คุณนวรัตน ออกนามว่า "เจ้าพ่อห้องเครื่อง" และเล่าว่า
เมื่อครั้งที่ผมเขียนกระทู้เรื่อง "ศพในโกศ" ลงในห้องประวัติศาสตร์ของพันทิปร่วมสิบปีที่ผ่านมานั้น ข้อมูลสำคัญ ๆ ทั้งหมดผมได้ไปขอจากเจ้าพนักงานภาษามาลาอาวุโสท่านหนึ่ง ซึ่งผู้ใหญ่ในสำนักพระราชวังกรุณานัดหมายให้ ภูษามาลาท่านนี้ไม่อนุญาตให้ผมระบุนาม เปิดเผยได้แต่เพียงว่าท่านเป็นผู้นั่งประคองพระโกศสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีบนพระมหาพิไชยราชรถในการออกพระเมรุมาแล้ว
ภูษามาลาคือเจ้าพนักงานผู้กระทำหน้าที่รับใช้เบื้องพระยุคลบาทของพระมหากษัตริย์ในเรื่องส่วนพระองค์ทุกอย่าง ตั้งแต่การตระเตรียมฉลองพระองค์ การถวายงานทรงพระเครื่องใหญ่ (ตัดผม) ไปจนถึงการจัดพระบรมศพลงพระบรมโกศ ตำแหน่งนี้จะมีไม่กี่คน ท่านที่ผมไปพบนั้นเกษียณไปนานหนักหนาแล้ว แต่ยังทำงานไหว จึงมีงานให้ทำในตำแหน่งที่ปรึกษา ห้องที่ท่านนั่งทำงานใหญ่เหมือนห้องสมุด อยู่บนตึกทำการในบริเวณพระบรมมหาราชวัง
เมื่อย่างเท้าก้าวเข้าไปในห้องนั้นก็ต้องจังงังกับสิ่งที่เห็นเบื้องหน้า เป็นงานแกะสลักไม้เก่า ๆ ที่ลงสีทับแล้วเขียนหน้าตาเป็นผู้ชายยิ้มหวาน สวมมาลาทรงเส้าสูง แขนปล่อยลงธรรมดา ๆ ไว้เล็บยาว แต่งกายด้วยผ้าเยียรบับแบบโบราณตัดขึ้นมาใหม่ มีดาบเอามาขัดไว้ที่ประคดเป็นเครื่องประดับ ตั้งอยู่ในซุ้มบูชามีช่อฟ้าใบระกาเด่นอยู่ที่ผนังด้านหนึ่งของห้อง เมื่อมีโอกาสระหว่างคุยกับท่าน ผมก็ได้เรียนถามนอกเรื่องถึงที่มาที่ไปของหุ่นนั้น
"เป็นของเก่าแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา ตอนกรุงแตกภูษามาลาของพระเจ้าเอกทัศท่านเอาใส่เรือ พาหนีพม่ามาด้วย แล้วได้นำมาถวายพระพุทธยอดฟ้า กราบบังคมทูลว่าเป็นพระบรมรูปของสมเด็จพระนเรศวร ในศาลที่พระราชวังหลวง"
แล้วท่านก็เล่าต่อไปว่า "พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าทรงรับไว้ แต่ไม่ทรงเชื่อเพราะท่าทางของหุ่นไม่มีแววว่าจะเป็นนักรบ น่าจะเป็นหุ่นขนาดเท่าพระองค์จริงของพระเจ้าแผ่นดินที่ภูษามาลาจำลองไว้ใช้ เพื่อลองฉลองพระองค์เวลาตัดชุดใหม่ถวายมากกว่า จึงทรงพระกรุณาให้เชิญมาตั้งบูชาไว้ที่ที่ทำงานของภูษามาลาโดยไม่ได้ทรงมีรับสั่งแต่อย่างใด หลายคนจึงยังนับถือว่าเป็นบรมรูปสมเด็จพระนเรศวร เอาสิ่งของมาถวายบูชามากไม่มีขาด"ตามประวัติของตระกูลวัชโรทัย นามสกุลพระราชทานโดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าฯ ทรงสนธิคำว่าวัชระ ซึ่งแปลว่าเพชร กับอุทัย เพราะสืบสายสกุลมาจากพระยาอุทัยธรรม (เพ็ชร์) ภูษามาลาในสมัยกรุงศรีอยุธยา ผู้เข้ามาถวายตัวต่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกหลังปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์แล้ว เพื่อขอรับตำแหน่งภูษามาลาตามที่เคยรับราชการมาแต่เดิม (โดยนำหุ่นดังกล่าวมาถวายเป็นหลักฐาน) ก็ได้โปรดเกล้าฯให้ดำรงตำแหน่งนั้น ไม่เห็นมีที่กล่าวถึงพระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรเลย แม้แต่หุ่นลองฉลองพระองค์ตามความในวงเล็บของผมก็ไม่มี
เรื่องข้างบนจึงเป็นเรื่องเล่าปากต่อปากนะครับ ส่วนปากแรกจริง ๆ จะเป็นใคร ตั้งแต่สมัยไหนนั้น ก็อย่าไปรู้มันเลย