เรื่องของ "ส้วม"

[SILA]

ภาพจาก ส้วม @ museum siam

[เทาชมพู]

นับว่าแปลก ที่ "ส้วม" เป็นของใช้จำเป็นว่าอย่างอื่น เช่นเตียงนอนหรือโต๊ะเก้าอี้  แต่อย่างหลังกลับได้พัฒนามากกว่าจนล้ำหน้าไปไกล    ผิดกับส้วมที่อืดอาดยืดยาดเอามากๆ อย่างไม่น่าเชื่อ
กว่าจะให้ความสะดวกสบายได้อย่างทุกวันนี้  บรรพบุรุษของเราก็ต้องทุลักทุเลกับความไม่สะดวกหลายประการ    พยานยืนยันได้คือมนุษย์สามารถก่อสร้างปราสาทราชวังโอ่อ่าได้ราวสวรรค์วิมาน   อย่างพระราชวังแวซายลส์  ใครจะเชื่อว่าในความหรูหราทุกกระเบียดนิ้ว    ไม่มีห้องน้ำรวมอยู่ด้วยแม้แต่ห้องเดียว

สรุปคือ แวซายลส์ไม่มีส้วม!

[เทาชมพู]

ทั้งๆแวซายลส์ถูกก่อสร้างให้มีสระน้ำทั้งสร้างขึ้นมา   และตามธรรมชาติ  มีน้ำพุโอฬารตระการตา  ไม่รู้กี่แห่งต่อกี่แห่ง  แสดงว่าระบบชลประทานดีเยี่ยม
แต่นายช่างที่สร้างก็ไม่ยักคิดจะสร้างท่อลำเลียงน้ำสะอาด และท่อน้ำทิ้ง ให้บรรดาเจ้านายขุนน้ำขุนนางได้ใช้ แม้แต่ท่อเดียว

[เพ็ญชมพู]

ดิฉันไม่ได้ไปประเทศจีนมานานหลายปีมาก  เข้าใจว่าระบบห้องน้ำของเขาน่าจะมีการพัฒนาให้ทันสมัยเช่นเดียวกับถนนหนทางตึกรามบ้านช่องแล้ว
สมัยที่ไปนั้น   เคยต้องไปเข้าห้องน้ำแบบโบราณที่มารางผ่านตลอดทุกห้อง   ไม่ต้องอธิบายมากก็คงนึกภาพออก

คุณหมอพรทิพย์เล่าไว้ใน FB คราไปเที่ยวเมืองจีนครั้งล่าสุด ว่า

กลับมาคุนหมิงในรอบ ๒๐ ปี เปลี่ยนไปมากมาย คราวนี้ได้ขึ้นกระเช้าไปดูเขาซีซาน มองดูเมืองคุนหมิงที่ใหญ่โต ถ่ายรูปได้ไม่มากเพราะคนเยอะ เดินเหนื่อย แม้จะสวยงามแต่ที่ไม่น่ามาเที่ยวเลยคือเรื่องห้องน้ำทั้งในร้านอาหารและที่สาธารณะมีแต่แบบนั่งยอง สวไม่ถนัด

ส้วมแบบนั่งยองหากมีห้องมีประตูปิดมิดชิดก็ยังดี แต่ถ้าโล่งโจ้งแบบนี้คงทำใจลำบาก

[เพ็ญชมพู]

เรื่องเล่าจากเมืองจีน

หญิงสาวไปสัมภาษณ์งานใหม่ที่บริษัทแห่งหนึ่งในเมืองกวางโจว เธอกับเพื่อนชวนกันไปเข้าห้องน้ำ แต่ก็ตกใจกับสภาพห้องน้ำแบบเปิด เปิดโล่งจริง ๆ  อย่างภาพที่เห็น แต่เธอก็พยายามเข้าใจว่าเป็นตึกใหม่ อาจจะยังสร้างหรือยังปรับปรุงไม่เสร็จ จึงได้แต่ล้างมือ แล้วกลับออกมาถามคนในตึกว่า

"ห้องน้ำยังสร้างไม่เสร็จเหรอคะ"

ได้คำตอบกลับมาว่า

"เสร็จหมดแล้วค่ะ"

ได้ยินแบบนั้น เธอกับเพื่อนถึงกับลังเล จะรับงานบริษัทใหม่นี้ดีหรือไม่ดีเลยทีเดียว

หมายเหตุ รูปนี้เป็นรูปเมื่อปี ๒๕๖๔ นี้เอง แต่อาจจะเป็นตึกเก่าที่เขาปรับปรุงใหม่และยังเก็บห้องน้ำสไตล์เดิมไว้อยู่

[เทาชมพู]

ภาพที่คุณเพ็ญชมพูนำมาแสดงให้ดูข้างบนนี้  แสดงว่าส้วมในจีนพัฒนาขึ้นไปด้านความสะอาดเรียบร้อย(หากว่าของจริงยังดำรงความสะอาดอย่างในภาพไว้ได้สม่ำเสมอ) แต่ด้านความเปิดเผยยังเหมือนเดิม
และลำบากสำหรับส.ว. อย่างเดิม
ถ้าจะไปอีก  ต้องเช็คกับไกด์ให้ดีเสียก่อนค่ะ

กลับมาที่แวร์ซายลส์  ท่านผู้อ่านเรือนไทยจำนวนมากน่าจะเคยไปเที่ยวมาแล้ว    วันนี้จะพาเที่ยวไม่ซ้ำแบบกับที่เคยไปมาก่อน
ขอเชิญท่านทั้งหลายที่เข้ามาอ่าน  แต่งองค์ทรงเครื่องสวมคอสตูมย้อนยุคไปสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 (เรือนไทยเตรียมไว้ให้เสร็จแล้ว ดังในรูป)  เพื่อจะนั่งไทม์แมชชีนไปร่วมงานราตรีสโมสรกาลาดินเนอร์ที่แวซายลส์กัน    เลือกแบบได้ตามใจชอบจากภาพล่าง

[เทาชมพู]

งานหรูอลังการ มีอาหารหายากและไวน์แพงๆเสิฟไม่อั้นที่โต๊ะอาหาร  จากนั้นก็ถึงเวลาลีลาศกัน ยาวนานไม่รู้จบ ตระการตาเหมือนในภาพยนตร์ย้อนยุคหรือในนิยายอย่าง "สามทหารเสือ"
แต่ส่วนที่ภาพยนตร์และนิยายไม่ได้บอกไว้ก็คือ หลังจากกินและดื่มไม่อั้น   ธรรมชาติในร่างกายก็เรียกร้องให้ปลดปล่อยของที่กินและดื่มให้ออกไปบ้าง    เพราะแบกต่อไปไม่ไหวแล้ว   อย่างหนึ่งที่ทำได้สำหรับผู้ชาย ก็คือหลบจากห้องโถง ไปที่ห้องทางเดินยาวระหว่างห้อง  แล้วแอบปล่อยของเหลวในร่างกายไว้แถวผ้าม่าน 
งานเลี้ยงมีแขกเป็นร้อยๆในแต่ละครั้ง   และเลี้ยงกันประจำ  จึงไม่แปลกที่ใครก็ตามเดินเข้าไปในพระราชวัง จะได้กลิ่นฉุนรุนแรงยิ่งกว่ายาสลบ ระเหยอยู่ทั่วโดยเฉพาะตามทางเดิน  บรรดาทูตานุทูตที่มาประจำในฝรั่งเศสบันทึกกลับไปที่ต้นสังกัดว่า พระราชวังหรูหราอันดับหนึ่งของยุโรปนี้ เป็นสถานที่สกปรกที่สุดแห่งหนึ่งเท่าที่เคยเจอมา
ร้อนถึงพระเจ้าหลุยส์ที่ 14  ต้องมีพระบัญชาให้คนงานคนรับใช้ทั้งหลาย ทำความสะอาดกวาดล้างทุกห้องหับในพระราชวังอาทิตย์ละครั้ง   รวมทั้งในสวนที่บรรดาแขกไปใช้เป็นส้วมกลางแจ้งด้วย

ทีนี้ ถ้าอยากเกิดถ่ายหนักขึ้นมาจะทำอย่างไร?

[เทาชมพู]

ข้าราชบริพารที่ทำงานประจำอยู่ในแวซายลส์  มี "ส้วมเคลื่อนที่" เป็นส่วนตัวของแต่ละคน หอบหิ้วจากห้องนอนเอาไปในห้องทำงานได้  ลักษณะตามรูปข้างล่างนี้ค่ะ
คือเป็นเก้าอี้มีกระโถนรองรับอยู่ภายใน   ดึงออกมาเททิ้งทำความสะอาด ก่อนจะใส่กลับเข้าไป พร้อมใช้งานใหม่

เวลามีงานเลี้ยงอลังการในวัง  (ซึ่งก็มีประจำเกือบทุกคืน)  บรรดาแขกก็จะตีสนิท ขอยืมส้วมดังกล่าวมาใช้ โดยนัดแนะกับเจ้าของส้วมให้หอบหิ้วมาวางในที่มิดชิดหน่อย  ใช้งานเสร็จแล้วก็ทิปเจ้าของอุปกรณ์  ก่อนกลับเข้าห้องไปเต้นรำต่อ
แต่ว่าส้วมดังว่านี้มีจำนวนพอๆกับบรรดาคนทำงานในวัง คือประมาณ 300 ตัว    ส่วนแขกมีจำนวนมากกว่า   ดังนั้นเมื่อเกิดความจำเป็นขึ้นมาพร้อมๆกัน รอคิวไม่ไหว   ก็ต้องไปหาที่ปลดปล่อยกันเองแล้วแต่จะหาได้ที่ไหน
มันเป็นความทุลักทุเลเบื้องหลังความอลังการ ที่ไม่มีใครอยากเอ่ยถึง    หนังละครและหนังสือต่างๆก็จงใจข้ามกันไปหมด
ไม่งั้นจะหมดสง่าราศีของพระเอกนางเอกไปเปล่าๆ

[เทาชมพู]

โปรดสังเกตถึงเสื้อผ้าของบรรดาชนชั้นสูงในสมัยนั้น ว่าอลังการรับกับพระราชวังเพียงใด    เสียแต่ความอลังการที่ว่ากลับกลายเป็นอุปสรรคต่อร่างกาย ชนิดที่ไม่มีใครรู้ว่าจะแก้ไขอย่างไร  
ขอให้นึกว่าการใส่และการถอดเสื้อผ้าอย่างในรูปข้างบนนี้  มันยากกว่าเสื้อตัวกางเกงตัว หรือกระโปรงชุดในยุคศตวรรษที่ 21  ไม่รู้ว่ากี่เท่า     เวลาแต่งตัวจะออกไปงาน  คุณผู้ชายและคุณนายถึงต้องมีคนรับใช้คอยช่วยแต่งตัวให้ กว่าจะสวมเข้าไปแต่ละชิ้น จนครบครันตั้งแต่หัวลงมาถึงเท้า มันยากและใช้เวลามาก
เพราะฉะนั้นตอนถอดเพื่อธุระเร่งด่วน จึงลำบากเอาการ
บางที คุณผู้หญิงบางคน เช่น เจ้าหญิงดัคคูร์ต์   เวลาปวดพระบังคนเบา ก็เลยไม่ถอด  ปล่อยออกมาทั้งยังงั้น  แล้วให้คนรับใช้ตามเช็ดไล่หลังตามทางที่เธอเดินเอาเอง

[เทาชมพู]

ส้วมของพระนางมารี อังตัวแน็ตต์

[SILA]

             ตัวช่วยบรรเทาทุกข์(ไม่หนัก)อีกอย่างหนึ่งสำหรับสาวๆ คือ bourdaloue ที่ได้ชื่อตามคุณพ่อ(คณะเยซูอิต) Louis Bourdaloue
(1632-1704) ในสมัยพระเจ้าหลุยส์ ๑๔ "ตำนาน"เล่าว่า เทศน์ของท่านที่แวร์ซายนั้นได้รับความนิยมอย่างสูง (สมญานามของท่านคือ
King of the Preachers และ Preacher of Kings) สาวๆ ต้องรีบมาจองที่นั่งก่อนเวลาเพื่อจะฟังท่านเทศนาคำสอนซึ่งยาวเหยียด
ไม่มีช่วงหยุดพักจนสาธุชนสาวต้องอาศัยตัวช่วยนี้ยามที่ธรรมชาติเรียกร้อง
            (หากเป็นงานเลี้ยงในวังยังนึกภาพสาวๆ ปลีกตัวไปปลดทุกข์ในห้องหับลับตาคนได้ แต่การใช้ขณะฟังเทศน์ท่ามกลางผู้คน
มากมายนั้น   )

[เทาชมพู]

ท่านบาทหลวงจะภูมิใจไหมหนอ ที่ชื่อของท่านถูกนำไปตั้งในความหมายว่า "กระโถน"
ใบนี้งามมาก  เข้าข่ายศิลปะ

[เทาชมพู]

                (หากเป็นงานเลี้ยงในวังยังนึกภาพสาวๆ ปลีกตัวไปปลดทุกข์ในห้องหับลับตาคนได้ แต่การใช้ขณะฟังเทศน์ท่ามกลางผู้คนมากมายนั้น   )

คำถามของคุณหมอ SILA ทำให้ดิฉันต้องไปค้นคำตอบมาให้    ได้คำตอบแล้วว่าสมัยนั้นสาวๆเขาปลดทุกข์กันท่าไหนอย่างไร
แต่ใช้ท่านี้ ต่อหน้าคุณพ่อและผู้คนอื่นๆหรือเปล่า ยังจนปัญญาหาหลักฐานไม่ได้ค่ะ
ใครทราบช่วยบอกด้วย

[เพ็ญชมพู]

จากรายการทีวีสัญชาติอังกฤษสำหรับเด็ก Horrible Histories สาว ๆ ปฏิบัติการต่อหน้าราชินีเชียว

[เทาชมพู]

ถ้าถามว่า หลังจากขับถ่ายเสร็จแล้ว  เขาชำระล้างกันอย่างไร  จะเช็ดอย่างเดียวกันตลอดไปหรือ 
คำตอบคือในฝรั่งเศส เขามีโถชำระล้างเรียกว่า bidet (อ่านว่าบิเด้)
ใช้งานกันอย่างรูปข้างล่างนี้
คนไทยที่ไปเที่ยวยุโรปโดยเฉพาะฝรั่งเศส   ถ้าพักตามโรงแรมอายุร้อยสองร้อยปีขึ้นไป  จะเจอบิเด้อยู่ในห้องน้ำ