เรือนไทย

เล่ากระทู้สั้นๆ สักเรื่องนะคะ

ย้อนหลังไปนานมาก  มาเข้าร.ร.ที่ถนนเพลินจิตเมื่อประถมหนึ่ง   ห้องเรียนสมัยนั้นเป็นอาคารชั้นเดียวยาวๆ แบ่งเป็นชั้นเรียนละห้อง  มีทางเดินคั่นกลางอยู่ตรงข้ามกับอีกฟากที่เป็นของน้องชั้นอนุบาล   พวกอนุบาลยังมีเสรีภาพกว่าพี่ๆประถม เพราะมีที่ให้วิ่งเล่นเป็นโถงกว้าง และมีของเล่นด
หนึ่งในของเล่นที่ไปชะเง้อมองทุกวันเพราะอยากเล่น แต่ไม่มีสิทธิ์ได้เล่นเพราะไม่ใช่น้องอนุบาล  จะล้ำเขตเข้าไปก็ไม่ได้อีกด้วย  เพราะมีครูและมาแมร์อยู่แถวนั้นตลอดเวลา
คือบ้านตุ๊กตา หลังใหญ่   น่าจะส่งมาจากเมืองนอก    กรุงเทพในยุคนั้นไม่มีของเล่นสวยๆแบบนี้
จำได้ว่าเป็นบ้านสี่เหลี่ยม มีสามชั้น มีหลังคา   ด้านหน้าเปิดโล่งมองเข้าไปเห็นว่าข้างในแบ่งกั้นเป็นห้องต่างๆ มีเครื่องเรือนเล็กๆวางอยู่  น่ารักน่าเอ็นดูมากในสายตาเด็กประถมต้น

จนกระทั่งโตก็เลิกเอาใจใส่บ้านตุ๊กตาหลังนั้น   มาเห็นอีกครั้ง เมื่อไปอังกฤษครั้งแรก  ไปชมพระราชวังวินด์เซอร์ เจอบ้านตุ๊กตาขึ้นชื่อลือชาของประเทศ ที่เขาตั้งโชว์ไว้  ชื่อว่า Queen Mary's Doll's house

คำว่าบ้านตุ๊กตา  อังกฤษกับอเมริกันสะกดผิดกัน   อเมริกันเขียนว่า dollhouse  แต่อังกฤษเขียนว่า doll's house ค่ะ

สวัสดีครับท่าน อ. เทาชมภู
ผมเคยอ่านพบเรื่องของบ้านตุ๊กตาที่ชาวอังกฤษทูลก้าวถวายแด่ สมเด็จพระราชินีแมรี่ ในตอนนั้นยังสงสัยว่า ทำไมเลือกของสิ่งนี้เป็นของขวัญ หรือเป็นสิ่งที่ทรงโปรดมาแต่เดิม พอเจอกระทู้ของอาจารย์เลยรีบเข้ามารอฟังครับ

บ้านตุ๊กตา..อ่านกระทู้แล้วทำให้นึกถึงเมื่อครั้งทำงาน  ได้รับมอบหมายให้คัดเลือกซื้อหนังสือสำหรับเด็กเพื่อบริจาคให้ห้องสมุดโรงเรียนต่างจว.(เรื่องผ่านมาเป็นสิบปีแล้วค่ะ แต่จำได้ไม่ลืม).
หนึ่งเล่มที่เลือกคือ..หนังสือpop up เป็นปราสาทในเทพนิยาย ราคาค่อนข้างแพงค่ะ ท่านผู้บริหารสอบถามความคิดว่าทำไมถึงเลือกเล่มนี้
เด็กๆใช้จะชำรุดง่ายการใช้งานจะไม่สมกับราคา..คำถามกระทบใจดิฉันมาก  ดิฉันตอบท่านไปว่า เมื่อดิฉ้นเป็นเด็กไม่เคยได้เห็นหนังสือที่สวยงาม สมจริงเช่นนี้เลย  เมื่อท่านกรุณาหยิบยื่นโอกาสให้กับเด็กๆในต่างจังหวัด เมื่อพวกเขาได้เห็น  คงจะมีความสุขและรักการอ่าน ส่วนเรื่องการชำรุดฉีกขาดง่ายนั้น หนังสือสวยงามและราคาแพงเช่นนี้ คุณครู
จะเป็นผู้หยิบใช้เล่าเรื่องให้นักเรียนฟังพร้อมๆกัน....

มีงานต้องทำ ขอเวลาอีกนิดจะมาเล่าต่อถึงบ้านตุ๊กตาของควีนแมรี่ค่ะ
ขอส่งตัวอย่างหนังสือป๊อปอัพมาคั่นรายการก่อน

     ตอนไปปราสาทวินด์เซอร์   มีคนเข้าคิวดูบ้านตุ๊กตาของควีนแมรี่กันยาวเหยียด ต้องขยับๆตามขบวนเข้าไป จนถึงห้องมืดห้องหนึ่งมีกรงกระจกใสขนาดใหญ่ตั้งอยู่  ข้างในกรงคือบ้านตุ๊กตาหลังใหญ่  ขนาดเด็กยกไม่ขึ้น ต้องผู้ใหญ่หลายคนช่วยกันยก     
     บ้านตุ๊กตาหลังนั้นน่าจะเรียกว่า บ้านจำลอง (miniature) มากกว่าบ้านของเล่นของเด็ก   เป็นคฤหาสน์สามชั้นย่อส่วนลงมาขนาด 1 ใน 12  ตัวบ้านเป็นรูปสี่เหลี่ยม  ผนังด้านหน้ายกขึ้นสูงเพื่อให้เห็นห้องข้างในทุกห้อง มีไฟส่องสว่างให้ดูตัดกับความมืดรอบๆ
    พอเห็นแล้วก็เข้าใจว่าทำไมมันถึงดัง    บ้านตุ๊กตาหลังนี้ไม่ได้มีเอาไว้ให้หนูน้อยคนไหนหยิบเฟอร์นิเจอร์ในบ้านวางเข้าวางออก เล่นได้ตามใจชอบ     มันเป็นบ้านที่จะแทบจะแตะต้องไม่ได้เลย   เพราะออกแบบเนี้ยบด้วยฝีมือสถาปนิก  ไม่ใช่ช่างทำของเล่น     ห้องหับเครื่องเรือนทุกอย่างออกแบบพิเศษให้เข้ากันหมดทุกชุด   ทุกห้อง   เป็นของจิ๋วที่สั่งทำพิเศษให้เข้ากันหมด   
    เมื่อยื่นหน้าเข้าไปชิดผนังกระจก  จะเห็นห้องจำลองเล็กๆที่หรูหราสง่างาม   เครื่องเรือนเอย ภาพวาดประดับผนังเอย  โคมไฟระย้าเลย  ทุกอย่างเหมือนของจริงที่ถูกเวทมนตร์เสกเป่าลงจนย่อเหลือนิดเดียว     ไม่เหมือนของเล่นเด็ก    ยิ่งจานชามบนโต๊ะดินเนอร์นั้นมันเล็กจิ๋วเท่าปลายนิ้ว  แค่เห็น  อย่าว่าแต่หยิบ  แตะปลายนิ้วก็ไม่กล้าแตะเสียแล้ว กลัวมันปลิวติดนิ้วมา
   

ดูสัดส่วนของข้าวของจำลองในบ้านตุ๊กตา กับคนจริงๆ
หนังสือทุกเล่มในห้องสมุด เป็นหนังสือเย็บเข้าปกจริงๆ  ข้างในพิมพ์เรื่องราวจริงๆ   ไม่ใช่สักแต่ว่าจำลองแค่ปกให้ดูว่าเป็นหนังสือเท่านั้น
ที่น่าทึ่งกว่านี้คือหนังสือในห้องสมุด เป็นผลงานของนักประพันธ์ชื่อก้องโลก เช่นเซอร์อาเธอร์ โคแนน ดอยล์ ผู้แต่งเชอร์ล็อค โฮล์มส์
Milne  ผู้สร้างเจ้าหมีพู  นักประพันธ์พวกนี้พิมพ์งานลงในหนังสือเล่มจิ๋วแล้วส่งเข้าห้องสมุดตุ๊กตา

ค่อยๆพาสำรวจไปทีละห้อง
ห้องที่น่าทึ่งอีกห้อง คือห้องเก็บพระราชทรัพย์  เป็นห้องนิรภัยเล็กๆที่วางเครื่องราชกกุธภัณฑ์ขนาดจิ๋ว รวมทั้งพระมหามงกุฎของอังกฤษ

ห้องนอน ในบ้านตุ๊กตา

ห้องโถง

บ้านตุ๊กตาหลังนี้เป็นของขวัญจากประชาชนถึงพระราชินีแมรี่ พระมเหสีของพระเจ้าจอร์ชที่ 5      ริเริ่มโดยพระญาติคือเจ้าหญิงมารี หลุยส์ ซึ่งติดต่อขอให้สถาปนิกชั้นนำของยุคชื่อเซอร์เอ็ดวิน ลูเทียนส์ เป็นคนออกแบบและจัดทำบ้านจำลอง   ท่านเซอร์ใช้เวลาถึง 3 ปีกว่าจะสร้างเสร็จ     
งานนี้ ยากกว่าสร้างบ้านใหญ่ๆสักหลังเสียอีก   เพราะท่านเซอร์ต้องระดมช่างฝีมือ ศิลปิน และอีกสารพัดช่างมาเนรมิตของจิ๋วที่ทำงานได้เหมือนของจริง   งานศิลปะต่างๆไม่ว่าภาพวาดหรือของโชว์ก็ต้องเอาศิลปินดังๆมาวาดมาทำให้จริงๆ   ไม่ใช่เอาพลาสติคมาหล่อ หรือตัดกระดาษมาแปะ
การทำของเล็กสัดส่วน 1 ต่อ 12 ของของจริงนั้นเป็นงานชวนเหงื่อตกกว่าของใหญ่หลายเท่า 

เข็นบัวลอยไข่หวานมาเข้าร่วมครับ  ;D

ของจื๋วของคุณหนุ่มสยาม เห็นทีแรกนึกว่าของจริง  ความที่เหมือนมาก
มีของดี เอามาโชว์กันอย่างนี้ดีแล้วค่ะ    อยากได้อีก

ข้างล่างนี้คือรูปบ้านตุ๊กตาที่ช่างทั้งหลายช่วยกันคนละไม้ละมือ ก่อนประกอบเสร็จยกเข้าวัง

หนังสือจิ๋วในบ้านตุ๊กตาของควีนแมรี่  แต่ละเล่มเป็นหนังสือจริงๆ แต่ละหน้าเขียนด้วยมือ  ไม่ใช่สักแต่ว่าเอากระดาษมาพับเป็นเล่มใส่ปกเข้าไป

รถยนต์ในบ้านตุ๊กตา ถอดแบบมาจากรถยนต์ยุค 1920s   ไม่เหมือนรถตุ๊กตาทั่วไปตรงที่จำลองของจริงมาไม่ผิดเพี้ยนในด้านรายละเอียด
และมีเครื่องยนต์ที่สตาร์ทได้เหมือนของจริงอีกด้วย 

มองเผินๆอาจนึกว่าไปถ่ายห้องนอนใครมา   ความจริงคือห้องนอนของเด็กในบ้านตุ๊กตา  เครื่องเรือนและข้าวของประดับห้องทุกชิ้นเป็นของจิ๋วทั้งหมด
ทุกชิ้นเป็นของแท้  หมายความว่า ถ้าของจริงเป็นผ้าชนิดไหน ของจำลองก็เป็นผ้าชนิดนั้น  อะไรที่เป็นโลหะก็โลหะจริงๆ
โคมไฟในห้องเปิดปิดให้แสงสว่างได้
ภาพวาดทั้งหมดเป็นฝีมือศิลปินมีชื่อ  วาดให้ด้วยฝีมือตนเอง    ไม่ใช่ตัดกระดาษมาใส่กรอบ

ตามธรรมเนียมลูกผู้ดีในสมัยนั้น จะเป็นเจ้านายหรือลูกขุนนางก็ตาม    หนูๆมีห้องนอนของตัวเองและห้องนั่งเล่นซึ่งใช้เป็นห้องเรียนด้วย
แยกเป็นสัดส่วน ไม่ปะปนกับห้องชุดของพ่อแม่ 
ห้องนี้คือห้องนั่งเล่นที่ลูกเจ้าของบ้านใช้ในตอนกลางวัน  มีตุ๊กตุ่นตุ๊กตาของเล่นจิ๋วๆ ย่อส่วนให้เหมาะสมกับขนาดของห้อง  มีกระทั่งโรงละครตุ๊กตาที่ทำเป็นหลืบเป็นชั้นเหมือนของจริง

ใครทำของจิ๋วเป็นคงจะรู้ว่า ยิ่งของเล็กลงเท่าไหร่ยิ่งทำยากขึ้นเท่านั้น   ถ้าทำด้วยวัสดุอย่างเดียวกับของจริงยิ่งยากหนักเข้าไปอีก   บ้านตุ๊กตาของควีนแมรี่จึงน่าทึ่งในข้อนี้ว่า เป็นการระดมช่างฝีมือและศิลปินนักย่อส่วนทั้งหลายมาทำของใช้ชิ้นจ้อยชิ้นจี๊ด  โดยเอาของจริงเป็นหลัก 
เช่นโต๊ะเครื่องแป้งในรูปข้างล่างนี้   ชุดแปรง หวี กระเงาทั้งหลายไม่ใช่เอาพลาสติคมาทำ  แต่ถ้าของจริงเป็นงา  ของจิ๋วก็ต้องเป็นงาด้วย  ขนแปรงก็ต้องกรีดจากขนแปรงจริงๆให้เส้นเล็กผ่าแปด รับกับตัวแปรง
ทั้งหมดนี้เป็นงานประณีตเมื่อยสายตาและเหนื่อยล้าเส้นเอ็นเป็นกำลัง  กว่าจะเนรมิตออกมาได้แต่ละชิ้น

ท่านอาจารย์คร้าบบบบบ บ้านตุ๊กตาของควีนแม่รี่นี่ ผมมีคำถามว่าควีนแมรี่ไหนคร้าบบ  เนื่องจากอังกฤษมีควีนแม่รี่เยอะมาก ทั้งแบบที่เป็นควีนรีเจนท์นี่ก็น่าจะ 2 แมรี่แล้ว แล้วยังมีควีนแมรี่แบบที่เป็นควีนเพราะแต่งงานกับคิงอีกหลายแมรี่  นับกันไม่ไหว  ถ้าพ่งเจ้าหญิงแมรี่ไปด้วย น่าจะยิ่งยาว

ยื่นมือดร.มาให้ตีซะดีๆ   อยากอ่านข้ามเอง    ยังงี้ต้องงดปูม้า 1 จาน

ว้ายยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยย อ่านพลาดไปได้ยังไงกันนี่ สงสัยกระทู้ไปช้าเกิน โทษครูซะเลย :'(

คุณครูคับ ผมสงสัยต่อครับ ทำไมคนโน้นคนนี้ชอบแซวเรียกผมว่า ดร. กัน เดี๋ยวใครไม่รู้จะพลอยเข้าใจว่าผมเป็นด๊อกจริงๆ  จะหน้าแตกเอาได้  ;D  ;D  ;D

ดูจากนามบัตรคุณประกอบ ที่แจกมา   พิมพ์ว่า

ค่ะ

นามบัตรขนาดปรกติ จะพิมพ์ชื่อได้หมดหรือนี่? ???

นามบัตรพิเศษ  รูปร่างเหมือนไม้บรรทัดค่ะ  ;)

สาเหตุที่บ้านตุ๊กตาหลังนี้ใช้เวลาทำถึง 3 ปี  ระดมพลังศิลปินและช่างฝีมือแทบจะทุกสาขามาช่วยกันสร้าง เป็นงานเล็กที่มโหฬาร     ก็เพราะงานทุกชิ้นไม่ใช่ของเล่นตุ๊กตาสำหรับเด็ก   แต่เป็นการย่อของใหญ่ลงมาไม่ให้ผิดเพี้ยน   โดยมีโจทย์ยากขึ้นอีกว่า ทุกชิ้นต้องเป็นของจริง
เช่นเมื่อมีท่อน้ำสำหรับห้องครัวและห้องน้ำ   ท่อนั้นก็ต้องออกแบบให้น้ำไหลผ่านท่อได้จริงๆ     มีก๊อกก็ต้องปิดเปิดได้ เหมือนของจริง
มีสบู่ก็ต้องสบู่จริงๆก้อนเล็กจิ๋ว   ไม่ใช่ตัดชิ้นส่วนสบู่ของใหญ่มาวางเอาไว้
อย่างในรูปนี้ละค่ะ 

เป้าหมายของบ้านตุ๊กตาหลังนี้คือย่อส่วนของจริงลงมาเป็นของจิ๋ว  เป็นวัสดุของจริงที่ใช้งานได้    ปานประหนึ่งว่าเป็นคฤหาสน์จริงๆพร้อมจะอยู่อาศัยได้ทันที   ขอแต่เพียงมนุษย์สักคนย่อส่วนตัวเองลงให้จิ๋วพอจะเดินเข้าประตูบ้านนี้ได้  ก็จะอยู่อาศัยได้อย่างสมบูรณ์
ในเมื่อเป้าหมายเป็นเช่นนี้  ก็คงตอบโจทย์ได้ว่าทำไมราคามันถึงแพงพอจะสร้างคฤหาสน์หลังย่อมๆได้สักหลัง     และทำไมจึงกลายเป็นบ้านตุ๊กตาบันลือโลก ให้ผู้คนที่ไปเยี่ยมชมพระราชวังวินด์เซอร์ต้องยอมควักกระเป๋าไปด้อมๆมองๆ ส่องดูทุกห้องจนบัดนี้
บ้านตุ๊กตาที่เรียกว่า miniature นี้ ไม่ได้มีเอาไว้ให้เด็กซนเอาไปหยิบไปจับ   แต่เป็นของสะสมของผู้ใหญ่ โดยมากก็เป็นสตรีชรามั่งมีเงินทอง   หาซื้อมาหรือสั่งทำด้วยราคาแพง  แล้วตั้งโชว์ไว้ทำนองเดียวกับโชว์เครื่องเพชรหรือเครื่องลายคราม

บ้านตุ๊กตาของควีนแมรี่ยังเป็นแรงบันดาลใจสำคัญ ให้เกิดบ้านตุ๊กตาของเล่นของผู้ใหญ่ทั้งราคาปานกลางไปจนราคาแพงระดับโลกขึ้นมาอีกมากมายค่ะ

นี่คือบ้านตุ๊กตาราคาแพงที่สุดในโลก ของปัจจุบัน ชื่อว่าAstolat Dollhouse Castle  ราคา 8.5 ล้านดอลล่าร์  สร้างโดยศิลปินของจิ๋ว ชื่อ Elaine Diehl ชาวอเมริกัน
สร้างเป็นปราสาทยุคกลาง ได้แรงบันดาลใจจากโคลง  Lady of Shallot ของ Alfred,Lord Tennyson  มี 29 ห้องด้วยกัน
ที่มันแพงเป็นบ้าเป็นหลัง ก็เพราะของจิ๋วในบ้านล้วนแต่สร้างขึ้นมาด้วยฝีมือศิลปิน และเป็นวัสดุราคาแพงทั้งสิ้น

รูปนี้มองทีแรกอาจจะนึกว่าเป็นห้องในคฤหาสน์ หรือห้องฟังเพลงในโรงแรมห้าดาวแห่งใดแห่งหนึ่ง     ความจริง มันคือห้องจิ๋วในบ้านตุ๊กตาหลังแพงที่สุดในโลก ข้างบนนี้
เห็นเฟอร์นิเจอร์และการตกแต่งแต่ละอย่าง  ก็คงกลืนน้ำลายเอื๊อกกัน แล้วบอกว่า...เข้าใจแล้วว่าทำไมมันแพง   
เป็นของเล่นเฉพาะตัวของมหาเศรษฐินีแก่ๆเท่านั้น

ห้องสมุดที่มีหนังสือจริง เย็บเล่มแบบของจริง เปิดอ่านได้หมดแต่ต้องใช้แว่นขยาย

ขนาดของบ้านเมื่อเทียบกับคน

หนึ่งในห้องนอนในปราสาท    น่าจะเป็นห้องลูกสาวเล็กๆ ของเจ้าของบ้าน   เพราะมีของเล่นอย่างม้าโยก บ้านตุ๊กตา วางอยู่  เป็นของเล่นสำหรับเด็กน้อยในยุควิกตอเรียน

อีกมุมหนึ่งของห้องนอนหนูน้อย คือห้องอาบน้ำส่วนตัวในสมัยปลายศตวรรษที่ 19   มีแต่เจ้านายและไฮโซ ถึงจะมีห้องอาบน้ำส่วนตัวได้
ประกอบด้วยอ่างอาบน้ำ ฝักบัว ชักโครก

ดูชุดรับแขก(หนึ่งในหลายชุด) ของบ้านตุ๊กตาหลังนี้บ้าง

เห็นความพยายามในการเก็บรายละเอียดทุกอย่าง ทุกห้อง แล้วเหนื่อยแทน

อลังการงานสร้างซะขนาดนี้ เปียนโนก็คงต้องเล่นได้จริง ไฟฟ้าก็เดินสายจริงแน่ๆเลยใช่ไหมคะ

ก็คงจะยังงั้นละค่ะ ราคาถึงปาเข้าไปแปดล้านห้า ดอลล่าร์เสียด้วย ไม่ใช่บาท   ถ้ามีแต่เครื่องเรือน จะดูในตอนกลางคืนต้องใช้ไฟฉายส่องเข้าไป  คงไม่แพงขนาดนี้

บ้านตุ๊กตาหลังต่อไป ราคาย่อมเยาลงมาเล็กน้อย แค่ 7 ล้านดอลล่าร์   เป็นสมบัติส่วนตัวของดาราหนังเงียบชื่อคอลลีน มัวร์    ดูจากรูปถ่ายเก่าๆ ตอนสาวๆเธอสวยไม่ใช่เล่น    ก็คงทำเงินได้มากมายมหาศาลจากการเล่นหนัง
คอลลีนเป็นคนชอบของจิ๋ว   สะสมเอาไว้มากมาย    ในที่สุดก็ทำบ้านตุ๊กตาบันลือโลกขึ้นมาอีกหลังหนึ่ง

บ้านตุ๊กตาหลังนี้สร้างเป็นแบบปราสาทในเทพนิยายล้วนๆ    เริ่มสร้างตั้งแต่ค.ศ. 1928  มาเสร็จเอาค.ศ. 1935  ด้วยราคาคิดเป็นเงินปัจจุบัน เจ็ดล้านดอลล่าร์    เธอจ้างสถาปนิกจริงๆมาออกแบบ และจ้างศิลปินสาขาต่างๆอีกเป็นร้อยคน มาทำงานสร้างของจิ๋วร่วม 200 ชิ้นในปราสาทสูง 8 ฟุตหลังนี้

ตัวอย่างความอลังการงานสร้าง เห็นได้จากด้านนอก

เข้ามาลงชื่ออ่านเจ้าค่ะ :)

สาวสวยอย่างคุณนางมารน้อยน่าจะเพลิดเพลินกับห้องนี้  นอกจากผนังเป็นภาพวาดด้วยมือ ไม่ใช่กระดาษแปะลงไปแล้ว   เครื่องเรือนแฮนด์เมดทุกชิ้นสั่งทำโดยเฉพาะ
ที่เด็ดที่สุดคือแชนเดอร์เลียจิ๋ว แพรวพราวด้วยเพชร ทับทิม มรกต และไข่มุก  ของแท้

บอกแล้วอย่าเพิ่งเป็นลม   ภาพจิตรกรรมฝาผนัง และจิตรกรรมบนเพดานซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นภาพแสนสวยในเทพนิยาย   วาดโดยศิลปินหนุ่มคนหนึ่งในยุคก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2  เป็นนักวาดฝีมือดีที่กำลังรุ่งอยู่ในฮอลลีวู้ด
เขาชื่อ วอลท์ ดิสนีย์

อีกห้องหนึ่ง ที่ออกแบบโดยสถาปนิก และวาดโดยวอลท์ ดิสนีย์

ห้องจัดเลี้ยงอาหารสำหรับแขกของคฤหาสน์    รายรอบแขวนด้วยทาเพสตรี หรือผ้าทอมือเป็นภาพงามต่างๆ สำหรับประดับผนัง     มักจะเป็นภาพเหตุการณ์ เหมือนภาพวาด  ไม่ใช่ทอเป็นลายอย่างทอผ้า
ทาเพสตรีที่เห็นทอเด้วยมือสำหรับปราสาทจิ๋วหลังนี้โดยเฉพาะ  ภาพที่ทอก็ย่อส่วนลงไปให้เข้ากับพื้นที่

คิดเล่นๆนะคะ ว่าถ้าสามารถจับคนจริงๆมาย่อส่วนให้กลายเป็นคนจิ๋วได้ แล้วให้ดำเนินชีวิตอยู่ในคฤหาสน์จิ๋วเพื่อเพิ่มความสมจริง เค้าจะทำ...มั้ยนะ  ???

ถ้ามีทุกอย่างเหมือนบ้านคนจริงๆก็น่าอยู่นะคะ
ไอเดียนี้เหมือนหนังเรื่อง Tom Thumb  กับ The Three Worlds of Gulliver เลยค่ะ

มาดูภาพวาดใส่กรอบทอง ฝีมือวอลท์ ดิสนีย์กันดีกว่า

เอามาโชว์ว่าแต่ละห้อง อลังการงานสร้างขนาดไหน

ด้านนอก

อย่างไรก็ตาม คอลลีน มัวร์ไม่ได้เก็บบ้านตุ๊กตาหลังนี้เอาไว้ดูเล่นส่วนตัว      เมื่อสร้างเสร็จ เธอก็พาตระเวนรอบอเมริกา เปิดให้คนเข้าชมทั่วประเทศ   เงินที่เก็บได้ไม่ได้เอาเข้ากระเป๋า  จำนวนเงินมหาศาลในยุคนั้นถึง $650,000  เธอนำไปเป็นเงินบริจาคสำหรับเด็กยากจนที่ประสบภัยพิบัติจากเศรษฐกิจตกต่ำ ทั่วประเทศ   
เศรษฐกิจตกต่ำในครั้งนั้นมีชื่อขนานนามภายหลังว่า The Great Depression  ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 7   เราคงจำได้ว่ามีผลกระทบต่อเศรษฐกิจการเมืองในสยามอย่างมหาศาล จนเป็นสาเหตุหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475

คอลลีนเก็บบ้านตุ๊กตาไว้จนถึงค.ศ. 1949   เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 สงบลง 4 ปีแล้ว   บ้านเมืองกลับเข้าสู่ภาวะปกติ  เธอก็หักใจยอมพรากจากบ้านตุ๊กตาแสนรัก    โดยการบริจาคให้ Chicago’s Museum of Science and Industry    ซึ่งก็ยังอยู่ให้พวกเราได้ชมจนทุกวันนี้
ใครอยู่แถวๆชิคาโก หรือไปเที่ยวแถวนั้น  จะลองหาโอกาสไปชมก็ได้นะคะ

    บ้านตุ๊กตาอย่างที่เราเห็นกันในกระทู้นี้ มีประวัติถอยหลังไปถึงศตวรรษที่ 16     เดิมไม่ใช่ของเล่นเด็ก  แต่เป็นของจำลองจากบ้านช่องของใช้จริงๆ   เป็นของสวยของงามสำหรับหญิงสาวทั้งที่เป็นเจ้านายและลูกผู้ดีมีตระกูลจะเก็บรักษาไว้  มีค่าคล้ายๆเครื่องประดับเพชรพลอย
     สมัยหนึ่งก็เป็นที่นิยมว่าเจ้าบ่าวจะมอบให้เจ้าสาวเป็นของขวัญวิวาห์  เพราะเธอจะต้องเดินทางไกลจากบ้านเดิมมาอยู่บ้านสามี โดยไม่มีโอกาสกลับไปอีก  เขาก็เลยสั่งช่างฝีมือให้จำลองบ้านเดิมของเธอเอามาให้ดู เพื่อคลายความคิดถึงบ้าน       ดังนั้นข้าวของเครื่องใช้จึงจำลองจากของจริงเท่าที่จะทำได้   ไม่ได้เป็นของเล่นตุ๊กตาสำหรับเด็กๆ

     บ้านตุ๊กตาในยุคแรก เป็นงานฝีมือทำด้วยมือล้วนๆ    ไม่ได้เรียกว่า dollhouse  แต่เรียกว่า baby house   แปลว่า "บ้านน้อย"  ไม่ใช่ "บ้านเด็กทารก"    จำลองห้องต่างๆรวมทั้งข้าวของเครื่องใช้ ใส่เอาไว้ในตู้คาบิเน็ต หมายถึงตู้ที่แบ่งเป็นชั้นๆหรือช่องๆ  ซึ่งถือเป็นเครื่องเรือนประจำน     ยังไม่ได้มีการสร้างบ้านตุ๊กตาขึ้นมารองรับของเล็กๆเหล่านี้      ตู้เหล่านี้ก็เลยเป็นทั้งเฟอร์นิเจอร์ และของดูเล่นคลายเหงาของคุณนายสาวเจ้าของบ้าน

    สมัยนี้ถ้าอยากดูก็ต้องไปดูตามพิพิธภัณฑ์ค่ะ

ผู้นำในการสร้าง "บ้านน้อย" เหล่านี้ไม่ใช่อังกฤษ แต่เป็นเยอรมันและเนเธอร์แลนด์   ฝรั่งเศสก็ไม่น้อยหน้ากันค่ะ
รูปนี้คือบ้านตุ๊กตาของเยอรมัน ผลิตจากเมืองนูเรมเบิร์ก ในศตวรรษที่ 17 

เมื่อบ้านตุ๊กตาได้รับความนิยมแพร่หลายขึ้น   การปฏิวัติอุตสาหกรรมก็เป็นโอกาสสำคัญให้บ้านตุ๊กตาผลิตขึ้นมาได้ทีละมากๆ   ไม่ใช่ว่าต้องจ้างช่างฝีมือมาผลิตทีละชิ้นสองชิ้น รอกับเป็นปีกว่าจะเสร็จอีกต่อไป   มีโรงงานรับออเดอร์กันเป็นล่ำเป็นสัน    จากตู้คาบิเน็ตก็มีการสร้างตัวบ้านขึ้นรองรับเครื่องเรือน  อย่างภาพข้างบนนี้
บ้านตุ๊กตาก็เลื่อนฐานะ(ไม่แน่ใจว่าเลื่อนขึ้นหรือเลื่อนลง) มาเป็นของเล่นสำหรับเด็ก ที่เกิดมาเป็นคุณหนู     ในห้องของเด็กน้อยที่เรียกว่า nursery นั้น ของเล่นที่ขาดไม่ได้ นอกจากม้าโยก ก็คือบ้านตุ๊กตา

ส่วนภาพข้างล่าง เป็นแบบของบ้านตุ๊กตาในอเมริกาที่สร้างอย่างสวยงามประณีต  ปัจจุบันกลายเป็นของเก่าแอนทีคไปแล้ว

ภาพบ้านตุ๊กตาที่คุณเทาชมพูนำมาแบ่งปันนั้นทั้งสวยงามและลงรายละเอียดได้ดีมากครับ ทำให้อดนึกถึงบ้านตุ๊กตาของสยามในอดีตอย่างบ้านตุ๊กตาของเจ้าจอมเลียม (สกุลบุนนาค) ที่จัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร รวมถึงเรือนของเจ้าพระยามหิธร (สกุลไกรฤกษ์) ที่จัดแสดงในพระราชวังพญาไท แต่ถ้าจะหากเข้าไปอยู่ในบ้านตุ๊กตาคงต้องเป็นเจ้าหญิงโสนน้อยเรือนงามคนเดียวเท่านั้นถึงจะมีสิทธิ์ครับ

คุณ Srisolian หายไปนาน
เสียดายที่หารูปบ้านตุ๊กตาของเจ้าจอมเลียม และเจ้าพระยามหิธรมาลงไม่ได้ค่ะ   ใครมีกรุณาแบ่งปันด้วยจะขอบคุณมาก

เรือนมหิธรเป็นเรือนจำลองในดุสิตธานี เป็นของเจ้าพระยามหิธร สุดท้ายตกไปอยู่กับครอบครัวของหม่อมหลวงปิ่น มาลากุลและภริยาท่านมอบให้เป็นสมบัติของชมรมคนรักวัง จึงได้มาจัดแสดงพระราชวังพญาไท

ภาพจาก rikagib.wordpress.com (https://rikagib.wordpress.com/2015/08/15/ตื่นเช้าไปเที่ยววังกัน/)

หลังนี้เอง   
เคยเห็นที่ตั้งอยู่บนเทอเรสในบ้านท่าน ม.ล.ปิ่น มาลากุล ที่ถนนสุขุมวิท      แม่เล่าว่าเป็นบ้านที่ดุสิตธานีมาก่อน

เสียดายดุสิตธานี  เมื่อสิ้นรัชกาลที่ 6   บ้านน้อยแฮนด์เมดที่สร้างอย่างสุดฝีมือ ก็กระจัดกระจายหายสูญไป    ทางการไม่ได้เก็บรักษาไว้
หากว่ายังเก็บรักษาได้ครบถ้วน  นำเข้าพิพิธภัณฑ์  จะเป็นสมบัติของชาติที่อวดนักท่องเที่ยวได้ไม่น้อยกว่า มาดูโรดัม ในฮอลแลนด์

นำบ้านตุ๊กตาหลังดังระดับโลกมาให้ดูกันอีกหลัง ชื่อ Titania's Palace ปัจจุบันตั้งแสดงอยู่ที่  Egeskov Castle ในประเทศเดนมาร์ค

ชมห้องด้านหน้ากันสักห้อง อลังการงานสร้างขนาดไหน

ชอบบ้านสีขาว พอเห็นหลังนี้ปั๊บ ตกหลุมรักเลยค่ะ ข้างในมีเฟอร์นิเจอร์ด้วยหรือเปล่าคะ

โชว์ร้านขายยาจิ๋ว ฝีมือหนุ่มสยามครับผม  ;D ;D

ร้านขายยาร้านนี้ โชว์ในพิพิธภัณฑ์ได้สบายเลย

กลับไปที่ปราสาททิทาเนีย    มองจากด้านหน้าเป็นแบบนี้ค่ะ
จะเห็นได้ว่า เครื่องเรือนทั้งหลายในปราสาท ล้วนเป็นงานฝีมือทั้งนั้น 

ความหรูหราอลังการของเครื่องเรือนและเครื่องใช้ไม้สอยต่างๆ   แม้ว่าจะทำอย่างสุดฝีมือ  แต่บางทีรวมกันออกมาแล้วมันก็แข็งๆพิกลอยู่      คงจะเป็นเช่นเดียวกับปราสาททั้งหลาย ที่ถึงจะโอฬารยังไงก็ยังมีความแข็งกระด้าง   ไม่อบอุ่นอย่างบ้านช่องที่ชาวบ้านเขาอยู่กันจริงๆ

นี่คือห้องเก็บสมบัติ   เครื่องเงินเครื่องทองในนี้ล้วนแต่ของจริง

สถานที่โชว์ในพิพิธภัณฑ์

 (http://www.youtube.com/watch?v=NN-jDTTLEpI[/url)

บ้านตุ๊กตาของควีนแมรี่

 (http://www.youtube.com/watch?v=y7YjePpdXVQ[/url)

คุณแอนนาคงชอบบ้านตุ๊กตาหลังนี้ สีขาว ข้างในมีเฟอร์นิเจอร์ด้วย  ;D

กลัวที่สุดตรงเจอเจ้าของเฟอร์นิเจอร์ด้วยซีค่ะ ก็นี่มันบ้าน'คุณวิน'ชัดๆ  :o

กลัวคุณยุงทำมาย  หนูเพ็ญชมพูยังไม่กลัวเยย  ;D

หนูชมพูขา ก็คุณยุงของหนูน่ะ ท่านมีชื่อเรียกเล่นสั้นๆว่า'วิน' ส่วนชื่อเต็มคือ 'วิญญาณ'  :o

ตอนป้าแอนนาเป็นเด็กๆตัวเท่าหนู คุณแม่ของป้าแอนนาเคยสอนเอาไว้นะคะ ว่า "อย่าคุยกับคนแปลกหน้านะลูก"

พอป้าแอนนาโตเป็นผู้ใหญ่ ป้าก็บอกตัวเองว่า "คุยกันคนแปลกหน้าไม่เป็นไรหรอก อย่าคุยกับคนแปลกมิติก็แล้วกัน"  ;D

จูงกลับไปที่บ้านตุ๊กตาอีกครั้ง
ในศตวรรษที่ 19  เมื่อปฏิวัติอุตสาหกรรมเกิดขึ้นในยุโรป   สินค้าข้าวของเครื่องใช้ต่างๆแทนที่จะทำด้วยมือทีละชิ้นเหมือนเมื่อก่อน ก็ผลิตด้วยเครื่องจักรเครื่องกลกันออกมาทีละมากๆ    ยังผลให้อะไรที่เคยเป็นของแพงหายาก ก็หาง่ายและมีราคาถูกลง  สำหรับชาวบ้านทั่วไปพอจะซื้อได้
หนึ่งในนั้นคือบ้านตุ๊กตา ที่ในยุควิกตอเรียน  คนฐานะดีหน่อยก็หาซื้อมาให้ลูกหลานเล่นได้   ไม่ต้องชะเง้อมองแต่เจ้านายท่านอย่างเมื่อก่อน
รูปนี้คือบ้านตุ๊กตาของเด็กน้อย   เป็นของขึ้นหน้าขึ้นตาในสมัยปลายศตวรรษที่ 19   ถ้าเธออยู่มาจนบัดนี้ก็อายุหนึ่งร้อยยี่สิบหรือสามสิบปีแล้ว

บ้านน้อยฝีมือประณีต เครื่องเรือนย่อส่วนลงมาจากบ้านคหบดีของจริงในสมัยปลายศตวรรษที่ 19

แสดงตัวอย่างมาถึงค.ห.นี้ คงจะเห็นว่า บ้านน้อยเหล่านี้ไม่ได้เป็นแต่เพียงของเล่นเด็ก   แต่จัดเป็นงานฝีมือชั้นสูง หลายชิ้นก็เข้าขั้นงานศิลปะ   เมื่อเวลาผ่านไป ก็ถูกนำเข้าพิพิธภัณฑ์ โชว์ให้คนรุ่นหลังได้ชมในฐานะงานศิลปะประเภทหนึ่ง
อย่างเช่นบ้านตุ๊กตาใน Musée alsacien, เมือง Strasbourg,

นี่ก็ด้วยค่ะ อยู่ใน Musée alsacien, Strasbourg,

รูปนี้ส่งให้คุณหนุ่มสยาม    ฝายเรามีร้านขายยาโบราณ   ฝ่ายเขาก็มีโรงรถ  ไม่น้อยหน้ากันค่ะ

แยกแต่ละมุมให้เห็นชัดๆ

อีกมุมหนึ่ง

โรงรถนี้ มีเจ้าของนั่งอยู่ด้วย

บ้านตุ๊กตาของเล่น นิยมจำลองจากแบบบ้านในยุคสมัยที่ถูกผลิตขึ้นมา      เมื่อยุคสมัยเปลี่ยน บ้านตุ๊กตาก็เปลี่ยนไปด้วย
อย่างบ้านนี้คือบ้านตุ๊กตายุค 1950-60  หลังสงครามโลกครั้งที่ 2

ถ้ารุ่นเก่าก่อนสงครามโลกก็แบบนี้

เป็นคอนโดก็มีค่ะ

ของไทยเราก็มี "บ้านตุ๊กตา" เฉพาะกิจ ทำกันมาหลายสิบปีแล้ว  มีทั้งบ้าน เครื่องเรือน  ตลอดจนตุ๊กตาคนรับใช้ในบ้านเสร็จสรรพ
ทุกวันนี้ก็ยังทำกันอยู่เป็นล่ำเป็นสัน

กงเต๊ก ไงคะ

ปัจจุบันนี้ถ้าจะสร้างบ้านตุ๊กตา 1 หลังคงใช้เงินหลักแสนกว่าจะครอบครองบรรดาของตกแต่งบ้านให้สวยงาม เขาจะมีหนังสือแคตาลอก มี้ตั้งแต่ อิฐ หญ้าเทียม กลอนประตู บานพับ เฟอร์นิเจอร์ อ่างน้ำ ถังน้ำ และอื่นๆอีกจิปาถะ

มีหลากหลายรูปแบบให้เลือกละลานตาเลย เล่นกันสนุกมากๆ เท่าที่เคยเจอมาสินค้าจากประเทศญี่ปุ่นจะมีคุณภาพดีกว่าทางอเมริกาและยุโรป

สินค้าทองเหลืองจะแพงมากๆ ผิดกับพวก Pewter หรือพวกตะกั่วหล่อ ซึ่งตลาดของจิ๋วย่อส่วนในเมืองไทยก็พอหาได้และประดิษฐ์เองด้วยไอเดียตนเองจะสวยกว่า

เคยเห็นของจิ๋วพวกนี้ขายในร้าน Arts & Crafts  สมัยไปเรียนหนังสือ   เห็นแล้วน้ำลายหก   จะซื้อชิ้นสองชิ้นมันก็ดูขาดๆ  ไม่ครบถ้วน
ถ้าจะให้ครบถ้วนพอทำห้องจิ๋วได้ 1 ห้อง เกรงว่าเทอมนั้นค่าเทอมจะไม่เหลือ    ถ้าครบบ้าน 1 หลังคงต้องเลิกเรียน กลับไทย