เรือนไทย

มีรูป มะปรางริ้ว และวิธีทำมั้ยคะ  ขอบคุณล่วงหน้าคะ

ผมลองใช้ google ค้นมาให้อาจจะถูกใจคุณเจ้าของกระทู้บ้าง ไม่ถูกใจบ้าง
ลองเลือกอ่านที่ถูกใจดูนะครับดูครับ


ภาพ (http://images.google.co.th/images?hl=th&source=hp&q=%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%A7&rlz=1R2ADFA_enTH351&oq=&um=1&ie=UTF-8&ei=OvqaS8rxK4u8rAfWmMXbAg&sa=X&oi=image_result_group&ct=title&resnum=1&ved=0CA8QsAQwAA)
[urlhttp://www.google.co.th/search?hl=th&source=hp&q=%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%A7&rlz=1R2ADFA_enTH351&oq=&um=1&resnum=1&ie=UTF-8&sa=N&tab=iw]เรื่อง[/url]

สวัดดีครับ...ว่าด้วยเรื่องของมะปรางริ้ว
วังบ้านหม้อถือเป็นต้นตำรับของมะปรางริ้ว ซึ่งเป็นเครื่องว่าอย่างหนึ่งของไทยเราการทำนั้นไม่ยากจำต้องอดทนมือเบาและก็นิ่งค่อยๆริ้วเป็นเส้นเล็กๆ(คล้ายกับการปอกเปลือกนั่นเอง)ที่สำคัญมีดต้องคมเป็นพิเศษมีดคว้านจะดีกว่ามีดแกะคือมีลักษณะยาวโค้งเล็กน้อย  การริ้วมีหลายลายมากอาทิเช่น ลายเกรียว,ลายกาบหอย,ลายคชกริช,ลายข้าวหลามตัด เป็นต้น  การริ้วต้องให้หนาอย่าริ้วเฉพาะผิวเปลือกนอกมิเช่นนั้นจะดำเพราะยางของมะปรางเอง ดูไม่น่ารัปประทาน เมื่อริ้วเสร็จแล้วก็ต้องคว้านเม็ดออกโดยคว้านทางด้านขว้าของผลมะปรางค่อยๆเซอะมีดไปตามเม็ดให้รอบ พยายามให้มีรอยกรีดน้อยที่สุดแล้วใช้มีดดันเม็ดออกด้านปลายผลของมะปราง ระวังอย่าให้ช้ำมือ จากนั้นชุบด้วยน้ำเชื่อมเพื่อปรับรสชาติของมะปรางและให้เงางามเห็นลายริ้วจะแจ้ง  อันนี้เป็นขั้นตอนโดยรวมนะครับสอดแทรกเคล็ดลับจากที่ได้เคยเรียนและทำมาแล้วเสียดายตอนผมเรียนไม่ได้เก็บภาพไว้ หรือถ้ามีเวลาหนังสือของอาจารย์มณีรัตน์  จันทนะผะลิน จะมีครบทั้งเนื้อหาและรูปแบบ จำได้ว่าน่าจะอยู่ในหมวดสลักขิงพริ้งเพลา มะปรางริ้ว อะไรประมาณนี้คับ

อ่านและเห็นมาบ้าง 

หลายปีมาแล้ว  พลอยแกมเพชร นำรูปมาลง  งามฝีมือเหลือแสน


ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ เขียนไว้ว่า เป็นการอวดฝีมือปอก  เป็นหัตถกิจโกศลของลูกผู้ดีสมัยก่อน
จะปอกทั้งพวงก็ได้แต่ต้องคว้านเม็ดข้างเดียว  ปอกทั้งพวงใช้ลายเกลี้ยงนะคะ

น้ำเชื่อมที่ชุบผลที่ปอกแล้วใส่เกลือเล็กน้อยเพื่อรักษาไม่ให้แห้งเห็นริ้วถนัด

ลายที่ท่านผู้หญิงเอ่ยถึงมี ริ้ว  คชกฤช  เกล็ดเต่า และเกลี้ยง      ดิฉันเคยเห็นลายไพ่ไทย
มีดคว้านนั้น เรียกว่ามีดทอง

สมัยเด็กๆ ญาติผู้ใหญ่ไม่มีเวลาทำกับข้าวหรืออาหารที่ประณีตมากนัก
 
ท่านแค่ปอกสับปะรสเป็นสับปะรดลูกจิ๋วๆใหญ่กว่าหัวแม่มือเล็กน้อย  มีก้านและตาครบ
ดิฉันก็รวบใส่ปากเร็วพอ ๆ กับที่ท่านทำเสร็จ  แล้วหลบไปอ่านหนังสือในสวนจนค่ำ

พูดแล้วคิดถึงจ้อนกับแดงและแอลแมนโซ

ขอบคุณทุกท่านค่ะ  ที่ช่วยตอบ แล้วมีภาพให้ดูด้วย

ดิฉันเคยสอนลูกชายครึ่งไทย ครึ่งฝรั่ง ทานมะปราง
แล้วเล่าให้ฟังถึงมะปรางริ้ว ที่อ่านมาจาก สี่แผ่นดิน

แต่ไม่เคยเห็นของจริง แม้รูป  ขอบคุณมากๆค่ะ

มะปรางเป็นผลไม้ผิวบาง ช้ำง่าย  การสลักลวดลายบนผิวจึงทำได้ยาก  ต้องใจเย็นและฝึกหัดอยู่นาน  กว่าจะทำได้
โบราณถือเป็นวิชาของสาวชาววัง   นอกเหนือจากอื่นๆ เช่นจีบพลูยาว ละเลงขนมเบื้อง
เอารูปมาให้ดูอีกรูปค่ะ

แถมรูปผลไม้แกะสลักให้อีกรูป   ลูกชายคุณ tian น่าจะชอบ

สืบทอดเจตนารมณ์คุณติบอ

http://www.google.co.th/search?hl=th&source=hp&q=มะปรางริ้ว (http://www.google.co.th/search?hl=th&source=hp&q=มะปรางริ้ว)
http://images.google.co.th/images?hl=th&source=hp&q=มะปรางริ้ว (http://images.google.co.th/images?hl=th&source=hp&q=มะปรางริ้ว)

;D

ขอบคุณอีกหนค่ะ ชาตินี้เห็นจะหมดโอกาศเรียน
เพราะเป็นคนมือหนัก และใจร้อน
จากมะปรางริ้ว เห็นจะเป็นมะปรางเละ

ขอบคุณทุกท่านค่ะ

 

เคยอ่านเรื่องปอกมะปรางริ้วในหนังสือเมื่อคุณตาคุณยายยังเด็ก  ตอนนั้นก็นึกไม่ออกว่า มะปรางริ้วหน้าตาเป็นอย่างไร  เพิ่งจะมาเคยเห็นเมื่อ ๒-๓ ปีที่ผ่านมา  บอกได้คำเดียวว่า เห็นแล้ว ไม่อยากกิน อยากเก็บไว้ดูมากกว่า  สวยงามนัก  คนทำได้นี่ต้องมือเบา ใจเย็นมาก

จีบพลูยาว  (ยาวคืบหนึ่ง) ผู้ใหญ่ท่านเคยทำให้ดู  ดูเหมือนง่าย พอเอาเข้าจริงทำยากเหมือนกัน  ต้องเลือกใบพลูที่จะเอามาจีบทีละใบ  

ฝีมือการเรือนของสตรีสมัยก่อน  ยังมีอีกอย่างหนึ่ง คือ  การเจียนหมากที่เรียกว่า หมากจำปาถอด   ท่านผู้ใหญ่ท่านทำให้ดูครั้งเดียว  งง เพราะหาที่แกะเอาเนื้อหมากออกมาไม่เจอ  พอท่านเฉลยถึงได้ร้องอ๋อ  ซ่อนได้แนบเนียนมาก :o

from the previous post above : มะปรางริ้วปอกทั้งพวงก็ได้แต่ต้องคว้านเม็ดข้างเดียว  is not easy. It really shows your skills. Kiwi, Peach, Nectarine, grape can be ริ้ว as well.

วันก่อนได้อ่านเขาลงไว้ วิธีการทำมะปรางริ้วให้ดู เครดิตจากคุณต้มยำทะเล พันทิปครับ
เริ่มจากเลือกผลมะปราง  หรือมะยงชิด ที่สุกพอดีๆ  ล้างเปลือกให้สะอาด

ท่านที่ชำนาญแล้วจะริ้วทั้งเปลือก

สำหรับมือใหม่ขอแนะนำให้ปอกเจ้าเปลือกเหนียวๆนี่ออกไปก่อน   ชีวิตจะง่ายขึ้นเยอะเลย ^_^   ปอกแค่บางที่สุดนะคะ  อย่าให้กินเนื้อผลไม้

สังเกตการจับผล จะกำเต็มๆมือ  ให้แรงกดกระจายทั่วๆลูก  ไม่กดที่จุดใดจุดหนึ่ง  เนื้อจึงจะไม่ช้ำค่ะ

การจับมีด

ถือด้วยมือข้างที่ถนัด   วางคมมีดเฉียงกับลูกมะยงชิดเล็กน้อย    เวลาปอกเราจะดันมีดไปทางด้านหน้า    คมมีดจะกินเนื้อผลไม้กลายเป็นร่องโค้งๆ   ในการกรีดเพียงครั้งเดียว  
คล้ายๆถือกบไสไม้ค่ะ

ลูกแรกนี้จะโชว์แบบติดขั้ว    เพราะฉะนั้นเราจะเริ่มริ้วจากทางด้านก้น   ไปสิ้นสุดที่ด้านขั้วนะคะ

ดันมีดที่วางเฉียงๆนี้ไปข้างหน้า   จากก้นไปหาขั้ว   พร้อมๆกับอีกมือนึงหมุนลูกมะยงชิดเข้าหาตัว   มีดก็จะกินเนื้อผลไม้จนกลายเป็นร่องโค้งๆเส้นแรก

หมุนลูกมะยงชิดเล็กน้อย   จะหมุนซ้ายหมุนขวาก็ได้  ไม่ต่างกันค่ะ     ริ้วเส้นต่อไป

ต่อไปเป็นขั้นตอนการคว้านเมล็ด

ตอนนี้จะได้รู้กันค่ะว่าริ้วร่องลึกเกินไปหรือเปล่า  ถ้าลึกเกินล่ะก็  เละ.... คำเดียว !!!
จะเก็บขั้วไว้   ก็ต้องผ่าก้นยาวๆหน่อยนะคะ    จะได้ตัดเมล็ดออกง่ายๆ
รอยผ่าก็เลือกให้กลมกลืนกับลายที่เราริ้วนะคะ   ลูกนี้ริ้วยาวธรรมดา   ก็ผ่ายาวแบบพื้นๆค่ะ

สอดมีดเข้าไปตัดเมล็ดทั้งด้านบนและด้านล่าง     รอยผ่าจะอ้าออกเหมือนเปิดฝา

ระวังบริเวณขั้ว  อย่าโดนแรงๆนะคะ   เดี๋ยวขั้วหลุดค่ะ

ตัดขั้วเมล็ด  แล้วดึงเมล็ดออกมา

คนทำจะรู้สึกผ่านปลายมีดค่ะว่าตัดเนื้อขาดหมดหรือยัง   เมล็ดหลุดหรือยัง   ไม่ยากเลย
จากนี้เราก็ครีเอทลวดลายได้ตามใจเลยค่ะ    ^_^
จะเอาลายเกลียว  ลายหอยแครง  ลายผ่าสาม  ผ่าสี่  คดกริช  ข้าวหลามตัด  ก็ทำได้หมดแล้วค่ะ

ลูกนี้ที่ก้นแบ่งเป็น 3 ด้าน    เวลาคว้านเมล็ดออก  ก็ควรจะผ่า3 ตามลายนะคะ

ลูกนี้เป็นลายเกลียว

ทำเสร็จแล้วชุบน้ำ  หรือชุบน้ำเชื่อม  ให้ขึ้นเงาสวยงาม

ขอบคุณๆต้มยำทะเลครับ ลิงค์ http://www.pantip.com/cafe/food/topic/D10414017/D10414017.html

ขอบคุณคุณ siamese  ที่นำบทความและภาพสวยๆ (น่าทานด้วย :))มาให้ชมครับ

เพราะสงสัยมานานว่าเขานำเม็ดออกได้ยังไง และแกะเข้าไปได้ยังไง

เนื่องจากมะปรางลูกเล็ก(แต่หวาน)และท้องขึ้น(ช้ำ)ง่ายมาก พึ่งจะถึงบางอ้อว่า เขาใช้พันธ์มะยงชิดมาทำเพราะลูกใหญ่(แต่อมเปรี้ยว)แกะและจับได้ง่ายกว่า

ขอส่งรูปแบบชุบน้ำเชื่อมค่ะ

ถ้าอยากหาข้อแก้ไข ก็ราดครีมลงไป รับรองว่าความไม่ดีไม่งามโผล่ออกมาให้เห็นข้อปรับปรุงได้เสมอค่ะ

คราวนี้ขออนุญาตเสนอ กีวี่ริ้ว ดูบ้างครับ.

อูยยย...กีวีริ้ว สวยจริง ๆ ครับ