เรือนไทย

ขอเริ่มด้วย
ตราประจำราชสกุลกฤดากร (เดิมเป็นตราประจำพระองค์ของพระ เจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร กรมพระนเรศร์วรฤทธิ์)

ตราประจำราชสกุลจักรพงษ์
สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศุขสวัสดี กรมหลวงอดิศรอุดมเดช  ทรงเป็นต้นราชสกุลศุขสวัสดิ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช
ทรงเป็นต้นราชสกุล จิรประวัติ ณ อยุธยา

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย
ทรงเป็นต้นราชสกุล "จุฑาธุช"

พลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร กรมพระกำแพงเพ็ชรอัครโยธิน
ทรงเป็นต้นราชสกุล "ฉัตรชัย"

ตราประจำตระกูล สุขุม
ตรา “ มานพปั้นหม้อ” เป็นตราประจำตระกูล “ สุขุม” พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ราชการที่ 6 พระราชทาน   แด่มหาอำมาตย์นายก เจ้าพระยายมราช (ปั้น) สุขุม

ตราประจำตระกูลบ่วงราบ
เทพปักษี หมายถึง สืบเชื้อสายจากเจ้าเมืองชุมพรสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย
ช้าง หมายถึง ตระกูลเจ้าของช้างซุ้มวังไผ่ (บ้านนา, บ้านขุนกระทิง) เมืองชุมพร ทูลเกล้าถวายช้างเผือกสมัยรัชกาลที่ 6, 7 และส่งลูกช้างออกต่างประเทศ
หีบกำปั่น เหล็ก หมายถึง หีบสมบัติของตระกูลทำการค้าขายกับจีน อังกฤษ และฝรั่งเศส สมัยโบราณ
ปราบอั้ง ยี้ ๒๔๒๐ หมายถึง ตระกูลได้รวบรวมไพร่พลในสังกัด และชาวบ้าน ปราบปรามอั้งยี่ หรือโจรจีนกบฏได้สำเร็จ
สีแดง หมายถึง ความกล้าหาญ
สีฟ้า หมายถึง เกียรติศักดิ์
สีน้ำเงิน หมายถึง ความจงรักภักดี
สีเขียว หมายถึง ความเจริญรุ่งเรือง
สีเหลือง หมายถึง เชิดชูตระกูลและเชื้อสายสกุล
ต้นตระกูลคือ
เจ้าเมืองชุมพร     พระชุมพร (พวย)    ราวปี    พ.ศ.๒๒๖๐-๒๓๕๕
พระยาเพชรกำแหงสงคราม หรือ หลวงปักษี (ครุฑ หรือ น้อย  บ่วงราบ)    ราวปี    พ.ศ.๒๓๓๐-๒๔๒๕

ตระกูล ณ ป้อมเพชร์
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามสกุลแก่ "พระสมุทบุรานุรักษ์ (ขำ)" ซึ่งต่อมาได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระยาวรุณฤทธีศรีสมุทปราการ พระยาเพชร์ชฎา และ "พระยา ชัยวิชิตวิศิษฏ์ธรรมธาดา (ขำ ณ ป้อมเพชร์)" ตามลำดับ ขณะประทับแรมที่อ่างศิลา พ.ศ. 2456

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์
ราชสกุลรพีพัฒน์

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงศ์ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม
ราชสกุลเพ็ญพัฒน์

สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก พระนามเดิม สมเด็จเจ้าฟ้าชายมหิดล อดุลยเดชนเรศวรมหาราชาธิบดินทร์ จุฬาลงกรณินทรวรางกูร สมบูรณ์เบญจพรสิริสวัสดิ์ขัตติยวโรภโตสุชาติ คุณสังกาศเกียรติประกฤษฐลักษณะวิจิตรพิสิฏฐบุรุษย์ ชนุดมรัตนพัฒนศักดิ์ อรรควรราชกุมาร
ทรงเป็นต้น ราชสกุล มหิดล

ภาพมานพปั้นหม้อซึ่งเป็นตราประจำสกุลสุขุมนั้น  มีที่มาจากธงประจำตัวนายกองนายหมู่เสือป่าซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงผูกลายและโปรดเกล้าฯ ให้กรมช่างมหาดเล็กจัดสร้างแล้วพระราชทานแก่นายเสือป่าในราว พ.ศ. ๒๔๕๔ - ๒๔๕๕  ต่อมาผู้ที่ได้บพระราชทานธงนั้นต่างก็นำลายในผืนธงมาเป็นตราประจำตัสบ้างเป็นตราประจำสกุลบ้าง

ภาพมานพปั้นหม้อนั้นมาจากนามเดิมของเจ้าพระยายมราชที่ชื่อ ปั้น

ภาพมานพเชิญฉลองพระบาท  ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ทรงผูกเป็นลายในธงที่พระราชทานแก่ พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ  ไกรฤกษ์)  เนื่องจากในงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเฉลิมพระราชมณเฑียรเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓ นั้น พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ ได้เป็นผู้ถวายฉลองพระบาทเชิงงอน  ส่วนนาม "จิตฺตคุตฺโต"  ตอนล่างของตรานั้นเป็นนามฉายาของท่านเจ้าคุณฯ เมื่อเป็นพระภิกษุ  ท่านเจ้าคุณบุรุษฯ ได้ใช้ตรานี้เป็นตราประจำตัวนี้ต่อมา  และบุตรชายคนหนึ่งของท่านเคยเล่าให้ฟังว่า เมื่อท่านเจ้าคุณยังมีชีวิตนั้น  ท่านได้ชักธงประจำตัวของท่านขึ้นไว้บนหลังคาบ้านท่านด้วย  แต่ไม่ทราบว่า ทายาทของท่านจะได้ใช้ตรานี้เป็นตราประจำตระดูลต่อมาหรือไม่

ภาพนี้เป็นภาพธงที่พระราชทานเป็นธงประจำตัวพระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ  ไกรฤกษ์)

ตราสุริยมณฑลประจำตัวสมเด็จเจ้าพระยามหาประยูรวงศ์(ดั่น บุนนาค) 
จากเว็บสกุลบุนนาค
ตราสุริยมณฑลและตราจันทรมณฑล ตราสุริยมณฑล เทพบุตรชักรถ เคยเป็นตราที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ พระราชทานเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๙๔ ให้เป็นตราประจำตัวของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) ภายหลังพระราชทานให้เป็นตราประจำกระทรวง พระคลังมหาสมบัติ แล้วต่อมาเป็นตราประจำกระทรวงการคลัง ตราสุริยมณฑลจะเป็นพระราชลัญจกรอันได้เคยประทับหรือโปรดให้ทำขึ้นใหม่ พระราชทานแด่สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์หรืออย่างไรไม่มีหลักฐานแจ้งชัด

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ทรงจัดระเบียบการปกครองใหม่ ได้แยกหน้าที่ของการคลังและการต่างประเทศออกเป็นคนละส่วน โดย ตั้งเป็นกระทรวง กำหนดให้กระทรวงการต่างประเทศใช้ตราบัวแก้ว และกระทรวงพระคลังมหาสมบัติใช้ตราสุริยมณฑล

ตราสุริยมณฑลนี้ ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้ใช้เป็นตราตำแหน่งเสนาบดีพระคลังมหาสมบัติ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๕ ต่อมากระทรวงพระคลังมหาสมบัติได้แยกตั้งเป็น กระทรวงขึ้น เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๘ เป็นระยะเวลาห่างกันถึง ๑๗ ปี ในระหว่างนั้นจะใช้ตราอะไรประจำตำแหน่งยังไม่ได้ความชัด ตราสุริยมณฑลมี ๒ ขนาด ตราสุริยมณฑลน้อยจะมีลวดลายต่างกับตราสุริยมณฑลใหญ่ ซึ่งเป็นของเดิม

ตราจันทรมณฑล เทพบุตรชักรถ เคยเป็นตราที่สมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ พระราชทาน เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๙๔ ให้เป็นตราประจำตัวของสมเด็จ เจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ภายหลังพระราชทานเป็นตราตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงยุติธรรม มีทั้งตราใหญ่และตราน้อย ตราใหญ่เดิมเป็นรูปรถบุษบกมีอุณาโลมอยู่กลาง และมีรูปกระต่ายอยู่ท้ายรถ บางทีจะเรียกเป็นตราบุษบกอุณาโลม ภายหลังโปรดฯ ให้ทำใหม่ เอาอุณาโลมในบุษบกออก ส่วนตราน้อยมีลายพระจันทร์ดั้นเมฆ ตราใหญ่และตราน้อยของเดิมอยู่ที่ในราชพิพิธภัณฑ์

ในสมัยรัชกาลที่ ๖ พ.ศ. ๒๔๕๖ ได้เปลี่ยนตราตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงยุติธรรมเป็นตราพระดุลยพาห ตราใหญ่เป็นลายรูปพระแสงขรรค์กับรูปดุลหรือตราชู ประดิษฐานอยู่เหนือพานสองชั้น ตราน้อยเป็นลายรูปพระแสงขรรค์กับรูปดุลไม่มีพาน

ตราประจำตัวประจำตำแหน่งแต่เดิม มีประเพณีพระราชทานพระราชลัญจกรไปเป็นเกียรติยศ พระราชลัญจกรที่พระราชทานไปนี้เคยเป็นตราที่ใช้ทรงประทับหรือโปรดให้ทำขึ้นใหม่ก็ได้ เมื่อพระราชทานไปแล้วก็ไม่เรียกว่าพระราชลัญจกร จะเรียกเฉพาะที่ใช้ทรงประทับเท่านั้น

ผู้ที่ได้รับตราพระราชทาน ถ้าเป็นตราประจำตัว เมื่อไม่มีชีวิตแล้วก็ส่งตราคืน ถ้าเป็นตราประจำตำแหน่ง เมื่อเลิกตำแหน่งแล้วก็ต้องส่งคืนเช่นเดียวกัน จะเอาไปใช้ต่อไม่ได้ ต่อมาภายหลังตราประจำตำแหน่งมักเป็นตราที่สร้างขึ้นเอง และขอพระบรมราชานุญาตใช้ หาใช่เป็นตราที่โปรดพระราชทานเหมือนแต่ก่อนไม่

จากเว็บสกุลบุนนาค

ตราประจำราชสกุลวุฒิชัย
พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวุฒิไชยเฉลิมลาภ กรมหลวงสิงหวิกรมเกรียงไกร พระราชโอรส ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่ เจ้าจอมมารดาทับทิม เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2426

ใครพอจะทราบเกี่ยวกับตราประจำราชสกุล วรวรรณ บ้าง ขอความกรุณาให้ความรู้หน่อยครับ

ไม่เคยเห็นตราราชสกุลวรวรรณค่ะ   ต้องรอคุณ V_Mee, คุณ siamese  และคุณเพ็ญชมพู    รายหลังนี้ถ้ามีตราราชสกุลวรวรรณอยู่ ณ ที่ใดที่หนึ่งในอินทรเนตร  จะหาเจอก่อนเพื่อน

ข้างล่างนี้คือ ตราราชสกุล วรวรรณ  แต่ไม่ทราบรายละเอียดและความหมาย  รอคุณเพ็ญมาขยายต่อไปครับ

ตราแห่งพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ อันเป็นราชสกุลวรรรณ มีตราเห็นได้ที่เหรียญที่ระลึกครบ ๖๐ พรรษา

จะเห็นว่าตรานั้น ด้านบนเป็นมงกุฎ

เบื้องล่างพื้นหลังทำเป็น จักร - ตรี วางทับกับ อันเป็นสัญลักษณ์แห่งราชวงศ์ และทับไขว้ด้วยพระแสงหัวนาค ซึ่งมีริบบิ้น เขียนอักษรห้อยอยู่

เนื่องจากพระองค์เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ รัชกาลที่ ๔ ดังนั้นในอาร์มด้านขวา ผูกลายพระมหาพิชัยมงกุฎ มีเลข ๔ กำกับไว้

ส่วนด้านซ้ายเห็นไม่ชัด เป็นรูปช้าง เหมือนมีเทวดานั่ง (เปล่งรัศมี) คล้ายพระอินทร์

คาถาบาลีที่เขียนไว้  อ่านว่าอะไรคะ คุณหนุ่มสยาม

ขอบคุณผู้มีความรู้ทุกท่านมากเลยครับ..คงต้องรบกวนเรื่องความหมายของข้อความคล้ายเป็นบาลีที่เขียนไว้ด้วยนะครับ

ธาตุโย สุญฺญโต ปสฺส อปฺปมาทรโต สทา = ท่านจงเห็นธาตุทั้งหลายโดยความเป็นของสูญเถิด ท่านจงเป็นผู้ยินดีแล้วในความไม่ประมาทในกาลทุกเมื่อเถิด

พระแปลให้ฟังครับ  ;D

ธาตุโย สุญฺญโต ปสฺส - ท่านจงเห็นธาตุทั้งหลาย โดยความเป็นของสูญเถิด
อปฺปมาทรตา - จงยินดีในความไม่ประมาท

ธาตุในทางพุทธศาสนา หมายถึงธาตุทั้ง๔ ได้แก่ ดิน น้ำ ลม ไฟ ที่ประกอบขึ้นเป็นตัวตนของมนุษย์ ซึ่งวันหนึ่งก็ต้องสูญ คืนกลับสู่โลกหมด ตัวตนนั้นไม่มี

กถานี้จึงเป็นการเตือนสติคนในตระกูล ไม่ให้ดำรงชีวิตอยู่ด้วยความประมาท

อฏฺฐารส ธาตุโย : ธาตุทั้งหลาย ๑๘

จกฺขุธาตุ จักษุธาตุ ๑ รูปธาตุ รูปธาตุ ๑ จกฺขุวิญฺญาณธาตุ จักษุวิญญาณธาตุ ๑

โสตธาตุ โสตธาตุ ๑ สทฺทธาตุ สัททธาตุ ๑ โสตวิญฺญาณธาตุ โสตวิญญาณธาตุ ๑

ฆานธาตุ ฆานธาตุ ๑ คนฺธธาตุ คันธธาตุ ๑ ฆานวิญฺญาณธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ ๑

ชิวฺหาธาตุ ชิวหาธาตุ ๑ รสธาตุ รสธาตุ ๑ ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ ๑

กายธาตุ กายธาตุ ๑ โผฏฺฐพฺพธาตุ โผฏฐัพพธาตุ ๑ กายวิญฺญาณธาตุ กายวิญญาณธาตุ ๑
 
มโนธาตุ มโนธาตุ ๑ ธมฺมธาตุ ธรรมธาตุ ๑ มโนวิญฺญาณธาตุ มโนวิญญาณธาตุ ๑
 
การที่ท่านแสดงธาตุ ๑๘ ในที่นี้ เข้าใจว่าท่านจะขยายอายตนะ ๑๒ ให้กว้างออกไป สำหรับจะให้เข้าใจง่าย เพราะอายตนะ ๑๒ ประการนี้เองเป็นของสำคัญในทางวิปัสสนา คือเป็นศีลด้วย เป็นสมาธิด้วย เป็นปัญญาด้วย

คำที่ว่าธาตุนั้นเป็นแต่สัญญานามธรรมเท่านั้น จะได้มีเนื้อมีหนังหามิได้ เป็นแต่ชื่อเปล่า ๆ ว่าธาตุ เอาจักขุมาใส่เข้าก็เรียกตามของใส่เข้าว่าธาตุตา ธาตุรูป ธาตุวิญญาณตา ธาตุหู ธาตุเสียง ธาตุวิญญาณหู ธาตุจมูก ธาตุกลิ่น ธาตุวิญญาณจมูก ธาตุลิ้น ธาตุรส ธาตุวิญญาณลิ้น ธาตุกาย ธาตุเครื่องสัมผัสกาย ธาตุวิญญาณกาย ธาตุใจ ธาตุธรรมารมณ์ ธาตุวิญญาณใจ เรียกไปตามของใส่ของปรากฏ

เพราะเหตุนั้น คำว่าธาตุจึงไม่มีที่สิ้นสุด ดังที่เราเข้าใจกันว่าธาตุน้ำ ธาตุดิน ธาตุลม ธาตุไฟ ธาตุอากาศ ธาตุวิญญาณ ธาตุเงิน ธาตุทอง ธาตุเปรี้ยว ธาตุหวาน เป็นต้น ตั้ง ๘๔,๐๐๐ ธาตุ เพราะเหตุนั้น จึงสมกับพุทธภาษิตข้อหนึ่งซึ่งมีความว่า “ธาตุโย สุญฺญโต ปสฺส” ท่านจงเห็นธาตุทั้งหลาย โดยความเป็นของสูญเถิด ดังนี้ ถ้าหมายความตามพุทธภาษิตนี้ ต้องว่าตัวธาตุไม่มี มีอยู่แต่ชื่อเท่านั้น

การแสดงอายตนะ กล่าวแต่ตากับรูป หูกับเสียง จมูกกับกลิ่น ลิ้นกับรส กายกับเครื่องสัมผัส ใจกับธรรมารมณ์ ครั้นมาถึงวาระแห่งธาตุจึงเพิ่มวิญญาณขึ้นอีกให้เป็น ๓ พึงเห็นความในคำที่ว่า บ่อเกิดคือเกิดวิญญาณขึ้น อาศัยวิญญาณกับสัมผัสผสมกันเข้าก็เกิดเวทนา ตัณหา อุปาทาน ต่อ ๆ ไป

การที่ให้พิจารณาโดยฐานะเป็นธาตุนั้น ก็มีความประสงค์จะให้ค้นหาเหตุหาผล ตามหลักที่ว่า “เย ธมฺมา เหตุปฺปภวา” ธรรมทั้งหลายมีเหตุเป็นแดนเกิด คือ เกิดแต่เหตุ ถ้าจะให้ผลดับ ต้องให้รู้เหตุ ให้ดับที่เหตุ อายตนะ ๑๒ ก็เป็นตัวเหตุ ธาตุ ๑๘ ก็เป็นตัวเหตุ ส่วนเวทนา ตัณหา อุปาทาน ตัวผล ถ้าจะให้ดับต้องไปดับที่เหตุ แสดงธาตุ ๑๘ พอได้ใจความไว้เพียงเท่านี้.

จาก  หนังสือวิปัสสนาภูมิ  (http://larndham.org/index.php?/topic/43218-%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4/) ของ พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (สิริจนฺโท จันทร์) เรียบเรียงเมื่อเป็นพระโพธิวงศาจารย์ พ.ศ. ๒๔๖๘

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)

ไม่ว่าจะจำแนกออกไปสักกี่ธาตุ ก็แยกออกไปจากธาตุ๔ทั้งสิ้น ดังนั้น ถ้ารู้ในธรรมของธาตุทั้ง๔แล้ว ก็จบพรหมจรรย์เป็นอรหันต์ขีณาสพ

“....ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ปุถุชนในโลกนี้ ไม่ได้สดับ ไม่ได้พบพระอริยะ ไม่ฉลาดในธรรมของพระอริยะ ไม่ได้รับคำแนะนำในธรรมของพระอริยะ ไม่ได้เห็นสัตบุรุษ ไม่ฉลาดในธรรมของสัตบุรุษ ไม่ได้รับคำแนะนำในธรรมของสัตบุรุษ ย่อมรู้ธาตุดิน ย่อมรู้ธาตุน้ำ ย่อมรู้ธาตุไฟ ย่อมรู้ธาตุลม โดยความเป็นธาตุลม ครั้นรู้ธาตุลมโดย ความเป็นธาตุลม แล้วย่อมสำคัญหมายธาตุลม ย่อมสำคัญหมายโดยความเป็นธาตุลม ย่อมสำคัญหมายธาตุลมว่าเป็นของเรา ย่อมยินดีธาตุลมข้อนั้นเพราะอะไร เรากล่าวว่า เพราะเขาไม่ได้กำหนดรู้

“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ... ภิกษุใดเป็นอรหันต์ขีณาสพอยู่จบพรหมจรรย์เสร็จกิจแล้ว ปลงภาระเสียแล้ว บรรลุถึงประโยชน์ตนแล้ว สิ้นกิเลสเครื่องประกอบสัตว์ไว้ในภพแล้ว หลุดพ้นด้วยปัญญาอันชอบแล้ว แม้ภิกษุนั้นย่อมรู้ธาตุดินโดยความเป็นธาตุดิน ย่อมรู้ธาตุน้ำโดยความเป็นธาตุน้ำ ย่อมรู้ธาตุไฟโดยความเป็นธาตุไฟ ย่อมรู้ธาตุลมโดยความเป็นธาตุลม ครั้นรู้ธาตุลมโดยความเป็นธาตุลมแล้ว ย่อมสำคัญหมายธาตุลม ย่อมไม่สำคัญหมายโดยความเป็นธาตุลม ย่อมไม่สำคัญหมายธาตุลมว่าเป็นของเรา ย่อมไม่ยินดีในธาตุลม ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะเธอกำหนดรู้แล้วฯ”

มูลปริยายสูตร มู. ม. (๒)

ขอบพระคุณทุกท่านที่อธิบายความหมายของข้อความบาลี พอทราบแล้วรู้สึกจับใจกับความหมายมากเลยครับ มีใครพอจะทราบมั้ยครับว่ามีที่มาอย่างไร กรมพระนราธิปฯท่านนำมาประกอบในตราเอง หรือใครเป็นคนให้ครับ..?  และมีข้อสงสัยเกี่ยวกับตราอยู่ประการหนึ่งครับ คือ ในความเห็นที่ ๒๑ คุณ siamese บอกว่าพระมหาพิชัยมงกุฎมีเลข ๔ กำกับอยู่..แต่พยายามมองหาเท่าไรก็มองไม่เห็น ไม่ทราบอยู่ตรงตำแหน่งไหนครับ

เลข ๔ อยู่นี่ครับ  ;D

ใครรู้จักตราประจำตระกูล "อภัยวงศ์" บ้างคะ   เป็นตราพระราชทาน

เห็นปกท้ายเล่มอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ คุณหญิงเลขา อภัยวงศ์ เป็นรูปเหมราชถือกระบอง ไม่รู้ว่าจะเกี่ยวข้องอย่างไรกันไหม ?

ขอบคุณค่ะคุณหนุ่มสยาม  ไม่เคยเห็นตรานี้มาก่อน  ตื่นเต้นๆ
แต่ถ้าถือกระบองละก็ น่าจะเกี่ยวกับอภัยวงศ์ ซึ่งเป็นเจ้าเมืองพระตระบองมาก่อน

ตื่นเต้นยกกำลังสอง  คุณเพ็ญชมพูมีข้อมูลเด็ดอีกแล้ว
ยังตีความไม่ออกว่า เหตุใด สัตว์ครึ่งหงส์ครึ่งสิงห์ จึงหมายถึงตระกูลอภัยวงศ์  ส่วนกระบองนั้นตรงตัวอยู่แล้ว

เข้าใจว่าเป็นตราประจำตระกูลที่สร้างขึ้นภายหลัง  ไม่ใช่ตราของเจ้าพระยาอภัยภูเบศร์(ชุ่ม) ค่ะ

ดร.สุรพล อภัยวงศ์ และสมาชิกสกุลอภัยวงศ์ท่านอื่นๆ ฝากขอบคุณคุณ Siamese และคุณเพ็ญชมพูอย่างสูง  ที่กรุณาค้นหาตราประจำตระกูลมาให้ท่านได้ค่ะ

ดิฉันพยายามตีความว่า เหตุใดจึงเป็นตัวเหมราชถือกระบอง   กระบองนั้นไม่น่าสงสัย เป็นเครื่องหมายถึง "พระตะบอง" ที่สกุลอภัยวงศ์เป็นเจ้าเมืองกันมาหลายชั่วคน  แต่สิงห์กับหงส์มาจากไหน
ตอนนี้ เดาเอาล้วนๆว่า สิงห์อาจจะมาจากตราของบรรพบุรุษท่านแรกของอภัยวงศ์ที่ไปครองพระตะบอง คือเจ้าพระยายมราช (แบน)   ตำแหน่งยมราชคือเสนาบดีเวียง ที่ต่อมาคือมหาดไทย   ตราของมหาดไทยคือสิงห์
ก็เหลือแต่หงส์ หรือเหม   ยังหาที่มาไม่พบค่ะ

รบกวนสอบถามครับ...ใช่ตราราชสกุลกุญชรหรือเปล่าครับ

ไม่เคยเห็นเลยค่ะ  ใครพอจะตอบได้บ้างคะ