เรือนไทย

ก่อนอื่นขอสวัสดีชาวเรือนไทยทุกท่านก่อนนะคะ
ดิฉันเพิ่งสมัครเข้ามาเป็นสามาชิกได้ไม่นาน กำลังนั่งอ่านความรู้ที่ทุกท่านกล่าวกันอยู่ไม่หมดเลยค่ะ
แต่พอดีช่วงปลายเดือนเมษายนที่ผ่านมาดิฉันได้โอกาสที่ว่างเว้นจากกิจกรรมที่มหาวิทยาลัยกลับบ้านที่จังหวัดกำแพงเพชร
และได้พบเรื่องประหลาด(แกมตลก?)เรื่องหนึ่งค่ะ

ที่จังหวัดกำแพงเพชรตอนนี้กำลังมีการขุดกำแพง(ซึ่งเชื่อว่าน่าจะเป็น)วังอยู่ค่ะ
โดยกำแพงที่ว่านี้อยู่ใกล้กับบริเวณโบราณสถานวัดพระแก้ว(เป็นวัดหลวงของเมืองเก่าไม่มีพระจำพรรษาอยู่ค่ะ)
และศาลหลักเมืองปัจจุบัน โดยแนวกำแพงวังที่ว่านั้นทอดอยู่แนวเดียวกับศาลหลักเมืองพอดิบพอดี?

คิดว่าหลายท่านคงทราบว่าหนึ่งในชุดพระเบญจภาคีคือพระซุ้มกอของเมืองกำแพงเพชร
และจากปากคำของพ่อเฒ่าแม่แก่หลายคนในบ้านก็เล่าว่าเวลาขุดเจออะไรทีไรคนกำแพงฯเป็นเฮลั่นเพระกรุพระทุกคราไป
(เรื่องนี้จริงเท็จแค่ไหนดิฉันไม่อาจยืนยันได้ค่ะ เพราะย่าของดินเองก็ค่อนข้างอายุมาก ^^)

ประเด็นหลักที่ดิฉันอยากเล่าให้ทุกท่านในนี้ฟังคือ เกิดมีคนหัวใสนำเอาพระเครื่องไปไว้แถบกำแพงเมืองที่ขุด
ด้วยกลวิธีจะทำท่าว่ากรุแตก(ที่กำแพงเมือง)อีกแห่ง!?

รายละเอียดจะเป็นประการใดไม่ทราบได้ เพราะเหตุการณ์นี้ดิฉันไม่ได้เห็นแต่คุณพ่อเป็นผู้เล่าว่า
มิจฉาชีพที่ว่าเอาพระไปไว้ก่อนทำทีว่ากรุแตก แล้วจึงแอบไปลักลอบมาขุดขาย
โดยมีคำโฆษณาชวนเชื่อว่า

"พระเครื่องเก่าแก่อายุ ๕.๐๐๐ ปี"

คุณพ่อถามดิฉันขำๆว่าพระพุทธศาสนาอายุเท่าไร?

ดิฉันงงๆไปสักครู่ก่อนหัวเราะไปกับท่าน เพราะชาวพุทธ(ตามที่ดิฉันเรียนมา)นั้นถือว่า พศ.๑ คือปีที่พระพุทธเจ้าปรินิพพาน
และปัจจุบันคือปี พศ.๒๕๕๐

.........อย่างไรก็ตามในท้ายที่สุดมิจฉาชีพก็ถูกจับได้ แต่ไม่ทราบว่ามีคนตกเป็นเหยื่อกี่คนกัน?

ทั้งอย่างนั้นดิฉันก็อยากเรียนถามทุกท่านในเรือนไทยว่าดฉันเข้าใจถูกต้องใช่หรือไม่คะ ว่าไม่น่าจะมีพระเครื่องที่อายุ ๕๐๐๐ ปีได้?
และสมัยก่อนดิฉันได้ยินว่าไม่มีพระพุทธรูปด้วยซ้ำแต่ใช้การบูชากงล้อธรรมจักรแทนอย่างที่พบในอินเดีย

แล้วพระเครื่องนี่เริ่มมีมาตั้งแต่สมัยไหนคะ?

จะถึง ๕.๐๐๐ ปีที่แล้วดังที่มีคนพบที่กำแพงที่กำลังขุดที่จังหวัดบ้านเกิดดิฉันหรือเปล่า ^^

(เล่าสู่กันฟังคลายเครียดค่ะ)

สวัสดีค่ะ ขอบคุณที่มาร่วมวงชาวเรือนไทย
ประวัติความเป็นมาของพระเครื่อง ต้องถามนักโบราณคดี    ดิฉันจำไม่ได้ว่าสมัยสุโขทัยมีพระเครื่องหรือเปล่า    แต่สมัยอยุธยามีแล้ว

สวัสดีคุณมณีมาลา และ เรียนอาจารย์เทาชมพู พระเครื่องสมัยสุโขทัยที่มีชื่อเสียง ได้แก่ พระกำแพง ครับ อายุก็น่าจะประมาณ 700 ปีเท่านั้น

จำได้ว่าสมัยเรียนประวัติศาสตร์ศิลปะ สิ่งที่สร้างไว้เพื่อบูชาพระพุทธเจ้าแรกเริ่มคือสถูปง่ายๆ เป็นเนินดินมีบัลลังก์ และฉัตร ประดิษฐานอยู่บนยอด ส่วนพระพุทธรูปนี้ยิ่งเป็นสิ่งบูชารุ่นหลังๆ เลยครับ มิพักต้องเอ่ยถึงพระเครื่องซึ่งน่าจะมาทีหลังสุด

แต่พระเครื่องอายุ 5,000 ปีนี่ แสดงว่าเราอยู่ในอรุณรุ่งของมิกสัญญียุคแล้วสินะ

กลกรุแตกนี่มีกันทุกจังหวัดครับ บางแห่งตัวพระเป็นคนวางกลเองเลยก็มี อย่างเคยมีวัดหนึ่งเจอพระเครื่องบนคานของวิหาร ลงข่าวกันใหญ่โตว่ากรุแตก หาเงินซ่อมวิหารนั่นแหละครับ มันตลกตรงตัวกรุเป็นถังพลาสติกใหม่เอี่ยม (ฮา)

คติเรื่องพระเครื่องนี่เข้าใจว่าแต่เดิมทำเพื่อบูชา โดยจะบรรจุไว้ในเจดีย์ ไม่มีใครเอามาคล้องคอนะครับ

สงสัยว่าจะนิยมเอามาคล้องคอกันในสมัยรัตนโกสินทร์นี่เอง ทางศรีลังกาเขาก็ไม่คล้องคออย่างบ้านเรานะครับ

        เคยอ่านนิตยสาร สารคดี มีบทความเรื่อง ศรัทธาและเงินตราในโลกธุรกิจพระเครื่อง
โดย คุณเกษร สิทธิหนิ้ว ลองหาจากเว็บได้ที่อยู่ -

  http://www.sarakadee.com/web/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=469

        บางส่วนคัดมา ความว่าดังนี้ครับ

         จากหลักฐานบรรดามีเท่าที่นักประวัติศาสตร์-โบราณคดีสืบค้นได้ในปัจจุบัน พอจะสรุปไปในทางเดียวกันได้ว่า
“พระเครื่อง” ซึ่งเป็นคำที่ย่อมาจากคำ “พระเครื่องราง” อันหมายถึงพระองค์เล็กๆ สำหรับนำติดตัวไปบูชานั้น ไม่ได้เป็น
ของที่มีอยู่ในสังคมไทยมาแต่เดิม หากเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในช่วงไม่เกินร้อยปีมานี้เอง

         อาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม นักวิชาการอาวุโส ได้กล่าวถึงเรื่องนี้ไว้ใน พระเครื่องในเมืองสยาม ว่า

         “ความเชื่อเรื่องพระเครื่องเป็นสิ่งไม่พบเห็นในสังคมไทยสมัยกรุงศรีอยุธยา และก็ไม่น่าจะมีในสมัยกรุงธนบุรี และ
กรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นๆ ด้วย
          ถ้าจะให้เดากันตามความรู้ความเข้าใจของข้าพเจ้าในขณะนี้ ก็เชื่อว่าคงเกิดขึ้นราวสมัยรัชกาลที่ ๔ ลงมา
เพราะสมัยรัชกาลที่ ๕ นั้นมีกันแล้ว”

         คนไทยสมัยก่อนไม่มีใครนำพระพิมพ์มาห้อยคอหรือเก็บรักษาไว้ในบ้าน ด้วยถือว่าพระพุทธรูปต่างๆ เป็น
ของศักดิ์สิทธิ์ที่บริสุทธิ์ จึงควรอยู่ที่วัด การนำพระพุทธรูปเข้าบ้านถือเป็นเรื่องไม่สมควร
      ขุนช้าง ขุนแผน พลายชุมพล และตัวละครทุกตัวในวรรณคดีเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ซึ่งมีชีวิตโลดแล่นอยู่ใน
สมัยอยุธยาตอนปลาย-ต้นรัตนโกสินทร์ ก็ไม่มีใครนำพระมาห้อยคอ จะมีก็แต่เครื่องรางจำพวกตะกรุด ผ้ายันต์
ผ้าประเจียด ลูกอม เท่านั้น ที่พกติดตัว
      ภาพจิตรกรรมฝาผนังในวัดต่างๆ นับแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาลงมาก็ไม่ปรากฏรูปทหารที่เอาพระมาห้อยคอ มีแต่
ที่ใส่เสื้อลงยันต์เท่านั้น
      ในพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ช่วงที่กล่าวถึงครั้งโกษาปานไปฝรั่งเศส และได้แสดงการอยู่ยงคงกระพันโดย
ให้ทหารไทยยืนแอ่นอกให้ทหารฝรั่งเศสยิง ก็ไม่มีการกล่าวถึงพระพิมพ์ และพระเครื่องแต่อย่างใด

        พระพิมพ์ได้เริ่มกลายสถานะมาเป็นพระเครื่องก็ในราวสมัยรัชกาลที่ ๔ เป็นต้นมา โดยเฉพาะเมื่อเกิดความนิยม
ใน “พระกริ่ง” ซึ่งนับเป็น “พระเครื่องรางของขลัง” ขนานแท้
        ความนิยมนับถือในพระกริ่งซึ่งนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางความเชื่อในเรื่องการไม่นำพระพุทธรูปเข้าบ้าน
การนำพระมาไว้กับตัว ประกอบกับความนิยมในการเล่นของเก่าที่ได้รับอิทธิพลมาจากชาวตะวันตกในช่วงเวลานั้น
ทำให้มีการขุดกรุหาสมบัติเก่าตามวัดร้าง และโบราณสถานต่างๆ กันอย่างแพร่หลาย .....

ขอบคุณทุกท่านมากค่ะที่มาร่วมกันแบ่งปันความคิดเห็น
ที่จริงขนาดดิฉันเองเป็นคนกำแพงแท้ๆ พระเครื่องซุมกอเมืองกำแพงที่อายุมากก็ยังไม่เคยเห็นสักทีค่ะ

แต่เมื่อสมัยอยู่มัธยมนั้นได้มีโอกาสไปเข้าค่ายแล้วมีฐานหนึ่งเป็นเรื่องเกี่ยวกับการทำพระเครื่องนี่แหละค่ะ
โดยไปที่บ้านที่รับทำพระเครื่อง ซึ่งที่นั่นเขาจะมีเครื่อง "ปั๊ม" พระเครื่อง
(ยืนยันว่าเป็นเครื่องที่ใช้ปั๊มจริงๆค่ะ)
จำได้ว่าเขาจะเตรียมดินไว้เป็นก้อนกลมๆจากนั้นวางบนเครื่องแล้วก็กดประทับเครื่องที่มีแม่แบบลงมาค่ะ
ตอนนั้นที่ไปขเค่ายกันพวกดิฉันเองก็ลองทำดูกันคนละอันสองอัน และขนกลับกันมาด้วยค่ะ
เห็นว่าเขาทำอย่างนี้วันหนึ่งเป็นพัน แล้วส่งให้วัดหรือญาติโยมไปปลุกเสกกันเองค่ะ

^^

(ที่จริงอยากเล่าเรื่องขุดกำแพงที่ว่าด้วยค่ะ แต่เสียดายดิฉันลืมหยิบไฟล์รูปกลับมาด้วยกว่าจะได้กลับบ้านอีกทีก็สิ้นเดือน
ไม่รู้จะขอให้คุณพ่อส่งไฟล์รูปมาให้ได้ไหมเสียด้วย ^^)

แล้วจะรอชมนะครับ

กระทู้นี้นานแล้ว
แต่ก็อยากตอบ เพราะหากมีใครแวะเข้ามาดู

พระเครื่องเก่าสุดที่เราพบในประเทศไทยก็ราวพุทธศตวรรษที่ 13 ในวัฒธรรมทวารวดี
เหรียญรูปพระเก่าที่สุด เห็นจะเป็นเหรียญของพระเจ้ากนิษกะ ในพุทธศตวรรษที่ 6
รูปแบบพระเครื่องในอินเดีย นิยมสร้างขึ้นหลังจากที่มีความนิยมในการสร้างพระพุทธรูปแล้ว ก็ในราวพุทธศตวรรษที่ 8 ลงมา โดยมีองค์ประกอบของสัญลักษณ์ทางพุทธศาสนาเดิมอยู่ด้วย
ความเชื่อเรื่องบรรจัพระเครื่องในสถูป ก็เพื่อให้ผู้คนในยุคหน้าที่เรียกว่า"กลียุค" นำพระออกมาจากเจดีย์ เรียนรู้เพื่อสืบทอดพระศาสนา ในขณะเดียวกันก็เป็นเรื่องราวของพระเจดีย์ที่พระอนาคตพุทธะศรีอารยเมตไตรย จะออกมาเพื่อมาเป็นพระพุทธเจ้าในกัลป์สุดท้าย

อิทธิพลเรื่องบีจุพระเครื่องในกรุเพื่อสืบพระศาสนา เริ่มในราวพุทธศตวรรษที่ 13 ในนิกายเถรวาทลังกาวงศ์แล้วค่อยเข้ามาสู่ทวารวดี
ส่วนสุโขทัย สุพรรณภูมิและอยุธยา ก็รับคตินี้มาจากลังกาวงศ์อีกที ในพุทธศตวรรษที่ 19

ไม่มีคติการผังพระเครื่องที่กำแพงเมืองครับ ยิ่งกำแพงเพชรเป็นเมืองป้อมในสมัยกรุงศรีอยุธยา กำแพงแบบฝรั่งนิ่งไม่น่ามีพระเครื่องไปฝัง คนโบราณเขาไม่ทำกันครับ

ขอบคุณที่เล่าสู่กันฟังครับ
อนาถหนอ... พระเครื่องที่อ้างว่าเก่าแก่กว่พระพุทธเจ้า...
ถ้าจะมี สงสัยจะเป็นเครื่องรางนอกศาสนาพุทธ คงเป็นศาสนาพวกอียิปต์ที่นับถือมัมมี่กระมังครับ ถึงจะอายุห้าพันปีได้ตามที่อวดอ้าง

ปล่อยไก่ตัวโตเลยนะครับ

พระพุทธรูปเริ่มมีเมื่อ พ.ศ. 600-700 บวกลบตัวเลข แล้ว 2550 - 600 ก็ประมาณ 1950 ปี สูงสุดแล้วล่ะครับ ก่อน 600 ปี เขาทำเป็นกงล้อเกียน ไม่กล้าทำเป็นพระพุทธรูป จึงไม่มีแน่ๆอายุ 5000 ปี ยิ่งเมืองไทยแล้ว 5000 ปีก่อน นับถือผี อยู่เลยครับ