เรือนไทย

เนื่องจากได้เห็นคำอธิบายในแผนผังบนพระนครคีรี(เขาวัง) จังหวัดเพชรบุรี มีสถานที่หนึ่งคือโรงม้า และโรงเก็บราชรถ ซึ่งเมื่ออ่านจากบันทึกแล้ว คร่าว ๆ ก็คือ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ พระองค์จะทรงเสด็จฯ ทางชลมารคเพื่อไปยังท่าเรือบ้านแหลม จากนั้นจะทรงม้าต่อมาที่พระนครคีรี ก็เลยเป็นที่มาแห่งความสงสัยว่า ในสมัยนั้นมีการสร้างทางขึ้นไปยังยอดพระนครคีรีหรือยังครับ ?

รบกวนสอบถามเท่านี้ก่อนครับ

จำได้ว่าตอนไปเที่ยวที่เขาวัง ทางเดินรอบ ๆ นั้นจะปูด้วยอิฐตะแคงตลอดเลยครับ จะมีส่วนเป็นบันได้ก็เพียงเล็กน้อย

ยกภาพถ่ายทางอากาศวิลเลี่ยม ฮันท์ ให้ชมครับ

ขออภัยที่ตอบคำถามคุณ samun007 ไม่ได้ว่าในรัชกาลที่ 4  เขาสร้างทางกันหรือยัง   แต่ก่อนหน้ารัชกาลที่ 4  หาหลักฐานจากนิราศพระบาทของสุนทรภู่   ทั้งเจ้านายทั้งมหาดเล็กเมื่อขึ้นจากเรือแล้ว  ต้องขี่ช้างบุกป่าฝ่าดง ไปจนกระทั่งถึงตัววัดเลยละค่ะ  

ขอบพระคุณทั้งสองท่านครับ  :D

ถ้าเป็นอย่างที่ อ.เทา บอกมาแสดงว่าก่อนหน้านั้นก็คงจะเดินทางกันด้วยช้าง ซึ่งไม่น่าจะมีปัญหาในการที่จะต้องไต่ระดับขึ้นที่สูง

ไม่ทราบว่า คุณหนุ่มพอจะมีภาพมุมอื่น ๆ บ้างไหมครับ เพราะผมยังติดใจเรื่องกรณีราชรถอยู่ว่า จะทรงใช้เฉพาะบนพระนครคีรีตามถนนปูด้วยอิฐของคุณหนุ่มบอกเท่านั้นหรือไม่

หรือว่ามีการใช้รับเสด็จตั้งแต่ทางขึ้นเลย ก็คงมีอีกสองประเด็นที่สงสัยเท่านี้ล่ะครับ 

อิฐตะแคงปูลาดอยู่ทั่วไปในบริเวณเขาวัง ส่วนถนนที่มุ่งหน้าสู่เขาวัง คงเป็นดินบดแน่นครับ ทั้งนี้เมืองเพชรบุรีมีความเจริญมากแล้ว จะเห็นได้จากภาพเก่าสมัยรัชกาลที่ ๔ มีการก่อสร้างสะพานช้าง (เพื่อให้ช้างข้าม) ทอดขวางแม่น้ำเพชร ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นสะพานพระจอมเกล้าฯ

ส่วนเรื่องราชรถนั้น มีข้อความให้อ่านไหมครับว่าอ้างถึงอย่างไรบ้าง

อ่านของ CARL BOCK ที่เข้ามาสมัยต้น ร5
แกไปทางเรือจนถึงบ้านแหลม แล้วเปลียนไปขึ้นเรือเล็กจนถึงเมืองเพชร

แกเล่าว่ามองเห็นยอดเขาวังตั้งแต่บ้านแหลม เมื่อไปเขาวังสภาพทรุดโทรม
เพราะคนไทยชอบสร้างแต่ไม่บำรุงรักษามักปล่อยให้ทรุดโทรม
แต่ไม่เล่ารายละเอียดมากนัก

ผมอ่านของแหม่มเอดน่า บรูเนอร์ ในหนังสือสยามคือบ้านของเรา
ตอนนั้นปลาย ร5 แกไปทางรถไฟแล้ว

ภาพยอดเขาวัง น่าจะเป็นฝีมือแหม่ม เอดน่า บรูเนอร์

เทียบกับภาพด้านบน ภาพถ่ายโดยวิลเลี่ยม ฮันท์ 2489

ในหนังสือเรื่อง วังเจ้า วังเดิม  ระบุว่าในสมัยรัชกาลที่๔ นั้นเจ้านายจะเสด็จขึ้นโดยใช้รถม้ากันนะครับ

ลาวโซ่งเมืองเพชร มีหน้าที่รักษาพระราชวัง และเป็นลูกหาบ ในคราวเสด็จพระราชดำเนินอยู่บ่อยๆ  ;D

 ;D

คัดจากสถานก่อสร้างที่สร้างในสมัยรัชกาลที่ ๔

พระนครคิรีเมืองเพ็ชรบุรี โปรด ฯ ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ที่สมุหพระกลาโหมเปนแม่กองให้จมื่นราชามาตย์ ท้วม๑ ซึ่งได้เคยออกไปประเทศยุโรปกับราชทูตที่ไปเมืองอังกฤษ เลื่อนเปนพระเพ็ชรพิไสยศรีสวัสดิ์ ตำแหน่งปลัดเมืองเพ็ชรบุรีเปนนายงาน สร้างพระราชวังขึ้นที่บนเขามหาสมณแห่ง ๑ และเขามหาสมณนั้นมี ๓ ยอด ยอดเหนือโปรดให้สร้างพระเจดีย์วิหารยอดกลางมีพระเจดีย์อยู่แต่เดิมโปรดให้บูรณปฏิสังขรณ์ดังจะกล่าว ในตอนที่ว่าด้วยพระเจดีย์วิหารซึ่งทรงสร้างต่อไปข้างน่า ยอดข้างใต้นั้นโปรดให้สร้างพระราชวัง การที่ก่อสร้างล้วนเปนเครื่องอิฐปูนของถาวรพระราชทานนามเรียกรวมกันว่า พระนครคิรี แลเขามหาสมณนั้นพระราชทานนามใหม่ว่า เขามหาสวรรค์ พระที่นั่งในบริเวณพระนครคิรีมีหลายหลัง พระราชทานนามต่าง ๆ กัน คือ พระที่นั่งเพ็ชรภูมิไพโรจน์ เปนท้องพระโรง พระที่นั่งปราโมทย์มไหสวรรย์ เปนที่ประทับ พระที่นั่งเวชยันตวิเชียรปราสาท เปนปราสาทหลังน้อยยอดปรางค์สร้างขึ้นโดยทรงพระราชดำริห์ว่า พระราชวังใหญ่แต่โบราณเช่นพระนารายน์ราชนิเวศน์ที่เมืองลพบุรี ย่อมมีปราสาท จึงทรงสร้างขึ้นเปนสังเขปที่พระนครคิรี พระที่นั่งราชธรรมสภา เปนที่ทรงธรรมแลพระราชพิธีสงฆ์ ตำหนักสันถาคารสถาน เปนที่ประทับของเจ้านายฝ่ายใน

๑ คือเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี.

หอพิมานเพ็ชรมเหศวร์ เปนที่ทำนองศาลพระภูมิ
หอจัตุเวทประดิษฐพจน์ เปนหอพระปริต
มีซุ้มตะเกียงใหญ่ที่ริมพระที่นั่งราชธรรมสภาซุ้ม ๑ จุดตะเกียงแลเห็นได้ถึงทเล พระราชทานนามว่า หอชัชวาลเวียงไชย ๑

ประตูรอบบริเวณพระราชวังมีชื่อขนานต่าง ๆ กัน ประตูบริเวณพระราชวัง ๔ ประตูชื่อ
ประตูนารีประเวศ ๑
ประตูวิเศษราชกิจ ๑
ประตูราชฤทธิแรงปราบ ๑
ประตูอานุภาพเจริญ ๑ ประตู
ในบริเวณพระราชมณเฑียร ๓ ประตู ชื่อ ประตูดำเนินทางสวรรค์ ๑ ประตูจันทร์แจ่มจำรูญ ๑ ประตูสูรย์แจ่มจำรัส ๑

ภายนอกพระราชวังมีป้อมตามไหล่เขารายรอบ ๕ ป้อม มีชื่อ ป้อมธตรฐป้องปก ๑ ป้อมวิรุฬหกบริรักษ์ ๑ ป้อมวิรูปักษ์ป้องกัน ๑ ป้อมเวศสวรรณรักษา ๑ ป้อมวัชรินทราภิบาล ๑

มีหอพราหมณ์คู่กับหอพิมานเพ็ชรมเหศวว์อิกหลัง ๑ น่าจะมีชื่อรับสัมผัสมา ต่อชัชวาลเวียงไชย แต่หาพบชื่อปรากฏไม่ และยังมีศาลาลูกขุนทิมดาบโรงม้าและสถานที่ต่าง ๆ อิกหลายอย่าง

ถนนใหญ่ทำแต่เชิงเขาลงมาถึงท่าน้ำ พระราชทานนามว่า ถนนราชวิถี และที่เมืองเพชรบุรีนั้นโปรดให้สร้างสพานช้างก่ออิฐ ถือปูนข้ามลำน้ำสพาน ๑ สร้างตึกแถวริมถนนตลาดเมืองเพ็ชรบุรี ๒ แถว สร้างถนนแต่เชิงเขามหาสวรรค์ไปถึงเขาหลวงสาย ๑ ถนนแต่เชิง สพานช้างไปถึงเขาบันไดอิฐสาย ๑ ถนนขวางแต่ถนนราชวิถีมาถึงถนนเขาบันไดอิฐสาย ๑ สร้างประปามีเครื่องสูบน้ำขึ้นถังที่ริมลำน้ำ ฝังท่อให้ ไหลไปลงอ่างที่เชิงเขา ให้คนตักหาบขึ้นไปบนพระนครคิรี เจ้านายแลข้าราชการที่ไปตามเสด็จสร้างตึกที่พักขึ้นที่ริมน้ำ ๔หลัง คือตึกของกรมหมื่นวิศณุนารถนิภาธรหลัง ๑ ของเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์หลัง ๑ ของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์หลัง ๑ ของพระยามนตรีสุริยวงศ์ชุ่ม หลัง ๑ การก่อสร้างสำเร็จแต่รัชกาลที่ ๔ ได้เสด็จไปประทับหลายคราว ในรัชกาลที่ ๕ ก็ได้เสด็จไปประทับที่พระนครคิรีหลายคราว ( ในรัชกาลที่๕ ได้โปรด ฯ ให้ปฏิสังขรณ์พระนครคิรีขึ้นสำหรับ รับแขกเมืองเจ้าต่างประเทศ เพราะฉนั้นยังอยู่บริบูรณ์ดีหมดทุกอย่าง ตึกที่พักที่ริมน้ำก็ยังใช้เปนที่พักข้าราชการอยู่ แต่ตึกแถวที่ตลาดนั้นชำรุดทรุดโทรมมาก แล้วไฟไหม้เสียเมื่อในรัชกาลปัตยุบันนี้ )

การปูอิฐแนวนอนสลับกัน ถ่ายไว้เมื่อราว พ.ศ. 2550 ครับ

ความงามของประตูสูรย์แจ่มจำรัส ประดับพระอาทิตย์ลอบ เมฆ และนกยูง นำแนวคิดมาจากราชรถพระอาทิตย์

ต้องขออภัยที่มาตอบช้านะครับ เรื่องราชรถนี่ ผมสงสัยขึ้นมาเองน่ะครับ เพราะเห็นว่ามีอาคารที่เขาเขียนไว้ว่าเป็นโรงเก็บราชรถและโรงม้า ก็เลยสงสัยว่ามีความเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหน ที่จะมีการใช้ราชรถจากถนนหน้าเขาวังจนไปถึงด้านบนของเขาวังน่ะครับ

ข้อมูลตรงที่ขีดเส้นใต้นี่ ทำให้ความสงสัยหายไปครึ่งหนึ่งเลยครับ แสดงว่าเชิงเขาน่าจะพอใช้ราชรถได้ แต่เวลาจะเสด็จพระราชดำเนินขึ้นไปจนถึงพระที่นั่งด้านบนนั้น ยังไม่แน่ใจเหมือนกันนะครับว่าจะเสด็จพระราชดำเนินอย่างไร ?

ส่วนตัวผม จากประสพการณ์ที่ไปทำงานบนนั้นมาพักหนึ่ง เชื่อว่า การเดินขึ้นเขาวังนั้นคงไม่ใช้ราชรถแน่ครับ คงใช้พระเสลี่ยงเพื่อความปลอดภัย ทางลาดขึ้นที่โค้งตลอดและความชันที่แตกต่างกัน สารถีคงบังคับม้ายาก ยิ่งเป็นขาลงด้วยแล้ว เลิกถกกันไปได้เลย

ที่ไหนๆ แม้ราบๆแต่ถนนไม่ค่อยจะเรียบ ยังโปรดเกล้าฯที่จะเสด็จพระราชดำเนินโดยพระเสลี่ยงเลยครับ

สมัยรัชกาลปัจจุบัน เวลาเจ้านายเสด็จพระราชดำเนินขึ้นเขาวัง แม้จะมีการเตรียมพระราชพาหนะไว้ยังเสด็จด้วยพระบาททุกพระองค์เลยครับ

ถนนบางส่วนไม่ชัน

รูปที่เอามาให้ดูนี้ เป็นถนนด้านหลังครับ คงไม่เสด็จพระราชดำเนินทางนี้

ส่วนที่โค้งด้วยชันด้วยก็มี จึงเป็นแค่ทางสำรองเผื่อฉุกเฉิน

ขอบคุณสำหรับความรู้เพิ่ม
ผมเคยขึ้นไป ยี่สิบกว่าปีแล้ว รู้สึกว่าค่อนข้างชัน

การเดินทางมาถึงบริเวณด้านล่างเชิงเขาแล้วเปลี่ยนเป็นพระราชยานคานหามครับ
โดยผู้ที่เป็นเจ้าพนักงานแบกหามนั้นเป็นชาวโซ่งที่เป็นมหาดเล็กเด็กชา
เมื่อขบวนถึงบริเวณทิมดาบองครักษ์ถึงจะนำพระราชยานประทับเกยเพื่อเสด็จพระราชดำเนินขึ้นสู่พระที่นั่งเพชรภูมิไพโรจน์
ส่วนบริเวณประตูจันทร์แจ่มจำรูญ สูรย์แจ่มจำรัสนั้น จำลองแบบมาจากตราสุริยมณฑล และตราจันทรมณฑล เป็นตราประจำสกุลบุนนาค ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานให้
ถ้ามีเวลาจะมาเล่าเกร็ดเกี่ยวกับเขาวังให้ฟังอีกนะครับ

มารอฟังค่ะ คุณ lagoon

อิฐที่เราเห็นปูเป็นทางเดินบนเขาวังนั้น ชาวโซ่งรุ่นเก่าเขาจะเรียกอิฐ500กันนะครับ
ที่มานั้นมาจากตอนที่สร้างเขาวัง แรงงานชายชาวโซ่งถูกเกณฑ์มาสร้างร่วมกับกรรมกรชาวจีน
นอกจากแรงงานชายจะถูกเกณฑ์ไปสร้างเขาวังแล้ว แต่ละครอบครัวชาวโซ่ง
จะต้องเผาอิฐส่งให้สร้างเขาวังแห่งนี้อีกครอบครัวละ 500 ก้อน ซึ่งนับว่าเป็นภาระที่หนักพอสมควร
ซึ่งการเอารัดเอาเปรียบแบบนี้ทำให้คนไทย ได้ชื่อเรียกจากชาวโซ่งว่า
"ผู้โกย" "บะโกย" "บะโกยหลำแหล่" ซึ่งส่อความหมายในทางไม่ดีประมาณว่าไอ้ดำอันธพาล
ถึงขนาดเป็นคำขู่เวลาเด็กดื้อว่าบะโกยจะมาจับไป
ชาวโซ่งในสมัยก่อนถ้าเขาเห็นคนใส่รองเท้าเข้ามาในหมู่บ้านจะบอกต่อๆกันไปเพื่อให้ซ่อนลูกสาว
เพราะคนใส่รองเท้าคือเจ้าหน้าที่ทางการ กลัวจะมาจับลูกสาวเขาไปทำเมีย
เลยต้องพากันเอาไปแอบตามยุ้งข้าวตามที่ต่างๆบ้างครับ

ขอบพระคุณทุก ๆ ท่านมาก ๆ ครับ  :D