เรือนไทย

(http://i178.photobucket.com/albums/w278/NgaoMak/9F85E19E94E19F92E19E9AE19EB6E19E9FE.jpg?t=1268564264)
ภาพบน

ผมสงสัยว่าสมัยก่อนโน้น รามายณะมันมีตอนนี้ด้วยหรอคับ

ที่ทราบ ตอนนี้มันเป็นตอนแต่งทีหลัง ฉบับวาลมิกีไม่มี ฉบับทมิฬก็ไม่มี

เว้นแต่ภาพนี้จะไม่ใช่รามายณะ???

อยากทราบภาพนี้(ภาพบน) จริงๆคือตอนอะไรกันแน่

ขอบคุณคับ

ผมคิดว่า ไม่ใช่ภาพรามายณะตอนนางอัปสร(พระนารายณ์แปลง)ปราบนนทุก  แต่คงเป็นเทวปกรณัมอะไรสักเรื่อง  ซึ่งยังไม่ทราบได้

ภาพทับหลัง ทั้งสองภาพ  มีบุคคลซ้ายสุดของทับหลัง  ถือเครื่องดนตรี ซึ่งน่าจะเป็นพิณ  (รูปร่างๆ คล้ายพิณของมอญและฮาร์ฟของฝรั่ง)  คาดว่าน่าจะเป็นพระนารทฤาษี  แสดงว่า  เนื้อเรื่องของทั้งสองภาพ  น่าจะเกี่ยวกับพระนารทฤาษี (จะในฐานะผู้เล่า หรือผู้อยู่ในเหตุการณ์ก็ตาม) ดังนั้นต้องไปค้นในคัมภีร์ปุราณะ  ว่ามีเรื่องใดพอจะเข้าเค้าเรื่องตามภาพบ้าง  ซึ่งไม่น่าจะค้นยากนัก   8)

ลืมบอก

ภาพนี้อยู่ที่ปราสาทบันทายฉมาร์

ภาพบนที่ผมสงสัยว่าตอนสังหารนนทุก

ส่วนภาพล่าง คือตอนฤๅษีวาลมิกีร่ายโศลก เป็นที่มาของโศลก"มา นิษาท..."

คุณ Ngao_Mak เข้าใจอย่างนั้นหรือครับ ?
ถ้าใช่กรุณาอธิบายเพิ่มจะได้ไหม คนอื่นๆจะได้เข้าใจในสิ่งที่คุณเข้าใจด้วยครับ

เพราะมันเริ่มเรื่อง ตอนที่ฤๅษีท่านเหนนายพรานยิงนกกระเรียนกำลังเกี้ยวพาราสีกันแล้วนายพรานยิงโดนตัวผู้ ฤๅษีเหนแล้วรันทนทดเลยสาปนายพราน แล้วเสียงสาปนั้นมีทำนองเศร้า พระพรหมและฤๅษีนารอดและให้ฤๅษีท่านร่ายโศลกเรื่องเกี่ยวกับพระราม........ได้ยินมาแบบนี้ ผิดถูกชี้แนะด้วยคับ

คุณเอาภาพทับหลังมาให้ชมกัน 2 ชิ้น
ดูจากคำบรรยายแล้วเข้าใจว่าที่เล่าไว้เป็นของภาพชิ้นล่างชิ้นเดียวใช่ไหมครับ

ถ้าใช่ช่วยเล่าเรื่องชิ้นบนเพิ่มได้มั้ยครับ
จะได้เข้าใจว่าทำไมถึงเป็นตอนปราบนนทกครับ ?

เรื่องที่ถูก น่าจะเป็นดังนี้ 

ฤาษีวาลมีกิเห็นนายพรานยิงฆ่านกกระเรียนตัวผู้ที่กำลังเกี้ยวกันกับนกกระเรียนตัวเมียที่เป็นคู่รัก  เมื่อนกกระเรียนตัวผู้ตาย  นกกระเรียนตัวเมียก็ร่ำพิไรโสฏมาก  ฤาษีวาลมีกิเห็นเข้าก็สะเทือนใจ  จึงหลุดปากสาปแช่งนายพรานนั้น  คำสาปนั้น ก็คือ โศลกในรามายณะ พาลกาณฑ์ สรรคที่ ๒ บทที่ ๑๕  ความว่า

मा निषाद प्रतिष्ठाम्त्व । 
मगमः शाश्वतीः समाः ।   
यत् क्रौङ्च मिथुनात् एक ।
मवधीः काम मोहितम् ॥१-२-१५॥
ท่วงทำนองของคำสาปเป็นฉันท์ ที่มีความไพเราะ  ฤาษีวาลมีกิพิจารณาเห็นดังนั้น  ก็คิดได้ว่า   จะเอาฉันท์ที่ตนเองขึ้นได้โดยบังเอิญนี้ไปแต่งเรื่องพระรามที่ฤาษีวาลมีกิได้ฟังจากพระฤาษีนารทเมื่อครั้งก่อน  (ก่อนหน้านั้น พระฤาษีนารทได้เล่าเรื่องพระรามให้ฤาษีวาลมีกิฟังแล้วเมื่อมาเยือนที่อาศรมของฤาษีวาลมีกิ) แล้วฤาษีวาลมีกิก็แต่งเรื่องพระรามด้วยฉันท์ดังกล่าว จากนั้น ก็ฝึกขับเรื่องรามายณะนั้น  ความทราบไปถึงพระฤาษีนารทและพระพรหม  ทั้งพระฤาษีนารทและพระพรหมจึงมาขอให้ฤาษีวาลมีกิขับรามายณะให้ฟัง

โศลก "มา นิษาท ฯ" นั้นสามารถแปลได้ ๒ แบบ  ถ้าอยากทราบความหมายของโศลก  ขอให้ไปหาอ่านเอาเถิด 

ภาพทับหลังที่ปราสาทบันทายฉมาร์ ภาพล่าง คงเป็นภาพที่เล่าเรื่องตามข้างต้น  ถ้าภาพฤาษีที่ดีดพิณคือฤาษีวาลมีกิ  ในทับหลังภาพบนก็น่าจะเกี่ยวกับเรื่องรามายณะที่ฤาษีวาลมีกิขับด้วย   แต่ยังไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นรามายณะตอนใด   ที่ปราสาทบันทายฉมาร์นี้  ทราบว่า มีภาพสลักเกี่ยวกับฤาษีวาลมีกิภาพอื่นอยู่ด้วย   

อยากทราบรายละเอียดเกี่ยวกับทับหลังภาพบน ว่าใช่ตอนอัปสราปราบนนทุกรึเปล่า

ขอบคุณมากครับ

ภาพแกะสลักทับหลังภาพบนนั้น  เป็นเนื้อเรื่องตอนหนึ่งในรามายณะ  อุตตรกาณฑ์  (สรรคที่ ๗๓ - ๗๖ ) มีใจความโดยสรุปว่า

ครั้งหนึ่ง มีพราหมณ์อาวุโสเดินอุ้มศพบุตรชายมาที่ประตูพระราชวังของพระราม  พลางร้องไห้คร่ำครวญว่า  ทำไมอยู่ดีๆ บุตรชายของตนซึ่งเพิ่งอายุได้ ๕ ขวบต้องมาตายก่อนเวลาอันควร  การตายอย่างนี้ไม่เคยบังเกิดขึ้นมาก่อนในราชอาณาจักรของพระราม  คงเป็นเพราะพระรามมีมลทินความผิดอะไรสักอย่างที่ทำให้บุตรชายของตนต้องตาย  ข้าแต่พระราม  พระองค์จงได้ดโปรดนำชีวิตบุตรชายของเราคืนกลับมาด้วย ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ (คร่ำครวญอีกยาวมาก)  พระรามได้ทรงสดับคำของพราหมณ์อาวุโสนั้นก็ได้ทรงนำเรื่องดังกล่าวไปปรึกษากับวสิษฏะ วามเทพ มรรกัณเฑยะ  เมาทคัลยะ กัศยปะ  กาตยายนะ ชาพาลิ เคาตมะ และนารทะ  นารทะได้กราบทูลพระรามว่า เหตุที่บุตรชายของพราหมณ์ดังกล่าวตาย  เพราะว่ามีคนวรรณะศูทรมาบำเพ็ญตบะ  แล้วนารทะได้อธิบายต่อไปว่า  ในกฤตยุคนั้น มีแต่คนวรรณะพราหมณ์ที่บำเพ็ญตบะ   ในเตรตายุคจึงได้เพิ่มให้คนวรรณะกษัตริย์สามารถบำเพ็ญตบะได้อย่างพราหมณ์   ส่วนในทวาปรยุคนี้ ก็ได้เพิ่มให้คนวรรณะไวศยะ (แพศย์) สามารถบำเพ็ญตบะได้ด้วย   คนวรรณะศูทรในยุคนี้ ยังไม่สามารถบำเพ็ญตบะได้  จนกว่าจะเข้าเขตกลิยุคเมื่อไร คนวรรณะศูทรจึงจะบำเพ็ญตบะได้อย่างวรรณะอื่นๆ    ว่าแล้วนารทะก็กราบทูลพระรามรีบเสด็จออกค้นดูว่า มีฤาษีตนใดที่เป็นคนวรรณะศูทร  ก็ให้กำจัดเสียอย่าให้เป็นมลทินแห่งทวาปรยุค   พระรามจึงเสด็จโดยบุษบกออกตามหาฤาษีวรรณะศูทร  จนกระทั่งไปพบฤาษีตนหนึ่ง ชื่อ สัมพูกะ ณ อาศรมที่อยู่ทางทิศเหนือของภูเขาไศวละ   ใกล้ทะเลสาป   สัมพูกะกำลังบำเพ็ญเอาหัวยืนต่างเท้า   พระรามไม่รอช้ารับสั่งถามทันทีว่า  สัมพูกะเกิดในวรรณะใด  สัมพูกะตอบทันทีว่า  ตนเกิดในวรรณะศูทร  พระรามได้ยินดังนั้นก็ได้เอาพระแสงดาบตัดศีรษะสัมพูกะทันที.

ภาพทับหลังภาพบน จึงตีความได้ดังนี้

ฤาษีที่ดีดพิณด้านซ้าย  คือ วาลมีกิ    คนไว้ผมมวยนั่งทำท่าร้องไห้เศร้าโศกอยู่ มีร่างเด็กอยู่ในตัก  คือพราหมร์อาวุโสที่มาร้องให้พระรามนำชีวิตของบุตรชายตนกลับคืนมา   รูปคนตรงกลาง  แลเห็นรายละเอียดไม่ถนัดนัก  แต่ดูจากท่านั่ง การไว้หนวดเครา น่าจะเป็นฤาษี  ซึ่งน่าจะหมายถึง พระฤาษีนารทะ ซึ่งเป็นกราบทูลเรื่องศูทรบำเพ็ญตบะในอาณาจักรของพระราม  ถัดมา  คือ พระรามถือดาบตัดศีรษะสัมพูกะ  ทับหลังภาพนี้จึงความหมายตามเนื้อเรื่องรามายณะ อุตตรกาณฑ์ดังนี้    ไม่ใช่ภาพรามายณะตอนนางอัปสร(พระนารายณ์แปลง)ปราบนนทุกแน่นอน 8) ;D  และเนื้อเรื่องรามายณะตอนนี้ (พระรามฆ่าสัมพูกะ) ก็ไม่ปรากฏในเรื่องพระรามฉบับอื่น