ขอถามค่ะ
แล้วอีกสองสาย เรียกว่าพระอะไร ในเมื่อสมเด็จกรมพระยาปวเรศฯไม่ได้เป็นผู้สร้าง ก็ไม่น่าจะเรียกว่าพระกริ่งปวเรศ
ถ้าเป็นพระเก่าแก่มาตั้งแต่สมัยอยุธยา มีชื่อเดิมมาตั้งแต่แรกหรือเปล่าคะ
พระกริ่งในประเทศไทย
พระกริ่งในประเทศไทย นั้นต้องยอมรับว่า เจ้าตำรับการสร้างพระกริ่งในปัจจุบันนี้ ต้องยกให้วัดสุทัศน์เทพวราราม เนื่องจากมีชื่อเสียงโด่งดังและมีประวัติการสร้างพระกริ่งมาอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่พ.ศ. ๒๔๔๑ เป็นต้นมา
แต่ถ้าจะยกย่องให้พระกริ่งองค์แรก ที่หล่อขึ้นในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ก็ได้แก่ วัดบวรนิเวศ โดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ วัดบวรนิเวศวิหาร ทรงสร้างขึ้นมาและเรียกกันโดยสามัญว่า “พระกริ่งปวเรศ”
สำหรับตำราการสร้างพระกริ่งในประเทศไทยพบดังนี้ว่าตำราสร้างพระกริ่งในยุคกรุงรัตนโกสินทร์นี้ เดิมเป็นตำราของสมเด็จพระนพระชัต วัดป่าแก้ว สำนักอรัญญิกาวาสสมถธุระวิปัสสนาธุระแห่งกรุงศรีอยุธยา และมาอยู่ที่สมเด็จกรมพระยาปรมานุชิตชิโนรส ศรีสุคตขัตติยวงศ์ วัดพระเชตุพนฯ จากนั้นพรมงคลทิพย์มุนี (มา) วัดจักรวรรดิราชาวาส ก่อนที่จะมาตกอยู่ที่สมเด็จพระสังฆราช (แพ) เมื่อครั้งยังทรงสมณศักดิ์เป็นพระเทพโมลี
ผมเคยตั้งกระทู้เกี่ยวกับพระกริ่งทุกรูปแบบไว้ที่นี่ครับ เชิญเข้าไปอ่านได้เลยครับ
ประวัติพระกริ่ง แห่งสยามประเทศ คือกล่าวอย่างสรุปคือ ตำราสมัยอยุธยานั้นสืบทอดมายัง สมเด็จกรมพระปรมานุชิต มายังกรมพระยาปวเรศ (อันเป็นพระกริ่งสายวัดบวรฯ ) และส่งมายังเจ้าคุณมา (สร้างพระกริ่งล้มลุก อันเป็นพระกริ่งสายวัดสามปลื้ม) และสังฆราช (แพ) ท่านได้นำตำรามาสร้างพระกริ่งเป็นสายวัดสุทัศน์สืบมาจนบัดนี้ครับ