|
กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: warisa ที่ 18 มิ.ย. 19, 20:17 ...ขอกราบเรียนถามท่านอาจารย์ภาษาไทยทุกท่านที่อยู่ห้องนี้ค่ะ...
...เพื่อนฝากถามมา..ดิฉันก็ไม่รู้แต่เห็นว่าเป็นคำถามที่น่าสนใจ... ....ขออนุญาตยกข้อความของเพื่อน มา ณ ที่นี้นะคะ... “พี่ทราบมั้ยว่าคำว่า “ประ” ที่ขึ้นต้นคำต่าง ๆ เช่น ประมาณ ประสงค์ ประเทศ ฯลฯ อีกมาก มาย มีความหมายว่าอะไรคะ? พยายามค้นในเน็ต แต่ไม่มีคำอธิบายเลย เจอแต่คำอธิบายว่าใช้นำหน้ากริยา เพื่อแสดงความหนักแน่น เช่น ประชิด ประท้วง แล้วก็เป็นคำที่แผลงมาจาก ผ, บรร แค่นั้นเอง แต่ไม่ได้บอกว่า “ประ” หมาย ความว่าอะไรน่ะค่ะ ทำไมมีใช้อยู่หน้าคำต่างๆ มากมายขนาดนี้“ กราบขอบพระคุณอาจารย์ทุกท่านค่ะ กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: Koratian ที่ 18 มิ.ย. 19, 20:50 ประ ในภาษาสันสกฤตเป็นคำอุปสรรค เปลี่ยนความหมายของคำที่ตามมา อาจหมายถึง ไปข้างหน้า ใหญ่ขึ้น มาก่อน เป็นต้น (ไม่ใช่ความเห็นของครูภาษาไทยครับ) กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: warisa ที่ 18 มิ.ย. 19, 21:16 ประ ในภาษาสันสกฤตเป็นคำอุปสรรค เปลี่ยนความหมายของคำที่ตามมา อาจหมายถึง ไปข้างหน้า ใหญ่ขึ้น มาก่อน เป็นต้น (ไม่ใช่ความเห็นของครูภาษาไทยครับ) ขอขอบพระคุณมากค่ะ กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 19 มิ.ย. 19, 06:48 ท่านรอยอินวิสัชนาคำว่า ประ- ไว้ ๒ สถาน คือ
(๑) [ปฺระ-] ใช้เติมหน้าคำอื่นเพื่อให้คำหนักแน่นขึ้น เช่น ชิด เป็น ประชิด, ท้วง เป็น ประท้วง (๒) คำที่แผลงมาจาก ผ เช่น ผทม เป็น ประทม แล้วแผลง ประ เป็น บรร เช่น ประทม เป็น บรรทม .“พี่ทราบมั้ยว่าคำว่า “ประ” ที่ขึ้นต้นคำต่าง ๆ เช่น ประมาณ ประสงค์ ประเทศ ฯลฯ อีกมากมาย มีความหมายว่าอะไรคะ? คำที่คุณวริศายกมา คือ ประมาณ, ประสงค์, ประเทศ มาจากภาษาสันสกฤต ประ มาจากคำว่า ปฺร (प्र) เป็นคำอุปสรรค (prefix) อาจารย์ทองย้อย แสงสินชัยให้ความหมายว่า ทั่ว, ข้างหน้า, ก่อน, ออก http://dhamma.serichon.us/ประทาน-ประธาน-เหมือนและ/ (http://dhamma.serichon.us/ประทาน-ประธาน-เหมือนและ/) กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 19 มิ.ย. 19, 07:58 สรุปคำว่า "ประ" ที่ถาม มีหลายความหมาย หลายที่มา ไม่ใช่คำเดียวกัน ค่ะ
ประทม มาจากภาษาเขมร ว่า ผทม ไทยแผลงศัพท์เป็น บรรทม ประเทศ มาจากภาษาสันสกฤต อย่างที่คุณเพ็ญชมพูอธิบายข้างบนนี้ กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: warisa ที่ 19 มิ.ย. 19, 11:43 ท่านรอยอินวิสัชนาคำว่า ประ- ไว้ ๒ สถาน คือ (๑) [ปฺระ-] ใช้เติมหน้าคำอื่นเพื่อให้คำหนักแน่นขึ้น เช่น ชิด เป็น ประชิด, ท้วง เป็น ประท้วง (๒) คำที่แผลงมาจาก ผ เช่น ผทม เป็น ประทม แล้วแผลง ประ เป็น บรร เช่น ประทม เป็น บรรทม .“พี่ทราบมั้ยว่าคำว่า “ประ” ที่ขึ้นต้นคำต่าง ๆ เช่น ประมาณ ประสงค์ ประเทศ ฯลฯ อีกมากมาย มีความหมายว่าอะไรคะ? คำที่คุณวริศายกมา คือ ประมาณ, ประสงค์, ประเทศ มาจากภาษาสันสกฤต ประ มาจากคำว่า ปฺร (प्र) เป็นคำอุปสรรค (prefix) อาจารย์ทองย้อย แสงสินชัยให้ความหมายว่า ทั่ว, ข้างหน้า, ก่อน, ออก http://dhamma.serichon.us/ประทาน-ประธาน-เหมือนและ/ (http://dhamma.serichon.us/ประทาน-ประธาน-เหมือนและ/) ขอขอบพระคุณอาจารย์เพ็ญชมพูมากค่ะ กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: warisa ที่ 19 มิ.ย. 19, 11:44 สรุปคำว่า "ประ" ที่ถาม มีหลายความหมาย หลายที่มา ไม่ใช่คำเดียวกัน ค่ะ ประทม มาจากภาษาเขมร ว่า ผทม ไทยแผลงศัพท์เป็น บรรทม ประเทศ มาจากภาษาสันสกฤต อย่างที่คุณเพ็ญชมพูอธิบายข้างบนนี้ ขอขอบพระคุณอาจารย์เทาชมพูมากค่ะ กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: Koratian ที่ 21 มิ.ย. 19, 14:08 คำหนึ่งที่น่าสนใจคือ ประตู "ตู" เป็นคำไทยแท้ แต่ "ประตู" มายังไง มีหลายทฤษฎี บ้างก็ว่ามาจาก "ปากตู" บ้างก็ว่ามาจาก "pintu" และเป็นคำยกเว้นที่ท่าน royin ไม่ได้กล่าวไว้ กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: warisa ที่ 21 มิ.ย. 19, 17:03 คำหนึ่งที่น่าสนใจคือ ประตู "ตู" เป็นคำไทยแท้ แต่ "ประตู" มายังไง มีหลายทฤษฎี บ้างก็ว่ามาจาก "ปากตู" บ้างก็ว่ามาจาก "pintu" และเป็นคำยกเว้นที่ท่าน royin ไม่ได้กล่าวไว้ ..ขอบคุณอาจารย์ Koratian มากค่ะ..ดิฉันสอนภาษาไทยให้ชาวต่างชาติ..มักจะเจอคำถามแปลก ๆที่คนไทยไม่ถามเพราะคนไทยเราใช้ด้วยความเคยชิน.. ...เช่น..คำว่า “ศาสนาพุทธ” กับ “พุทธศาสนา” มีหลักเกณฑ์การใช้อย่างไร...อาจารย์พอจะอธิบายได้ไหมคะ ??? กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 21 มิ.ย. 19, 18:09 ศาสนาพุทธ หรือพุทธศาสนา มีความหมายเหมือนกัน เพียงแต่เรียงคำคนละอย่างค่ะ
คำว่า ศาสนาพุทธ เป็นวิธีการเรียกแบบไทย เหมือนเราเรียกศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ศาสนาฮินดู คำหลักคือศาสนา และต่อด้วยคำขยายว่าคือศาสนาอะไร ส่วนพุทธศาสนา เป็นคำสมาส (คือการสร้างคำใหม่ขึ้นมาจากคำบาลีสันสกฤตตั้งแต่ 2 คำขึ้นไป มารวมเป็นคำเดียวกัน มีความหมายเกี่ยวเนื่องกัน) คือเอาคำ พุทธ+ศาสนา > พุทธศาสนา คำหลักคือคำหลัง คำแรกเป็นคำประกอบคำหลังให้เข้าใจความหมาย ก็เลยกลายเป็นพุทธศาสนา อธิบายยาวจะงง คุณบอกลูกศิษย์ว่าคำแรกเป็นการเรียกแบบไทย คำหลังเป็นคำเรียกแบบแขก (บาลีสันสกฤต) ที่เป็นรากฐานของคำไทยจำนวนมาก เขาคงเข้าใจค่ะ กระทู้: ขออนุญาตสอบถามเรื่องการใช้คำว่า “ประ” ในภาษาไทยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: warisa ที่ 21 มิ.ย. 19, 21:15 ศาสนาพุทธ หรือพุทธศาสนา มีความหมายเหมือนกัน เพียงแต่เรียงคำคนละอย่างค่ะ คำว่า ศาสนาพุทธ เป็นวิธีการเรียกแบบไทย เหมือนเราเรียกศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ศาสนาฮินดู คำหลักคือศาสนา และต่อด้วยคำขยายว่าคือศาสนาอะไร ส่วนพุทธศาสนา เป็นคำสมาส (คือการสร้างคำใหม่ขึ้นมาจากคำบาลีสันสกฤตตั้งแต่ 2 คำขึ้นไป มารวมเป็นคำเดียวกัน มีความหมายเกี่ยวเนื่องกัน) คือเอาคำ พุทธ+ศาสนา > พุทธศาสนา คำหลักคือคำหลัง คำแรกเป็นคำประกอบคำหลังให้เข้าใจความหมาย ก็เลยกลายเป็นพุทธศาสนา อธิบายยาวจะงง คุณบอกลูกศิษย์ว่าคำแรกเป็นการเรียกแบบไทย คำหลังเป็นคำเรียกแบบแขก (บาลีสันสกฤต) ที่เป็นรากฐานของคำไทยจำนวนมาก เขาคงเข้าใจค่ะ ..ขอขอบพระคุณอาจารย์เทาชมพูมากค่ะ...อาจารย์อธิบายได้ชัดเจนและเข้าใจง่าย...ดิฉันจะเอาไปอธิบายให้ลูกศิษย์เข้าใจได้อย่างถูกต้อง...ขอบพระคุณมากค่ะ.. |