการแสดงความเคารพต่อบรรพชนที่เป็นมุสลิม
แนแซของมุสลิมก็ไม่มีการขีดเขียนชื่อผู้วายชนม์ ต่างจากป้ายหินหน้าฮวงซุ้ยของจีนที่ระบุประวัติผู้วายชนม์ ง่ายต่อการพิสูจน์ครับ

เรื่องลูกหลานรุ่นปัจจุบันนับถือพุทธ ไม่มีอะไรน่าแปลกนิครับ  ก็นับถือตามบิดาสาย สุลต่านสุไลมาน ก็แบบนั้น
ผมว่าคำว่าเปลี่ยนไม่น่าใช่ เพราะน่าจะนับถือพุทธมาตั้งแต่รุ่นลูกของท่าน นับถือมาตั้งแต่เกิดซึ่งมีอยู่หลายรอบครัวแบบนั้นลองสืบถามได้

จริงๆเรื่องนี้ชาวบ้านย่านนั้นรู้พอสมควรจะว่าไปชาวพุทธก็น่าจะรับรู้
(https://fbcdn-sphotos-f-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash3/582414_4250061846025_238019663_n.jpg)
สังเกตมีเครื่อเซ่นแบบหลุมของ สุลต่านสุไลมาน  จะบอกไม่กล่าวถึงไม่นับถือคงไม่ใช่แต่คนภายนอกจะรู้เท่าคนในหรือไม่อีกเรื่องกระมั้ง

ยังติดตามเรื่องนี้ด้วยความสนใจเช่นเดิม
สิ่งที่อยากให้อธิบายก็คือ หลักฐานเรื่องหลุม มีอะไรบ้างที่ยืนยันได้แน่ชัด มากกว่าคำว่า "สันนิษฐาน"  มีการพูดถึงเครื่องเซ่น    บุคคลสำคัญอื่นๆในอดีตก็มีเครื่องเซ่นวางอยู่เช่นกันได้  
มีชื่อ จารึก  หรือแม้แต่เอกสารบันทึกใดๆระบุไว้หรือไม่คะ ว่าเป็นหลุมศพของท้าวเทพกระษัตรี  
ขอเรียกตามชื่อและยศที่ได้พระราชทาน เพื่อเป็นเกียรติแก่ท่านนะคะ    ดิฉันคิดว่าบรรดาศักดิ์ที่ท่านได้รับ น่าจะถึงขั้น "ท่านผู้หญิง" มากกว่า "คุณหญิง"

ถ้าเอาแบบที่คุณเทาชมพูว่ากันจริงๆ

หลุมนี้จะพิเศษกว่าทุกหลุม เพราะในความจริงตามธรรมเนียมมุสลิมไม่มีการจารึกบนหลุมหรือหินหลุมศพมาตั้งแต่เดิม  จะจดจำและรับทราบจากคนโดยรอบบริเวญนั้นๆและลูกหลาน  เพราะตามธรรมเนียมจะมีการมาทำความสะอาดทุกปี

อาทิ หลุมของ มะสุหรี่

(http://www.myholidayinmalaysia.com/wp-content/uploads/2012/04/kedah-mahsuris_tomb-tour_package.jpeg)

สังเกตว่ามีแต่หินปักเช่นกัน  วิธีการที่ใช่คือสืบถามและเช็คจากประวัติหลายอย่าง

หากหลุมนี้ต้องการเอกสารยืนยันระดับนั้น  บอกเลยว่าไม่มี

นิดเดียว ใครทราบที่เก็บกระดูกเธอทั้งคู่บ้าง

ถ้าดูตามประวัตศาสตร์ท่านค่อนข้างเป็นคนดังมากทีเดียวในท้องถิ่น ถึงกับได้รับการแต่งตั้งบรรดาศักดิ์ ซึ่งหลุมฝังศพของคนดังระดับนี้น่าจะก่อสร้างเป็นพิเศษ เหมือนๆกับ คนดังมุสลิมท่านอื่นๆในบ้านเรา เช่นสุลต่านสุไลมาน ที่สืบได้ไปถึงสมัยอยุธยา หรือท่าน เฉกอะหมัด ซึ่งคงเป็นเพราะลูกหลานในชั้นหลังๆ ก่อสร้างมาเพื่อเชิดชูบรรพบุรุษที่สร้างคุณูปการแก่ชาติ ฃ

แต่เหตุใด หลุศพของท่านจึงดูเรียบง่ายเช่นนี้ครับ ทั้งๆที่ตามประวัติท่านก็มีลูกหลานมากมาย เป็นเจ้าเมือง เป็นขุนนางก็มาก อีกทั้งถือว่าประวัติท่านไม่นานนัก แค่ต้นๆกรุงรัตนโกสินทร์เท่านั้นเอง

ปัจจุบันลูกหลานในตระกูลของท่านคือใคร สายตระกูลใดครับ เราพอมีหลักฐานตรงนี้ไหม ? อาจจะเริ่มต้นจากตรงนั้น

ส่วนที่สงสัยกันว่าหากเป็นพุทธแล้วแล้วกระดูกของท่านเก็บไว้ที่ไหน อันนี้ไม่ทราบว่าใครมีข้อมูลไหม สมัยก่อนคนไทยมีทั้งเผาศพ แล้วก็ฝังตามสุสาน
ถ้าเผาแล้วอัฐิอยู่ที่ใด? ก็จนด้วยเกล้าที่จะบอกกันได้ครับ เพราะว่าบ้างครอบครัวนิยมเก็บไว้กับครอบครัวตัวเ้อง ไม่ได้ไปสร้างสถูปเก็บตามวัด หากมีจริงๆ คงต้องตามหาลูกหลานต่อไป

เรื่องลูกหลานท่านพอตอบได้ค่ะ
ท้าวเทพกระษัตรีสมรส 2 ครั้ง  บุตรชายที่เกิดจากสามีคนแรกมีนามเดิมว่า เทียน  ต่อมาเป็นพระยาถลาง  หรือ พระยาเพชรคีรีศรีพิชัยสงครามรามคำแหง  เป็นต้นสกุล ประทีป ณ ถลาง  มีลูกหลานสืบสายกันมาจนถึงปัจจุบันนี้

อยากให้มองหลุมมะสุหรี่ที่ผมนำมา  ก่อนการปรับปรุงมีแต่หินธรรมดาปักไว้เท่านั้น

อย่าเอาธรรมเนียมปัจจุบันไปเทียบนะ เดี๋ยวสับสน  ของดั่งเดิมแบบนั้นจริงๆ หรือหลุมของกษัตริย์สมัยปัตตานีอีกมากที่ธรรมดา เพิ่งมีการสร้างศาลาครอบเมื่อไม่นานมานี้เอง  สมัยดั่งเดิมจริงๆของเก่าจะใช่ Batu Aceh หรือหินหลุมศพจากอาเจะเท่านั้น

(http://www.muslimthaipost.com/gallery/images/2553/09/kubo-rayakuning/rayakuning-04.jpg)

สิ่งที่พอทำใหทราบว่าหญิงหรือชายคือ หินหลุมศพ(Batu Nisan)  หากกลมๆ แท่งๆ จะเป็นชาย แบนๆจะเป็นหญิง (ไม่เคร่งครัด) หากขนาดก้อน หรือรูปแบบไม่เหมือนกัน เดาได้ว่าก้อนที่สง่าหรือใหญ่กว่าเป็นศีรษะ

นี้ของรายาเปอร์ลิส สังเกตว่าธรรมดา เพื่อมาปรับปุงและสร้างหลังคาครอบในชั้นหลัง
(http://photos1.blogger.com/blogger2/2127/521268718563813/692/gse_multipart54032.jpg)


ที่ผมมองเรื่องที่เก็บกระดูก คนในตระกูลเจ้าเมืองที่มีการสืบทอดน่าจะมีสุสานของตระกูลไหม? ที่เก็บกระดูกของตระกูลไหม?เวลาทำบุญได้ทำร่วมกัน

หินหลุมศพ ตระกูลเจ้าเมืองระแงะ นราธิวาส
(https://fbcdn-sphotos-e-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn1/s480x480/14866_4276480432635_992766893_n.jpg)

นี้คือภาพก่อนแต่งหลุม(ปัจจุบัน)  ถ่ายก่อนการปรับปรุงในกลางปีนี้  สังเกตว่าไม่มีอะไรเช่นกัน

คุณ sigree ครับ เรื่องหลุมศพนี้ ทางญาติจะเป็นผู้รู้เองใช่ไหมว่า ตำแหน่งไหนเป็นของใคร เพราะไม่เห็นการเขียนชื่อไว้ที่แผ่นหิน (บางสถานที่ก็เห็นการเขียนชื่อไว้ที่แผ่นหิน)

การเขียนซื่อมาในชั้นหลังนี้เอง จะว่าไปไม่ใช่แค่ญาติๆนะชาวบ้านย่านนั้นก็จะรู้เช่นกัน

ปกติการทำความสะอาดสุสาน ถางหญ้า อื่นๆจะทำทุกปี  อย่างล่าสุดมีการตามหลุมของลิ้มโต๊ะเคี่ยมพี่ชายเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยวพบที่ปัตตานีเพราะเจอลูกหลานลิ้มโต๊ะเคี่ยมครับ

"การเขียนซื่อมาในชั้นหลังนี้เอง จะว่าไปไม่ใช่แค่ญาติๆนะชาวบ้านย่านนั้นก็จะรู้เช่นกัน

ปกติการทำความสะอาดสุสาน ถางหญ้า อื่นๆจะทำทุกปี  อย่างล่าสุดมีการตามหลุมของลิ้มโต๊ะเคี่ยมพี่ชายเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยวพบที่ปัตตานีเพราะเจอลูกหลานลิ้มโต๊ะเคี่ยมครับ"

อยากทราบรายละเอียดเรื่องสุสานของลิ้มโต๊ะเคี่ยมค่ะ  กรุณาเล่ารายละเอียดเพิ่มเติมได้ไหมคะ

สถานที่ในภาพชุดนี้อยู่แห่งหนตำบลไหนหนอ

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม19.png)

บ้านท้าวเทพกระษัตรี ตั้งอยู่ในหมู่ที่ ๓ ตำบลเทพกระษัตรี อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต ไม่มีสิ่งก่อสร้างใดเหลือร่อยรอยให้เห็น เป็นเกาะเฉพาะส่วนที่เคยเป็นบ้าน รอบ ๆ เป็นทุ่งนา  ปัจจุบันมีสภาพเป็นสวนผลไม้ สวนกล้วย สวนทุเรียน  มีแผ่นป้ายจารึกไว้ทั้งภาษาไทย ความว่า
          
บ้านท้าวเทพกระษัตรี  

"หน้าเรือนแม่หม้า มีขามคอม้า มีหว้ากาจับ มีต้นม่วงคล้าสระหน้าบ้าน มีคูโดยรอบ มีขอบค่ายไผ่" คำเชิญตายายผีถลาง ที่บ่งบอกบริเวณบ้านของท้าวเทพกระษัตรี (จัน)
          
สถานที่นี้เดิมเป็นจวนของจอมร้างบ้านเคียน ผู้รั้งเมืองถลางสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ตกมาเป็นมรดกของบุตรสาว คือคุณหญิงจัน  (ท้าวเทพกระษัตรี)  คุณหญิงจันได้สร้างค่ายไว้ต้านศึกพม่าจนพม่าแตกพ่ายไปเมื่อวันที่ ๑๓ มีนาคม ๒๓๒๘

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่ ๖ เคยเสด็จทอดพระเนตร เมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน ๒๔๕๒ (ร.ศ. ๑๒๘)

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)        
        

บ้านเดิมของท้าวเทพกระษัตรีท้าวศรีสุนทร ในอดีต ลักษณะเป็นเรือนไม้ทรงไทย อยู่ติดกับบึง ชาวบ้านมักจะนำของมาเซ่นไหว้ แต่ที่แห่งนี้ห้ามนำเนื้อหมูเข้ามา

ภาพและข้อมูลจาก เว็บศูนย์ข้อมูลทางวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม (http://www.m-culture.in.th/moc_new/album/114064/%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5-%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3/)

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)

ไม่ได้ตามหลุมนี้เองนะครับ ห็นออกข่าว ITV อยู่ ช่วงนั้นเหตุการณ์ใต้เกิดใหม่ๆ ทางช่องไปตามเรื่องนี้เลยเจอลูกหลานลิ้มโต๊ะเคี่ยมและเจอหลุม

ผมไม่ได้ตามเรื่องนี้จริงๆ

อย่างไรก็ดี เรื่องคุณหญิง จัน คุรหญิง มุก มีการคุยกับนักวิชาการมุสลิมไทยหลายท่าน วางแผนกันว่าในปีนี้จะไปลงพื้นที่จริงภูเก็ตเพื่อเคลียร์เรื่องนี้กัน