ขอบพระคุณอาจารย์มากค่ะที่กรุณาให้ความรู้
เหมือนเคยอ่านเจอว่าสมัยก่อนมีการรณรงค์ให้เลิกอยู่ไฟ และคลอดแบบฝรั่งด้วยค่ะ
แม่พลอยเลือกคลอดแบบเก่าใช้หมอตำแย ถ้าคลอดแบบฝรั่งคงไม่อยู่ไฟแบบโบราณกันแล้วแน่เลยค่ะ
ในครั้งนั้นเรื่องนี้ไม่ได้ประสบผลอย่างที่ทรงตั้งพระทัยไว้ และเป็นเหตุแรกให้ทำหมอบรัดเลย์ตั้งใจว่าจะเขียนตำราครรภ์ทรักษาแบบตะวันตกเผยแพร่ในภาษาไทยในเวลานั้น (ราว พ.ศ. 2379-80) ซึ่งกว่าจะเป็นผลสำเร็จก็ใช้เวลาอีกห้าปีให้หลัง
หลังจากไปดูแลพระสนมของเจ้าฟ้าจุฑามณี หมอบรัดเลย์ได้มีโอกาสเข้าเฝ้าถวายการรักษาสมเด็จพระพันวัสสา (พระยศในขณะนั้น หรือสมเด็จศรีสุริเยนทราบรมราชินี) สมเด็จพระราชมารดาของเจ้าฟ้ามงกุฎและเจ้าฟ้าจุฑามณี ได้มีการสนทนาแลกเปลี่ยนความเห็นกันในเรื่องการคลอดบุตร ซึ่งทั้งสองต่างเชื่อมั่นในวิธีการแบบของตน แม้ว่าพระบรมวงศานุวงษ์รุ่นเก่าจะเชื่อมั่นในวิธีการดั้งเดิมเช่นการอยู่ไฟแต่พระบรมวงศานุวงษ์และขุนนางรุ่นใหม่ เช่น เจ้าฟ้ากุณฑล หรือสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวล้วนแต่มีความมั่นใจในวิธีการทำคลอดแบบตะวันตกอยู่มาก
ดังมีการเรียกหมอบรัดเลย์ไปดูแลการคลอดของคนในวังของเจ้าฟ้ากุณฑล หรือการเข้าไปถวายการดูแลการประสูติของเจ้าจอมมารดาแพ และสมเด็จพระนางเธอโสมนัสวัฒนาวดี ฯ (หรือสมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี) ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งสิ้นพระชนม์อันเนื่องมาจากการคลอดบุตรทั้งสองพระองค์ ซึ่งในกรณีหลังนับว่าเป็นการพิเศษที่ชาวต่างชาติซึ่งเป็นบุรุษสามารถเข้าไปทำคลอดให้กับพระสนมและพระมเหสีของพระมหากษัตริย์ได้
หมอบรัดเลย์ได้พยายามแนะนำให้ราชสำนักหันมาเลือกใช้วิธีการดูแลครรภ์และการทำคลอดแบบตะวันตก รวมไปถึงการยกเลิกการอยู่ไฟด้วย แต่การยกเลิกการผทมเพลิง (อยู่ไฟ) ในราชสำนักมาสำเร็จผลได้จริงๆ ก็ในสมัยรัชกาลที่ 5 ใน พ.ศ. 2432 (1889) เมื่อสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ มีพระประสูติกาลสมเด็จเจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ พระองค์มีพระอาการเป็นไข้ กรมหมื่นปราบปรปักษ์ได้ชี้แจงถึงข้อดีของการพยาบาลแบบฝรั่ง ที่ตนเองได้ใช้กับชายาของตนเอง สมเด็จพระนางเจ้าทรงเห็นดีด้วย ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตเลิกผทมเพลิง โดยมีหมอปีเตอร์ เคาแวน (Peter Cowan) มาดูแลแม้ไม่ได้ผทมเพลิงแต่พระองค์ทรงมีพระพลานามัยแข็งแรงสมบูรณ์ดี นับแต่นั้นมาก็เลิกวิธีการอยู่ไฟในพระบรมมาราชวัง พวกผู้ดีนอกวังก็ถือเอาตามสมเด็จพระบรมราชินี เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
.
ที่มา
https://www.hfocus.org/content/2013/11/5314