เรือนไทย

ได้ไปวัดทองธรรมชาติหลังจากเมื่อวันที่21ก.ค.ที่ผ่านมาได้ไปมาทีนึงแต่ฝนตกหนักพระเลยจำวัดตั้งแต่เที่ยง เว้นหนึ่งวันหนีสุริยคลาสเข้าไปวันที่23ก.ค.ถึงวัดเพลพอดี พระบ่นอุบมาทำไมตอนเพล อ้าวก็มาหลังเพลก็จำวัดหนิท่าน จะมาเช้สก็บ้านอยู่ไกลภาระเยอะไหนจะรถติด เห็นความพยายามอย่างนี้แล้ว ท่านเลยเมตตา ให้ไปถ่ายภาพได้ตามอัธยาศัย แต่ขอขังไว้ในโบสถ์ ไฟก็ไม่เปิด ดีว่าหน้าต่างเปิดแล้วมันสว่างพอ แต่พัดลมเปิดไม่ได้ เกือบกลายเป็นหมูหันเหมือนกันหลังใช้เวลาถ่ายรูปไปตั้งแต่11.10น.ถึง13.00น.ร่วม2ชั่วโมงถ่ายไป350รูป ปวดหัวแทบระเบิดหิวก็หิว คิดไปว่ากูนี่ถ้าจะบ้ามั้งเนี่ย แต่ก็เอาเหอะ ถ่ายออกมาแล้วก็พอใจรูปที่ได้มา เอาประวัติไปดอ่านคร่าวๆแล้วมาดูรูปกัน

วัดทองธรรมชาติ" แต่เดิมนั้นวัดทองธรรมชาติก็มีชื่อสั้นๆ ว่าวัดทองเท่านั้น แต่เนื่องจากบริเวณใกล้เคียงมีวัดทองนพคุณตั้งอยู่ เพื่อความไม่สับสนชาวบ้านแถบนั้นจึงเรียกวัดทองธรรมชาติว่า "วัดทองบน" คู่กับ "วัดทองล่าง" ซึ่งก็คือวัดทองนพคุณนั่นเอง  วัดทองธรรมชาตินี้เป็นวัดเก่าแก่สร้างมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา และในสมัยรัชกาลที่ 1 กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) หรือพระองค์เจ้าหญิงกุ พระขนิษฐาในรัชกาลที่ 1 และกรมหมื่นนรินทรพิทักษ์ พระภัสดา ได้ทรงร่วมมือกันปฏิสังขรณ์วัดขึ้นใหม่ แต่ยังไม่ทันเสร็จสมบูรณ์ การก่อสร้างก็ต้องหยุดชะงักลง เพราะกรมหมื่นนรินทรพิทักษ์สิ้นพระชนม์ลง จนมาในสมัยรัชกาลที่ 3 พระองค์ก็ได้โปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร เป็นแม่กองสานต่อการปฏิสังขรณ์วัดจนเสร็จสมบูรณ์ และได้พระราชทานชื่อวัดว่า "วัดทองธรรมชาติ"
       พระประธานในพระอุโบสถนี้เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบันได้พระราชทานนามแก่พระประธานองค์นี้ว่า "พระพุทธชินชาติ มาศธรรมคุณ" มีพระอัครสาวกอยู่ด้านซ้ายและขวาสององค์
       
       ส่วนจิตรกรรมฝาผนังด้านในก็งดงามไม่แพ้กัน ด้านหลังพระประธานเป็นภาพไตรภูมิ ส่วนด้านตรงข้ามพระประธานเป็นภาพพระพุทธประวัติตอนมารผจญ ส่วนด้านข้างของพระอุโบสถก็เป็นภาพเทพชุมนุมและภาพพุทธประวัติ รวมถึงภาพวิถีชีวิตผู้คนในหมู่เรือนไทยและตึกในยุคกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นที่ผนังระหว่างประตูด้านหลังพระประธาน ซึ่งนักวิชาการทางโบราณคดีและศิลปะคาดว่าจะเป็นชุมชนวังบูรพาเนื่องด้วยเป็นชุมชนเดิมของผู้ดำริคิดสร้างวัด แต่ปัจุบันนี้ภาพจิตรกรรมฝาผนังของที่นี่ได้มีการซ่อมแซมต่อเนื่องจากส่วนที่ชำรุดไป เสียแล้วนับเป็นอีกสถานที่นึงที่ทำให้คุณค่าของจิตรกรรมฝาผนังได้อ่อนด้อยลงจะด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการหรือเหตุอื่นใดขอไม่กล่าวถึง เพราะเบื่อเสียแล้ว

ห้องภาพที่1 มุมผนังด้านหลัง(รักแร้ผนัง)ซ้ายมือพระประธานเริ่มเรื่องพุทธประวัติเขียนตอนพระอินทร์ทูลอารธนาท้าวสันตดุสิตเทวราชให้มาจุติในพระครรภ์ของพระนางสิริมหามายา(ช่วงบนผนังส่วนช่วงล่างเขียนตอนอภิเษกสมรศของพระเจ้าสุทโธทนะกับพระนางสิริมหามายา

ภาพตอนที่2 ประสูติพระพุทธเจ้าและพยากรณ์พุทธลักษณะแสดงปาฏิหารย์ขึ้นไปประทับยืนบนชฎาของกาฬเทวิลดาบส ถ่ายเต็มผนังไม่ได้เพราะชิดองค์พระประธาน

ภาพตอนที่3 แสดงเค้าดครงภาพ4กลุ่มเรื่องคือพระราชพิธีอภิเษกสมรสเจ้าชายสิทธัตถะและพระนางพิมพา เสด็จประพาสอุทยานพบเทวทูตทั้ง4 ทอดพระเนตรพระนางพิมพาและพระราหุลและออกมหาภิเนษกรมณ์

ภาพตอนที่4 ตอนตัดพระเมาลี ครองเพศบรรพชิต บำเพ็ญทุกรกิริยามีปัญจวัคคีย์เฝ้าอุปัฏฐาก ตอนสดับเสียงพิณพระอินทร์ให้ทรงเลือกเดินสายกลาง ตอนนางสุชาดาถวายข้างมธุปายาสและทรงลอยถาด

ภาพตอนที่5 โสตถิยพราหมณ์ถวายหญ้าคา ภาพพระพุทธเจ้าประทับบนบันลังก์มี่ซุ้มเรือนแก้วและเหล่าเทะกำลังฟ้อนรำยินดีที่ชนะมาร  ธิดาพญามารร่ายรำล่อลวงพระพุทธเจ้า แล้วพระพุทธเจ้าประทับริมสระมุจรินทร์ จบด้วยตปุสสะ ภัลลิกะถวายก้อนสัตตุผง

ภาพตอนที่6 ท้าวสหัมบดีพรหมทูลอาราธนาพระพุทธเจ้าแสดงธรรมโปรดแก่เทพเทวดาและสัตว์โลกทั้งปวง

ตอนที่7ผนังระหว่างประตูใต้ภาพมารผจญหน้าพระประธาน เขียนตอนโทณพราหมณ์แบ่งพระบรมสารีริกธาตุ

ภาพที่8พระพุทธเจ้าแสดงปฐมเทศนาโปรดปัญจวัคคีย์และโปรดชฎิลดาบศ

ภาพตอนที่9 พระพุทธเจ้าเสด็จโปรดพระประยูรญาติศากยวงศ์ โปรดพุทธบิดาและนางมหาประชาบดี โปรดพระนางพิมพาพระร่หุล แลพระราหุลบรรพชา (ผนังตอนนี้เขียนซ่อมเสียเยอะจึงเป็นฝีมือใหม่อยู่มาก)ที่ว่าไม่ธรรมชาติก็ด้วยสาเหตุนี้แหละ

ภาพที่10 พระพุทธเจ้าเสด็จโปรดพุทธมารดา ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์(เปิดโลก)

ภาพตอนที่11 พระพุทธเจ้าประชวร ปรินิพพานและถวายพระเพลิงพระบรมศพ เป็นตอนนึงที่งดงามและมีชื่อเสียงของจิตรกรรมฝาผนังวัดนี้ เสียดายมากทีมีการซ่อมเสียเยอะโดยเฉพาะตอนการละเล่นต่างในงานพระบรมศพ งดงามเป็นธรรมชาติเหลือเกิน

ภาพตอนที่12 เป็นภาพธาตุอันตรธานซึ่งเป็นเหตุการณ์หลังพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว218พรรษา พระเจ้าอโศกมหาราชทรงแจกพระบรมสารรีริกธาตุไปประดิษฐาน ณ มหาสถูป 84000องค์ ในการพิธินั้นพญามารวสวัสดีจะมาทำลายพิธี พระเจ้าอโศกจึงได้นิมนต์พระอุปคุตต์เถระมาปราบโดนเสกสุนัขเน่าพันคอไว้และทรงเสกสุนัขเน่าพันคอพญามารไว้แล้วจับมัดกับต้นไม่ให้ได้รับทุกข์ทรมานจนต้องยอมแพ้(ถ่ายเต็มผนังไม่ได้น่าเสียดาย เพราะตอนนี้เป็นอีกตอนที่งดงามมาก)

ห้องภาพที่13 พระพุทธเจ้าแสดงธรรมแก่กษัตริย์ทั้งปวง เข้าใจว่าคงสุดผนังแล้วไม่มีตอนใดให้เขียนเลยเขียนตอนแสดงตอนเทศนาซึ่งช่างวัดนี้ดูจะถนัดนักตอนล่างมีเขียนภาพป่ามีหมูป่าปรากฎอยุ่สวยงามที่เดียว ส่วนตอนบนเป็นแม่น้ำมีปลาดำผุดดำว่ายมีชีวิตชีวายิ่งนัก(น่าเสียดายที่มีการติดตั้งแผงไฟทับไปบนจิตรกรรมแบบนี้ เป็นอย่างนี้ทุกวัดเลยจริงๆพับผ่า)

ภาพตอนที่14 จบทุกผนัง (นังระหว่างประตูด้านหลังพระประธาน)เขียนเป็นภาพหมู่เรือนแบบต่างๆมีเรือนไทยแฝดสามหลัง บ้านตึก บ้านจีน สันนิษฐานว่าเป็นด้านหน้าของวังบูรพา มีผู้คนสัญจรไปมา ลักษณะของภาพชีวิตความเป็นอยู่และสังคมของคนในรัตนโกสินทร์ตอนต้นให้เห็นอย่างชัดเจน (ไม่สามารถถ่ายมุมตรงได้เพราะชิดกับด้านหลังพระประธาน)

เทพชุมนุมของวัดนี้ เขียนแบบคตินิยมของจิตรกรรมไทยทั่วไป

ต่อไปขอนำเสนอบางส่วนของผนังที่สวยงามของวัดนี้ครับเริ่มจากตอนนี้ ตอนเจ้าชายสิทธัตถะเสด็จทอดพระเนตรพระนางพิมพมและพระราหุล จะเห็นเล่าสนมกำนัลนอนกลิ้งเกลือกผ้าผ่อนหลุดหลุ่ยเปิดเห็นของสงวนแต่ที่แปลกใจไหงมีเจ้าแขกอาหรับโพกผ้าโผล่มาร่วมดอมดมของสงวนซะเนี่ย ไอ้ลามกเอ๊ย

ภาพเหล่าชาวบ้านร่วมชมมหรสพต่างๆในงานพระบรมศพพระพุทธเจ้าอันมีชื่อเสียงของวัดนี้

รายละเอียดอีกตอยเป็นภาพหญิงชาวบ้านกำลังให้นมลูก ช่างมีชีวิตชีวาดีแท้

พระพุทธเจ้าประทับริมสระมุจรินทร์พญานาค7เศียรแผ่พังพานขนดหางม้วนเป็นชั้นถวายเป็นบัลลังค์ประทับ

ภาพโฑณพราหมณ์กำลังแบ่งพระบรมสารีริกธาตุโดยพยายามซ่อนพระเขี้ยวแก้วไว้ในหมุ้นผมร้อนถึงพระอินทร์ต้องหายตัวมาแอบเอาไปเก็บไว้ที่จุฬามณีที่ดาวดึงส์ ช่างที่นี่เขียนแปลก แอบๆซ่อนๆยังไงพิกล

แว่บมาขอชมภาพเขียนสวยๆ คลายเครียดหลังจากเก็บตัวอ่านหนังสือเตรียมสอบอยู่
ภาพเขียนที่นี่ชอบภาพหลังพระประธานมากเลยครับ

โพสต์หลายรูปแล้วกระทู้โหลดช้ามาก เริ่มไม่สนุกแล้วครับ ข้อมูลมีเยอะแต่โพสต์ได้ช้า ส่งท้ายที่รูปนี้ละกัน รูปโกศพระศพพระพุทธเจ้าในเรือนปราสาท5ยอดพิธีพระราชทานเพลิงศพพระพุทธเจ้า

คติแปลกของวัดนี้ซึ่งภาพเขียนเป็นสมัยร.3นั้น นอกจากการเขียนภาพหมู่เรือนไทยและตึกแบบจีนที่ด้านหลังพระประธานซึ่งมีเขียนที่นี่ทีเดียวแล้ว ยังมีที่ภายนอกพระอุโบสถบริเวณหัวเสาบันไดปั้นเป็นรูปแหวนนพเก้าปิดทองประดับกระจกสวยงามแปลกตาอีกที่นึง อ้อในพระอุโบสถยังมีภาพเขียนตรงบานแผละประตูหน้าต่างที่เขียนเป็นภาพคอนนกและนกเลี้ยงต่างๆที่สวยงามอย่างนกแก้วและรูปเครื่องประดับคอนนกที่ตกแต่งอย่างวิจิตรด้วย

จริงๆยังมีรูปสวยๆอีกหลายตอนแต่เสียเวลาโพสต์นานมาก ขอส่งท้ายด้วยรูปแหวนนพเก้าบริเวณบันได้เพราะเห็นเป็นคติที่แปลกไม่มีที่อื่น และหวังว่ากระทู้นี้จะมีคนดูบ้าง ไม่หยั่งงั้นคนโพสต์คงหมดกำลังใจแล้วอีกหน่อยก็จะเก็บไว้ดูเองดีกว่า5555555555555555

มาดูรายละเอียดภาพเขียนวัดนี้กันต่อ ว่าแต่มวลหมู่สมาชิกชมรมหายไปไหนกันหมด(อันนี้ภาพตอนเหล่าเทพเทวดามาร่วมยินดีที่องค์พระพุทธเจ้าทรงชนะมาร) ปกติไม่ค่อยเขียนแยกออกมาเป็นตอนอย่างวัดนี้

ภาพตอนตัดพระเมาลี

พระอินทร์เหาะมารับพระเมาลีพร้อมพานผะอบ ภาพพระอินทร์เขียนได้งดงามทีเดียว

ภาพตอนโปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

ไม่ไหวครับโหลดนานจริงๆ สั่งลาด้วยภาพพระอุโบสถละครับ  ต้องไปพัฒนาทำเว็ปตัวเองให้เกิดเสียที สำหรับท่านที่ดูภาพแล้วสนใจอยากพูดคุยเรื่องจิตรกรรมไทยก็ติดต่อผมได้ที่paparyu15@gmail.comครับ

แวะเข้ามาอีกรอบครับ ภาพเขียนของวัดนี้เหมือนจะไม่ใช่ฝีมือช่างหลวงนะครับ(ไม่รู้ใช่ไหม)
มีความเป็นธรรมชาติดีครับแต่รู้สึกจะไม่ค่อยเฉียบขาด แต่เขาเขียนบรรยากาศดีมากเลยครับ
ภาพไทยนี่เขียนบรรยากาศ ให้เข้ากับเรื่องของตัวละครได้กลมกลืนดีจังนะครับ
ผมก็เคยไปครับวัดนี้แต่ตอนไปวัดเงียบๆ เลยเข้าไปด้อมๆมองๆดูทรงพระอุโบสถสักรอบ

พี่ยีนส์ครับประเทศไทยยังมีวัดที่สวยๆแบบเรียบๆอย่าง วัดต้นเกว๋น วัดโบสถ์ที่อุทัย วัดใหญ่ที่เพชร อีกไหมครับ
เห็นพี่ไปวัดมาแทบทั่วประเทศแล้วเลยถามดูน่ะครับอยากจะไปชมงานเก่าๆ บรรยากาศดีๆ อย่างสามวัดที่กล่าวไปผมชอบมากเลย

ยังมีอีกมากมายนักรน้องเอ๊ยทั้งไกลใกล้ ที่สระบุรีก็มีหลายวัด สุพรรณก็หลายวัด บรรยากาศก็ดี ราชบุรีก็อีกมาก พัทลุง สงขลา อุตรดิตถ์ นครราชสีมา สาธยายไม่หมด แต่ก็อยู่ในสภาพหลุดร่อนผุผังจะหาสมบูรณ์ร้อยเปอร์เซ็นต์ยากนัก อย่างที่วัดทองธรรมชาตินี้ซ่อมเมื่อปี31โดยช่างกรมศิลป์และสภาพปัจจุบันซ่อมและเขียนเติมโดยช่างที่ไม่ใช่กรมศิลปซึ่งเดิมเกือบจะเป็นกลุ่มพี่ได้ทำอยู่แล้ว ส่วนในวิหารนั่นแหละกลุ่มพวกพี่ทำเองดังรูป อ้อลืมบอกฝีมือที่วัดทองฯนี้ไม่ถึงช่างหลวงแน่นอนครับ คงเป็นแค่ช่างที่มีฝีมือรองลงไป แต่ลักษณะเช่นนี้ย่อมเป็นการดีที่จะไม่อยู่ในขนบการเขียนแบบเดิมอาจมีการสอดแทรกสไตล์การเขียนของตนลงไปอย่างตอนตวงพระธาตุนั่นประไร มีใครเขียนแอบซ่อนแบบที่นี่บ้าง หรือแม้แต่การเขียนแบบแผนผังบ้านเรือนด้านหลังพระประธานนั่นก็ใช่ นับเป็นจิตรกรรมฝาผนังวัดนึงที่มีคุณค่ามากในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้นครับ

    ภาพสวยมากครับ ขอชื่นชมในความพยายาม  จะติดตามงานชิ้นต่อไปครับ

รู้สึกดีที่มีคนชื่นชม และรอชมผลงาน ดีใจที่ยังมีคนเห็นคุณค่าจิตรกรรมไทย สร้างกำลังใจให้อีกเยอะว่าแต่คุณยุทธ คุณแพรหายไปไหนกันหมด โปรแกรมหน้า เอาใกล้ๆก่อนก็ได้ แถวจังหวัดนนทบุรีดีที่สุด ยังมีอีกหลายวัดที่น่าสนใจ คุณแพรบอกว่าง15-16ส.ค. ท่านอื่นละว่าไง จะได้จัดโปรแกรม

ยังอยู่คะ แวะมากระทู้ทุกวัน ช่วงนี้ ขนข้าว ขนของกลับบ้าน เพราะบ้านสร้างใหม่เพิ่งเสร็จ เนตที่บ้านยังใช้ไม่ได้ ตอนนี้เลบแอบเล่นที่ทีทำงาน ช่วงนี้เลยง่วนกับการจัดบ้าน มีความสุขในการเอาหนังสือที่เคยซื้อหามาสะสม ออกมาจัดเรียงบนตู้หนังสือ และได้เห็นว่าตัวเองมีหนังสือเกี่ยวกับจิตรกรรมเยอะเหมือนกัน แต่..ยังไม่ได้อ่านเสียที  :o.. ไม่ได้แล้ว...คราวหน้าไปเที่ยว จะได้ตอบพี่ๆได้ :-[

ลงชื่อไปเที่ยว...รอสมาชิกเพิ่มเติมคะ

แหม๋น่าอิจฉาได้อยู่บ้านใหม่ ไม่เหมือนพี่รอเมียใหม่เหมือนกัน 55555555555555

อ้าวพี่เรื่องในครอบครัวนี่ตัวใครตัวมันนะครับ  ผมม่ายเกี่ยวครับ   ขอลงชื่อไปอีกตามเคยครับได้ความรู้ด้วยอิ่มด้วยครับ

หายไปนานเลยนะคะ สงสัยยุ่งเรื่องครอบครัว

ยินดีย้อนหลังด้วยนะคะ

ว่าแต่ ว่างสองวันกันหรือป่าวคะ ถ้าว่างทั้งสองวัน น่าจะไปไกลๆหน่อยนะคะ

สวัสดีทุกคนครับ เข้ามาขอลงชื่อไปด้วยคน ไม่มีเรียนทั้งสองวันเลย

เอาบานประตูวิหารน้อยวัดหน้าพระเมรุมาฝากด้วยครับ  ขอเอางานปฏิมากรรมมาแทรกๆบ้างคงไม่ว่ากันนะครับ
จากหนังสือวิวัฒนาการลายไทย อ.น ณ ปากน้ำ ท่านบอกว่าบานประตูเป็นงานสมัยพระเจ้าปราสาททอง
เห็นลายสลักรูปเทวดาที่บานประตูยังเห็นเค้าของเครื่องแต่งกายยังเป็นแบบอยุธยาตอนต้น(หรือตอนกลางช่วงต้น)อยู่ 

http://amonrain.multiply.com/photos/hi-res/20/7?xurl=http%3A%2F%2Famonrain.multiply.com%2Fphotos%2Falbum%2F20%2F20%237

งานพวกนี้ดูแล้วมีความสุขดีครับ ชอบมีอะไรซ่อนอยู่ให้ดูเพลินๆ

มาแล้ว ค่ะ.... อาทิตย์ ที่ผ่านมางานเยอะจริงๆ...ลงชื่อไปด้วยแน่นอนค่ะ คราวนี้  ;D

เข้ามาเห็นพอดีเลยเข้ามาตอบกระทู้นิดหนึ่งที่ว่าเข้ามาแล้วพระบ่นอุบ ก็เห็นจะจริงดังนั้น ท่านเป็นพระครูสังฆรักษ์มีหน้าที่คอยดูแลรักษาความสะอาด และความเรียบร้อย (แต่ก็ไม่เรียบร้อยเท่าไหร่) ก็ตามหน้าที่ล่ะ อุปนิสัยก็เป็นอย่างที่เธอว่านน่ะแหละ ไม่ใช่เฉพาะโยมอย่างเดียว พระเณรก็เช่นกัน ถูกโวยหมดถ้าไปเรียกตอนที่ท่านกำลังฝันหวานช่วงบ่าย โดนคอมเม้นพระ คอมเม้นวัดแบบนี้ น่าขายขี้หน้าจริงๆ แต่ตอนนี้เขาเปลี่ยนวาระพระภิกษุที่ดูแลโบสถ์ล๊ะ แจ้งให้ทราบอย่างเป็นทางการสักหน่อยว่า เวลาเปิดพระอุโบสถ วันปกติ จะเปิดตอนทำวัตรสวดมนต์เช้า และ เย็น เท่านั้น ในเวลาเช้า ก็แปดโมง เวลาเย็น ก็ห้าโมง นอกนั้นไม่ได้เปิดให้ใครเข้าชมอะไรซักเท่าไหร่ เพราะไม่มีเจ้าหน้าที่คอยเฝ้า แต่ในพระวิหารจะเปิดตั้งแต่เช้า จนถึงสี่โมงเย็นของทุกวัน   ที่ว่ามาวาดภาพหรือมาทำงานในพระวิหารตอนซ่อมใหญ่เป็นช่างชุดเดียวกันกับ นายเอสหรือเปล่าน่ะ ถ้าเป็นนายเอสฉันเองรู้จักดี

น้องใหม่ในวงการขอฝากตัวด้วยนะคะ
หากไม่มีชมรมอนุรักษ์  แล้วจิตรกรรมไทย
จะเหลือใว้ให้ลูก หลานเราได้ยลหรือเปล่า
ได้เห็นเพียงภาพก็ทรงคุณค่าพอค่ะ...
ดีใจนะคะที่เข้ามาในเว็ปนี้แล้วภาษาไทย
ก็ยังเป็นภาษาไทย  อย่าอนุรักษ์แต่ภาพจิตรกรรมนะคะ
ขอฝากให้อนุรักษ์ภาษาไทยด้วยค่ะ  ขอบคุณค่ะ