เรือนไทย

General Category => ภาษาวรรณคดี => ข้อความที่เริ่มโดย: azante ที่ 11 ก.ย. 22, 09:29



กระทู้: สอบถาม บทประพันธ์ รัชกาล ที่ 5
เริ่มกระทู้โดย: azante ที่ 11 ก.ย. 22, 09:29
จากที่บอกว่า เป็นพระราชนิพนธ์ รัชกาลที่ 5

เห็นหน้ากันเมื่อเช้า         สายตาย
สายสุขอยู่สบาย             บ่ายม้วย
บ่ายยังรื่นเริงกาย           เย็นดับ ชีพนา
เย็นอยู่หยอกลูกด้วย        ค่ำม้วยดับสูญ

วรรคที่ สอง คำที่สองและสาม ควรสลับกันมั้ยครับ
จะได้ถูกต้องตามบังคับ เอก โท
น่าจะทรงทราบถึงกฎนี้ หรือ คัดลอกกันมาผิดๆ


กระทู้: สอบถาม บทประพันธ์ รัชกาล ที่ 5
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 11 ก.ย. 22, 10:26
พระราชนิพนธ์ ถูกต้องแล้วค่ะ
คำตาย ใช้แทนคำที่มีวรรณยุกต์เอกได้ค่ะ  ในการแต่งโคลงสี่สุภาพและโคลงอื่นๆ


กระทู้: สอบถาม บทประพันธ์ รัชกาล ที่ 5
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 11 ก.ย. 22, 10:28
ดูตัวอย่างจาก นิราศนรินทร์ นะคะ
ใช้คำตาย และสระเสียงสั้น แทนคำที่ต้องใช้วรรณยุกต์เอก ค่ะ

 อยุธยายศล่มแล้ว              ลอยสวรรค์ ลงฤๅ
สิงหาสน์ปรางค์รัตน์บรร-      เจิดหล้า
บุญเพรงพระหากสรรค์      ศาสน์รุ่ง เรืองแฮ
บังอบายเบิกฟ้า              ฝึกฟื้นใจเมือง


กระทู้: สอบถาม บทประพันธ์ รัชกาล ที่ 5
เริ่มกระทู้โดย: azante ที่ 11 ก.ย. 22, 12:14
ขอบคุณครับ
เพียงแต่จะเสนอว่า ถ้าเคร่ง ข้อบังคับจริง
การใช้วรรณยุกต์ ตรงตามตำแหน่ง จะถือว่ามีความชำนาญ
ถ้าสลับเป็น
สายอยู่สุขสบาย ก็จะถูกต้องมากขึ้น
หรือ ท่านอาจจะเล่นคำ สัมผัสอักษรจึงเป็น
สายสุขอยู่สบาย แทน


กระทู้: สอบถาม บทประพันธ์ รัชกาล ที่ 5
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 11 ก.ย. 22, 13:33
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระปรีชาชาญด้านแต่งโคลงสี่สุภาพ  ดูจาก "นิทราชาคริต" ได้เป็นตัวอย่าง
ท่านน่าจะทรงพิจารณาแล้วว่าควรใช้คำไหนกับตรงไหน อย่างไร   จึงจะเหมาะสม ค่ะ   
ข้อนี้เป็นสิทธิส่วนตัวของกวี   ต่อให้เป็นกวีท่านอื่นที่ไม่ใช่พระมหากษัตริย์ ดิฉันก็ไม่ไปก้าวล่วงวิธีการใช้คำของท่าน 


ส่วน เรื่องที่คุณเห็นว่า "การใช้วรรณยุกต์ ตรงตามตำแหน่ง จะถือว่ามีความชำนาญ" นั้นก็ไม่จริง    กวีที่ชำนาญย่อมพลิกแพลงหาศัพท์มาใช้หลากหลาย  โดยไม่ผิดข้อบังคับ  และไม่จำเป็นต้องระวังตัวทุกกระดิกอยู่กับไม้เอกไม้โท    จนกระทั่งขาดความลื่นไหล 
ถ้าระวังแบบที่คุณว่ามา  ดิฉันกลับเห็นว่าเป็นความอ่อนหัดของคนที่แต่งโคลงฉันท์กาพย์กลอน ที่ "เกร็ง" กับการแต่งมากกว่าค่ะ


กระทู้: สอบถาม บทประพันธ์ รัชกาล ที่ 5
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 12 ก.ย. 22, 11:35
วรรคแรกของบาทที่ ๒ ของโคลงบทนี้ ที่ปรากฎในเว็บไซต์ต่าง ๆ บ้างก็ว่า "สายสุขอยู่สบาย" บ้างก็ว่า "สายอยู่สุขสบาย"

สืบค้นหาที่มาของโคลงบทนี้ ในหนังสือ ประชุมโคลงสุภาษิตพระราชนิพนธิ์ในรัชกาลที่ ๕ (https://www.finearts.go.th/storage/contents/2022/06/file/DzE7MhA23G2MhNPeFsF5Al9eUwnE4E2okAMv4bYA.pdf) ไม่พบ

บางแห่งว่าโคลงบทนี้มาจากโคลงโลกนิติ  ค้นหาในหนังสือ ประชุมโคลงโลกนิติ (https://www.finearts.go.th/songkhlalibraryk/view/20509-ประชุมโคลงโลกนิติประชุมโคลงโลกนิติ) ก็ไม่พบเช่นกัน

มีที่มาจากไหนกันแน่หนอ ⁉️