เรือนไทย

คงเคยได้ยินภาษิตว่า ชิงสุกก่อนห่าม
ขอถามค่ะว่า สำหรับผลไม้นั้น เรียงลำดับอย่างไรกันแน่
เหมือนเคยรู้จักแต่ ดิบ แล้ว แก่ แล้ว สุก (ไม่รู้ว่า เข้าใจถูกหรือเปล่า) ถ้าอย่างนั้น ห่ามนี่เป็นอย่างไรคะ สงสัยน่ะค่ะ

ห่ามเป็นอย่างไร...

ถ้าว่ากันด้วยเรื่องผลไม้แล้ว ห่ามน่าจะหมายถึง จะสุกก็ไม่สุก จะดิบก็ไม่ดิบ (แต่ไม่ใช่ดสุกๆดิบๆ)
เพราะฉะนั้น ถ้าจะเรียงตามอายุ ก็น่าจะได้ ดิบ ห่าม สุก(แก่)
แต่ผลไม้บางชนิดก็ไม่เรียกดิบ ห่าม หรือสุก มีศัพท์เรียกเฉพาะ เช่นมะพร้าว จะเป็น อ่อน ทึนทึก แก่ ห้าว...

อย่างที่คุณแจ้งบอกค่ะ   ห่ามคือช่วงที่ผลไม้ใกล้สุกแต่ยังไม่ทันสุกดี    แต่ก็พ้นระยะดิบมาแล้ว
นำมาเป็นสำนวนไทย " ชิงสุกก่อนห่าม"  หมายถึงหนุ่มสาวชิงได้เสียกันเสียก่อนแต่งงาน  ไม่เป็นไปตามขั้นตอนที่สมควร

อย่าชิงสุกก่อนห่ามไม่งามดี
เมื่อบุญมีคงจะมาอย่าปรารมย์
(ภาษิตอิศริญาณ)

แล้ว ห่าม ใน บ้าจริง เล่นอะไรห่ามๆ นี่จะมาจากช่วงผลไม้ใกล้สุกหรือเปล่าครับ
สำนวนที่ว่า รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา ผมก็ยังไม่เข้าใจว่าจะไปเกี่ยวอะไรกับเสากับจั่ว
แล้วอีกอันนึง กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้ แปลว่าอะไรครับ เป็นสำนวนไทยที่เอามาเรื่องสามก๊กหรือเปล้า ( ตอนที่โจสิตร่ายโศลกเพื่อให้โจผีปล่อยตัวไป )

ขออนุญาตมาต่อกลอนฉบับเต็มของคุณเทาชมพูนะคะ

"ชิงสุกก่อนห่าม"

จงรักนวลสงวนงามห้ามใจไว้
อย่าหลงใหลจงจำคำที่ร่ำสอน
คิดถึงหน้าบิดาและมารดร
อย่ารีบร้อนเร็วนักมักไม่ดี
เมื่อสุกงอมหอมหวนจึงควรหล่น
อยู่กับต้นอย่าให้พรากไปจากที่
อย่าชิงสุกก่อนห่ามไม่งามดี
เมื่อบุญมีคงจะมาอย่าปรารมภ์

เรื่องห่ามๆ ขอเชิญท่านอื่นตอบครับ แต่ตัวผมน่ะชอบมะม่วงห่าม หรือมะม่วงเข้าไคล ยังไม่สุกดีแต่ไม่ดิบแล้ว

เรื่องกว่าถั่วจะสุก งาก็ไหม้ ขออนุญาตเดาว่า ไม่เกี่ยวกับสามก๊กครับ เพราะในสามก๊กตอนนี้ไม่มีงาอยู่ด้วยซักเม็ด มีแต่ต้นถั่วเถาถั่วคั่วเม็ดถั่ว แล้วจีนก็ไม่มีสำนวนนี้ (ถั่วๆ งาๆ) พูดกันในภาษาจีนด้วย เป็นแต่ไทยเราเองเห็นเองว่า ถั่วเม็ดใหญ่ งาเม็ดเล็ก เอามาคั่วด้วยกันถั่วที่เม็ดใหญ่สุกช้ากว่า กว่าจะสุกได้งาก็ไหม้ไปหมดแล้ว หมายความว่าชักช้าทำอะไรไม่ทันการณ์
ที่โจสิดเขียนกวีให้พี่ชายตัวเองคือโจผีนั้นไม่ได้มีนัยอย่างนั้นครับ มีนัยว่า พี่น้องกันเอง ล้างผลาญกันเอง คือพระเจ้าโจผีจะหาเรื่องฆ่าโจสิด จึงบัญชาให้แต่งกลอนเกี่ยวกับความรักพี่น้องไม่ให้มีคำว่าพี่ว่าน้องอยู่เลย ถ้าแต่งไม่ได้จะตัดหัว โจสิดซึ่งเป็นนักกวีเลื่องชื่ออยู่ก็ว่ากลอนสด มีความว่า คนเขาตัมถั่วหรือคั่วถั่วในกะทะ ใช้เถาถั่วเป็นเชื่อเพลิง เม็ดถั่วในกะทะร้อน ร้องไห้บอกเถาถั่วว่า ต่างเกิดจากรากเดียวกัน ใยจะมาผลาญกันเองด้วยไฟโทสะอันร้อนเล่า.... โจผีได้ยินก็ใจอ่อน ยอมปล่อยโจสิดไป ไม่มีนัยเกี่ยวกับการชักช้าเสียเวลาไม่ทันการณ์ ดังนั้นผมจึงเดาว่า คำสำนวน 2 สำนวนนี้ไม่เกี่ยวข้องกันครับ ไทยไม่ได้เอามาจากจีน

ทำไม รักดีต้องหามจั่ว รักชั่วต้องหามเสา...

ผมว่า "ชั่ว"ในสำนวนนี้ไม่ได้หมายความไปถึง ไม่ดี หรือเลว แต่น่าจะเป็น "ขี้เกีขจ" มากกว่า
ดูรูปสำนวนนี้แล้วคงจะมีที่มาจากการสร้างบ้านทรงไทยแน่ครับ  บ้านทรงไทยเป็นบ้านที่ประกอบได้
ใครจะปลูกเรือนก็ไปซื้อชิ้นส่วนจากร้านที่ปรุงเรือนขาย มีทั้งจั่ว ฝาบ้าน เสา ฯลฯ พร้อมสรรพ
เมื่อซื้อแล้วก็ต้องขนย้ายพวกชิ้นส่วนต่างๆ ไปยังสถานที่ปลูกบ้าน  ชิ้นส่วนของบ้านมีทั้งที่ขนยาก
ขนง่าย ผมเดาว่าเสาน่าจะขนยากที่สุด เพราะเป็นซุงทั้งต้น มีน้ำหนักมาก ส่วนจั่วน้ำหนักเบากว่า
ขนง่าย พวกช่างมีฝีมือก็จะยกของเบาๆ ไป พวกกรรมกร หรือพวกที่เป็นช่างฝึกหัดต้องไปยกของ
หนักๆ  พอยกหลายๆ บ้านเข้าก็เหนื่อย ต้องพยายามพัฒนาฝีมือตนเองให้อยู่ในระดับช่างบ้าง
จะได้ไม่ต้องยกของหนักๆ  ใครที่ขี้เกียจหน่อยไม่ยอมพัฒนาตนเองก็ต้องยกเสาต่อไป โบราณท่าน
เลยพูดให้คล้องจองเสียเลยว่า "รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา"  มั่วอย่างนี้พอเข้าเค้ามั้ยครับ...

รู้สึกว่า กว่าถั่วจะสุก งาก็ไหม้
จะมาจากทํากระยาสารท หรือเปล่า (ไม่ค่อยแน่ใจ คุ้นๆ)

คำแปลศัพท์ฉบับแม่หญิงเรไร

"ห่าม"   หมายถึง ผู้ชายหน้าทะเล้น   เจ้าชู้นิด ๆ   ขวางโลกหน่อย ๆ   ร้องเพลงเก่ง และ ....น่ารัก
ตัวอย่าง  เช่น   แจ้ง ใบตอง   เป็นต้น

ว้าววววว

อย่าเอื้อมเด็ดดอกฟ้า........มาถนอม

สูงสุดมือมักตรอม...........อกไข้  

เด็ดแต่ดอกพยอม...........ยามยาก  ชมนา

สูงก็สอยด้วยไม้..............อาจเอื้อมเอาถึง





ท่องเอาไว้นะ แจ้ง ใบตอง จะได้ไม่เจ็บช้ำน้ำใจอีก



ล้อเล่นครับแม่หญิง.....ทำเอาผมหวั่นไหวอีกแล้ว



แม่หญิงให้ความหมายของคำว่า "ห่าม" ได้ใกล้เคียงครับ

ที่ตรงมากๆ ก็ตรงคำว่าน่ารักนี่แหละ อย่างนี้ต้องขอความกรุณา

แม่หญิงมาเป็นพจนานุกรม ฉบับประจำตัวของแจ้ง ใบตอง เสียแล้ว

พจนานุกรมฉบับแม่หญิงเรไร ไม่มีคำว่า "ของสูง" ค่ะ
ทุกอย่างในโลกนี้เท่าเทียมกัน

เอาบทนี้มาฝากคุณแจ้งค่ะ
 
โอ้ว่าดวงใจอยู่ไกลลิบ
เหลือจะหยิบมาชมภิรมย์สันต์
เหมือนดวงดาววาววาวอยู่กลางครัน
ชิดสวรรค์สุดเอื้อมมาเชยชม

เสียแรงชื่ออุษานารี
ใยไม่มีเทวามาอุ้มสม
ปล่อยให้นั่งฟูมฟายอกตรม
ร้อนระบมอนาถจะขาดใจ

รสใดไม่เหมือนรสรัก
หวานนักหวานใดจะเปรียบได้
แต่มิได้เชยชมสมใจ
ขมใดไม่เทียบเปรียบปาน

โธ่! แม่หญิงงงงงงงงง  กะเดี๋ยวคุณแจ้งเก๊าะไม่เป็นอันทำวิทยานิพนธ์กันพอดี  จบช้าหมดทุนเข้าตะแกจะหาเหตุไปประท้วงหน้าบ้านแม่หญิงขอให้รับผิดชอบจะว่าไงล่ะคะ?

อดไม่ได้.... แจมเสียหน่อย
ตามบท (มิวสิกวิดีโอ) ผมก็ต้องมาทำหน้าเศร้าๆ ยิ้มเหงาๆ เศร้าพองามๆ ....

พูดสั้นๆ ประโยคเดียว - ยินดีด้วย
(ฉุกใจได้คิดสิการแล้ว ดังดวงแก้วตกต้องแผ่นผา
ร้าวระยำช้ำจิตเจ็บอุรา ปิ้มว่าจะวายชีวี...)

พยายามสวมบท ดร. นิกขา เอ๊ย - น.ก.ขาสุดฤทธิ์ครับ

ก่อนจะเริ่มมหกรรมมิวสิกวีดีโอเรื่องใหม่   อิฉันขอความกรุณาให้คุณแจ้งทำวิทยานิพนธ์จบเสียก่อนนะเจ้าคะ
ส่วนพระเอกอกหักในบทนี้รับรองว่าไม่ตกงานเจ้าค่ะ  มีจ๊อบในอีกเว็บหนึ่งรออยู่แล้ว บทเด็ด แฮปปี้เอนดิ้งแบบห้าต่อหนึ่งเชียว
และตัวนางเอก....สตรีเป็นศัตรูของการเรียนนะหนู  กลับไปกินรวมมิตรใส่น้ำแข็ง  ฆ่าเวลาก่อนไป๊

เห็นแว๊บๆอยู่ในกระทู้ที่ rw ๖๔๓ ขออนุญาตลอกมาเลยนะครับ
เพราะตรงกับสถานการณ์ตอนนี้พอดี

...ถึงเกาะเรียนเรียนรักก็หนักอก
แสนวิตกเติมตรองเจียวน้องเอ๋ย
เมื่อเรียนกันจนจบถึงกบเกย
ไม่ยากเลยเรียนได้ดังใจจง

แต่เรียนรักรักนักก็มักหน่าย
รักละม้ายมิได้ชมสมประสงค์
ยิ่งรักมากพากเพียรยิ่งเวียนวง
มีแต่หลงลมลวงน่าทรวงโทรม...

ใครเป็นผู้แต่ง อยู่ในนิราศใด ก็ไปรอดูเจ้าของกระทู้เค้าเฉลยนะครับ...

เกิดเป็นผู้หญิงสมัยโบราณนี่ก็ลำบากนะครับ จะรักใครชอบใครแสดงออกมากก็ไม่ได้
ดูอย่างนางอุษาเป็นต้น ต้องรอให้เทวดามาอุ้มพระเอกมาหา  พูดถึงเรื่องอุ้มสมเคยเถียง
กับเพื่อนอยู่ครั้งหนึ่ง ว่าอุ้มสมนี่เทวดาท่านอุ้มผู้ชายไปหาผู้หญิง หรืออุ้มผู้หญิงไปหาผู้ชาย
เพราะว่าในวรรณคดีเทวดาจะอุ้มผู้ชายไปหาผู้หญิง แต่ในเพลงน้ำตาลาไทรกลับเป็น
ว่าให้อุ้มผู้หญิงไปหาผู้ชาย

...เทพารักษ์ร่มไทรสาขา   อุ้มสมพานางน้องมาให้ข้าเถิดนะพระไทร...

ไปเปิดดูพจนานุกรมแล้ว สรุปว่าจะเอาเนื้อหาในเพลงมาอ้างอิงนักก็ไม่ได้

คุณแม่ยายมาห้ามทัพแล้ว ขออนุญาตเจ้าของกระทู้ ปิดกระทู้แต่เพียงนี้ครับ