เรือนไทย

วันนี้ที่ทำงานจัดห้องเก็บของ ได้พบหนังสือเก่าเล่มหนึ่ง เป็นกฎกระทรวง(กลาโหม) พ.ศ.๒๔๙๘  ว่าด้วยเครื่องแบบทหารบก
(http://upic.me/i/l7/80z41.jpg) (http://upic.me/show/39288218)
เปิดดูข้างใน ได้พบโฆษณาของ "บริษัท ห้องศิลป จำกัด" แจ้งว่าเป็นร้านที่จัดทำธงไชยเฉลิมพล
และเปิดร้านมา ๓๒ ปีแล้ว
หนังสือเล่มนี้พิมพ์ที่โรงพิมพ์กรมแผนที่ทหารบก เมื่อ เม.ย. ๒๔๙๘ ดังนั้นร้านนี้น่าจะเปิดมาตั้งแต่ปี ๒๔๖๖

มีใครรู้จัก หรือพอจะให้ข้อมูลร้านนี้ได้บ้างครับ

หน้าโฆษณา
(http://upic.me/i/ng/1jhx1.jpg) (http://upic.me/show/39288772)

สำหรับธงไชยเฉลิมพลของหน่วย (ปัจจุบันใช้ ธงชัยเฉลิมพล) มีประวัติว่า
วันที่ ๒๕ ม.ค. ๒๔๙๖ มีพิธีพระราชทานธงชัยเฉลิมพลแก่กองพันทหารบกที่ยังไม่มีธงชัยเฉลิมพลประจำหน่วย รวม ๔๒ กองพัน

จึงน่าจะจัดทำจากร้านนี้ ผมต้องการทราบที่มาเพื่อจะบันทึกเป็นประวัติไว้กับหน่วยต่อไป

(ปัจจุบันได้รับพระราชทานธงใหม่แล้ว เมื่อ ๘ พ.ย. ๔๙ แต่ก็ไม่มีบันทึกไว้เหมือนกัน ว่าทำมาจากร้านใด)

ร้านค้าจำหน่ายเครื่องแบบตั้งอยู่หลังกระทรวงมหาดไทยมีอยู่หลายร้าน ร้านที่โด่งดังที่สุดคือ วิวิธภูษาคาร

ภาพบน - ตรอกสุขุมาลย์อนามัย มองจากหน้าตึกสุขุมาลย์อยามัย ไปทางถนนบำรุงเมือง

ภาพล่าง - ถนนบำรุงเมืองด้านปากตรอกฯ ฝั่งตรงข้ามกระทรวงมหาดไทย

(ภาพจากอินเตอร์เน็ท)

ร้านประภาอาภรณ์ บ้านตะนาว

ร้านวิวิธภูษาคาร - (บริเวณทางเข้าแพร่งสรรพศาสตร์ ถนนตะนาว) เป็นร้านที่เปิดขายเครื่องแบบเสือป่าเครื่องแบบข้าราชการ และเครื่องแบบนักเรียน มาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 โดยนายเพี้ยน แสงรุจิ หรือหลวงวิจิตรภัตราภรณ์ เมื่อประมาณปี 2455 จุดเด่นของร้านคือมีเครื่องแบบเสือป่าที่มีครบทุกอย่างทุกมณฑล จนต่อมาได้ขยายมาสู่งานเครื่องแบบข้าราชการ ซึ่งก็ได้รับการกล่าวขานในงานฝีมือที่ประณีตและละเอียดอ่อน แม้จะย้ายจากที่ตั้งเดิมบริเวณถนนเฟื่องนครมาอยู่บริเวณทางเข้าแพร่งสรรพศาสตร์ก็ยังมีลูกค้ามาวะเวียนอยู่เสมอเพราะใกล้ๆ กับสามแพร่งนั้นเป็นที่ตั้งของหน่วยงานราชการต่างๆ แต่แล้วเมื่อหน่วยราชการทั้งหลายย้ายออกไป ก็ทำให้การค้าของร้านซบเซาและเงียบเหงาลงไปถนัดตา แม้ในวันนี้จะมีหลานตาทายาทรุ่นที่ 3 มารับช่วงต่อและพอยังมีงานตัดเย็บชุดนักเรียนให้กับโรงเรียน ภ.ป.ร.ราชวิทยาลัยอยู่บ้าง แต่ก็ทำให้อดนึกถึงยุคอดีตที่เคยเฟื่องฟูของร้านนี้ไม่ได้

ที่มา - เรื่องเล่าของร้านเก่าในบางกอก ผู้จัดการออนไลน์

อาภรณ์พานิช ถนนเฟืองนคร

"ห้องศิลป์" ตามที่คุณ Thammarat อ้างถึงก็รับพิมพ์ก๊าด ด้วย

เจ้าของร้านชื่อ "นายพันตรี หลวงนฤมิตร์เรขการ" ได้กระทำการช่วยเหลือออกแบบและก่อสร้างเมรุที่สนามหลวง สำหรับพระราชทานเพลิงศพทหารและตำรวจในการปรากกบฏ

ที่มา http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2477/D/179.PDF

จากหนังสือเล่มโต นานราชทินนาม 2475 ระบุว่า

"นายพันตรี หลวงนฤมิตร์เรขการ (เยื้อน บุณยะเสน) อาจารย์วิชาสามัญ กรมยุทธศึกษาทหารบก"

ร้านห้องศิลป์ พศ 2475 โฆษณาว่า

"ถนนเฟื่องนคร พระนคร - ช่างเขียนรูป แกะสลัก ทำการช่างอื่น ๆ"

ขอขอบคุณทุกๆ ความเห็นครับ ผมจะบันทึกไว้เป็นที่มาในเรื่องการจัดทำธงชัยเฉลิมพลของหน่วยต่อไป

ถ้ายึดตามประกาศร้านชั่วคราว อยู่เลขที่ ๔๓ ก็ตรงกับปากตรอกถนนพอดี บ้านเลขที่ ๔๑ เป็นร้านอาหารมุสลิม ผ่านซอยเข้าไปยังสถานีอนามัย และถัดมาหน้าร้าน (ตามภาพ) ที่มีรถบรรทุกเล็กอยู่หน้าร้านคือร้าน เลขที่ ๔๓ ร้านนี้เยื้องมาทางใกล้สี่กั๊ก

ภาพที่มาอินทรเนตร

ภาพนายพันตรี หลวงนฤมิตร์เรขการ (เยื้อน บุณยะเสน)

ชาตะ ๒๒ มิถุนายน ๒๔๓๓ และมรณะ ๑ กรกฎาคม ๒๔๙๘

ที่มา http://www.thaibiography.com/index.php?lay=show&ac=cat_show_pro_detail&cid=38243&pid=190021

ชีวประวัติ

ร้านวิวิธภูษาคารเดิมอยู่ริมถนนเฟื่องนคร  ด้านหลังศาลาว่าการกระทรวงนครบาล  ซึ่งปัจจุบันเป็นศาลาว่าการกระทรวงมหาดไทย
เมื่อสมัยผมเป็นนักเรียนชั้นประถมเคยไปตัดเครื่องแบบนักเรียนที่ร้านนี้  ด้านหน้าเป็นตึกแถวสองชั้นถัดเข้าไปด้านหลังร้านเป็น
สวนขนาดย่อมๆ  ร้านนี้ถูกเวนคืนเพื่อก่อสร้างตึกของกระทรวงมหาดไทยเมื่อราว พ.ศ. ๒๕๑๐ จึงได้ย้ายร้านไปเปิดใหม่ที่
ปากทางแพร่งสรรพสาตร์  ร้านห้องศิลป์ที่ริมถนนเฟื่องนครที่คุณลุงไก่ตามหาก็น่าจะอยู่ในพิกัดเดียวกันนี้  และอาจจะเลิกกิจการ
ไปเมื่อถูกเวนคืนพื้นที่นั้นหรืออย่างไรไม่ทราบแน่ชัด  คนที่จะตอบคำถามนี้ได้คือ คุณจำเนียร  สุคนธพันธุ์ เจ้าของร้านอาภรณ์พาณิชย์
รุ่นปัจจุบัน  หรือ "พี่วา" ผู้ดูแลกิจการร้านอาภรณ์พาณิชย์

ขอแก้ไขเรื่องผู้ที่สืบทอดกิจการร้านวิวิธภูษาคารครับ  ผู้รับช่วงกิจการปัจจุบันคือ คุณพงศธร  แสงรุจิ หลานปู่ของคุณหลวงวิจิตรฯ ครับ
ที่น่าเสียดายอีกร้านคือ ร้านเซ่งชง ขายเครื่องหนังที่ริมถนนเจริญกรุง  ที่เพิ่งถูกเวนคืนที่ดินเพื่อสร้างสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินสายหัวลำโพง
สนามไชย  ทั้งที่เป็นร้านที่ได้รับพระราชทานตราตั้งเป็นครุฑสีทองที่ยังหลงเหลืออยู่เพียงร้านเดียว  ปัจจุบันได้ข่าวว่าย้ายไปเปิดร้านใหม่
ที่ถนนนครสวรรค์  ตรงข้ามกับโรงเรียนสตรีจุลนาค  ซึ่งเดิมเป็นบ้านเจ้าพระยาธรรมศักดิ์ในตรี

โปรดสังเกตที่มุมขวาของโฆษณาร้านวิวิธภูษคารที่ความเห็นข้างบน  จะเห็นว่าร้านนี้ได้รับตราตั้งพิเศษเป็นรูปพระวชิราวุธภายใต้พระมหามงกุฎ
ทายาทหลวงวิจิตรฯ เล่าว่า เดิมล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ จะพระราชทานตราตั้งให้เป็นครุฑทอง  แต่คุณหลวงฯ ขอพระราชทานเป็นตราพิเศษ
โดยอ้างว่าร้านวิวิธภูษาคารได้สนองพระเดชพระคุณเป็นการส่วนพระองค์  มิได้ทำการค้ากับทางราชการเช่นร้านอื่นที่ได้รับพระราชทานครุฑทอง
จึงได้รับพระราชทานตรานี้แทน  เวลาผ่านไปที่หน้าร้านต้องแหงนหน้าขึ้นไปมองจะเห็นตรานี้ติดอยู่ที่หน้าร้าน  

ภาพล่าง  นั่งกลางคือ หลวงวิจิตรพัสตราภรณ์ (เพี้ยน  แสงรุจิ) เจ้าของร้านวิวิภูษาคาร
ยืนขวา คือ นักเรียนราชวิทยาลัยอุทีย  แสงรุจิ ผู้สืบทอกิจการร้านวิวิธภูษาคารรุ่นที่ ๒

บ้านเลขที่ ๔ ถนนเฟื่องนคร สภาพปัจจุบัน ...

ที่ยอดธงนั้นมีความพิเศษกว่าธงอื่น ๆ ก็คือ ที่ยอดธงจะมีซุ้มที่ประดิษฐานพระยอดธง และกล่องบรรจุเส้นพระเจ้าของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และจะต้องมีพิธีการตรึงหมุดประดับผืนธงจากในหลวงด้วย

ธงไชยเฉลิมพลครั้งปราบฮ่อ พ.ศ. ๒๔๒๘