เรือนไทย

ตั้งแต่กลับเข้าเรือนไทยมานี่
มีคนแอบมาค่อนแคะให้ทางหลังไมค์
ว่าผมเปิดกระทู้ชื่อล่อแหลมบ่อยกว่าเดิมแยะ...
ไม่จริงนะ 'ของทู่' เราก็ล่อ... เอ๊อะ ม่ะช่ายยยย...

เปิดกระทู้ใหม่คราวนี้ อีกสักพักก็คงจะต้องโดนอีก
เพราะเล่นมาพูดถึง 'วัดใหญ่สุวรรณาราม'
ที่คนสนใจศิลปะไทยคนไหนๆก็ต้องรู้จัก
แต่ผมดันมาขึ้นชื่อไว้ว่า ที่คุณ 'ไม่รู้จัก' !!! นี่น่ะสิ!

ตาติบออวดดีอะไร ถึงได้มาใช้คำพูดแบบนี้?
ดูถูกคนสนใจศิลปะไทยกันขนาดนี้ได้ยังไง?? เฮอะ!!!


เปล่านะคราบ.... ไม่ได้ดูถูกดูผิดอะไรทั้งนั้น
ไม่มีมูลฝอย... ติบอ บ่ขี้ หรอกคราบบบบ หิหิ



เอ๊า... ดูของคุ้นหน้าคุ้นตา ที่แต่ละท่านรู้จักกันดีไปก่อนนะคราบบ
'เสาวัดใหญ่' ครับผม



(http://a5.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/s720x720/391170_237040479690564_129323423795604_689759_1905055281_n.jpg)

แวะเวียนเข้ามากราบพระนิ้วหก ครับ  :)

สวยมากครับ ผูกลายที่ดีมาก ไม่เคยเห็นลายแบบนี้มาก่อนเลย
หวังว่าคงมีมาให้ดูอีกนะครับ

ยินดีครับ คุณ hono... ถ้ายังไม่เบื่อกันไปเสียก่อน  ;D


หลายเดือนผ่านไป...
หลังจากชุดลายแรก 8 ลาย ถอดลายเสร็จสมบูรณ์
ในช่วงเวลาที่ผมต้องกลับมาเขียนวิทยานิพนธ์ด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ
เรื่องเกี่ยวกับธรรมาสน์ และลายประดับบนธรรมาสน์ต่อ
ในที่สุด ผมก็พบกับปัญหาใหญ่ในการทำวิทยานิพนธ์ครั้งนี้!

ที่ผ่านมา การศึกษาประวัติศาสตร์ศิลปะไทยเกือบทั้งหมด
ทำขึ้นด้วยการสันนิษฐานเปรียบเทียบตัวอย่างจำนวนไม่มากนักจากสถานที่หลายแห่ง
แต่ดูเหมือนจะยังไม่เคยมีใครรวบรวมชุดข้อมูลจากสมัยเดียวกันออกมา
ให้คนที่ต้องการใช้ข้อมูลเปรียบเทียบได้มีตัวอย่างใช้เลย...

ที่สำคัญ คือ ในภาคกลางของประเทศไทย...
เรายังเหลือชุดตัวอย่างงานไม้ และงานที่เกี่ยวเนื่องกับไม้
ที่มากพอ และ มีการซ่อมทับซ้อนน้อยครั้ง โดยรักษาสภาพเดิมไว้
จนผมสามารถนำมาใช้เป็นชุดตัวอย่างเปรียบเทียบได้บ้างหรือไม่???
เพราะถ้าไม่... ผมคงต้องหันกลับไปทำวิทยานิพนธ์ด้วยขนบเดิมๆ
ของการสันนิษฐานเปรียบเทียบทีละเล็กละน้อย...



(http://a3.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/384577_252672678127344_129323423795604_730863_73112713_n.jpg)

ในที่สุด... ผมก็กลับมาอยู่ที่ 'วัดใหญ่สุวรรณาราม' อีกครั้ง
พร้อมกับกล้องดูนก และเวลาที่มากพอ
สำหรับการ 'ละเลียดดู' งานศิลปกรรมทั้งหมดในวัดแห่งนี้...

เวลาในวัดใหญ่สุวรรณารามเมื่อกลางปีที่แล้ว (พ.ศ. 2554)
อาจถือได้ว่าเป็นเวลาในการเที่ยวชมงานศิลปกรรมที่ 'คุ้มค่า' ที่สุดในชีวิตผม...
เพราะผมมีโอกาสได้พบเห็น 'หลักฐาน' อีกเป็นจำนวนมาก
สำหรับการทำวิทยานิพนธ์ของผมในครั้งนี้

แล้วปัญหาชิ้นใหญ่อีกชิ้นหนึ่งก็ตามติดเข้ามาในชีวิตผม...
ผมจะบันทึกภาพถ่ายลวดลายพวกนั้นได้อย่างไร???
หลายๆลายอยู่ในสภาพที่ชำรุดมาก!
และอีกหลายลายอยู่ในที่ๆสูงจนกล้องถ่ายภาพทั่วไปไม่สามารถถ่ายภาพได้!!

สำหรับผม ณ เวลานั้น วัดใหญ่ไม่ได้มีแค่กรองเชิงเสา
ที่พระพุทธเจ้าหลวงตรัสชมไว้ว่า 'กรองเชิงงามนัก' แล้ว...
แต่วัดกลับกลายเป็น time capsule ขนาดใหญ่
ที่บรรจุข้อมูลที่ผมต้องการเอาไว้มากมาย... แต่ผมกลับ 'เอื้อมไม่ถึง' !!




(http://a4.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc7/379721_234802403247705_129323423795604_681526_1178754555_n.jpg)




http://www.youtube.com/watch?v=SKsWjjukFFA

ในที่สุด หลังจากพยายามอยู่ราว 4 เดือน
(ไปพร้อมๆกับความอู้ และความขี้เกียจที่ผมมีอยู่เป็นทุนเดิม)
และโดนเตะตัดขาบ้าง ปฏิเสธบ้าง หักหลังบ้าง
จากเพื่อนที่เคยคิดว่าสนิทกันมานาน
และผมเคยคิดอยากให้พื้นที่กับเขา
ในการทำงานคราวนี้ไปบ้างแล้ว
ทีมเล็กๆก็เกิดขึ้นจากคนไม่กี่คน

มี คุณ ไพโรจน์ พิทยเมธี (พี่ตึ๋ง) รับหน้าที่ช่างภาพ
คุณ jean1966-แอดมินคนเก่งประจำห้อง (พี่ยีนของพวกเรา)
รับหน้าที่ถอดลายเส้นด้วยปากกา
และ คุณ ชนมภูมิ ใจเย็น (พี่เวต) รับหน้าที่ถอดลายเส้นด้วยโปรแกรม ai
(มาแต่แรก ตั้งแต่ต้นฉบับเล่มเก่า คือ 'ลายคำเมืองน่าน' ที่ยังดำเนินการอยู่)
แล้วพวกเราก็เริ่มต้นทำงานกัน 'เป็นทีม'

คำว่า 'ทีม' หลายครั้งอาจจะดูเป็นคำดาดๆ
เป็นเรื่องปกติ พบเห็นได้ทั่วไปในชีวิตประจำวันทุกวันของทุกคน
แต่สำหรับครั้งนี้... หลายสิ่งหลายอย่างที่เกิดขึ้น
ทำให้ผมรับรู้ได้ว่า 'มีอะไรมากกว่านั้น'

งานที่พวกเราเริ่มต้น 'ผลิต' ร่วมกัน...
มีอะไรที่แปลกใหม่กว่าสิ่งที่คนในแวดวงโบราณคดี-ประวัติศาสตร์ศิลป์(ไทย)
เคยทำซ้ำๆกันมาอยู่มากมายหลายข้อ

นับจากวันนั้นเป็นต้นมา... ผมได้แต่รับรู้ว่า
'งานจะไม่ได้เป็นของใครคนใดคนหนึ่งอีกต่อไป...
เพราะงานที่จะเกิดขึ้นต่อไป... เป็นของทีมงานทุกๆคน'

หลายเรื่องราวบนเส้นทางที่พวกเราเริ่มต้นเดินทางกันไป..
เป็นสิ่งที่ผมไม่เคยพบเห็นจากงานเขียนเกี่ยวกับ 'วัดใหญ่สุวรรณาราม'
ทุกชิ้นที่ตีพิมพ์เผยแพร่ซ้ำแล้วซ้ำเล่าในท้องตลาด
แล้วกรุสมบัติล้ำค่าใน time capsule ชิ้นเขื่องสมัยอยุธยาตอนปลาย
ก็ถูกพวกเราร่วมกัน 'เปิดออก'

เช่น ลายลูกฟักในศิลปะสมัยอยุธยาตอนปลายลายสุดท้ายลายนี้
ที่ยังแสดงความเชื่อมโยงระหว่างราชวงศ์ปราสาททอง-บ้านพลูหลวง
กับงานที่ถูกสร้างขึ้นในสมัยก่อนหน้าที่วัดไลย์-วัดนางพญา ได้เป็นอย่างดี

ทำไมจึงไม่เคยมีการตีพิมพ์ภาพถ่ายลายชนิดนี้ออกเผยแพร่ ???
ทั้งๆที่กรมศิลปากรก็รับหน้าที่ดูแลโบราณสถานทุกแห่งในประเทศไทยมาโดยตลอด ???
ทั้งๆที่อาจารย์มหาวิทยาลัยทั่วประเทศไทยที่สอนศิลปะก็ทำงานยื่นขอตำแหน่งกันมากมายทุกๆปี ???
แล้วทำไมงานง่ายๆ ที่ได้ประโยชน์มากมายเช่นนี้ 'จึงไม่มีใครทำ' ???
คำถามคาใจ (ที่รู้ว่าถามไปก็คงไม่มีใครตอบได้) สะท้อนก้องกลางใจผม อีกแล้ว!!!




(http://a4.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/s720x720/404946_261776620550283_129323423795604_750595_515451513_n.jpg)

ลายที่ต้นเสา คู่ที่ ๓ ด้านบน ส่วนด้านล่างเป็นลายกรวยเชิง

ลายที่ต้นเสา คู่ที่ ๔ ด้านบน ส่วนด้านล่างเป็นลายกรวยเชิง

เอารูปหลวงพ่อหกนิ้วมาฝากจ้า

พระพุทธรูปองค์ใหญ่ในพระอุโบสถมีหลัก ๆ ด้วยกัน ๓ องค์

๑. องค์พระประธาน หน้าตัก ๒.๒ เมตร ทำด้วยวัสดุปูนปั้นปิดทอง ศิลปะอยุธยาตอนปลาย

๒. พระพุทธรูปหลังพระประธาน ทำด้วยปูนปั้นปิดทอง คาดว่าเดิมเป็นพระประธานดั้งเดิมก่อนที่สมเด็จเจ้าแตงโมมาทำการบูรณะวัด

๓. พระพุทธรูปริมผนังพระอุโบสถ ทำด้วยสำริดปิดทอง หน้าตัก ๑.๔ เมตร ซึ่ง น. ณ. ปากน้ำกล่าวไว้ว่า เอามาจากวัดหัวสนาม ส่วนพระเศียรได้บูรณะใหม่ เนื่องจากถูกขโมยไป (มีนิ้วพระบาท ๖ นิ้ว)

เอารูปพระประธานวัดใหญ่ล่าสุดมาฝากครับ

(http://a8.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/s720x720/426472_300887969972481_129323423795604_852430_1715386173_n.jpg)




ขอสักหน่อย... ก่อนช่างภาพคนเก่งจะน้อยจัยย์



ปล. สัปดาห์ที่ผ่านมางานล้นมือเลย... กระทู้ไม่ประติดประต่อกัน อย่าว่ากันนะคราบ

^
คุณติบอ ผมอยากชมภาพพระเกศเปลวเพลิงแบบใกล้ ๆ ชัด ๆ แจ่ม ๆ ได้ไหมครับ เห็นว่าเปลวเพลิงนั้นพริ้วไหวมาก

มากกว่าพริ้วไหวนิดนึงครับ คุณ Siamese
พระเกศมาลาที่นี่ 'เป็นกนก' ครับ


ปล. ความลับอีก 1 ข้อ ที่คนทั่วๆไปมักมองไม่เห็นครับ
อย่าเอาไปบอกใครนะคราบบบบ ของดีๆแบบนี้ อิอิ



(http://a6.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/425854_300913793303232_129323423795604_852529_510404400_n.jpg)

ขอบคุณครับ สวยสุดยอดมากมาย ศิลปะอยุธยาตอนปลายนี้พริ้วไหวเสียเหลือเกินคำบรรยาย

(http://a6.sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-ash4/s720x720/396389_304299109631367_129323423795604_859966_111839547_n.jpg)



ที่มากกว่านั้น คือ ลายของวัดใหญ่ มีความหลากหลายค่อนข้างสูง
หรือถ้าจะพูดให้ถูก คงต้องบอกว่า 'หลากหลายสูงมาก' ครับ
ตั้งแต่ลายปิดแบบ จิตรกรรมสีเดียว จิตรกรรมหลายสี
ลายรดน้ำ ไปจนถึงงานประติมากรรม
ที่แสดงให้เห็นว่าลายเดียวกันมีวิธีคิดที่แตกต่างกันออกไปอย่างไรบ้าง

ยิ่งถ้ารวมไปถึงตัวอย่างลายจากธรรมาสน์ยาว
องค์ที่สมเด็จฯ กรมพระยาดำรง
ทรงเก็บมาไว้ที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนครแล้ว.. ยิ่งไม่ต้องพูดถึง

การสืบค้นข้อมูลจากฐานข้อมูลในวัด ในเชิง academic
(ที่ไม่ใช่การถ่ายรูปแบบ Naive ในชุดภาพถ่ายส่วนบุคคล)
จะกลายเป็นประโยชน์กับวงการศิลปศาสตร์หลายแขนงครับ
ทั้งที่เป็นงานโบราณคดี-ประวัติศาสตร์ศิลปะโดยตรง
และงานที่เกี่ยวเนื่อง เช่น งานออกแบบ เป็นต้น

เอาล่ะ... ในที่สุดผมก็หา 'ตัวเทียบ' ในการทำธีสิสได้แล้ว
ต่อไปนี้ทั้งหมด... เป็นแค่ 'ผลพลอยได้' ครับ!!!

ไม่ได้เข้ามาตั้งนาน
มาชมของงามๆ
จับใจหรือเกิน
ขอบคุณที่แบ่งปันครับ

ไม่ได้เข้าเรือนมาเสียนาน เพราะหลังมานี่ ผมหาเวลาว่างในชีวิตได้น้อยลงทุกที
วันนี้ พอหาเวลาสะดวกได้ เลยขออนุญาต มาแจ้งให้ทราบครับ

ว่า 'สมุดภาพลายเส้น วัดใหญ่สุวรรณาราม เล่ม ๑' พิมพ์เสร็จแล้วนะครับผม