เรือนไทย

ผมไปเห็นภาพนี้จากเว็บไซต์ ebay เขาอธิบายว่าเป็นภาพ "โรงช้างต้น" ก็เลยอดสงสัยไม่ได้ว่า โรงช้างต้นสมัยก่อนนี่อยู่ใกล้กับพระที่นั่งอนันตฯ ขนาดนี้เลยเหรอครับ...

ไม่ใช่ครับ เป็นโรงช้างที่อยู่ในสวนสัตว์ดุสิต หรือเขาดินนั่นแหละ

จำได้ว่าเมื่อสี่สิบกว่าปีมาแล้วเคยไปเยี่ยมช้างที่เขาดิน ณ โรงช้างแห่งนี้ พระเศวตอดุลยเดชพาหน (https://th.wikipedia.org/wiki/พระเศวตอดุลยเดชพาหน) ช้างเผือกช้างแรกในรัชกาลปัจจุบันก็ประจำการอยู่ที่นี่  ในภาพน่าจะมีคุณพระฯอยู่ด้วย  โรงช้างนี้น่าจะเรียกว่า "โรงช้างต้น" ได้กระมัง ;D

ตกลงว่าคือเขาดินหรือโรงช้างต้นอ่ะ :-\

เขาดินหรอกเหรอเนี่ย

โรงช้างต้นที่เขาดิน  ;D

  ;D ;D ;D

ผมเคยได้ฟังมัคคุเทศก์ที่พาเที่ยวพระที่นั่งวิมานเมฆว่า พิพิธภัณฑ์ช้าง เดิมเป็นโรงช้างต้นครับ

บทความเกี่ยวกับโรงช้างต้นชั่วคราวที่สวนสัตว์ดุสิต ดังนี้

รัชกาลปัจจุบัน ครั้นถึง พ.ศ. 2502 ได้มีช้างเผือกมาสู่พระบารมี จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์โรงช้างต้นซึ่งพระเศวตวชิรพาหฯ เคยยืนโรงขึ้นเป็นการชั่วคราว เพื่อเป็นสถานที่ประกอบพระราชพิธีสมโภชขึ้นระวางช้างเผือกเชือกแรกในรัชกาลโปรดพระราชทานนามว่า พระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ ต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างโรงช้างต้นขึ้นในบริเวณพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เพื่อให้โรงช้างต้นอยู่ในเขตพระราชฐานใกล้ที่ประทับ ระหว่างที่กำลังก่อสร้างโรงช้างต้นนั้น โปรดให้นำพระเศวตอดุลยเดชพาหนฯ ไปยืนโรงที่เขาดินวนาเป็นการชั่วคราว เมื่อโรงช้างสร้างเสร็จแล้ว จึงได้ไปยืนโรง ณ โรงช้างต้น ในพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน

โรงช้างต้นเดิมในพระราชวังดุสิต ชำรุดทรุดโทรมลงมาตามกาลเวลา เมื่อรัฐบาลขอบริเวณรัฐสภา เนื่องจากพระที่นั่งอนันตสมาคมได้เป็นที่ทำการรัฐสภา ตั้งแต่ พ.ศ. 2475 สืบมาจนถึง พ.ศ. 2517 อาคารโรงช้างต้นชำรุดทรุดโทรมลงตามกาลเวลา เมื่อรัฐบาลสร้างอาคารรัฐสภาขึ้นใหม่ ด้านหลังพระที่นั่งอนันตสมาคม รัฐสภาขอความเห็นชอบสำนักพระราชวังรื้อโรงช้างต้นออกจากบริเวณรัฐสภา สำนักพระราชวังได้ร่วมกันปรึกษากับ กรมศิลปากรได้พิจารณาเห็นว่าโรงช้างต้นนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ โดย เฉพาะอาคารมความสำคัญทางด้านสถาปัตยกรรม ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และประเพณีที่เกี่ยวกับช้างเผือก ซึ่งเหลืออยู่เพียงแห่งเดียวในประเทศไทย จึงดำเนินการขออนุรักษ์รักษาไว้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ และจารีตประเพณี วันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2517 ได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน

ข้อมูลจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติช้างต้น

โรงช้างต้น (ชั่วคราว) ที่เขาดิน ถ่ายเมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. ๒๕๑๖  เห็นคุณพระฯ เป็นภาพมัว ๆ อยู่ข้างใน ;D

นี่คุณเพ็ญหรอเปล่าเนี่ย  ??? ;D ;D ;D

ก่อนผมเกิดอีกนะนั่น  :o :o :o

จำได้ว่า ที่สวนสัตว์ดุสิต มีโรงเรือนสำหรับ ช้าง ที่ผมเรียกตามความเข้าใจประสาผมในเวลานั้นว่า ช้างนายหลวง เป็นเอกเทศ ใกล้สะพาน และกรงยีราฟ

ส่วนช้างธรรมดา ที่มีหลายเชือกจะแยกต่างหากไปอีกมุมหนึ่งของสวนสัตว์ ใกล้กรงวัวแดงและกระทิง ทางด้านพระที่นั่งอนันต์ครับ

ที่คุณNamplaengกล่าวน่ะ ถูกต้อง
โรงช้างต้นน่ะอยู่ตรงแถวกรงยีราฟ คุณพระเศวตยืนโรงอยู่ช้างเดียว  ส่วนช้างทั่วไปอบู่ในโรงใหญ่ ใกล้คอกกระทิงนั่น

แต่ก็มีบางช่วงที่โรงช้างต้นทำการซ่อมแซม เขาจึงย้ายคุณพระมาอยู่กับช้างเชือกอื่นเป็นการชั่วคราว ดังที่คุณดอกไม้สีชมพูไปยืนถ่ายรูปเก๋ไก๋
ฉะนั้นจะไปเรียกโรงช้างดังกล่าวเป็นโรงช้างต้นไปด้วย ผมก็ลังเลอยู่ จึงเรียกโรงช้างธรรมดา ใครจะเรียกว่าโรงช้างต้นในขณะที่คุณพระยีนโรงอยู่ก็คงไม่ผิด หรือผิดแบบเล็กน้อยพอผ่านๆไปได้ไม่ต้องเถียงกัน
พอดีคุณNamplaengเข้ามาจึงมีโอกาสอธิบาย

อนึ่ง ลักษณะนามของช้างแต่ละชนิดเรียกไม่เหมือนกันครับ

ช้างเผือกและช้างทรงเรียกเป็น "ช้าง"
ช้างบ้านเรียกเป็น "เชือก"
ช้างป่าเรียกเป็น "ตัว"
ดีที่คนในเรือนไทยเรียกไม่ผิด

 

๒ เสียงว่าโรงช้างของคุณพระอยู่ใกล้ ๆ คอกยีราฟก็ต้องฟัง  ;D

มีเกร็ดเกี่ยวกับโรงช้างต้นใกล้คอกยีราฟมาเสริม

(พ.ศ. ๒๕๐๒) เมื่อช้างพลายสำคัญได้ยืนโรงช้างหลวงในพระราชวังดุสิตครบ ๗ วัน ให้นำช้างสำคัญไปเลี้ยงไว้ในสวนสัตว์ดุสิตพระราชทานเงินสร้างโรงช้างพลายสำคัญโดยเงินงบประมาณชองสำนักพระราชวังเป็นเงิน ๑๕๐,๐๐๐ บาท แล้วพระราชทานเงินส่วนพระองค์สร้างโรงช้างบริวารไว้สองข้าง ด้านละ ๒ ช่องเป็นเงิน ๑๙๐,๐๐๐ บาท รวม ๓๔๐,๐๐๐ บาทและสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถพระราชทานค่ากล้วยอ้อยเลี้ยงพระเศวตฯ อีกเดือนละ ๑๕๐ บาท ทุกเดือน

จน พ.ศ. ๒๕๒๑ สำนักพระราชวังนำพระเศวตฯ ไปยืนโรงที่พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน

ตอนหนึ่งจากหนังสือ ปัจฉิมลิขิต... ชีวิตที่กำหนดเอง โดย คุณพิเชษฐ พันธุ์วิชาติกุล (http://www.krabiall.com/stories/krabi-stories5.php?fb_comment_id=10150367380628327_30460884)

ผมเข้าใจว่า ภาพกระทู้คำถาม น่าจะเป็นภาพโรงช้างหลวงในพระราชวังดุสิต ที่ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑ์ช้าง ที่มุมกล้องถ่ายภาพเฉียงจากหน้าโรงช้างสามารถเห็นองค์พระที่นั่งอนันต์

แนวรั้วที่เห็นในภาพน่าจะเป็นแนวรั้วกั้นระหว่างพระที่นั่งอนันต์ กับพระราชวังดุสิต

ส่วนตัวโรงช้างภายในสวนสัตว์ดุสิต อยู่ฝั่งตรงข้ามของถนนอู่ทองใน และโรงช้างหันหลังให้กับพระราชวังดุสิต ภาพมุมเฉียงจากหน้าโรงช้างของสวนสัตว์ก็จะไปทางสนามเสือป่า

นอกจากนี้เวลานั่งรถผ่านสวนสัตว์ดุสิต เราไม่เห็นสัตว์ภายในสวน เพราะท่าน “ ก่อกำแพงทึบ ” เพื่อกันเสียง และตัดการมองเห็น ไม่ให้สัตว์ตื่นกลัวกับเหตุการณ์ภายนอกสวนสัตว์

ดังนั้นภาพที่ถ่ายจากหน้าโรงช้างภายในสวนสัตว์ ไม่มีทางติดภาพพระที่นั่งอนันต์....

โรงช้างในภาพเป็นโรงช้างของสวนสัตว์ดุสิต หรือเขาดินวนาแน่ครับ เพราะผมจำปุ่มๆที่ขอบบ่อได้ บางเวลาคนเลี้ยงจะปล่อยช้างมาเดินขออาหารจากผู้เข้าชม ช้างจะไม่กล้าเหยียบปุ่มล้ำแดนเข้ามาใกล้คนเกินไปได้

ส่วนรั้ว เมื่อก่อนโปร่งอย่างที่เห็น ตอนหลังจึงมาทำกำแพงทึบ

ที่ยืนยันได้อีกอย่างคือภาพถ่ายดาวเทียม มุมมองจากโรงช้าง(เส้นสีเหลือง)จะมองเห็นอาคารพระที่นั่งอนันตสมาคมแทยงดังภาพ
ถ้ามองจากโรงช้างต้นของพระราชวังดุสิต(เส้นสีแดง) จะเห็นด้านหลังเต็มๆเพราะเป็นแนวมุมฉาก

โรงช้างต้นของพระราชวังดุสิต มีลักษณะอาคารและรูปทรงหลังคาดังที่เห็น ผิดจากโรงช้างเขาดินมาก ที่ตั้งก็อยู่ลึกไปจากแนวรั้วที่กั้นพื้นที่ระหว่างพระที่นั่งอนันต์ฯกับเขตพระราชฐาน และมีต้นไม้บังอยู่เยอะด้วย ถ้าถ่ายออกมาทางนั้นคงไม่เห็นพระที่นั่งอนันต์แจ่มแจ้งขนาดนี้

ภาพถ่ายภายในสวนสัตว์ดุสิต ด้านหลังเป็นพระที่นั่งอนันตสมาคม จะเห็นรั้วโปร่งๆ ครับ

ผมหมดข้อกังขาแล้วครับ ภาพจากมุมถนนอู่ทองใน มุมที่อยู่ในรังศีเดียวกันกับจากสวนสัตว์ดุสิต  ;D